19 Mart 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

19 Mart 1 Cumhuriyet '• TELGRAF HABERLERI 16 mart ihtifali Ingiliz nazırı, 28 martta Moskovada bulunacak Fransa Hariciye Nazırının da nisan başında Moskovaya gitmesi muhtemel görüliiyor Moskova 18 (Hususî muhabirimizden, telsizle) öğrendiğime göre M. Edenin Moskovaya muvasalatı tarihi 28 mart olarak tes bit edilmistir. Ingiliz Nazırı ancak avdette Varsovayı resmen ziyaret edecektir. M. Edenin Stalin tarafmdan kabul edileceği kat'iyetle söylenmektedir. ' l Nisan iptidasında M. Lâvalın da Moskovaya gelmesi pek muhtemeldir. Alâkadar mehafil, bu seyahati tekzib etmemektedir. Maa mafih bu seyahatin Sir Con Simonun Berlinde alacağı neticeye bağlı bulunduğu anlaşılmaktadır. ııımHiıraımıllınillllllllllllinillIlIIHIIIIIIIIlllllllllllUlınHm.mn Evdeki hesab... ersay muahedesinin imzalanmasını müteakıb, o zaman Fransiz heyeti murahhasasının başında bulunan Klemenso, gazetecilere beyanatta bulunarak demişti ki: « Muahede ahkâmı, ilk ba kışta ağır görünür. Lâkin, ötedenberi Avrupa düzenini bozmağa yeltenenleri böyle kıskıvrak bağlamamız, ileride, evlâd ve ahfadımızın, bizim şahid olduğumuz fecaatle ri, ilelebed görmemelerini mümkün kılmak içindir!» Zaferin tatlı sarhoşluğu ile ne yaptıklarını bilmiyen müttefik devletler rüesasına tercüman olan ihtiyar aKaplan» bu beyanatta bulunurken, mağlub zümrede «millî duygu» denilen şeyin varhğını asla hesaba katmamış, muvaffakiyetin şaşaasile kamaşan gözleri istikbal denilen meçhulü deşmek lüzumunu hissetmemişti. Muahede ahkâmınm tabiatile dışında kalan o millî duygu, tazyik altında büyüdükçe büyüdü.. İnkişaf ettikçe etti.. Her yıldan daha heyecanlı oldu IHEM NALINA MIHINA Iki yıldönümü I ayram tatili içinde iki yıîdönümü geçti. Bunlann biri 16 mart, öteki de 18 marttır. Fikrimce her ikisi de hiç unutulmamak lâzım gelen sayılı günlerimizdendir. Bunlann birincisi kara bir gün, ikincisi de ak bir gündür. Gelin, bugünleri beraberce analım. : 1920 martının o soğuk ': v e ^ u ^ r e n ^ ^ sabahında, mütareke denilen uğursuz devrenin yeni bir yaprağı açılmıştı; kanlı ve matemli bir yaprak. Türkün gittikçe artan mukavemetini kırmak için dış ve iç düşmanlar, zaten i?gal altında bulunan İstanbulu büsbütün ellerine almağı düşünmüşlerdi. Onlann akıllarınca, bu darbe Türkü korkutacak, sindirecekti. Ingiliz asker leri, 8abahın alacakaranlığında ancak bir eskiya çetesine şeref verecek bir baskınla işe başladılar. Şehzadebaşı karakolunda, köyle rındeki sevdiklerini rüyalarında görerek uyuyan masum Mehmedcikleri yataklarında şehid ettiler. Büyük Harb içinde en az 500 bin şehid vermiştik. Fakat Şehzadebaşı karakolunda dökülen dört beş Mehmedcik kanı, bize bütün bu şehidler ordusundan fazla do kunmuştu. Çünkü bu 500,000 Türk merdce döğüşerek öldürmüf ve ölmüslerdi. 16 martın şehidieri ise yataklarında uyurken kahpece süngülenen mazlumlardı. Onlann temiz kanı, tngilizlerle padısahın ve avenesinin sandıklan gibi, bizi korkutup sindirmedi. Bilâkis, dolmuç bir kaba dökülen birkaç dam~! la su gibi, vicdanlanmızı taşırdıj | insafsız galibd«.n merhamet bekli*( yen gafilleri uyandırdı; zaten uyanık olanlann kinini biledi, yüreği yanıklann ateşini körükledi. Hicaz Kralına karşı suikasd İtalyan Habeş konuşmaları kesildi Teşebbüs akim kaldı, Habeşistan Uluslar Dersuikasdciler öldürüidü neğîne müracaat etti Londra 15 (A.A.) Royter a jansının Mekkeden öğrendiğine göre bu sabah tbnîssuuda karşı bir suikasd yapılmıştır. Kral Mekkenin büyiik camisi civarında silâhlı üç kişinin tecavü • züne uğramıs fakat hücum eden lerm üçü de Kralın muhafızlan tarafmdan birşey yapılmalarına imkân bırakılmadan öldürülmüsler • dir. Suikasda teşebbüs edenler Yetnen yezidilerinden idiler. Çırktn btr hatva: Mütarekeie Oalata nhtımma vanasarak toplarite tstanbuîu tehuid eden tngüiz drtdnotlanndan * Ve nihyet, sıkboğaz edilenler, i?te silkinmeğe başladılar. Almanyanın, birdenbire isyan edip vasisinin elinden kurtulan azgın bir deAnkara 18 (Telefonla) Tokat likanlı gibi, cür'et ettiği son haresaylavı Fatk dfin sabah ınıuin nezfı ketin, dünyayı ne türlü avakıba dimağiden vefat etmistir. Merhumon sürükliyeceği henüz belli değildir. cenazesi büyük merasünle kaldınlraışBelgrad 17 (A.A.) Avala ajanKlemenso mezanndan baş kalhr. Cenaze merasiminde Atatürk na • aı bildiriyor: dırsa da etrafa bakınsa, muahede nuna yaverlerden Şükrü bultmmuf ttalyanm yeni Belgrad sefiri Kont nin imzalandığı gün bıraktığı Av tur. Kamutay baskanı, Mülî Müdafaa DDcalfardo, Kral Naibi Prens Paule rupayı tanıyamaz. Bakanı ve birçok saylavlar mer*sime kimadnamesini t»k^"Ti ederken söy iştirak etmislerdir. Fransanın, bir takım ezici ka lediği nutukta ezcümle demiştir ki: yıdlar altında kuşa benzetmeğe €Faaliyetimin memleketlerimiz ara•înda müspet bir yaklaşma vücude geözendiği Almanya, bütün bir dünAnkara 18 (Telefonla) Moskotirmeğe matuf olacağini büdirmeğe höyanın husumetine rağmen kalkmva büyuk elçimiz Vâsif Çtaar, doğra • kumetimm başkanl taraftadan bassa dı. Ve tıpkı, tazyik gören bir lâsdan doğruya Moskovaya gitmek üze • cen uıcın» «Jnnuf bulunuyorum. ttal • tik gibi, birdenbire çarpacağa ve yanm Yugoslavyaya karsi ancak do» • re çarsamba günü Ankaradan ayrda çarparsa da yakacağa benziyor. caktır. tane hissiyat beslemekte olduğunu, ne Versay muahedesinin, ondan inkişafinı, ne de arazi masuniyetini beklenen tesirleri haiz bulunduçjutesvis etmeğe niyeti bulunmadığini, fana yalniz galib devletler inanmış kat bilâkis ttalyanm, Yugoslavya fle oluyorlar. Ve bu inancladır ki, semüspet ve samimî bir iş blrliği tesis Ankara 18 (Telefonla) Evvel nelerce, sulh alanında hiçbirşey etmek ve gerek siyasal, gerek ekono • ki gece Karaoğlan çarşısında Dri dfikmik sahada bir anlaşmaya vâsıl olmak yapmadan vakit geçirdiler. kânda kasa soymak vak'ası olmaştur. için bStün kabiliyetlerden azamî istifa • Halbuki, bugün ortahğı telâşa de edeceğini tekrar etmeğe mezunum. Hırsızlar bir hırdavatçı dükkânına giveren hâdiseye gelinciye kadar, l Kral naibi Prens Paul, cevabmda rerek kasayı kırmıslar ve 700 lira kıyküçük küçük, fakat manidar nice demiştir Irît metinde altm bQezik ve saire aldık • alâmetler belirmişti. Avrupa hiç > c Size tevdi edilen memuriyet ve tan sonra bu dükkânm yanmdaki Ne birine aldırmadı. O, alttan alta, kenfaaliyetinizin memlekeüeruniz arasin • db ve Feyzullah kardeşlere aid ziy • di fırıldaklarını çevirmekle meş da gerek siyasal, gerek ekonomik sa • net mağazasma girmislerdir. Fakat ogul oldu. Asıl tehlikenin gelebilefaada bir anlaşmaya samimi bir iş bir • radaki kasayı zorladddan halde aça • ceği taraf onun aklınca müemmentiğine müncer olmak için müspet bir mamişlardir. Bu mağazadan 150 lira temin* matuf olacağı hakkmda hükudi: Versay muahedesini bozm^k met bafkanimzin hususî beyanatı bi kıymetinde saat ve fotoğraf gibi 8tekimin haddi?. diye düşünüyordu. beri alarak kaçmıslardır. Zabıta kasa zhn hissîyatimiza o derece tercüman lşte bozuldu. Bundan sonra, çonırnzlannı aramaktadir. olmaktadtr ki, burada bütün sempati rab söküğüdür.. İçine fazla istitn lerimle karşilanacağmdan emin olmadoldurulmuş süpapsız bir kazan maniz kabü değildir. gibi pathyan Almanya ,bizim ataBu iş bîrliği ve bo anlaşma yalniz ların: «Evdeki hesab çarşıya uymemleketlerimizin menfaatlerine hiz • maz!» meselini bir kere daha filen Ankara 18 (Telefonla) Geçen • met etmiyecek, fakat ayni zamanda teyid etmiş oldu. lerde Sıhhat Bakanhğında toplanan barişin kuvvetlendirilmesme de yarı • sıtma mücadele komisyonunun aldığı Bakalım, şimdi de neler istiyeyacaktir. kararlar ve her muıtakada bu yıl y« cek? Memuriyetinizde benim sahsî muza* pılması lâzım gelen işlerle yeni ve uberetime, niyabet meclisinin muzahereErcümend Ekrem TALU mumî bir çalısma programmı gösterir tine ve krallık hükumetinin yardum bir broşür hazırlanmaktadir. na tamarnen emin olabüirsiniz.» Roma 17 (A.A.) Havas ajansl Geçen sene şehritnize gelen ve muhabîrinden: Türk • Fransiz ticaretinin inkişafı Kahire 17 (A.A.) Yüzde 3 fabİtalya, Tuna havzasinda ve Balkaniçin müzakerelerde bulunan Mar larda, Fransaninkine aynen benzer li Mısır kredi fonsiye tahvillerinin 16 silya Ticaret Odası erkânınm da • dostluklar aramaktadir. Bu temayül, mart 1935 tarihli çekilişinde kazanan veti üzerine Marsilyaya tüccarla Romada yapilan Fransiz • ttalyan annumaralar şunlardir: 1886 tarihlflerden rımızın yipacağı iadei ziyaretin laşmaslndan evvel de vardı ve bu an 52,339 numara 50,000 frank, 1 9 0 8 programmı yapmak üzere Odada Iaşma ile daha ziyade artmiştir. Ital tarihlilerden 617,063 noınara 50,000 bugimlerde bir içtima yapılacak • yanm yeni Be'grad sefirinin itimadnafrank, 1911 tarihlilerden 226,053 nutır. Bu toplantıda seyahatin günü mesile Prens Polun cevabı, M. Musolinün de kararlaştınlması muhtemel mara 50,000 frank kaz*nmışlardır. ninin ilkteşrin 1934 te Mi'ânoda söy görülmektedh*. lediği nutukta bildirilmiş olan politikaTürk Fransiz ticarî münase nm bir inkişafıdir. batıaın mühim bir safhaya girdiğî İzmit 18 (A.A.) Dün akşam çok şu günlerde böyle bir seyahatin yaeski ve büyük bir konakta yangin çıkpılması münasib gccülmektedir. Izmit 18 Ziraat Bakanlığınca miş, bütün şehirde derin bir heyecan vilâyetimizin çeltik sahasuu tet üyandirmiştir. ttfaiyenin gayret ve iki kik etmek üzere gönderilen çeltik yıl önce şehirde belediyece yapilan tazmütehassıslanndan Harun Aziz tetyikli su tesisatinın kuvvetli yardimfle kiklerini bitiomiş ve raporunu verbu tehlikeli yangin söndürülmüştür. Bestelerin kabul müddeti 30 mart miştir. Mütehassıs, topraklarımı • akşamı bitecektir. Eser o güne kadar zın pirînc zer'iyatına elverişli ol «Cumhuriyet müsabaka memurluğu» duğunu, ancak fennî ziraat usulleSofya 12 (A.A.) ttalyanm yeni adresine gönderilmelidir. rinin tatbik edilebilmesi için daha Sofya elçisi, bugün Kral tarafmdan resEvvelce de yazdığımiz gibi müsaönce su mütehassıslarının çizecek mî surette kabul edilmi* ve Krala iti • bakaya marş ve dans havaları dahil lerî plân dairesinde sulama teşki • madnamesini takdim etmistir. değildir. Besteler garb tekniğine gölâtı yapılması lâzım geldiğini söy • Elçi ile Kral arasmda teati edilen re yapümif olacak ve piyano ile çalemiftir. nutuklarda iki memleket arasinda m e v linacaktır. 3 0 marttan sonra gelen cud olan dostluk ve iyi komşuluk mü • eserler kabul olunmaz. nasebetlerinden bahsetmişler ve iki Mükâfatlar: Şikago 17 (A.A.) Misigan müd memleket arasmdaki fikri ve harsî müBirinciye Ikinciye Üçüncüye deiuroumisi, Insul kardeşler aleyhin • nasebetlerle ticarî mübadelelerin in 25 liradlr. 100 50 deld bütün diğer îthamlardan »arfınakişafa mazhar olmasi temennisinde bulunmuslardır. zar edileceğini büdirmiştir. I I I • • I ttalya Yugoslavya yakınlaşması İtalya, Balkanlarda dostluklar arıyormuş Cenevre 18 (A.A.) HabeşİsUn Rasgele bir kabın içerisine dolhükumeti Uluslar Kurumu genel kâ • durulan pürüzlü çakıl ta?lan gibi, tibliğine bir muhtıra göndererek, birAvrupa birleşmek ihtiyacmı duy kaç haftadanberi ttalya hükâmetfle cedu. Ve bu ihtiyacladır ki, Versayreyan etmekte olan müzakeratm akadanberi, durmadan sarsılıyor. mete uğradığını bildirmiştir. Ebedî bir sulh ve Kuzur beratı Bu notada, gerek o müzakerat ve olmak üzere tanzim edilen muahegerek ttalyanm askeri haznrlıklan hakdeler, Avrupayı rahatsız eden bi kında malumat verilmekte ve Habe rer fitne veaikası hükmüne girdi. şistanın Uluslar Kurumu konscyine Milletler arasındaki çekişmelerin vaki olan son müracaatmin, en kısa bir yüzde doksan dokuz buçuğu bu zamanda nazan itibara alraması istengayritabiî muahedeler yüzündenmektedir. dir. Tokat saylavı Fuad vefat etti İhttfalt derin bir hei/ecanla yasatan tstanbulun ttilâf kuvvetleri ta • rafından işgali gününde, 16 mart • ta Şehzadebası k.^rakolunda ya • taklarında ururken sehid edilen kahramaa askerlerin ve onların büyük kumandanı General Kema leddin Saminin yiiksek hatıralan, bayTamın ikinci günü Eyübdeki sehidlikte, bütün tstanbulluların ij tirakile anılmı*tır. * Havanın karlı ve çok soğuk ol masına rağmen Eyübde Bahariye yolundakr sehidlik şimdiye kadar hiç gcrülmemts derecede kalabahktı. Istanbuld'a bulunan saylavlar • dan birçoğu, Şehir meclisi üyeleri, fukalılar, Halkevleri üyeleri ve bütün tesekküller azalan burada toplanmıstı. Kahraman askerlerin ve Kemaleddin Saminin mezarlarımn üzeri çelenklerle örtülmüstü. Saat tam on besie merashne tekbir alınarak başlandı. Bu dinî merasimi Müftünün beliğ bir duasi takib etti. Bundan sonra sehidliğin etrafinı çerçeveliyen parmaklığm önüne gelen C. H. F. Fatih kaza baskanı ve Şehir meclisi üyelerin den Cemaleddin Fazıl mezarlıği hatta ağaçların üstünü ve damlan dolduran on binlerce kisiye hita ben bir söylev söyledi. Cemaled'din Fâzıl söylevinde ezcümle dedi ki: « Yasıyan kahraman Slüler; sizin dünkü acıklı ve masum hatı ranız, bizlere yarm için büyük bir Vasıf Çınar Moskovaya gidiyor Ankarada bir kasa soygunculucju Sıhhat işlerinde çalışma programı Tire köy muallimlerinin toplantısı Mısır Kredi Fonsiyesi Marsilya seyahati Izmitte bir yangın Izmitte pirinc ekilebilecek Musiki müsabakamız Toplantıda bulunan muallimler îbret kaynaği olmustur. Sizin Ne cib yaranizuı acm Türk milletinin Türkü, müstemleke halkı zanneve Türk gencliğinin kalbinde dai • derek nümayis ve gürültü ile korku* ma yasıyacakbr. Onun, tstiklâl Satacaklannı sanan düsmanlanmız, vafinsa en canlı kaynağı senin bu bir daha aldandılar. Böylece 16 ölmez menkıbendir. Bu menkıben mart, bütün bir milleti ayaklandıyasadıkça Türk milleti ölmiyecek, ran ve muzaffer eden heyecan vedahna ilerliyecek, tam istiklâli o rici büyük günlerden biri oldu. na veren cumhuriyeti canı paha Bayramın ikinci günü adlan anılan sına muhafaza etmeği bilecektir.» 16 mart sehidlerinin mubarek kanSürekU alkıslarla karsilanan bu ları hiç te boşuna akmış değildir. nutku Halkevi namına Münir Mü eyyed Bekmanın bir şüri takib et • Bizim, 16 martımızdan ti. Bu şürm bilhassa: • Mart *Ey ölümü ytllarca durmadan kucaklu :.,„„ mız vardır. 18 mart ta yan* düsmanm gene feci ve kanlı bir s.e*Ey sımr boylannda kanvndan kan sakkilde aldandığı günlerden biridir. 16 mart 1920 nin aksine olarak cŞehidin oğlu şehid sana, gene, bin saygı* 18 mart 1915, güneçli ve güzel bir *Senln kan doküşünle kalmadt yurda bahar günidi. Kuvvetli bir düşman kaygı* donanması, kocaman zırhlılannın Şeklinde biten kısmı çok alkı* son sistem 38 lik toplarile Çanaklandı. Bundan sonra Türk Talebe Bir • kalenin toprak tabyalarını ve ihtiyar toplannı altüst etmeğe ve Isliği namına birlik baskanı Rükneddijı çok heyecanlı bir söylev söy tanbula gelmeğe kalkışrmştı. 18 zırhlı, bir hayli kruvazorla liyerek yüce şehidlerin derin uykumuhribden mürekkeb olan bu kolarında nasıl sehid edildiklerini caman Armada o gün Boğaza salcanlandırdu Bu esnada birçok dırdı. Boğaz istihkâmlanmn 93 takimseler ağlıyordu. Bu nutuk bitiane eski ve az cepaneli topuna karce bir manga asker havaya üç de • şı 316 tane yeni ve bol cepaneli fa attes etti ve merasimde hazır top taşıyan Ingiliz Fransiz donanbulunan. askerle mektebliler b r geması, sabahleyin saat 10,30 da açidresmi yaparak sehidlik terke • teşe başladı. Ingilizlerle Fransızlar düdi. bir iki saat içinde Boğazdan geçeceklerini ümid ediyorlardı. Fakat evdeki hesab çarşıya uymadı. Akşamüstü saat 18 de düşman amirah ((umumî ricat)) işaretini çekti. 18 zırhlıdan üçü batmış, dördü de harbedemiyecek hale gelmiştL Düşman 2000 kişi zayi etmişti. Bizim insanca zayiatımız 25 şehid ile 61 yaralıdan ibaretti. Yalniz 5 topumuz harab olmuş, 8 topumuda tamiri kabil surette hasara uğramıştı. Türkün kahramanlığı ve imanı karşısında düşmanın malzeme faikiyeti yenilmiş ve burnu kınlmıştı. O akşam Boğazdan geri dönen düşman donanmasının talihı de tersine dönmüştü; Çanakkaleyi denizden de geçemedi karadan da.. 18 mart, tarihin gidişini değiştiren büyük günlerden biridir ve böyle büyük günleri ancak büyük milletler yaratabilir. ttalyanm yeni Sofya elçisi Insul bir defa daha beraet etli Tire (Hususî) Kazamızın oyun meydanlarının eksiklerinin köy muallimleri, kaymakam Gatamamranmasının, mekteblerin fur ve maarif müfettisi Sabrinin nümune tarla ve bahçelerin iyi huzurile maarif memurluğunun bir şekle sokulmasının, muallimdairesinde toplanmışlardır. lerin her zaman ve her hususta Görüşülen işler aasında bilköylüyü irşad ve tenvİT etmeîe hassa köy çocuklaının mek • rinin teminleri ve en büyük külteblere çok düzgün ve devamlı tür teşkilâtımız olan Halkevin : n pitmelerinin temin editmesi, köyköycülük kolunun köylerde en de hiçbir çocuğun mekteb dımühim rolünü if a etmesi gibi meşında kalmamasının, mekteblerseleler vardır. deki der^ îevazımile, çocuklann Afyonkarahisar suyundaki tesisat Yurdumuzun en güzel kalevi sulanndan olan Afyonkarahisar maden suyunun yatağında Hilâliah • mer kurumu tarafmdan 100 bin lira sarfile yapbnlan asrî tesisat bitirilmiştir. Şimdi bu su Avrupa daki emseli gibi tamamen fennî bir halde istihsal ediUnektedir.