25 Mart 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bîr arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bîr fane buhınmak lâzımdır. e NO. 3 8 9 8 umhuriyet Teîgraf ve mektnp adresl: Cumhurtyet Istanbuj . Posta kntusu: tstantral No. 248 n Hayat Ansiklopedisi ncı cüzü cıkti Vı 76 PaZarteSİ 2 5 Mart 1 9 3 5 Teıelon: Başmuüarrir ve evl: 223W. Tahrlr heyett: 24298. Idare matbaa tasmile Matbaacılık »e Neşrlyat şirketl, 24299 24290. Siyasal durum Gittikçe karışıyor lmanya, Versay Andlaşmasının askerî maddelerini yırttığındanberi dokuz gün geçti. Avrupanın siyasal durumu, bu dokuz gün içinde, iyiliğe doğru değil; karışıklığa doğru gidiyor. Bunun böyle olduğunu anlamak için dünkü sabah gazetelerine şöyle bir göz atmak yetişir. Italya 1911 doğumluları silâh altına çağınyor. İtalyan ordusu aşağı yukan 400,000 kişi çoğalacak demektir. Sovyet Rusyanın Amerika elçisi, Avrupada pathyacak bir savaşın bütün dünyayı saracağını söylüyor. Musolini diyor ki: «Avrupadaki banş isteğimizin temeli, birkaç milyon süngü üzerine kurulmuştur.» Savaş veya barışın anahtarını elinde tutan Ingilterenin Dış İişleri Bakanı, dünyada çıkacak maceralara ve başkalarının kavgalarına kanşmak istemiyoruz, diyor. Bu söz, yumruğuna güvenen döğüşsün; biz karışmayız demek değil midir? Alman Generallerinden Sekt Çinden Almanyaya dönüyor, Ludendorf yeni kurulan büyük Alman erkânıharbiyesinin başına geçiyor. Almanlar, 36 fırkalık ve 500,000 kişilik orduyu az buluyorlar, Büyük Savaşın başmdaki gibi 50 piyade 1 I süvari fırkasmdan kurulmuş olan 25 kolorduluk orduları kadar büyük bir ordu kurmak için propaganda yapıyorlar. (Bu Alman ordusu, 1914 te üç dört gün içinde iki milyon askerle Belçika ve Fransa sınırlarını geçivermişti.) Fransız millî müdafaa yüksek konseyi Cumhurreisinin başkanhğı altında toplanarak savas zamanında yapılacak teskilât projelerini kabul ediyor. Avusturya da, Almanya gibi silâhlanmak, fakat bunu konuşma ve anlaşma yoluyla yapmak istiyor. En ehemmiyetli haberi en sona bıraktım: Küçük İtilâf ve Balkan Andlaşması devletleri, Avusturya, Macaristan ve Bulgaristan, Almanmanyanın yaptığını yapmağa ka!kışıriarsa, ordularını seferber edeceklerini söylüyorlar. Iş Bankası Umumî Heyeti IngilizAlman konuşmaları dün akşam dün Ankarada toplandı başladı, ilk mülâkat iki saat sürdü Bankanın faaliyeti, memleket ticaretile birlik Almanya, mecburî askerlik kanununu bugün neşrediyor Berlin 2 4 (Hususî muhabirîmîz • den) Burada günlerdenberi sabir • sizlıkla beklenen Ingiliz Nazırları bu akşam besi otuz beş geçe tayyare ile geldiler. Bunlardan M. Eden dün Pariste aktolunan üçler konferansuıda bulun mujtu. Binaenaleyh bu sabah oradan hareket etmisti. Diğeri, Hariciye Na « n Sir Con Simon ise doğrudan doğ ruya geliyordu. İki nazir Amsterdam da birlesmisler, Holandanin payitah tinda kisa bir tevakkuftan sonra gene tayyare ile Berline müteveccihen ba • reket etmislerdir. Ingiliz Nazırları Berlinde Her yıly geçen yıldan daha iyi! artmış ve halk mevduatı 52 milyonu bulmuştur Berlin tayyare meydantnda Sir Con Saymon fle M. Eden Tempelhofda tayyareden inince Almanya Nazıri Baron Fon Nöyrat ile Berlinde yapılan hava manevraianndan bir intiba: Sıhhiye tesküâtı' bombardımandan sonra faaliyette M. Titülesko, Belgrad ve Parise nîçin gidîyor? Macarlar «Almanyaya teslihat hakkının tanînması diğer uluslar için de ayni hakkm tanınmasını intac edecektir» diyorlar Biikre» 2 4 (A.A.) Alman U tihbarat bürosundan: M. Titüleskonun Belgrad ve Pa • ris seyahatinin bashca gaye»i, Küçük Anlaşma ve Balkan Anlasmasl dev letlerini Alman karan fizerine hâdîa olan vaziyet hakkında mfisterefc bîr karar ittihazina mahıftur. M. Tititfeskonun, Macaristanla Bulgaristanm Almanyanin battı hareketini takîb et • mesine mâni olmak için elinde olan bütün vesairi kullanraak azminde ol 1 ^ " ^ ^ ^ dugu anlafilmaktadir. Budapeşte 2 4 (A.A.) Salâhi yettar mehafflde, haricde dolaşan şayialar bilâfına olarak, Macaristanm Almanyanin yaptığı gibi mecburî aıkerlik hizmeti usulünü bir taraflı olarak tesis etmiyecegi bfldiriliyor. Sa • lâhiyettar mehafîlin kanaatine göre, Almanyaya teslihat hakkı müsava ttam tanmmasi, silâhtan tecrid edi • len diger uluslar için de müsavat hakkinm Unramasinı intac edecektir. ^ " ^ ^ ^ ^ " ^ ^ ^ ^» Ts Bankasınm merkez btnan ve »ervit aalonüe aunku toplantıya baskanltk eden Rize saylam Fuad Ankara 24 (Telefonla) Tür • bet, basarıa ve kurucu bir karmk kiye ls Bankası heyeti umumiye içter tasıyan, oa yılhk çalısmamızı, timaı, bugün bankanın merkez bi 26 ağustosta hakh bir sevinc ve günasında yapıldı. Bankanın heyeti venle kutluladığımızı burada an umumiye 'imalanna iştirake salâmak isteriz. hiyettar, hemen bütün hissedarla Büyük Onder Atatürkün arsu ve rın istirak eitiği bu toplantıya re • direktifile kurulduğu gündenberi ts olarak Rize saylavı Fuad seçil • bankazmzın ifleme ve çalışma »i diktan sonra idare meclisi raporuyasasında güttügü tek amaç: Hia • nun okunmasına baılandı. •edarlanmızm bizden bekledüderî menfaatleri, ulusal ve genel düsünİdare heyeti raporu celerin çerçevesi içinde ve bunlara Sık sık alkıslarla ve bravo sesle • uygun olarak elde etmek olmuştur.» Burada gelecek on yılda da Uk rile kesilen bu sayani dikkat raporon yılda olduğu gibi yurd için veda yalnız bankanın bir yılhk vazi • yetinin hulâsasile iktifa edilmemek rimli sonunçlar alınacağına mec lisi idarenin sarsılmaz imanı oldute, ayni zamanda Türkiyenin eko ğu zikredildikten sonra bu müna nomik durumu da gözönüne konulsebetle geçen on yılhk bilânço • makta idL Rapor şöyle baslamak lardan ban rakamlar gözönirae kotadu nulrnaktadır. «Ulusal ekonominin bankacılık (Arkan dördüncü sahifede) alamnda çetin olduğu kadar müs Korkunc bir ölüm Bir kuyucunun 4 metro aşağısına inerek temizlediği kuyu ç^ktS, zavaUı adam kurtarılamadı Dün Aksaray da çok feci bir vak'a'ohnuf, Mehmed isminde bir kuyucu cesareti nin kurbanı ola rak diri diri toprak altında kalıp ölmüftür. Vak'a söyle olmuştur: Aksaray da Çakırağa mahalle sinde Külhan %okağmda 8 sayılı evde mütekaid lerden Ahmed Ce vad oturmakta Kazadan sonra iplerle bağlanan ameleler topragt dır. Bu evin es açmağa çalıstyorlar kidenberi metruk 8 de kuyucu Mehmedle çırağı, Cebir kuyusu vardır. Ev sahibleri ya vadın evine gelmif ve ise baslamıs. zın sıcaklarda buradan istifade et Temizlenecek kuyunun iistü dar mek için kuyunun temizlenmesini dır ve taşlarla dört metro derin düşünmüşler ve meşhur kuyucu liğine kadar örülüdür. Ondan a ustalarından Mehmed ve çırağı sağısı genis ve örgüsüzdür. Meh Muhacir Rıza ile beş liraya pazarbestncı sahifede) Iık etmişlerdir. Dün sabah saat Berline giden tngttiz nazırları M. Eden ve Sir Con Saymon Ingiliz Büyük EIçisi M. Filip* tarafm • dan selâmlanmiflardir. Tayyare meydanında kaJabahk bir halk hazJr bulunmakta idL İlk konuşmalar Bankalar tayyare meydanından Fon Dış Bakanımız, Uluslar Derneğini, 15 nisanda toplanmıya çağırdı İtlyada yapılan askerî hazırlıklar Ankara 24 (A.A.) Stresa konferansı nın 11 nisanda toplanacağını ve bugünlerde ya pılmakta olan bazı diplomatik temaslarm da o tarihe kadar bitmiş olacağuu nazarı dikkate alan Dıs İşleri Bakanı ve UIus laır Kurumu Kon seyi Başkanı Tev fik Rüştü Ara sın, konseyi 15 nisanda içtima a davet etmesi liizumunu Ulus lar Kurumu U mumî kâtibli • ğine bildirdiği hbaer alınmış tir. Işte ajansların ve gazetelerin bir Nöyratla birlikte Ingiliz elçüiğine git günlük haberleri. Bunlara bakınmislerdir. ca, siyasal durumun iyiliğe değil, M. Filips elçîlik bmasmda bir çay zikarışıklığa, fenalığa doğru gittiği yafeti vermiştir. İlk konuşmalar bu kuşkusuzdur. Hele Avusturya, çayda başlamu tir. Saat yirmiden sonra ve Fon Nöy • Macaristan ve Bulgaristan; Almanratla diğer Alman ricaJinin Ingiliz el yanın tuttuğu yolu tutarlar da, çiliğinden ayrilışim müteakıb, tngilizı Sen Jermen, Triyanon ve Nöyyi Bakanlari Adlon oteline gitmislerdir. andlaşmalarının askerî maddeleriOtelin salonunda toplanmiş olan tngi ni kendiliklerinden yırtmağa kalkışırlarsa bu kanşıklık büsbütün artacaktır. Büyük devletler, Almanyanın yeni ordu kurmasına ve silâhlanmasma ses çıkarmazlarsa tabiidir ki Avusturyanın, Macaristanın ve Bulgaristanm da Almanya gibi yapmalanna birşey diyemezler. Fakat bugünkü Avrupada, 1914 ten önce olduğu gibi, yalnız büyük devletlerin borusu ötmüyor; şimdi Küçük İtilâf ve Balkan Andlaşması devletleri de var ki her birinin, ayrı ayrı büyük devletler kadar sözü geçmese dc, hep bir araya gelince, Avrupanın siyasa terazisirde hayli a<?ır basmaktadır'ar. Bu iki andlasmavı Bir Ingiliz gazeteslnin karikatüru kuran beş devletin nüfusları 72 Avrupa sulh Elinizdeyim! ... milyondan fazladır. Coğrafî duliz kolonisi, tngiliz Bakanlarmı hara • rumları ve askerî kuvvetleri saveretle alkiflamışlardır. sinde bu beş devlet, Balkanlarda, Orta Avrupada, Doğu AvruDada, tngiliz Hariciye Nazırıntn beya^atı Londradan alman malumata göre Doğu Akdenizde ve KaradenizSir Con Saymon hareketinden evvel de ehemmiyetli bir rol oynıyabilirmatbuata beyanatta bulunarak demisler. Küçük İtilâf ve Balkan Andtir ki: îaşması kendi çevrelerinde. iste« Dünya yüzünde banşa ve insandiklerini yaptırabilecek ve istemelar arasmda hüsnü niyet olan gayemi • diklerini yaptırmıyacak bir güclArkast altınct sahijede} dedirler; işte bu güclerine dayatıarak Avusturya, Macaristan ve Bulgaristan, andlaşmaların askerî maddelerini kendiliklerinden yırtmağa kalkışırlarsa seferberlik yaoarız; diyorlar. Bu sözün ve teh İKİNCİ SAHİFEDE: Ağaoğlunun cevabı ÜçÜNCU SAHİFEDE: Avrupa yolundan didin ne demek olduğunu ve sonıı Fransız Meclisinde bizim de dahil olduğumuz 400 milyonluk askerî bir blok teşkili istendi BerUndeki Franstz elçisi Fransa notasını vermek üzefe Alman Hariciye Nezaretine giderken talya gazetesi 1911 sınıfının silâh altına almması hakkında diyor ki: «Bu tedbir, silâhlı kuvvetlerin her türlü ihtimale karşı vaziyete hâkim bir halde bulunmasını te min için ihtiyatî bir gayeye ma tuftur. ttalyada halen silâh altın da üç sınıf vardır. Bu da 600 bin kîşi tutmaktadır.» Tribune gazetesi de şunları ya zıyor: «M. Musolinin siyasetinin daima barısa matuf olduğunu tekrara lü zum yoktur. Fakat barışı teminat altına almak için gafil avlanma mağa tamamen azmetmis olmak lâzımdır. Bu, yeni vak'alarta, bir şa (Arkast besıncı sahifedey r Yeni romanımıza bugün başladık «Katil Gölge» Amerikanın (Conan Doyle) i diye söhret alan S. S. Van Dinenin eseridir. Muharrir zabıta romanlannda hemen hiç görülmemiş yepyeni bir mevzuu ele almış, bunu yüksek kudretile emsalsiz bİT şekilde işlemiş, bu suretle eserini örnek olacak bir mükemmeliyette vücude petirmiştir. «Katil Cölge» her sahifesi hareket ve heyecan dolu bir eserdir. Fransız Meclisinde Lhr nutuk Paris 24 (A.A.) ^* Franklin Eouillon mecliste söyî^iiği nutkunda sulha, muabJelere taraftsr 400 milyonluk askerî blok tes kili zaruretini söylemiş, ittifaka girecek mil letlerin yalnız isimlerile nüfus laırını rikretmis ve Türkiye içu» «tanıdığun en iyi asker» demi? tir. Roma 24 (A A.) Jurnale Di M. Franklin BouiUın BUGÜN Bugün altıncı sayfamızda okuyunuz notlar: Yazan İsmail Hablb Sevük ABİDİN DAVER (.Arkası ikincı sahifede)