28 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Son sadrıazam TEVFİK (Paşa) PERŞEMBE de hatıralarını anlatıyor. Bu perşembe çıkacak en bttyttk resimli gazetemiz umhuriyel OnbİrİlîCİ ]fll SayK 3 9 6 2 Telgraf ve mektnp adred: CuBhuriyet,* İstanbui . Posta fcutusu: Istanbul, No. 246 ve matbaa fcısmile Matbaacılık Gazetemiz bugün J Sall 28 MayiS 1935 sahifedir 1 6 Teıelon: Basmunarrlr ye evi: 22366, Tahriı heyetl: 24298, Idare ye Neşriyat şirketi, 24299 24290. Basın Kurultayı dün dağıldı Iç Işleri Bakanımız Türk Basınının tarihî hizmetini belirten güzel bir nutuk söyledi Bakanın akşam verdiği ziyafette heyecanlı tezahürat oldu, Başbakan, İç Işleri Bakanı ve Başyazıcımız nutuklar söylediler ve Büyük Atatürke candan bağlılık telgrafı çekildi 500 tayyare kâfi değil, bir havacılık havası istiyoraz! En korkunc düşman tayyaredir. Eh kuvvetl' dost gene tayyaredir. Yurdu bombalamağa gelen düşman bombardıman tayyaresinin te pesine bizim avcı tay yaremiz, bir kartal gibi saldıracak ve onu borr> balarile beraber bir a lev yığını halinde yere serecektir. Ulusu zehirlemeğe gelen bir düş man tayyaresinin beyninde bizim hücum tayyaremiz, bir yıldırım gibi 1 çakacak ve ısırmağa ve zehirini dökmeğe vakit bırakmadan bir yılan gi bi onun kafasını ezecektir. Bizim bombardıman tayyareleri miz, her saldırışa faizile karşılık ver mek üzere kanadlarını germiş bek lerken, değme babayiğit, Türkiyeye düşman olmağa, ona meydan oku mağa cesaret edemiyecektir. Hava tehlikesinin önüne geçmek için, havalarımıza hâkim olmak gerektir. Havalara hâkim olmak için de, esaslı bir Türk havacılığı kurmak gerektir. Tayyarenin gövdesini de motörünü de, makinelitüfeğini de yapacak tam bir tayyare endüstrisi gerektir. Beş yüz tayyareyi kul • lanacak tayyare pilotlarmı, maki • nistlerini, rasıdlarım, mühendislerini bol bol yetiştirecek adeta bir havacılık üniversitesi gerektir. Savaş tayyareciliğimizin ihtiyatı olmak üzere, geniş bir sivil tayyarecilik teşkilâtı gerektir. Bütün bu geniş ve şümullu hava cıhk havasım yaratmak için arsıulul havacıhğa katılmak ve Türkiyeyi arsıulusal tayyare seferleri karşısında bir Çin seddi halinden çıkarmak gerektir^ Tam havftcılık, yalnız birkaç yuz süel tayyare yapmakla olmaz, bütün bu dedikleı*ımizi yapmak, bir hava cıhk âlemi yaratmakla olur. O âlemi yaratmağa çalışalım. Hafta tatili Dünkü Kamutayda hafta tatili pazar günü olarak kabul edildi Resmî daireler cumartesi öğleden sonra pazartesi günü sabahına kadar 35 saat kapah, dükkânlar cumartesi akşamına kadar açık kalacaklardır. Ankara 27 (A.A.) Kamutay, mayıs bahar bayramı, üç gün şeker ve bugün Fikret Sılayin başkanlığında top dört gün kurban bayramlan. îkincikânulanmış ve gündeliğindeki kanun lâyiha nun birinci günü yılbaşı günüdür. Hafta l 35 lannı kabul etmiştir. Bu lâyihalar arasm tatili pazar günüdür. Bu tatil 35 saatten ksik olmamak üzere cumartesi günü da hafta tatili kanunu lâyihası da bulunmaktadır. Bu kanun lâyihasına nazaran, saat 13 te başlar. Halkm yemesi, içmesi ulusal bayram yalnız cumhuriyetin ilân ve giyinmesi gibi zarurî ihtiyaçlarile alâedıldıği 29 ilkteşrin günüdür. Türkiye kalı alış veriş dükkân ve mağazalar hakiçinde ve dışında devlet adına yalnız o kında cumartesi günü hafta tatili kanugün tören yapılır. Bayram 28 ilk teşrin nu hükümleri tatbik edilmez. Bu kanun öğleden sonra başlamak üzere 29 ve 30 günleri devam eder. Genel tatil günleri hükümleri neşri tarihinden muteberdir. Kamutay perşembe günü toplanacakde şunlardır: 30 ağustos zafer bayramı, hr. 23 nisan ulusal egemenlik bayramı, 1 Ankara 27 (Telafonla) Basm Kurumu ilk kurultayının ikinci genel top lantısını bugün İç Işleri Bakanı Şükrü Kayanın Başkanlığında yapmış ve ko misyonların hazırladığı raporlan tasvib ayıya, yanı millete. Uçak (tayederek çalışmalannı bitirmiştir. yare) silâhı ihtiyacında gerçek Celse açıldığı zaman yurdun birçok durumu olduğu gibi millete söyyerlerinden gelen tebrik telgraflan okunlediğinden dolayı Başbakan General îsdu. Bunlar arasında Matbuat müdüri met Inönüne yüreklerimizin dolusu teşekyeti istanbui mümessilliğinin, cenubî Akürlerimizi sunmak lâzımdır. Omuzlarınmerika ve îspanya gazetecilerinin kurul da ülkenin selâmeti mes'uliyetini taşıyan tayı sayğı ile selâmladıklarına dair tel yurdsever ve ulussever devlet adamımız, yazısı vardı. Hepsi de alkışlarla karşılanbütçe ile karşılamıyacağı çok önemli bir dı. durumu işin hakikî sahibi olan milletin Müteakıben komisyon raporlannın o gözü önüne bütün çıplaklığile, koymuşkunmasına geçilerek îş Birliği komisyonu tur. General Ismet Inönünün 24 mayıs rapörtörü Refik Ahmed devlet teşekkülcuma günü Ankarada Tayyare Cemiyeti Ierile gazeteler münasebatının ahenkli yü tç îşleri Bakanımız Şükrü Kaya Kurultayında verdiği söylevi büyük harfrüyebilmesi için Matbuat Genel müdür Kurultayın Başkanlık kürtüsünde lerle aynca kocaman sayfalara yüzbin lüğü kanununa göre bir teşekkül meydalerle basarak yurdun en ücra köşesine ka na getirilmesinin muvafık görüldüğünü dar yaymalı, onu kadm erkek bütün anlatmıştır. yurddaşların bilgisine yetiştirmelidir. Rapor bu teşekkülün kat'î lüzumuna General Ismet Inönü bu söylevinde milkani olduklarını, ancak programınm Ku let gözünü dört açsın, havadan yana teh rultaydan ayrılacak bir komisyonca ha likedeyiz, diyor. Ankara 27 (A.A.) Basın Kurulzırlanabileceğini, diğer komisyonlann da Tayyare Cemiyeti şimdiye kadar mil bu fikirde olduklarını söylemiştir. tayı bugün çalışmasına nihayet verirken letin bu uğurdaki fedakârlıklan sonuncu Kurultay Başkanı ve îç îşleri Bakanı Necib Alinin »özleri Şükrü Kaya, «Kurultay gündeliğinin son olarak hükumetin emrine 50 milyon lira Bundan sonra rapor bir daha okun koymuştur. Bu paralar tayyare edinmek muş ve Parti neşriyat şefi Necib Ali söz maddesj kaldı ki o da benim sözümdür» te ve tayyarecılığı kuxmakt& kullaaılmif •alarak dünkii komisyon içtimalannda ken diye başladığı şu söylevi vermiştir: «Arkadaşlar, ur. Bu ışe geud bütceden de aynca yar dîsinin bulunduğunu, gazetecileri ve nokTürkiyede Basın Kurultayını ve Türdım etmekten geri durulmamıştır. Fakat tai nazarlanm uzunboylu dinlediğini, gaBaşbakan doğru olarak uzun uzun ve a(Arkan 9 uncu aahifede) (Arkast 9 uncu aahifede) çıkça anlatıyor ki ihtiyac onu karşıhyacak paraların bu kadarile hakkından gelinebilmek derecesinden çok daha büyüktür. Bir savaş tayyaresi ortalama hesabla 60 bin liraya kadar alınabiliyor. 'Ancak bu ilkönce cok nazik bir silâhtır. Ondan sonra da hiç arasız ilerlemeler Sçinde bir fen araçı. Bugün alacağınız bir tayyare, başka herhangi bir silâh gibi, hiç olmazsa, sekiz on sene her yerde işinize yaramak üzere köşeye koyup aaklıyabileceğiniz ve kendisine rahat rahat îdayanabileceğiniz bir silâh değildir. Tayyareyi daima yenilemek zorundasmız. Bmbir tecrübeden sonra şu sonunca va Dün Vefa kulübünün bütün sporlarca Saim Ağabeyi nlmıştır ki eğer bir tek tayyareye ihtiyacı tanınmış erkânından idarehanemize gelerek Vefa kulübü natıız varsa onun için bir kerelik 60 bin lira vermeniz yeter değildir. Her yıl bu 60 mına şöyle bir teklifte bulundu: « Başbakan Ismet İnönünün haber bin lirayı o bir tek tayyare sayımına hazır bulunduracaksınız, yani verecek ve verdiği hava tehlıkesine karşı gelmek üearfedeceksiniz. Böylelikledir ki elinizde zere, hava ordumuzu kuvvetlendirmek arasız ve sağlam olarak bir tek tayyare yolunda bütün ulusça gösterilmeğe başlanan gayrete biz sporcular da iştirak etbulunup gidecektir. mek isteriz. J Başbakan Türkiye haralarının korunBiz Vefalılar; Istanbulun birinci smıf ması için en aşağı 500 tayyareye ihtiyac sekiz futbol kulübü arasında «Cumhurigösteriyor. Biraz yukanda bir teki na'il yet» gazetesinin himayesinde bir turnuva olacağını anlattığımız tayyarenin beş yütertibini teklif ediyoruz. Bu turnuvanın zü. Hesab kolaydır: 500x60,000= bütün hasılatı, Tayyare Cemiyetine ve30,000,000 lira. Demek ki bu işe her yıl rilmelidir. Ne kulübler, ne saha sahibleaynca otuz milyon lira verirsek hava ari, ne hakemler, on para almamalıdırlar. lanında selâmetimizin güvenli bir dereVefa kulübünün bu teklifini alenen bücesini elde etmiş oluruz. Işte Türk miltün öteki kulüblere büdirmenizi ve onlan letinin gayret ve hamiyet gözü önüne kobu tayyare turnuvasına davet etmenizi öulan hakikat budur. rica ederiz.» Herhangi bir işin çıkar yolu gösteril(Arkan 12 nci aahifede) nek şartile Türk milletinin hakkından jelemiyeceği hiçbir güclük yoktur. Haralanmızın korunması hesabına tayyarere önem vermek için Türk milleti ortaya ;onulan ihtiyacı karşılamaktan elbette pksin (âciz) kalmıyacaktır. Başbakan tutulacak yol olarak bize şunu gösteriyor: jfrlda en aşağı 20 lira verebilecek aileler, bunu bir taahhüd olarak üzerlerine almalılar ve ondan aşağısı ise gene kendi tierecelerinde tayyare yardımmı yapmakta sürüp gitmelilerdir. Yılda bir ailenin Ankara 27 (A.A.) tcra Vekilleri Heyeti bugün Başbakan taahhüd edeceği en aşağı yirmi lira, aytsmet tnönünün başkanlığında toplanarak muhtelif işler üzerinda bir tuçuk lira kadar birşey tutar. de görüşmelerde bulunmuş ve bu işlere ait kararlar vermiştir. Memleket korunmasında olunca dişinden Ankara 27 (A.A.) tcra Vekilleri Heyeti bugünkü toplantısıntîrnağından artırmak suretile Başbakada aşağıda yazılı bulunan kararı ittihaz etmiştir: nın gösterdiği en aşağı 20 liralık taahhüd iniktannı seve seve alıp güle güle yapaMevcüd kanuna göre tuzlalarda tuzun inhisar tarafından satış pilecek yurddaşların miktan birkaç yüz fiyatı altt kuruştur. >inleri çok geçeceğini biz şüphesiz sayatcra Vekilleri Heyeti, $atış fiyatıntn üç kuruşa indirilmesi için ız. Biz ki sırasında yurdun selâmeti uğKamutaya bir kanun lâyihası »evketmeğe karar vermiştir. •una canımızı vermekten çekinmeyiz, ve Hükumet kanunun yaz tatilinden evvel çıkardmastna çaltşacakyınu bütün tarihimizde binbir örnekle ttr. YUNUS NADİ (Arkan 3 üncu aahifede) Havalarımızın Korunmasında Himmet dayıya Düşmektedir Kurultayın kararları İç Işleri Bakanının kapama nutku Âlmanya Balkan Antantını bozmak mı istiyor? Bulgar Kralı, Alman Hava Bakanile dün tam sekiz saat görüştü, General Göring bugün Belgrada hareket ediyor rSofya hususî muhabirimizdcn] Sofya 27 (Ge ceyansından sonr telefonla) Pnısya Başvekili ve Al man Hava Nazın General Göring bu sabah sıra ile Başbakanı, Dış Işleri Bakanını, Şimendifer ve Hava Ba kanını ziyaret etti Öğleyin Sofyaya 11 kilometro mesa fede bulunan Verame sarayında Kral tarafından şerefine verilen öğle ziyafetinde bulundu. Ziyafete Alman General Göring ve Sofyadan bir manzara Bakanına refakat eden zevattan maada Bulgar Başbakanı lunan Çamkoru $ayfiyesine götürdü Kral ve Sofyadaki Alman elçisi de davet olun yolda ve Çamkoruda General ile 8 samuşlardı. Ziyafetten sonra Kral misafir ate yakın görüşmüşlerdir. (Arkan 7 nci aahifede) lerini Sofyaya 70 kilometro mesafede buMIIIMIIIIIIIIIIIIIPIirilllHNNIIHIINIIIIIIII Çelik kartalları çoğaltmak için 8 büyük klüb arasında bir futbol turnuvası Bir arkadaş daha kaybettik «Cumhuriyet» kıymetli bir kupa koydu, klübİkdamcî Ahmed Cevdet, lerimizi bu vatanî vazifeye davet ediyor dün, Ankarada kalb sektesinden öldü Ankara 27 (Te lefonla) Ikdam gazetesinin sahi bi ve bütün Türk okuyucularınm ta nıdığı, yazılarını seve seve okudu ğu Ahmed Cev det bugün öldü. Meslegine âşık o lan usta gazeteci gene bir meslek işi başında ve meslek arkadaşlarının kolları arasında can Merhum Ahmed vermiştir. . Cevdet Ahmed Cevdet Ankarada bir gaze teciler toplantısı yapıldığını duyunca dayanamamış, Ankaraya kadar gelmişti. Birinci gün kurultayda bulundu. Raporları aldı ve memleketin en eski bir gazetecisi sıfatile fikirlerini söyledi. O (Arkan 7 nci aahifede) Yunanistanda Kralın avdetini istiyenler artıyor Balkan Andlaşması devletleri Kral Jorjun diyevini iyi kajrşılamışlar M. Polisin Yunan gazetelerine önemli sözleri Atina 26 Yunanistanm politika adamları arasında mümtaz bir mevkii bulunan Paristeki Yunan elcisi M. Politis Atinada çıkan Ellinikos Mellon gazetesi muhabirine rejim meselesi hakkmda ö nemli (mühim) bir diyev (mülâkat) vermiştir. M. Politisin sözleri Atina meha filinde derin izler bırakmıştır. lllllllllllllll ıııılılıııılllıllilınıilllllllllllllinillllllllllllllttllllllllMllltllllllllllllllllllllllllllMIIIIIII Vekil ler Heyeti dün mühim bir toplantı yaptı Dünkü toplantıda tuz fiyatlarının indirlimesi için Kamutaya bir lâyiha verilmesi kararlaştırıldı Bugün 2 ncide: 5 incide: 6 ncıda: 7 ncide: 8 incide: 9 uncuda: 10 uncuda: 11 incide: 12 ncide: 13 üncüde: M. Politis Yunanistanm dış siyasasmda senelerdenberi mühim vazifeler deruhÇanakkaleye girerken: îs de etmiş bulunmaktadır. Bugün Uluslar mail Habib. kurumunda mümessildir. Terbiye bahisleri: Selim Venizelosun Büyük Harbde yaptığı Sırrı Tarcan. ihtilâlde dış siyasetini idare etmiş olan.j Hikâye, Venizelosun yapGiridli politikacınm samimî dostu ve onun Maruf Yunan diplomatlarından tıklan tefrikası. kadar cumhuriyetçi sayılan Politis demişM. Politi* Türkiyede köy davası. tir ki: buhranlı zamanlarında bazı kimselerin seKadm sahifesi. « 1 mart faciası Yunanistan dahilin çimde kazanmak için rejimi alet etmek isHitleri hayatı. de maddî pek büyük zararlarla beraber temelerine karşı en makul tarzı halli in Spor haberleri, mjisabaanormal bir vaziyet doğurmuş, krallık tıhab etmiştir. Ayni zamanda siyasî li « kamız. meselesini meydana çıkarmıştır. Hüku derlerin ahkâmına riayete mecbur ol * Hava tehlikesi: Abidin Daver. İstanbui halkı ne metin facianın bu neticelerine karşı tut duklan cumhuriyet temel yasasına mutuğu yol en doğru ve en samimî yoldur. vafık olanı da budur.» relerde otururlar? 1 mart hâdisesinden evvel Yunanis Ökonomik bölgeler: Alâ Kendisini idare edecek rejimi bizzat haîk seçecektir. Bu da gelecek yeni meclisin tanda rejim meselesi diye bir mesele yokeddin Cemil. ekseriyeti tarafından istendiği takdirde tu. Cumhuriyet te tehlikede değildi. CumHavacılık bahisleri. reyiâma müracaatla olacaktır. Hükumet huriyet için yalnız bir tehlike vardı. O da buna karar vermekle memleketin böyle (Arkan 13 üncü aahifede)