15 Haziran 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

15 Hazîran 1935 Italyanlar dün yeni kuvvetler gönderdiler Musolini tekrar bir diyev verdi, Romadaki Habeş maslahatgüzarı «İngiltere bizimle beraberdir» diyor (Baf tarafı 1 inci sahifede) racaktır. îtalya, kendi keskiline (mu kadderahnı) kendi cgemendir (hâkimdir). Smırlarımıza karşı yapılan hötlem (tehdid), baslane'mda değil, fakat büyüme devresindedir. Bunun içindir ki, Italyan Habes ilgileri sorumunu (alâkalı meselesini) en açık ve en radıkal bir şekilde ortaya atıyoruz.» M". Musolini, şunları ulamışhr (ilâve etmiştid): « Fransa ve îtalya kuvvetli iki ulustur. Roma andlaşmalan, bu iki ulusun harb sonu ilgilerini yeni bir şekle sok tuktan baska, ülkelerimiz arasında daha sıkı bir çalışma birliginin temellerini at mıştır. Her zaman akımsar (nikbin) olmalı ve olmak istemelidir.» c idi. CTJMHURÎYET Dil Ozerinde Kamutay dün dağıldı Kılavuz için çalışmalar 34 Ürem = Faiz Ürüt = Hasılat Ürün = Mahsul Üretim = İstihsal Bir zamanlar normal ürem yüzde 12 Dün 3 celsede 30 kanun lâyihası kabul edildi Başkan Abdülhalik saylavlara «Bütün vatandaşlara hava tehlikesini söylemenizi dilerim» dedi kanun lâyihası, maden arama hakkındaki lâyiha kabul edildi. Bu lâyiha ile hükmî sahsiyeti haiz bir maden tetkik arama enstitüsü teşkil olunmaktadır. Ziraat Bankasının îpotekli ziraî alacaklarının taksitlendirilmesi hakkındaki lâyiha görüsülürken münakaşalar oldu. Hasan Hayri kanunun iki zayıf noktaM bulunduğunu söyledive kefillrin vaziyetini sordu. Celâl Bayar: « Biz kefillere iyilik ettik zannedlyoruz. Borc müddeti uzatılırken onun bütün garantisile uzatılması gayt tabiidir» dedi. Tahsin (Aydın) ve Raif (Trabzon) fikirlerini söylediler ve lâyiha kabul edılerek celseye ara verildi. jUEOGÜM BîDFIkDA Ben eşeğim! Meşhurlardan Tuzsuz Deli Bekiri, bîl gece sarhoş olduğu halde, sokakta enseleyip deliğe tıkarlar. O gece orada sızar. Sabah olur. Ak« şamdan vukuatla gelenleri Bostancıba • şının karşısına çıkarırlar. Ağa, suçlulan birer birer çağırır. Hei gelene, evvelâ: «Sen kimsin?» diye sorar. Bir tanesi: Ben Yeniçeriyim! cevabını verir. Ağa: Ben de Yeniçeri ağasıyım.. Diyip yatınr, döğer. Bir başkası: Bostancıyım! der. Ağa: Ben de Bostancıbaşıyım! diyip, atar sopayı. Kalyoncuyum! Diyen: «Ben de Kalyoncubaşıyım!» mukabelesile, yer dayağı. Deli Bekir, B?kar ki, ağanın elinden kurtuluş yok. Zihninde, derhal bir tedbir bulur. Nöbet kendisine gelince, ağa buna da sorar: Sen kimsin, be? Deli Bekir, gayet tabiî bir tavırla: Ben eşeğim! cevabını verir vermez, ağa duralar. Haydi! der. Bana ne dedirtmek istediğini anladım.. Defol karşımdan!. Ve bu suretle Deli Bekir dayaktan kurtulur ÖTÜKÇÜ Bu yıl ürünümüz iyi idi. Gösterd'ğiniz bu rakam öz mü, yoksa (Baştarafî 1 inci $ahifede) badakı Italyanlann çoğu, Eritreye git ham ürüt üzerinden midir? mek üzere Habeşistandan çıkmışlardır. Memlekette endüstri üretimi gittikçe dürlüğü avukatlarına aid ek kanunlar Geri kalanlann, gelecek ay ortasında gıt artıyo* müzakere ve kabul edildi. meğe hazırlandığı söylenmektedir. *** Maliye Bakanlığı teşkilât ve vazifeleri Habeş hükumeti, ilbaylara herhangi Reşad Nuri en iyi öykücülerîmizden hakkındaki kanun lâyihası hakkında Rabir hâdısenin önüne geçmek içın Habeş biridir. ıf (Trabzon) müstacel olmadığından topraklannda oturan yabancılan kendi Büyük harpte beslev işleri pek kötü müzakerenin gecikmesini teklif etti ve muhafızlarıle korumalarını emretmiştır. kabul edildi. vönetilmişHr. Habesistandaki ttalyan tebaası A Saba H (A.A.) Adısaba Habeş maslahatgüzarının beyanatı Roma 14 (Telsizle) Habesist?r.ın Roma maslahatgiizan bugün gazetecüeri kabul ederek şunları söylemiştir: «ttal yan Habeş ihtilâfında İngiltere Habe şistan tarafını tutacaktır. Çünkü îngiltere îtalya ile Habeşistan arasında mü sellâh bir ihtilâf çıkmasmı istemiyor. Harb ağustosta mı? Londra 13 Umumî mütalea, îtalyanın önümüzdeki ağustosun on beşine doğru harbe başhyacağı merkezindedir. Habeş meselesi Avrupa sulhunu da tehdid ediyor (Baş tarafı birinci sahifede) Italya, Habeşliler için mukaddes, Mısır ve Sudan için de elzem olan bu göle gözünü dıkmiştır. İngiltere ıçın hayatî ehemmıyeti olan bu göl Afri kadaki büyük savaşın hedefıni teşkil ediyor. îngıltere devleti elli seneden beri bu golün sularını emniyet altma almağa çalışıyor. Büyük (Menelik) Tsana gölü suları hakkında tngiltere hükumetıle tanışmaksızın bir karar vermiyeceğini taarrhüd etmişti. 1925 senesınde İtalya Tsana gölıinün sularile Eritre müstemlekesmin sulanmasını temin için Habeş hükumetıle müzakereye girdıği zaman Romadaki Ingiliz sefiri Sır Graham Afrikadaki tngiliz politikasmda Tsana gölünün en mühim bir mevzuu olduğunu Sinyor Musolınıye söylemiş ve Mısırla Suda nın refahı ve hatta mevcudıyeti için elzem olan Nıl nehrinin menabii üze rınde ecnebi bir devletin kontrol tesıs etmesine îngılterenin razı olamıyaca ğını bildirmişti. Tsana gölünün sulannı kurak bir yer olan Eritre müstemlekesine çevirebilmek için Sezarın kudret ve havsalası lâzımdır. îtalyada realist düşünenler diyor lar ki: < Harbden evvel îtalya fazla nüfusunu Amenkaya gönderiyordu. Buniar pamuk yetiştirmekte ve pamuklan îtalya fabrıkalarında sarfedılmekte idi. Harbden sonra ise bu muhaceret kapısı kapanmıştır. Halbuki İtalya jdbrikalan için Amerikadan her sene 2 milyon İngiliz lirahk ham pamuk almak mecburiyeti elân mevcuddur. Bunun için Eritrede pamuk yetiştirmek istiyoruz ve bu maksadla Tsona gölünün sularını kullanmağa lüzum vardır.* İtalyanın bu göle ihtiyacı olabilir. Fakat Habeşıstanın, Mısırın, Sudanın, İngılterenin. Amerikanm dahi bu sular Yaratı kuvveti olmayan artist geçegen Roma 14 (A.A.) Resmî gazete, bir ün alabilir; fakat çabuk unutulur. doğu Afrikasında, yüksek komiserliğin Yüz lira alacak için aylardanberi îskontrolu altında özel bir hava kuman tanbul yürütgesinde uğraşıp duruyorum. danlığı kurulması hakkındaki kanunu Tüze Bakanlığı yüret işlerine daha iyi yazmaktadır. bir düzen vermelıdır. ttalyamn bir tekzibi Sız de yoğatım cezasını kaldırmak Roma 14 (A.A.) Habeşistanda kurulacak iiç taraflı bir Fransız îngıliz istiyenlerden misiniz? Son asfalt yolun ne şartlarla üretildiitalyan koronacağı (himayesı) hakkmdalu yabancı haberler yalanlanmaktadır. \ ğını bıliyor musunuz? Gene bir üstenci Şimdi Romada bulunan İtalyanın tuzağına düşmiyelım. Bana Antalyadan bir paket gönderilLondra biiyvik elçisi M. Grandinin Italyan Habeş meselesine ilişik hiçbir öner diği hakkında îstanbul postasından bir gesi getirmedıği söylenmektedir. bildirge aldım. Italyanlar bir Amerikan gazeteBu adamcağız hakkında son bir kaycitini hudud haricine çıkardılar rada bulunmanızı dilerim. Roma 14 (A.A.) îtalya için elBu misallerdeki kelimeler: verişli olmıyan haberleri yaymakla suclu Oykü = Hıkâyr bulunan Şikago tribün gazetesi avtarı Beslev = İaşe (muhabiri) Davit Varrah, sınır dışına Yaratı = Ibda çıkanlmıştır. Yürütge = îcra dairesi Yüret = lcra Yoğatım = îdam Üstermek = îhale etmek üzerindeki büyük menfaatleri ihmal olunamaz. Üstenci = Müteahhit Bildirge = îhbariye Şimdiki Habeş Imparatoru Tsana üKayra = Lutfu ihsan zerindeki beynelmilel rekabetın önü *** ne geçmek için 1930 da Tsana gölünde bir sed inşası ve Adisababadan golün Kayıtlanmak = îhtimam etmek sahiline kadar bir yol yapılması için Ev işleri ile daha iyi kayıtlanmanız bir Amenkan kumpanyasına imtiyaz lâzımdır. vermışti. Tuna nehri gıbi Tsana gö *** lünün suları da beynelmilel idare ve îkametgâh = Konut kontrol altma konulabılir. Fakat İtalBir şehirde oturan herkes polisc konut ya kendi başına ve menfaatine bu işi göstermek yükümündedir yapmak isterse netice harb, kan, Afri*** kada ve belki de Avrupada harabî olur.» îmay = îma Dünkü söylevinizdeki imaym benim ttalyan gazetelerinin nesriyatı üzerime olup olmadığım sizden soruyoRoma 10 Otobr adlı ttalyan gazetesi bugün «bizim Şarkî Afrikada Ha rum. Afrikadaki hazırlıklar Ekonomi Bakanlığınca elektrik işleri madığınız bütün yurddaşlara hava tehlietüd idaresi teşkılıne dair lâyiha, Etibouk kesini söylemenizi dilerim» dedi. Üçüncü celse 19,5 ta Abdülhalıkın Başkanlığında toplandı. Maden nizam namesıni tadıl eden nızamnamenin bazı maddelerıle taşocaklan kanununun bazı maddelerini değistiren kanun, buğdayı koruma kanununun değiştirilon 9 uncu tkinci celtede maddesinin B fıkrasına ek kanun lâyihaîkinci celse Tevfık Fıkretin baskan sı, Posta Telgraf ve Telefon idaresi teşlığında toplandı. Gelen evrakın ruzna kilât ve vazifesi kanun lâyihaları kabul emeye alınmasına karar verildi, herbiri dildi. hakkında da müstacel iyet teklifleri varBundan sonra baskan Abdülhalik ruzdı. namede bir şey kalmamıs olduğunu ve bir Ankara Belediyesinin haricten getire takrir okunacağını söyledi. ceği makineler ve yedek parçalarının gümReceb Pekerle doktor Cemal tara rüksüz girmesi lâyihası, kanunla verilen fından Baskanhğa verilen bu takrirde izinler üzerine yapılan kefaletlerin nasıl Kamutav üyelerinin ana temel kanununun yerlerine getirileceği, rüsumu sıhhiye kanu 12 nci maddesindeki ödevleri yerine getirnunun 9 uncu maddesinin tefsiri, sıcak ve mek ve dinlenmek, bırınciteşrinin binncı foğuk maden sularının istismarı ile kaplı günü toplanmak üzere Kamutavın talil calar hakkındaki lâyiha, Türkiye îngil kararı vermesi isteniyordu. Teklif ittıfakla tere anlasmasının onaylanması, mazbut kabul edildi. emlâk yurdluk, ocaklık mukabili verilecek Başkan Abdülhalik: emlâk ve arazi hakkındaki kanuna ek lâyi« Hepinizin sağlıkla gidip gelme ha kabul edildi. nizi, yurdda dolaşırken tanıdığınız, tanı Bundan sonra Birinci Doğu Unıum Müfettislığine tayin edilen Abidın Özmenin Kültür Bakanlığından istifası o kunarak kabul edildi. Bayındırlık Bakanlığı teşkilât ve vazifesine dair kanuna ek lâyıha, Uskü dar Kadıköy havalisi tramvay şirke tinden Evkafm alacağı hisse senedlerine dair lâyıha, askerhk mükellefiyeti ka nunu tadılâtı, Çubuk barajı ağaçlanma lâyihası, kimya harbınden korunma malzemesi lâyihası, Ankara îstanbul Avrupa telefon ıslahı lâyihası birer bırer müzakere ve kabul edildi ve celseye 10 dakika fasıla verıldi. Son celse Buğday fiati artarsa ekmek te yükselecek (Ba%tarafi 1 inci aahifede) Zahire Borsattnda Doktor Şaht Danzige gitti beşistandan sonra en büyük düşmanımız tngilteredir> serlevhasile yazdığı bir makalede diyor ki: «İngiltere atesle oynuvor. Nihavet bir harbe ve belki de umumî bir savaşa sebeb olacaktır. Eğer İngiltere harb istıvorsa biz harbe hazınz. Faşizm daima fıkrini açıkca söyler. Dünyanın dörtte üçünü tazyik ve zulümle idare eden bu devletten zerre kadar korkumuz yoktur. Bu büyük bahri devletin maksadı dünyanın serbest kalan diğer rub'unu elde etmektir. Fakat biz buna mâni ola cağız. Cebelıtarık, Süveyş ve Malta geçidlerile bunlann istıhkâmlarmdan korkmak vakti çoktan geçmiştir. Tayyareler bu mevkilerin ehemmiyetini düşürmüştür. Bu üç nokta hücum için bize pek müsaid bir mesafede bulunuyor. Bunları tahrib etmek bizim için guç bir şey değıldir.> Ayni gazete yazısının biraz aşağı • sında şu haberi veriyor: «Casus La\Tens ölmemiştır. Onun ölüp gömülmesi bir oyundan ibarettir. Kendisi bugün Habeş İmparatorunun maiyetınde vazife görmektedir.» Hergün 5 kelime Yirmi sekizinci liste 1 tfşa etmek = Gızaçmak. îfşaat = Gızaçı. Örnekler: 1 Sazanofun Bu\uk Harb zamanmda İs tanbulun Çarlığa nasıl verildıği hakkındaki gizaçılarını okudunuz mu? 2 Dostlarının sırrını dile vermek, devlet işleri hakkında gızaçmak en kötü huylardandır. 2 Suhunet = Isığ. Örnek: Dünkü ısığ derecesi acaba ne idi? 3 Vâd = Adanç. Vadetmek = Adamak. Örnekler: 1 Yapamıyacağın işler için kımseye adançta bulunma! 2 Adamak kolay, ödemek guçtür. 4 Reyiâm = Geneloy. Ornek: Geçen yüın başlıca hâdiselermden biri, Almanyanın Sar geneloyunda ka zanmasıdır. 5 Teberru = Verit Örnek: Turk Hava Kurumuna veritte bulunmaktan kaçınan iyi bir Türk değildir. Not: Gazetemıze gonderilecek yazılarda bu kelimelerın osmanlıcaları kullanılmamasını rıca ederız. •Berlin 14 (Telsizle) Doktor Şaht bugün Danzige gitti. Fınans Bakam oParis 14 (Telsizle) Fransız Alrada bir tekkik gezintisi yapacaktır. man ticaret muahedesi haziran sonunFransız ordusunun manevralan da biteceğinden yeni bir muahede im Parıs 14 (Telsizle) Fransız ordu zalamak üzere bir Fransız heyeti ayın su manevralarında bulunan Çekoslo 17 sinde Berlıne gidecektir. Berlinde 8 Buğdayı koruma kanunu sarihtir. Fivakya, Yugoslavya ve Romanya erkâ gün kalacak olan bu heyete Hariciye, atler yoıkselirse pahahlığa meydan vernıharbiyei umumiye reislerı bugun Pa İktısad, Maliye ve Ziraat Bakanlıkları rıse dönmuşler ve Meçhul Askerin me yüksek memurlanle mütehassısları iş memek için elımizdeki stokları piyasatirak edeceklerdir. ya çıkarır ve fiatleri indırirız.ı zarına çelenk koymuşlardır. Aimanya Fransa ticaret muahedesi Dün İstanbula 45 vagon buğday gelmiş ve Borsada buğday 5 kuruş on para ile 6 kuruş arasında muamele gör müştür. Buğday fiatleri son bir hafta içinde ayni fiatleri muhafaza etmiştir. Ziraat Bankası genel direktörü Ke « mal Zaim buğday fiatlerinin arttırılması halinde ne gibi tedbirler alınacağına dair sorulan sorguya şu cevabı ver miştir: € Buğdayın bu yıl az olacağma dair simdiden bir hüküm vermek doğru değildir. Hava raporlarına göre Anadolu nun yüksek yerlerinde şimdiye kadar yağmur yağmadığı anlaşılıyor. Fakat henüz yağmur mevsimi geçmemiştir. Yağmur yağmadığını hesaba katarak fiatler daha zıyade yükselirse hükumet buna karşı tedbirler alacaktır. Blücistandaki sarsıntınm intıbaları Kralın jübilesinden dönen Hindli Geçenlerde İstanbuldan geçerek oto«nobille Londraya giden Hindli avukat, «ambaz. sihirbaz ve pehlivan M. Khasgiwale evvelki gece Londradan dönmüş vc dün Suriye yolile Hindistana aitmiş tir. Hindli bir muharririmize îngiltere kralına, jübile dolayısile Hind güreş lerine dair yaldızlı bir kitab ve karton üzerine tırnakla oyulmus kralın bir portreBİnden ibaret iki hediye götürdüğünü ve hedıyelerin iübile komitesince makbule geçtiğini söyledikten sonra demiştir ki: j « Fırsattan istifade ederek Hindisİanla Londra arasında bir de otomobil tahammül ve sürat rökoru kurmak isti yorduk, Hindistandan Londraya kadar yasatî olarak günde 16 saat yolculuk etmekle bir tahammül rökoru kurmuş ol<duk. ı Türkiyeyi çok sevdiğim için dönüşte gene buradan geçmeği tercih ettim. Evvelce de dediğim gibi Yesil Bursanızı bir daha görmek istiyorum. Orada bir kaç gün kaldıktan sonra, Suriye yolile Hindistana dönecegim.» Diyarbekirde Atatürk heykeli Divarbekir (Hususî) Dağkapısı dısında yeni yapılacak Halkevi binasının karşısında bir Cumhuriyet meydanı ya pılması ve meydanın ortasına Atatürkün büyük bir heykeli konulması Şehir meclisince onaylanmıştır. Diyanbekirliler, sevgisi bütün kalblerde sonsuzlaşan Atatürkün bu hevkeline yakında kavusacakları için simdiden büyük bir sevinç duymaktadırlar. Bolivya Paraguay harbinde 100,000 kişi ölmüş Nevyork 14 (A.A.) Nevyork Times gszetesi, baş betkesinde, Chaco banşınm imzalanmasmdan bahsederek diyor ki: «Bu harb, arnyanın şimdiye kadar bildıği harblerin en akılsız ve en faydasızlanndan biridir. Bu harbin sebebleri ve amaçlan hiç bir zaman acıkca belirtilmemiştir. Şako harbinde 100,000 kişi ölmüştür. Bu derece büyük kayıblar, harbin ne kadar lüzumsuz olduğunu göstermektedir.» Trabzonda kuraklık Trabzon 14 (A.A.) Bir aydanberi kuraklık devam etmektedir. Kuraklık daha çok devam ederse fındık ürü nünün dökülmesinden korkulmaktadır. Transit işlerinin başhyacağı haberi bu rada. kıvancla karşılanmıştır. Gizli faşist teşkilâtı bulundu Vıgo 14 (A.A.) Gizli bir faşist toplantısı açınianmış (keşfedilmiş) ve 41 kişi yakalanmıştır. Bliicistanda altmtf bine yakın intamn ö'lümile neticelenen bir yer »arsıntısı olduğunu bütün tatrilâtile bildirmiftik. Retimlerimiz faciadan sonra alınan ilk fotoğraflardır. Yıkdan binalarla, ovalara dö'külen halkı ve açık arazide kurulan telgraf merkezlerini gö'stermektedirler.