26 Mayıs 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4
26 Mayı» 1995 Çanakkalede Türklerle Sungu Süngüye No. 195 A. DAVER Dlkkatler > İkinci bir dileğîmiz daha «Trua gemisi» hergün, Anadölu sahilindeki Türk bataryalarının savurdukları gülleleri, gözünü kıpırdatmadan yiyip duruyordu! Pransı* topftt zabitinlUnı Zlatıratım naklettiğimiz Frcnnz topçu yuzbattmnm ktmtandanndaf? luk uzun toplardan biri, Seddilbahir mmtakannda Celîbola aeferinin son mermİBİni bu top atmtşttr. 24 santimetroluk bir rtermi bizim tarasBud mevkiimizin bir metro ötesine düştü. Kınlıp dökülen olmadı atna biraz heyecan duyduk. îşte o kadar. Muhribler. boş bif sipere yaptıklan atış bitince, geri döndüler, bizim bahriyeli arkadaşlar, Boğazdaki bü tiin Türk bataryalarını ftte| açmağa tahrik ettikleri için pek memnundular. 10, 11 ve 12 tylul Yazmağa deşer birşey yok, şuradan buradan birkaç top patladı. Barut yakarak vakit Öldürüvoruz. eden topçu yüzbaşııı Rosenin takrmlarını • topçu defil mutfak takımla nnı yerleştirdiği eski kale köşesine geldim. Burada da bir hayli çalışıl • mıştı. Eski kalenin harabeleri üstün • de zarif kulubeler yükseliyordu. O • Iuklu saçtan yapılmış olan bu kulü * beler gavet kullanışh idi. Burasl icin en büvük lüks denilmeğe lâyık olan saç sobalar kurulmüştu. Bunlar, yaklaşmakta olan kıs. mevsiminde tatlı bir sicaklıkla kulübeleri ısıtacaklardı. Hatta yemek salonu şimdiden hafifçe ısıhlmutı. rCumandammla erkânıharbiyesi ta rafından gayet samimî ve dostane bir surette karşılandım. Hemen sofraya oturduk. Bir hayli yürüdüeüm için bh" kat daha artan kuvvetlı Bir ışhha ıle yemeklere saldırdım. Bizim grup kumandanının sofrası, bütün Gelibolu yanmadasında meşhurdu. Bu hususta yüzbâşı Rozenin talihi kendisine yar ve yaver olmuştu. Çühkü Nisin meş hur Negresko otel ve kazinosunun aşçısı onun eline geçmişti. Dijondanberi grup kumandanımiz, müstesna bir san'atle bir sürii hiçten yapılan nefis yemekler yiyordu. Tabaklar birbirini takib ediyordu ve hepsi birbirinden enfesti, hatta artık fena halde bıktığımız maymundan (sığır eti konservesi tayini) yapılanlar bile... Seddilbahirde bit fathpanya ziyafeti 13 eylul, pa7artesi Gelibolıı yarıffladasında, bü esnada deVam e Apn faaiivetsijlitfpn istifade edcrek kumandamm tarafından teıefonla vaki olan öğle yemegini beraber yemek davetine icabet ettim. Dört aydanberi yüzünü görmed'ğim kumandan al dığım harb madalyası şerefine benimle beraber şampanya içmek tttiyordu. Mnrto koyunun çiîdiği 2arif kumlu yolu takiben yaya olarak Seddilbahre doğru ilerledim. Evvelâ, vaktile bir yıftın harabe halinde terkettiğim Seddilbahir köyüne vardım. Köy, şimdi tanınmaz bir hale gelmişti. Burada ne defcişiklikler, ne yenilikler, ne düzeltmel»r yapılmamtştı ki... Sokaklan geçılmez bir baide dolduran yıkıntılar ve süprüntüler kaldırılmış, kuru du varlar yapılmış, yeni yollar açılmiş. bir dekovil hattı kurulmuş, köyden ve plâjdan geçen bu dekovilin üstünde minimini, bir lokomotifin tiz düdüğü etrafı çinlatıyordu. Erkânıharbiye heyetleri, Avrupa Şatosu dediğimiz Seddilbahir kalesi ne yerleşmişlerdi. Bu kadim hisann ihtiyar duvarları, yıkık bürcleri, ilk defa elektrik ampullerinin ışıgını görü yorlârdı. Bu elektriği, küçük bir mo törün çevirdiği bir dinamo yapıyordu. Plâjda, bir liman yapılrnıştı. Bu li* manın toprak iskelesi, îngilizlerin «Trua gemisi» dedikleri cesur River Klayd şilebinin provasına kadar da yanıyordu. «Trua gemisi» hergün, A nadolu sahilindeki Türk bataryalan nın savurduklan gülleleri, gözünü kt* prrdabnadan yiyip duruyordu. Biraz sonra bizim grupa kumanda YaMiltrrtmın birinndt doktorlarımızdan bir iki şey dilemiftim. Bu~ gün d* « dileğin ÜMerindm durmak benİm için gene bir borc oldu. Doktorlartmız Avrupa aipesiyalitelerini Yeni elektrik tarifesi 14 kuruş 30 pâvermekte yarış ediyorlar. Bu yartça 000, Abdülhalİk 500, Fuad ve çocuk ra olarak tesbit ve Bayındırlık Bakanlı(Baştarafı î inci aahlfede) bugiin yurddaçlarm takati yoktar. Ekmtğimi gudl eçıkarmıf bir adatn, acele Sgretınek için hakikî bir arzu ve ârimn 500 er lira verdikleri yazıh idi. ğınca da onaylandığından dün tramvay hattan için arka arkaya yuz elli, gayret gösterirlerse, bu büyük meseleyi Daha birçok saylavlar ve memleket *e tarife komisyonu da toplanmış ve yeni yakm bir zamanda halletmtk çareleri ko erlerin isimleri vardı. Bundan sonra he elektrik tarifesini gözönünde bulundurıiki yüz kuruş veremiyor. ab encümeniain rapom okundu. Râporda rak tramvay ücretlerim tesbite bajlamıjBif mahalle eczanetinde bulun laylaşmif ölur. Fena |artlar ve çetin hidiselerden uğraşa, ugraşa kuftardığımız Büyük Önder Atatürkün yük»ek ^ar nr. » muçtum. Kucağtnda çocuğu, ayaTürkiyeyi, hava tehlikesi karşısmda kâfi erile Türk Tayyare Cemiyetinin adı ğında yartm pabucile gelun bir kaElektrik tarifesinin bir müddettenber! derecede ve az zamanda techiz etmerftek nın «Türk Hava Kurumu» olarak dedına, eczacı bir fi?« ntndu vc yüz elli tedricî surette ucuzlatılması üzerine sosı yönünden tehlikeye manız bulundur ğiştirildiği yazıhydı. kuruş ittedi. Kadın yüz kuruçunu Raporun heyeti umumiyeti okunduk' yete, masraflanndan bazı eknomik tedbirmamahylz. vmrebildi. Arkaautdan cczacı dedi ler almayı gerekli görmüf bu aracU meBunu anlamak ve anlatmaya çalış tan sonra nizamnamede yapılacak değikif öteki şişmyi de yann gel al. O da mur maaşlarından da tasarruf icrasma şikliklerin madde madde müzakeresine yüz elli kuruştur. Kadın ofladı ve mak, birinci derecede, matbuaLmı geçildi. Yapılan tadilâtın en mühimleri karar vermiştir. Bu karara göre 2 0 0 li* düşüne düşüne kaptdan çıktı.. Evet zm vazıfesidir. Şimdi yapacağımız şey, raya kadar olan maaşlardan yüzde Le|, tunlardır: cana ean katan »ipesiyaliteler olabi böyle bir hava meselesinin ortada olduTürk hava kurumunua iki çe}id üyesi 300 liraya kadar olanlardan yüzde 10 lir. O vakit hastamn kazancı düsü ğunu söylemek ve bunu bütün vatandajkesilecektir. vardır. nülemea ve hatta da ne olurta oltun lara anlatarak kendiliklerinden yardim a Hava tehlikesini bilen üya Sosyetenin bu karannı tebelluf edetf onu altr veya alamaz. Diğer kombi etmelerini bir vazife saydırmaya, yay b Yârdımd üye. memurlar, elektrik tarifesile maaslaruı hiç maya ve ahlatmaya çalışmaktir. Her binezonlar ve kompozityonlarla, hatHava tehlikesini bilen üye Türk havâ bir münaseberi olmadığını, tarife formültayı iyilestirmek hem de ueuzca iyi rimiz, kendimiz, ailemiz ve muhitimiz deki arkadaşlanmlz, Türk hava kuru kurumuna bir yılda en az bir defa 2 0 li lerinde masraf kısmının esasen fazîa gösleptirmek bugün hatta yurddaşın, en onde gelen dileğidir. Bu dilen bu muna az veya çok her hangi bir yardlnîı ra verenlerdir. Bu üyeler kendileri için terildiğini ve tenzilâtm komür fiatlerinde görülen alçalmalara uygun bir şekilde Snde gelen dileğidir. Bu dilek bu yapıp yapmadığımızı sormaya cetaret e olan rozetleri taşırlar. Adlan sıra numa teti duymak ta bugiknün doktorlart dersek, bütün memleketin bu meseleye il rasile gazetelerde yazılır. Yıllık verecek yapıldiginı iddia ederek jirketin bu hagisini kökleştirmif, yaymif ve ittifade lerini 20 den aşağı indirecekler Türk ha reketini protestoya karar vermişlerfîif. ntn vazifeti değil nudir? lunacak, verimli bir hale getirmi} olaca va kurumuna haber vermeğe mecburdur Sosyetenin bilhassa az maaşlı olan meV. Ö. gız. lar. O s«ne, o »enenin verüncelerini ver murltn Bayındırlık Bakanlığı başmüfetdikten sonra yardımcı üye sayılırlar. Ha tişinin de müdahalesini dileyen bir dilekGazetecilere düçen oaMİfe ber vermeden yükenlerini yapmıyanlann çe vermişlerdir. Gazeteleritnizin bilhâtta dikkatini adlan gazetelerle yayılarak hava tehli çekmtk istediğim şudur: Bütün dünyanın kesini bilen üyeler arasından çıkanlırlar. Atıcıhk ve binicilik bugün uğrastığı şey, hava tehlikelerine Yunanistanda seçim Kadınlar arasında yapılan ath müsa karşı tedbir bulmaktadır. Bu bir rantazi Tabiî üye olan lcra Vekilleri Heyeti mücadelesi bâkâlarda daima nazarı dikkati celbe değildir, bu bir ciddiğ meseledir, bir tehli Kamutay üyeleri Cumhuriyet Halk Parden vft Çok iyi ata binen Bayan Melâ kedir. Onun için bunu gerek fenniğ ta tisi genel sekreteıi genel kurmay birin Atina 25 (Telefonla) Muhalifler hat «Atıcıhk ve Binicilik» ismile gÜ2el raflannı, gerek siyasal tarafiarını büyük ci, ikinci başkanlan, ordu enspektörleri seçime girmemek için verdikleri kabir kitab neşretmiştir. Çok ciddî bir bir alâka ile takib etmelisiniz. V e mem kolordu kâmutanlan, jandarma gene rârda sabit bulunmaktadırlar. tetkik mahsulü olan bu kitâbda atın leketin her tftrafme bunu öğretmelisiniz. kamutanı, tümen kamutanlan, Yâr HUkumet t* muhaliflerin iddia v e tarihinden başlanarak atın teşrih nok Sizin içinizde öyle yüksek fahsiyetler var gutay, danıştay, «ağışkur Başkan ve üUlcblefine bakmıyarak ilân edilmlş tâi nâzarmdan mükemmel bir tarifi dır ki bu devleti ekonomik veya süel, baş yeleri, bakanltklar, asbaşkanlan, gene olan gündc seçimi yapmak için lâzım yapılmakta, at terbiyesi, at sporculuğu hca meselelerini hiç olmazsa benim kadar direktörler, Cumhuriyet Halk Partis gelen her türlü hazırlıkları yapmaktahakkmda bütün malurnat verilmekte bilirler. Eğer bunu da bir mesele olarak Başkanlan Türk hava kurumunun yar dır. dir. Kitabda, verilen izahatın anlâşıl elinize alsaniz, az zamanda başhca mü dımcı üyeleridir. KondilİB yânn tayyare İle Selâniğf ması için birçok krokiler ve resimler tehassıslanndan olursunuî. Bu meseley 27 ikincikânun yerine 15 mayıs gflnü gldip seçim mücadelesi âöylevinl vere* vardır. Bu faydalı kitabı herkese tav halletmek için lâzım olan tedbirleri ve o hava şehitlerinin törenı olac&ktir. Aynca cektir. siy* ederiz. devleri, behden daha iyi vatanda^lara tel bir hava haftası da saptanarak o hafta kin edecek mevkide bulunuyorsunuz. Ha içinde bütün kurum teşkilâh hazırlanan va tehlikesini bilenleri çoğaltmak, hava programlara gore havacıhk, gösteriş, kon Bu gecc n*w«+oi olan eczaneler şuntehlikesinin ne olduğunu vatandaşlara an ferans, propaganda ve |enliklerle uğra lardır: latmak ve memleketin hâvâ tehlikesine tacaktır. Mehmed (Büyükada), Tanaş (Heybekarşı korunması için lâzım gelen tedbir HâTetcn: Dünyn havaditleri Bundan lonra dileklere geçildi. li), Salih Necati (Bahçekapı), übeyd leri b'nceden vatandaşlar arasında yaymaAtatürke, Kurultayın saygı v e (Pnâalodl"). Sıtkı fÛllelO, Hikmet $ehzad«başı I^BMM y yi.îtııok ^uuku sızm başlıca san'a bağhlığının bildınlmesi alkışlarla kabul tinizdir ayni zamanda içinde bulundu edildi. Itmet Inönü ile Fuadın nu Cemil (Küçükpazar), Hamdl (Şehzagumuz her türlü şartlarm yardımı ile tuklarının kitab halinde battırılarak cfebaşı),"jTuri (Aksaray), Teofilos (SaHpvlet ve milletin el birligile bu tehlikey bütün ulusa dağıtılmacı kabul edil matya), Kazım (Şehreminl), Arif (Karaf için çah^masına yardim etmek dikten sonra hava şehidlerinin hatı ragümrük), İstefan (Bakırköy), EmilTtirkçe 8ÖJ5İÜ ve şarkılı tarihî hivvkiinde ve ödevinde bulunuyonunuz. yadi (Fener), Yeni Türkiye (Hasköy), rası için bir dakika sükut edildi. operet. İkinci film Şigman ve Toplantmızı memleket için faydalı ve Bunu müteakıb idare heyeti MÇİ Yeni Turan (Kasımpaşa), Receb (Behayırh bir fırsat telâkki ederim. Memle «ayıf çifte komikter şiktaş), Hilâl (Fındıkh), Şişli (Şişli), mi yapıldı. kete yapacagınız hizmetler, elbirliği edeŞEYTAN KARDEŞLER Seçimden «onra Türk H a v a K u Galatasaray (Galatasaray), Vinikopurek ve birbirinizi daha iyi tamyarak daha tenzilfltlı mâtine 10 kuru$tur rumu Ba|kanı toplantıda bulunanla lo (Yüksekkaldırun), / a i k îskendec yüksek bir dereceye çıkacaktır. ra teşekkür etti. Fuad, tekrar baş (Moda), Mahmud (Kadıköy, Alüyol), Kaniim ki bütün çalışmalannız arasınBugün T U R K sincmasında ömer Kenan (Üsküdar, Çarşıboyu). Kanlığa »eçildi v e Kurultay bitti. da Türkiyenin hâva tehlikesine maruz ol2 film bird.n duğunu birinci mesele olarak ele alaCaksınız. (Sürekli alkışlar),. t Başbakan Ismet Inönü dün hava tehlikesi için yeni bir soylev verdi Elektrik sosyetesi memurları Maaşların indirilmesinî protesto^ediyorlar YENİ ESERLER j Uskıdar Hâlt SİMmasında H A R B H i L A L Sinemasında LEBLEBıCı HORHOR AĞA Nöbetçi eczaneler Gelibolu «e/erî kapı yuttu Sofrada konufma mevzuu, tabiatile yarımadadaki vaziyetimiz oldu. Ya kıpda buradan h&reket edeceğufıizden, Anadolu sahiline çıkacağımızdan, Selâniğe gideceğimizden bahsediliyor ama doğrusunu isterseniz, kimsenin tarih birşey bildiği yok. Herkesin kat'iyetle bildiği birşey varta, o da artık Gelibolu seferinin hapı yuttuğu ve gayretlerimizi başka taraflara sevketmek lâzım geldiğidir. Saat 15 te, kumandanımdan ve muavinlerinden müsaade istiyerek, ihrac plâjma, River Klayd vapuruna doğ ru gittim. Avdet için, Eskihi&arliğa giden motörlü dubadan istifade etmeği düşünüyordum. Beni bataryanın civarına götürecek olan bu küçük vasıtayı btklerken, River Klaydm bordasına bağlı bir mavnanın üstüne çıkhm ve karaya çıkanlmak üzere istif edilmiş 1DEDE 2 DAKTıLO EVLENıYOR Yat fiattı 20 kr. Akşehirde güzel bir çocuk bahçesi yapıldı 1 Karultaytn dünkü toplanhtt Ankara 25 (Telefonla) Türk hava kunırrtu kurultayı ikinci toplanhıını bugün Tayyare cemiyetinîn yeni binasında yaptı. Kurultay Saffet Ankan tara fından 14,30 da açıldı. Başkan komisyon raporlannın okun masmdan evvel Başbakan Ismet Inönüün nutkunun radyo ve ajansla memleketin her tarafına verildiğini, nutkun bütün memlekette alâka ile karşılandığını »öyle dikten sonra bütün Türk ulusunun dah dün gece yarısındanberi bu mukaddes ha va müdafaâsınâ bütün gayretile iştirak bafltdığlnı bildirdi. Misal olarak Vehbı Koç Ticaret evindeh gelen mektub o kundu. Vehbi Koç mektubunda h*v tehlikesini bilenler liıtesine ithalini iıtiye rek be| bin lira verdiğini yaziyordu. olan kerestelerin üstüne oturdum. Anadolu bataryalan sustukça, buradaki askerler, işlerile meşgul oluyorlardı. Bu esnada Seddilbahir kalesin den bir zabit grupunun çıktığım gör düm. Bu grupun geçtiği yerledeki zabitler ve efrad, alelâcele selâm vaziyeti alıyorlardı. Yanımdan ayırmadığım iotograf makinemi hazırlarken bu {ahsiyetlerin kimler olabileceğini kendi kendime soruyordum. Haki üniformalaf arasında, beyazlar giymiş bir ka dın da bulunduğunu iyice gördüm. Bu heyet, bulunduğum yere doğru geli yordu. Şüphesiz iskeleden bir motör veya istimbota bineceklerdi. Filvaki, donanmaya mensub ve iskeleye bağll bir motorbot, motörünü işletmeğe başladı. Akçehir «Hustıtî» Akşehİr Çocuk Etirgeme Kurumu tarafın (Arkan var) burada gü2«l bir Çocuk bahçoti yapılmiftır. Kaftaba çocukları tkinci misal olarak hava tthlikesinİ bilenlere ilk yazılanlar okundu. Bu liste şİmdi bu bahçede sabahtan akşama kadar oynamakta, güzel vakit geçirmektedirler. Gönderdiğim resim bahçenin umumî görünüaüdür» de Basbakan Ismet Inönü ve ailesiniı lursunuz, dedi. İsterseniz yukan çıkalım, Taharri memuru silâh salonunda kaldı, bîz kütübhaneye çıktık. Yerine oturan ve piposunu alan profesor: Size çok birşey »öyliyemiyecegimden dolayı müteessifim, dedi. Parde düa akşam yemekten lonra Arnessonla konuçmak isteğile geldi. Bence doğrusu Beli görmek üzere geldi. Fakat Bel itizar etti ve erkenden odasına çekildi. Parde saat on biri geçinciye kadar kaldı. Sonra çıktı. Ondan sonra Pin bana hâdise^ haber verinciye kadar yani bu sabaha kadar onu gormedim. Van» gordu: Fakat Mister Parde, Mit BeB görmek maksadile gelmişse ziyaretini geç vakte kadar uzatmasma ne diyeceksiniz>. ıhtiyar mütereddiddi: Birfey töyliyemem. Yalmz derd yanmağa adam arayor gibiydi. Yorgun görünüyordu, 'Cumnriyet,, in tefrikası : 57 mede duran taba/ca olmasm? cesedi Belin görmesini istemiyorum. Vans: Markam soğuk bir eda rle cevab Ver• Ona hiç şüphe istemez, cevabını di: verdi. Doktor muayene ettikten sonrâ taHat ayaga ks&h. Alât dolabına git* biî kaldınlacaktır! Mis Beli buraya çağırmağa da lüzum yok! ti, çekmeyi açıp baktı. Pek doğru Mister Vahs. Doktorun muayenesinden sonra Mis Bele bu işi soranz. Tam bu sırada arkasında rob döşam1 br bulunan Arnesson odaya girdi. Kapı eşiğinde bize bakarak bağırdl: > N e oluyoruz, kuzum? Kara haberi bana Pin verdi: rebilir. ri hiçbir zaman inmeZ» Anhyorum, Sonuna kadar çocuk Ya pencereler? oyunlarile eğlenmek.. Hâtta kendi akı Be nonlan gece biraz aralık bıbetine kadar! Garib bir fikir!... rakırım. Arnesson bu sötleri (öyliyerek odası Dün gece aralık mıydılar) na çıktı. Evet efendim. Profeiör onun arkaiından yan kızgın, Pekâlâ, bu tabah kapıyı açtıktan Çok iyi! Amesson yerinden kımıldamadı. Yal yarı müffik bir tavirla bftkh. Sonra müd sonra . • nız mutad istihzakâr tavrını tekrar takın deiumumiye dönerek: Lâmbayı yanar görünce onu prOdK Ameisoh hıhaf çocuktur. Sözleri feso'r bü gece »Öndürmeği unutmuı zan Zavallı Parde! Hayat ona pek ni çok ciddî telikki etmeğe gelmezl de nederek söndürmeğe hazırlandım. Bu çetin geliyordu. Son zamanlardaki mağ di. sırada şu zavallı adamcağızı masa üslubiyetleri kıymetini hayli düşürmüştü. Markâm buna cevab vermeğe hazır tünde bu halde gÖrünce hemen profesöVans söze kanştı: lanıfken Pin taharri memuru Yorgeyİ i re haber verdim. çeri getirdi. Vans uşağl isticvab için bu Bedel bu vak'aya dftir birşey biliyor mU? nu fırsat ittihaz etti. Bu sabah silâh salohunartasılgir Ben vak'ayı ona siz geldikten »ondiniz? ra söyledim. Efendim kiler kapalı olduğu için Dün gece her ikiniz de taat kaçfena kokuyordu. HâVayı değiştirmek ü* ta yukarı çiktınız> zere merdiven ayağmdaki kapıyı açhm. Saat onda efendim. O vakit perdeleri inmiç gördüm. Pin gittikten sonra Markam profetöre Perdeleri indirmek Idet değil mi dönerek: dir? Biz doktoru beklerken siz de bize Hayır efendim, bu odanm perdele* biraz izahat verirsenu çjjk iyi yapmı; o Tasam 8 S. van Dine Naşın üzerine Hat Jtiîe&di: Makrulün Mister Ame&son biliyor musuhuz; Masaya yaklaştı, Pardeye bakarak biz içeri girdiğimİz zaman rrıasa üstünde ilâve etti: İntihar etfflişl... Edebilir ya! Fa rnukavvadan bir köşk duruyordu. • Y a ! Ben de içeri girdığim vakit kat bu ameliyat için acaba kendi evini niçîn intihab etmemiş? Herhalde bu bü iskambil kâgidlarınt yerde gorünce acaba yük bir mülâhazasızhk olsa gerek. Bu bünlar nedir, diye kendi kendime sortercumt eaem nunla beraber bir şatrnac oyuncusu için muştüm. Zannedersem o ölmezden evvel ötnet Fehmt Buçltut Mukavvadan bir tabiî hal... Ümid ederim ki Nevyork bunlarla oynamıf. köşk! Nekadar çocukça birşey! N e dermüddeiumumisi bu İşi kısa kestirir. Bizim ifildi. icin artık cok, h«n pek çok şey söylen smız * Ne derim? Bu bize çok fey bildielindeki tabanc* çek di. Bunu ne vftkit kaldırtacaksınız? Ben (Arkan *ar)
