6 Mart 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

6 Mart l 35 Karada ve denizde dün de kanlı çarpışmalar oldu TBas taraft birinci sahifede] bardunan tayyaresi kalkmış ve Ma • kedonya asüerine hücuma başlamışbr. Hükumet berayi ihtiyat Atina ve Patrasta bulunan birinci ve ikinci ko • lordulan seferber hale koymuştur. ~ ^ " ^ ^ ^ ^ ^ ^ " ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ * ~ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ •* Cumhuriyef G. Saray Fener tekrar karşılaşıyor İkinci müsabaka bu cuma Taksim stadyomunda yapılacak Geçen hafta Galatasarayın Fe nerbahçeyi 40 mağlub etmesi üzerine bu seneki tstanbul futbol şampiyonunu tayin etmek için bu iki takımın tekrar karsılasması iacb etmektedir. Son maçın bu cuma günü saat üçte Taksim stadyomunda yapılmasına karar verilmistir. Maçı, gene ayni hakem yani Şazi idare edecek, yan hakemliklerini de Ekrem, Halid Ibrahim yapacak • Iardır. tki takım da 31 puvana sahib olduklarından, iki taraftan birinin bu maçı mutlaka kazanması ve ancak bu suretle sampiyon ola • bilmesi lâzımdır. Maç, berabere bittiği takdirde yarım saat uzatıla • caktır. Galatasarayın bu maça büyük bir manevî kuvvetle çıkacağı süphesizdir. Hiç ümid edilmedik bir zamanda en kuvvetli rakibini 40 gibi büyük bir farkla yenmeğe muvaffak olan Galatasaraylıların, kendilerine şampiyonluğu temin ede cek olan son maçı da kazanmak için çahsacaklarına süphe edile • mez. Fakat diğer taraftan Fener bahçe takımının da, geçen cuma düstüğü feci vaziyet üzerine aklını basına toplamıs olduğu muhakkaktır. Her halde Fenerbahçe takımı, bu hafta, geçen cuma günkü haleti ruhiye ile sahaya çıkmıyacak ve Galatasarayın kuvvetini gözönünde tutarak rakibine lâzım gelen ehetnmiyeti verecektir. Bu maçta bir tek sayı iki takımdaa birini tstanbul şampiyonluğu mevkiine yükselteceğî için maç geçen haftakinden çok daha hararetli olacaktır. Reşid Galibin hatırası Dün Halkevînde merhumun hayah ve hatıralari anıldı, ülkü yolunda çalışmaları tebcil edildi Bilâhare Filistin cephesine de gitti. Sonra Fakültede profesor Akil Muhtara asistan oldu. tztnir düsman işgaline uğradığı zaman Reşid Galib mücadelede üzerine düsen vazifeyi yapmakta gecikmemişti. Bir gün Sultanah med meydanmda bir mîting yapıldı. O gün bayrağımız siyah renkli idi. Bunu Reşid Galib düsünmüstür. Türkocağı tngilizler tarafmdan işgal edilince çahşabilmek için Anadoluya geçti ve köycülüğe bas • ladı. Köylüye kendini çabuk sev dirdi ve biraz sonra «Reşid Efendi» Reşid Galibm hatiralarini anmağı ilk düsünen tzmirli gencleri tebrik e • adüe köylünün en yakuı yârdundsi, güc kaynağı oldu. Dana sonra Burderim. sanm işgali üzerine Antalyada HiŞimdi dîğer arkadaşlar sizlere bu bülâliahmerin beşinci yardım teskilâyük ölünün hayatmdan, eserlerinden tında reis muavini olarak bulundu. ve çalişmasmdan uzun uzadiya bahseBundan sonra sırasile Ankarada deceklerdir.» Sıhhat tsleri müdür muavini, MerKemal Eminden sonra talebelersin hükumet doktoru, muhtelif müden Lâtife Ege Rend Galib için yazbadele komisyonunda Türk murah* dığı bir siiri okumustur. hası, Aydın meb'usu ve en son olaRend Galibin hayah rak ta Kültür Bakanı oldu. Bugünkü Universitenin ilk temelini o att:. Müteakıben merhumun arkadaslarından doktor Etem Vasıf hayaReşid Galib hem dilci, hem Türktından bAhsederek ezcümle demis • çü, hem tarihçi, hem de müzeci tir ki: idi. Çok güzel eserler bıraktı. Nihayet çalışa çalışa hastalan • « Reşid Galib benim eski bir dı ve bir pazar gecesi gene kitab mekteb arkadasımd'ı. Rodosta 1892 lari arasmda «Türk... Eti... Sü • senesinde iyi bir baba ocağında mer... Selçuk...» diye sayıklıya, sadoğdu. Küçüktenberi diğer kar yıklıya gözlerini dünyaya kapadt.> desleri arasmda farklı bir çalısma ve zekâ eseri jrosteriyordu. Bu, aileDiğer »öylevler sinin nazarî dikkatini celbetti ve Bundan sonra talebeden Muaz • ilk tahsilini Rodosta yaptıktan sonzez, Reşid Galib için yazdığı bir şii ra onu tzmire gönderdiler. tste bu ri okumustur. Gene talebeden çok kıymetli adamı tzmir yetiştir miştir. Kâmran Paybuç Reşid Galibin ta • Kendisini talebelik hayatında ya rihçiliğinden, Hayrünnisa Gürtan dil için kıymetli çalışmalarından,^ kndan tanıdım. Yorulmadan çahşan bir zekâsı vardı. Gördüğünü ça Pakize tnanc köycülüğünden, Le • buk anlıyan ve kendisini iyi tatutan bid Fehmi de ülkücülüğünden bahbir gencdi. setmişlerdir. Bazan nes'eli Te nüktedan, rLebid Fehmi hitabesinin bir y« zan cok ciddî ve vakur bir insar: rinde demiştir ki: Yalnızlığı cok severdi ve o zaman « Cebinde 30 lirası vardı. Kençok çalışırdı. Memleketi ve ülküsü disini muayeneye gelecek olan ho • için yorulmak bilmezdi. cası doktor Akil Muhtardan utan • Balkan harbi patlayınca gonüllü dığı için beş lirasını verip yeni bir olarak Çatalcava gitti. Orada derin yorgan aldırtnıştı. Geriye kalan 25 bir şefkatle çalı;tı. Sonra Kafkas lirasını da okumak için kendisinden ya cepphesine, gene gönüllü olarak, iştirak etti ve ilk hastal'ğmı da Kaf muavenet istiyen bir arkadaşına kitab almak üzere vermişti ve olkasların soğuğuna tahammül edemiyerek alm>»tu O tarihtenberi cidüğü zaman cebinde 15 kuruşu ğerleri zayıftı. vardı.> Sonra tekrar " mektebe döndü. Bundan sonra ailesi tarafmdan Munzam bir mesaile tahsilini bi Halkevine getirilen, merhumun nutirdi. Bu sırada memlekette Türktuk söylerken alınmış bir plâğı, gramofonla çalındı ve sükut ve hüçülük cereyanlan başhycrdu. Türzün içinde dinlendi. kocağının ilk kurumunda Reşid GaMerasim de böylece bitmiş oldu. lib ön safta idi. (Baştarafı birinci sahifede) istirahatî ruhu için salonu dolduranları ayakta bir dakika sükuna çağirmu ve söze basladığı zaman da merhumun hayabndan bahsederek hulâsaten de • miştir ki: « öliilerini anmiyan mîllet, diri • lerine kar?ı açik bir yol göstermis ol • mazlar. Bir Fransiz âlimi «dünya bir köprüdür. Bütün mahlukat bu köprü • den geçer. Fakat insanlar bir iz bıra • kir. Eğer bu iz birakanlan anmiyacak olursak biz de bir iz bırakrais olama • yiz» der. Bulgaristan hudadlannt takviye etti Asilere 24 saatlik bir mühlet verildi Asilerin kaçamaması için her türlü tedbirler alındı, General Kondilis bir beyanname neşretti Atina S (A.A.) Atina ajansi tebliğ ediyor: Millî ordu tarafindan Ostnıma nehrini tekrar geçmeğe mecbur edilen asi kıtaat, şimdi Selânikten ge • Ien hükumet kıtaatı ile geçtiği yer • lerde asüeri temizliyerek Ksantiden Derliyen miralay Yalistrasin ku • mandasmdaki Gümülcüne firkasi arasmda sikişmiştir. Hükumet kıta • atina geçen birçok asiler General Kamenosun emri altinda bulunan asi kıtaatin kuvvei maneviyesi pek bozuk olduğunu temin etmektedir • ler. Mmtakanin bütün mültecileri hükumet kuvvetlerine şevkle müzaheret ederek huzur ve asayisin sür'atle iadesini istiyorlar. Bugün ve yaHn asilerin ifnasi için kat'î netice abnaoaktır. Dündenberi Makedonyada bulunan Harbiye Bakanı Gene • ral Kondilis hareketin yarina kadar bastirilacağini kat'î olarak büdir miştir. Asilerin kaçmastaa imkân yoktur. Zira, hükumet lüzumu olan bütün vesaite malik bulunmaktadır. Hükumet, diktatörlük emellerini gizlemek için cumhuriyetçi hissiyat • la muttasif olduklarim iddia eden asilere karsı Cumhuriyet rejimîni himaye etmektedir. General Kondilis, hükumetin anlaşmiya çaliştığmı ve fakat Venizelosun hattı hareketi buna mâni olduğunu üâve eylemistir. Tayyareler bu sabah asi kıtaata Kondilisin bir beyannamesini atmişlardir. Kondilis, bu beyannamede kıtaatin kendilerinden hakikati giz • liyen asi zabitler tarafindan sürük • lendikleri, kendisine malum olduğunu, bütün Yunanistanın isyani bas • tirmiya karar vermiş bulunduğunu ve fakat çocuklarinin kaninı dök tnek istemediğini büdirmektedir. Kondilis beyannamesini şu suretle bitirmiştir: «Size düşünmek için 24 saat mühlet veriyorum. Bu mühlet ge • çince, bütün kara ve hava kuvvet • lerini merhamet etmeksizin asilerin ordusuna karsı çtkaracağim. Bunu size hiçbir zaman yalan söylememîş olan namuslu bir asker toylüyor.» Selânikte tam bir sükunet vardir. Şehir ve mülhakatinda gönüllü ve ihtiyat kaydi gîttikçe artan bir sevkle devam etmektedir. Asi bir tabur hükumet kıtaatina eslim olmuştur. Girid müstesna olmak üzere bu • tün adalar hükumete halisane bir surette bafh bulunuyorlar. Gece asi gemfler Girid adasmdan pek az mesafede bulunuyorlardk Averof, dünkü tayyare bombardunanlarindan sonra güdükle hareket edebümek • tedir. Hareket halinde bulunan geinanılacak olursa, Girid1 vali mua vini Sgouros ile sabık vali muavini Meimarakis, Venizelosun emrile kursuna dizilmişlerdir. miler asi gemileri kovalamağa amade bulunuyorlar. Atinada sükunet vardir. Gerek Atinada ve gerek Pire, Selânik ve diğer sehirlerde gazetelerin muhte • lif tabıları vesilesile mutaddan fazla hareket mevcuddıır. Sofyadan verüen haberlere göre Bulgar hükumeti hududun zorlanma • sına mâni olmak için, hudud karakollannı takviye etmiştir. Petriçe 100 Yunan mültecisi sığın • mış, silâhlrn alınroışhr. Hükumetin tebliği Hükumet şarkî Makedonyadaki harekât hakkmda gazetelere şu tebliği vermiştir: «Komodini fırka kumandanı Ydistras Dramada toplanan asiler üzerine gitmektedir. Keza alay kumandanı Yuvanidis te Serezi asflerden temiz • Uyerek ayni istikamete yürüyor. Asiler ihata ve imha edileceklerdir.» Asilerin adedi 2510 kisi imis General Kondilis Selâniğe gidip geldi Harbiye Bakanı Generzl Kondilis dün tayyare ile Selâniğe gitmiştir. General akşam Başbakan Çrldarise şarkî Makedonyadaki asfler hakkında teIefonla malumat vermiş, bunlann mütemadiyen sıkıitmlmakta olduğunu, yrnna kadar kat'î neticenin alınabüeceğini büdirmiştir. General Kondilis bugün Atinaya dönmuştür. Atina 5 (A.A.) Şarkî Make donya asilerinin hükumet kuvvet • lerine karşi mukavemet imkânsizhğı dolayUİle teslim olacaklan zanne • dilmektedlr. Asi kuvvetler miktari • nin mecmuu 2510 dan ibarettir. Hükumet kuvvetleri, üerlemeğe baflarmşlardir. Tayyare postaları sefer yapamtyor Brindizi 5 (A.A.) Yunanis • tanda zuhur etmiş olan isyan dola • yisile bu memleketle olan hava ve deniz münakalâtı inkıtaa uğramiş • tir. Buraya gelmesi icab eden Trin • ton ismindeki Yunan gemisi Pire limaninda kalmiştir. Hindistan ve Avustralyaya gitmesi mukarrer olan dört motörlü tngiliz tayyaresi Brindiziden hareket edemediği gibi Atina ve tstanbula gidecek olan tayyare de yola çika • mamiştir. Ciridrfe vaziyet HSkumetin elinde kalmış olan 3 torpido muhribi, söylendiğine göre, Girid adasına hareket etmişlerdir. Bu gemfler, tayyarelerle birlikte asi ge milere karsı yapılacak harekete iştirak edeceklerdir. i Bugün bir deniz harbi ohcağı tah ' min edüiyor. < Frantız filotu Pireye gidiyor Paris 5 (A.A.) Bahriye Bakanltğı balen doğu Akdenizinde bulunan Verdun torpitosuna icabtnda Fransız sakinlerini himaye için derhal Pireye gitmesini emretmistir. tki kruvazör de Pro • vence sahillerinden Yunan sulanna harekete hazırlanmaktaAr. Venizelosun Yunan Reisicumhuruna cevabt Elde edilen malumata göre, Vsnîzelos, Yunanistanın cenub sab.illerine Girid kıtaatmı çıkarmak suretile Atinaya bir hiicum hazırla maktadır. Girid adasında birçok şehirler isyan hareketine iştirak etmişlerdir. Her yerde asker toplanmaktadır. Venizelos, Reisieumhur M. Za • imisin dün akşamki beyanatına, muhalefete mensub bütün, âyan aza • sını ve meb'usları Giride gelerek isyana iltihaka davet etmek suretile cevab vermiştir. Trakyada ton vaziyet Selânik S (A.A.) TVakya ve Selânik mıntakasmda süku • net vardir. Asiler yalnız Serez, Drama ve Kavala garnizonlannda kalmışlardır. Bursa (Hususî) Bursaya tâbi Aksu köyünde Gencler Birlîği isminde bir «r>or kulübü kurulmuştur. Bu kulüb vilâyette kurulan H köy kulübüdür. Ayk rica Karacabey kazasmda da bir spor kulübü teskil edilmij ve bu kulüb spor teşkuatina girmistir. Bursa köylerinde bir spor kulUbU kuruldu Bir telsizden çıkarılan haberler Hükumet radyo merkezlerinden bicisinin almaya muvaffak olduğu bir telsiz sayesinde Venizelosun isyan hareketinin başmda olduğu hakkındaki kanaati bir kat daha kuvvetlendirmiştir. Venizelos, isyana taraftar olduğunu ilân etmek için asi gemilerin Giride gelmesini beklemiştir. Bu telgraf, bugünkü ha • reketin alelâde bir askerî isyan olmadığını, fakat iki siyasî cephe arasında kat'î bir mücadele olduğunu teyid etmektedir. ter: Yunan konsolosu Selânik li • manınm torpille kapatıldığını Mısır hükumetine bildirmistir. Se • lâniğe gidecek vapurlar Kara • burunda tevakkuf etmeğe ve yollanna devam etmek istediklerî takdirde romorkörle gitmeğe mecbur olacaklardır. Selânik limam torpille kapatıldt tskenderiye S (A.A.) Roy Turk Dagcılık knlflbOnden: Önumüzdeîd bayram tatilinden lstlfade ederek Istanbul Dağcüıi kulübü Oyelerlnden blr kayakçı kolu VaU Muhittln Üstündağın başk&nlıgı altında UliKla ğa giderek Bursa Dağcüık kulübünun tertib ettlgl kaya>k müsabakalarına işti rak edecektlr. Dagcılık kulübünUn Uludag seyahati Galatasaray kongresi gene tehir edildi Galatasaray spor kulübü başkanlıgm dan: Şubat 935 te toplanan kongrenln îtaran mudblnce 8 martta lçtlmaa davet edilen | umuml heyetln mmtakaca bu hafta 1(Trası blldlrllen Galatasaray Fenerbahçe maçı dolayıslle 22 rıart 935 cuma günü saat 10 da toplanılmasma mecburiyet hasıl olmustur. Keyfiyet azanın malumu olmak üzere ilân olunur. Posta ve telgraf ihya edüiyor (Baştaraft birinci sahifede) posta ve telgraf muhabereleri ücrete tâbidir. Memleketimizdeki bedava posta hizmetleri de ücretlendirflecek olursa, bunun geliri, yeniden vücude getirilecek tesisata harcanacaktir. Telgraf dhazlan birçok merkezlerde yıpranmış ve bir kısım makineler demode olmustur. Idue, bunları yenilemek zarureti karşısmdadır. Resmî daireler muhaberatı ücrete tâbi tutu • lursa, muhabere adedleri de azalacak, bu yüzden iş hacmi de küçülecektir. Posta idaresinin, resmî daireler hesabına yaptığı parasız hizmetlerin tutarı, yılda 14 milyen liraya yakmdır; hslbuki, şimdi miiessesenin bütün yllık varidatı 5 buçuk milyon lirayı geçmemektedir. Şehirler arast telefonlart Şehirler arası telefonlarina gelince: Adananm da Ankara ve tstanbula bağlanması için çalışılmaktadır. Bu tele • fon, cenubdaki kuvvetli ticaret mer • kezimizin iktisadî faaliyetini genişlet meğe yardım edecektir. tzmir telefon hattma da mevsimin müsradesi nisbetinde başlanacakhr. Bîr mühim iş te, tstanbul • Ankara telefoncnun ıslahı ve konuşmak isti • yenlerin sıra beklemekten kurtanlma» sıdır. Ankara ile tstanbul arasmda kablo tesisatı yapılırsa hem görüşmeler, bir şehir dahilindeymiş gibi net ola • cak, hem nöbet beklenmiyecek, hem de telefon ücretleri ucuzlıyabilecek tir. Şimdiki vaziyette, Ankara • tstanbul telefon ücretlerinin bdirilebüeceği, pek te beklenmemelidir. Hatta bazı alâkadarlara göre, bu ucuzluktan fayda yerine zarar bile hasıl olacak tir: Müşteri çoğlacağı için, zaten şimdiki görüşmelere bfle dar gelen hat, büs* bütün sıkışık vaziyette kalacaktır; fak<st kablo yapılırsa, telgraf telleri de kablo içine almacajhndan, idare, bu hatta çok mühim olan bakım roasrafve külfetlerinden kurtulacaktir. tstan • bul ve Ankara arasmdaki tellerle malzeme de başka taraflarda işe ynyacakhr; id?re, bu kabolyu kurmak için, hükumetten tahsisat istemiştir. Yunanistandan hiçbir tayyare geçmiyecek Atina 5 (A.A.) Havas ajanslnin hususî muhabiri bfldiriyor: Yunanistan üzerinden uçma bü • tun milletlere mensub tayyareler i çin menedümiştir. Giriddeki asilerin firar hazırlıçı Giridden alman haberlere göre ih • tilâl, ekametle neticelendiği takdirde Venizelosun 12 adalara, ve yahud ki Mısıra kaçabOmesi için Elli kruvazörii emre amade bulunmrktadır. Diğer taraftan Hanyadan gönderi Ien bir telsizden anlaşıldığına naza • ran, Girid asüeri kaçmak tasavvurunda ve Rodosa gitmek ümidindedirler. General Metaksasın beyanah Kabineye yeni giren nazır, General Metaksas gazetecilere: « Itiihaz olunan bütün karar • lardan ve isyani tenkil .için tutulan yollardan fevkalâde memnunum. Selenik limanı tormllerle ka?'?*ı1d\ Esasen yapmağa başladıgımız şey Deniz seferlerine k'palı olan Selâlerden başka yapılacak ?ey de yoknik limanınm methaline pek çok torpil tur» demîştir. döküldüğü bildirümektedir. General Plastrat Oiridde kursuna d*zHenler Brendizi 5 (A.A.) General Bir takım yan resmî kaynaklara Plastıras, buraya gelmistir. Sofyadan verilen bir habere gö • re, General Plastıras, 21 ikincikâ nunda, Fransanm Nis sehrinden Sitivas namı müstearile Sofyaya git miş ve orada iki gün kalarak Yu nanistandan gelen iki zabitle görüştükten sonra Fransaya dönmüstür. Plastıras pasaportunu, Nis seh 1 rindeki Yunan konsoloshanesinden almıştır. Çocuk Esirgeme Kurumunun yurddaşlardan dilegi Din bayTamlarinda yapilan tebrik ve ziyaret masraflarlnl «Çocuk ELsir gcme kurumuna» vermenizi rica ede riz. Ricamizl kabul edenlerin isimleri bayramdan evvel Genel Merkez tara flndan gazetelerle neşrolunacak, bu suretle bu iyilik seven insanlar dostlarlnl kutlulamlş ve dostlarlnln tebrik ve ziyaretlerini kabul etmiş sayilacaklar dlr. Avrupa ve Amerikada 6lü çelenkleri, düğün hediye masraflarl bile çocuklar ve yoksullar kuTumlarlna verilmektedir. Yurdumuzda adetleri sayisiz olan yoksul yavrucuklar için çok değrli o lacak bu usulün benimsenmesini ve yayllmasinl dileriz. Ankarada bulunan Genel Merkez taraflndan para allnmağa baslanmlş tir. Kurban bayraml 15 raarta rasll • yor. >^»« » • • Pantir muhribinin macerast İsyan günü Pantir muhribine giren asiler, kumandanı ve zabitam bir kamaraya hapsettikten sonra gemiyi işgal etmişlerdir. Fakat gemi cepanesini alıp yola çıktığı sırada zabitsn ve tayfadan bir kısıru asilere hiicum ederek hepsini bağlayıp gemiye hâkim olmuşlar ve hemen hükumete bir tel • sizle vaziyeti büdirmislerdir. Isçi ve çiftçî fırkası başkanı Papanastasyunun teykifi haberi teeyyüd etmemektedir. Servisler köylere kadar yaytlacak Post», telgraf ve telefon servblerini, köylünün ayağına kadar götürmek maksadile, ör.ümüzdeki yıl içinde bazı denemeler yapılacaktır: Tic.ret ve ziraati inkişaf etmiş 5, 6 nahiyede birer posta merkezi kurulacakfar. Süvari ve motosikletli postscılar köyleri muay yen günde dolaşarak mektublan bu merkeze alıp getireceklerdir. Her köy, bu merkeze tlefonla bağlanacağmdan, telgraflann alâkadarlanna bu suretle bildirilmesi de mümkün olacakbr. Bu mühim ise baslanılması 935 bütçesi • ne konulan tahsisatm kabul edümesi • ne bağrhdır. Kayseride Atatürk heykelinin açılışı M. Papanastasyo tevkif edilmedi Yunanittana İstanbuldan kimte gitmiyor MEKKt SAlD Kayseride dikilen Atatürk heykelinin küşad resminîn büyük merasimle yapıldığım telgraf haberi olarak yazmıştık. Yukarıki resim Kayseri muhabirimiz taafından gönderilmis olup küsad resminden bir inbbadır. Yunanistan hâdiseîeri hakkında dün de Yunan konsoloshanesine resmî hiçbir malumat gelmemiştir. lskenderiyeye mutad seferini yapan tzmir vapuru düeı tstanbuld'an Pi • reye bareket etmiş, fakat Yunanistana gitmek üzere kimse müracaat etmemistfr. Aero Ekspresso sirketinin posta tay yaresi dün sabah saat 9 da Atina > dan kalkarak saat 13 te Büyükdereye gelmistir. Tayyare Yucanistandan hiçbir yolcu getirememiş, yalruz postayı getirmistir. Ayni tayyare yann YuSümer Bank tarafmdan Kayseride yaptırılmakta I üzeredir. Fabrikanın Kayseri muhabirîmH tarafınnanistan yolile ttalyaya mutad se • olan büyük pamuklu ve dokuma fabrikası bitmek ' dan gönderilmiç olan yeni bir resmini basiyoruz. ferini yapacaktv. Sümer Bankın Kayseride yaptırdığı büyük dokuma fabrikası