2 Mart 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

2 Mirt ASKERÎ BAHtSLER ' Camhuriyet '• Japon bütçesinin yarısı Millî müdafaaya aiddir Japonyada harb bir sabit fikir ve hastalık halini almıştır; Japonlar 1936 yılından korkuyorlar 21] Konyada grip Beş kişi öldü, umumî yerler kapatıldı Konya (Hususî muhabirhniz • den) Şubatın 19 uncu günü • ne kadar Konyada kendisini gös • termiyen grip, yirmi üçünde hususî ve genel bir alâkayı icab ettirecek sekil almıştır. Bu yüzden Konyada mektebler, kahvehaneler, sinema ve hamamlar kapatılmıştır. Vilâ • yet, hastalığın nasıl geldiğini, korunma çarelerini, ne suretle hare • ket etmek icab eylediğini anlatan beyannameler tabettirerek dağıt • mıstır. Hapishane dezenfekte etti • rilmiş, bütün mahpuslar muayene • den geçirilmiştir. Mülhakattan yaîaıız Kadınham ve Ereğli kazalarmda hastalık ol duğu anlaşılarak buralarda da sıhhî faaliyete geçilmiş Kadınham kazasında hükumet tabibi bulunma dığından hemen Ilgın hükumet tabibi Kadmhanına geçirilip hastalar daimî bir mürakabe ve tedaviye tâbi bulundurulmuştur. Kadınham ve Ereğli kazalanndacı şimdi alınan telgraflara göre hastalığın genislemesine mâni olunduğu ve musab derecesinin azaldığı anlaşılıyor. Yapılan hesablara göre bugün Konyada grip hastalığına tutularak yatağa girmiş olan 1,036 hasta vardır. Şimdiye kadar gripten bes kisi ölmüştür. Grip hastalığı herkesi sahsî tedbirlere müracaat etmeğe mecbur eylemis olduğundan bilhassa ıhla mur satışı artmıs ve hatta bu tnadde üstünde ihtikâr bile başlamıştır. Her zaman, bakkal dükkânlannda çuval, çuval görülen ıhlamurlara simdi ancak kavanozlar içerisinde tesadüf ediliyor. Galatasaray Fenerbahçeyi dün40 mağlub etti (Ba? taraft btrinci tahlfede) Japonyanın en yeni ve kuvvetli muharebe gemilerinden mürekkeb birinci muharebe filosu Deniz ordusu Bahriye Nezaretinin mutad teşkilâtından fazla olarak beş azalı bir Amirallar Şurası ve bir Amiral ile bir Ferik Amiraldan mürekkeb bir deniz Erkânıharbiye Şurası vardır. Bahriyede biri deniz Erkânı harbiye mektebi olmak üzere 8 mekteb mevcuddur. Bunlardan bi • ri de Denizaltı gemileri mektebidir. Japon bahriye zabitleri, gedikli zabit sınıfından da yetişirler. Bunlar, komodorluğa, hatta daha büyük rütbelere bile terfi ederler. Harb limanlart: Japon sahilleri üç denîz mınta • kasma aynlmıştır. Herbirinde bir harb limanı vardır ki, isimleri sunladrr: Yokosuka, Sasebo, Kure. Her harb limanmda bir amirallık teşkilâtı, bir tersane, bir deniz efrad deposu ile her deniz üssüne lâzım o lan teçhizat ve Ievazım depoları vardır. Bunlardan başka Maizuru, Ominado ve Korada Şinhay isminde üç sevkulceyşî liman vardır. Bu harb limanlarınm ikisinde Yokosuka ile Verde 40,000 tonluk drid notlar yapacak ve tamir edecek tezgâhlar ve havuzlar, diğerlerinde de gene büyük havuzlar ve kruvazör yapacak tezgâhlar mevcuddur. Bunlar haricinde muhtelif liman larda iki tanesi büyük dridnotlar yapacak cesamette olmak üzere 8 tane hususî gemi tezgâhı vardır. Ham malzeme: Japonya, donanması için muhtaç olduğu herşevi hemen kâmilen dahilden tedarik eder. Resmî Japon fabrikalannda senede 190,000 tonluk nrh levha, ray ve saire ya pılmaktadır. tki hususî müessese top ve sair demir şanayii yapmaktadır. yen olmak üzere 851 milyon 800 bin yendir. Bütün bu rakamlar, Japonyanın millî müdafaa kuvvetlerinin kudreti hakkında kat'î birşey ifade et • mez. Onun için aşağıdaki izahat ile, Japonyanın hakiki askerlik kuvvetini izaha çalısacağız. Japonya hummalı bir surette harbe hazırlanmaktadır. Bu harb kime karşı olacak? Japonyanıo basIıca iki rakibi vardır: Sovyet Rusya, Amerika. Maamafih bîr Japonİngiliz harbini düsünenler de yok değildir. Japonyada herkes harbi bekliyor. Bütün Japon milleti, bü • yük garb devletlerinin kendi rekabetine, daha doğrusu zekâsına, se» batına, azimkârlığına ve disiplini • ne başka tüclü mukabele edetniyeceğlcıe kanidic Bütün memleket, Japonyanın günün birir.de büyük devletlerin b:V hücumuna uğraya cağına inanmıs olup diğer devlet • lerle Japonya arasındaki iktısadî münasebetlerin bugünkü gergin seklinden doğan bu kanaat, bir sabit fikir, bir hastalık halini almıştır. Eski bir Alman gencralinin, Klavzeviçin dediği gibi «fikirler harbe hazırlanmış değils« tüfekler bir işe yaramaz.> Japonyanın askerî bünyesi, maddeten dünyanın en kudretlilerinden biri olduğu gibi Japon milleti fikren de toplar, makinelitüfekler, tanklar ve tayyare • ler gibi harbe hazırdır. Böyle ol • duğu halde Japonyada sık sık as « kerî tezahürat yapılmaz. Hatta toplu bir halde bir alayın geçtiği bile göcülmez. Japonyada tiyatrolar, lokantalar gibi kalabalık yerlerde üniformah bir Japon zabitine tesadüf edilmez. Japon militarizmi, gürültülü nümayişler ve muhteşem tezahürlerden çekinir. Orada Ital • yanların, Almanların yaptıkları gibi büyük askerî toplantılar ve merasim yapılmaz. tşte Japonlar böyle saman altından su yürüterek çahştıklan içindir ki dünyanın diğer herhangi bir militarizmlnden daha ziyade korkuludur. Fikirler harbe haztrdır saraym Vefa maçında iki oyuncn kaybetmek suretile zayıflaması bu ihtimali kuvvetlendiriyordu. Fakat zayıf telâkki edilen Galatasaray takımı, kuvvetli sanılan Fenerbahçeyi 40 gibi büyük bir farkla mağ • lub etti. Biz, dünkü yazımızda bu maç • tan bahsederken Sankırmızı ile Sarılâciverdkı karsılaşmasınm bir hususiyeti olduğuna ve bu maçta maddî kuvvet üstünlüğünden ziyade manevî kuvvet üstünlüğünün rol oynıyacağına isaret etmis, maçın neticesini maddî ölçülerle tahmin etmeğe imkân olmadığını yazmıs • tık. Hakikatm bu merkezde oldu • ğunu hadisat isbat etmis oldu. Galatasaray, ne büyük bir kuv • vet kaynağıdır ki, daha evvel ayrılıp kendilerînden maada son altı ay içinde iki futbolcusu Güneş kulübüne geçmiş, bir oyuncusu, evvelki idare heyetinin yanlış bir kararile dokuz ay beklemek mecburi yetinde kalmıs, son Vefa maçmda biri Nihad gibi takımın belkemiği olan en kıymetli iki oyuncusunu kaybetmis, yani birinci takımdan ceman bes oyuncusunun çıkmıs olmasına rağmen gene kuvvetli ve canh bir takım çıkarmağa ve Fenerbahçe gibi likin basında giden kuvvetli bir rakibi yenmeğe muvaffak olmustur. Doğrusu bravo Galata • saraya! Maçtan »onra galib GalatasaraytdaT, taraftarlarıntn omuzlan üstünde ve tevinç içinde uahadan çıkarken Musabaka nasıl oldu? Saat 15,30 da Galatasaraylılar ve arkasından Fenerliler sahaya Çik tılar. Galatasaray: Avni Lutfi, O» • man tbrahhn, Fahir, Süavi • N e o det, Münevver, Adnan, Fazıl, Danyal. Fenerbahçe: Hüsam • Cevad, Yasar • Resad, Ali Rıza, Esad Ni yazi, Namık Muzaffer, Şaban, Fikret. Maçı Şazî idare ediyordu: Oyunun ilk dakikalan müteva Ttn bir «ekilde cereyan etti. Gala tasarayldar rüzgâr altında oyna • makla beraber bjdayetteki birkaç Fener hücumunu kestiler. Altıncı dakikada Danyahn çok güzel bir akınını Yaşar hatalı bur şekild« durdurdu. Hakem favul cezası verdi. Fakat Fahirin attığı topu Hüsam yakaladı. Karnaval başlıyor Mağlub Fenerliler de gene taraftarlart arannda müteegsir ve neş'esiz çekiliyorlar allak bullak ediyor, müşkülâtla tevkif edilebiliyordu. Ve yahud da avutla neticeleniyordu. Her çıkta: iki takım sahaya şn kadro ile Uçüncü gol Yirmi beşinci dakikada Necde • tin ortaladığı topu Adnan yere indirmeden sıkı bir vurusla üçüncü defa Fener ağlarına takınca Fenerbahçe için hiçbir ümid kalmamıstı. Otuz dordüncü dakika Galatasarayın penaltıdan ve Münevverin ayağile kazandığı dordüncü gol ise Galataaray tam bir galibiyet temin etmis oldu. Bu suretle oyun Gala tasarayın 40 gibi sayanı dikkat galibiyetile neticelendL Beşiktaş: Mehmed Ali • HGsnS, Nori Feyzi, Faruk, Ali • Hayati, Hakkı, Muzaffer, Şeref, Fuad. fstanbulspor: Hikmet • Samih, 5abih • Fahri, Hssan, Enver Tevfik, Salih, Salâhaddin, İsmail, Resad. Hakem Halid idi. tstanbukpor ilk devrede rüzgâr aleyhine oynamakla beraber Besiktas kalesine açıklar vasıtasile çok tehukeli hücumlar yapıyordu. Yedinci dakika Salâhaddmden yerinde bir pas alan Tevfik, Nuriyi atlatarak Istanbulspo • run galibiyet golünü yapmağa rou • vaffsk oldu ve birinci devre 01 t* tanbulsporun lehine bitti. tkinci devrede ruzgârı lehine alan tstanbulsporlular rahat ve güzel bir müdafaa oyunu oynadılar. Bazı tehlikeler geçirmekle beraber 01 galib vaziyeti oyunun sonuna ksdar muhafaza ettiler. Beşiktaş bn mağlubiyetle sampiyonluk üzerinde bütün ümidlerini kaybetmis oldu. Bu maçtan evvel yapılan ikinci kSme maçında Eyüb • Beylerbeyi maçı 11 beraberlikle neticelendL Karnaval birkaç güne kadar ba«> lıyor. Bilhassa Beyoğlunda »imui den hanrlıklar göze çarpmaktadır. Resmimiz karnaval kıyafetinde iki kaduıdan birini, diğerinin maskesini takarken göstermektedir. parlâmentodan geçirmek için bütün nazırlar, adeta meydan muharebeleri verdikleri halde Harbiye ve Bahriye Nazırları kolayca istedikleri kadar tahsisat alırlar. Bunda, yalnız Japon meb'uslarının vatanperverliği değil, Harbiye ve Bahriye Nazırlarının meşrutî ve siyasî vaziyetleri de mühim rol oynar. Avrupa devletlerinin teşkilâtı esasiye kanunlan hilâfına olarak Harbiye ve Bahriye Nazırlan Bes vekile ve parlâmentoya karşı me*'ul değildirler. Onlar yalnız ordu ve donanmanın Başkumandanı olan tmparatora karsı mes'uldürler. Bu iki nazırın, mutlaka muvazzaf ge neral ve amirallardan olması lâzım geldiği için, ayrıca ordu ve donan • ma Büyük Erkânıharbiye reisleri nin de emri altındadırlar, bu suretle tmparator da, Büyük Erkânıharbiye reisleri de memleketin haricî ve dahilî siyasetini kontrol edecek müessir ve nafiz bir mevkidedirler. Filvaki bir kabinenin teşekkülünü imkânsız bir hale getirmek için tmparatorla erkânıharbiye reislerinin general ve amirallara nezaret ka bul etmemeleri için emir vermeleri kâfidir. Onun için meclisin harbiye ve bahriye bütçelerini kabul ettnekten başka çaresi yoktur. Nasıl oynaddar? Donânma tayyareciliği Donanmadaki tayyarecilik sahilde ve gemilerde olmak üzere iki Insma aynlmış olup 1931 de ve • rilen resmî rakamlara nazaran, sahil müdafaa teşkilâtına merbut tayyareler 472 tane idi. (Talkn tayyarelerile tecrübe edilen yeni tayyareler hariç). Tayyare gemilerile diğer harb gemilerinin taşıdıklan tayyareler de gene 1931 de 329 tane idi. Ja • ponyada tayyare taşıyan denizaltı gemisi de vardır. 1936 buhran yılı Japonyada herkes su sözü söy • ler: «1936 senesi, büyük buhran yılı olacaktır.» Fakat, niçin diye so • rarsanız kimse cevab veremez, yahud vermek istemez. 1936 »enesi, Japonyada uğursuz bir yıl addolunmaktadır. Çünkü 1936 da Japonya birçok haricî meseleleri halletmek mecburiyetinde kalacaktır. Vasington deniz mua • hedenamesi o sene bitecek, Japonyanın Milletler Cemiyetinden çekilmesi o sene kat'ileşecek ve bu yüzden Japon mandasına verilen eski Alman müstemlekelerinin vaziyeti münakasalan mucib olacaktır. Ayni sene içinde tngilizlerin Hong Kong ve Singapurda yaptıkları tahkimat bitmis olacak. Bu deniz üsleri ve müstahkem mevkilerin tahki matı bitince lngiltere, hemen Bü • yük Okyanusta diğer deniz üslerini tahkime başlıyacak, nihayet 1936 da Çinin hava ordusunu tensik ve tanzün için hazırladığı beş senelik plân bitmis olacak, Sovyet Rusyanın da Uzakşarkta yeni harb sanayi üsleri vücude getirmeğe tahsis ettiği ikinci beş senelik plânı hemen hemen bitmis olacaktır. Donanma mevcudu Donanmanın 1931 deki mürettebat mevcudu 88,199 kişi idi. Bu yekunda 9,877 kişiyi bulan donanma hava mürettebatı da dahildir. Ma • amafih askerî emirlerle tayin edilen mürettebat miktan 138,026 kişidir. 193233 bütçesinde mürette • bat şöyle taksim edilmistir. 6,069 zabit, 250 zabitvekili 1,140 gedikli sabit, 1,567 gedikli, 18,899 küçükzabit, 61,534 nefer olmak üzere 89,459 kisi. Gemi mevcudu şu kadardır: 10 Dntnot : 298,220 ton 4 Tayyare gemisi : 68,870 » 39 Kruvazör i 262,072 » 102 Muhrib : 121,613 » 61 Denizaltı gemisi: 69,612 » 216 Bu maçta alatasaray takımı bilâistisna fevkalâde bir oyun oynıyaİlk gol rak bu galibiyeti hakketmistir. Her oyuncu hissesine düsen vazifeyi Hüsamm dogajmanmı yakalıyan fazlasile yaptı. Galatasaray takı • tbrahim uzun bir vurusla topu Danmı dünkü oyunile bu sene yapılan yala geçirdi. Danyal çok güzel bir sampiyona maçalarının en güzel o • sürüsle Fener müdafaasını atlatayununu çıkardı. rak çok güzel ve yerinde bir süt Fenerbahçeye gelince: Resadla çekti. Kale direğine çarpan topu biraz da Rıza müstesna, tam ma • bu sefer de Fazıl yakalıyarak g^ü • nasile muvaffakiyetsiz bir oyun oyzel bir plâs« ile Galatasarayın ilk nadılar. Oyunun bidayetfnden ni • golünü yaptı. hayetine kadar bütün Fener hat • Bu anî golden sonra seyirciler larmda bariz bir ağırlık ve bece Fener hatlannda bir hareket ümid' riksizlik göze çarpıyordu. ettiler. Fakat Fenerbahçe, GalataBu netice üzerine iki takım da 31 saraym canh oyununa karsı açır ve puvanla lik msçlannın en başına geçahenksiz bir oyunla mukabele edimişlerdir. Şaropiycnluğu paylaşmak i yordu. Simdi Galatasarayın canh çin bir musabaka daha yapm?lan ve ahenktar bir oyun oynadığını lâzım gelmektedir. Besiktas, dün mağgörüyoruz. Birinci devrenin yansınlub olduğundan üçüncülüğe diîsmüsdan sonra Galatasaray tam bir râtür. kimiyet tesis etmi;ti. Galatasara • Galatasaray B takımı da Fenerbahym açıkları vasıtasile yaptı^ı hü cumlar Fener kalesi için daimi büçe B takımile puvan puvana gelmisyük bir tehlike teskil ediyordv tir. Bunlar da tekrar karşılas£caklardır. ikinci gol Otuz dordüncü dakikada Dan yalın ortaladığı topu Münevver verinde bir plâse ile Fazıla verdi. Fazıl da sıkı bir vurusla Galatasa rayın ikinci golünü Fener ağlarına taktı. Bu golün Fenerbahçe takimmin maneviyatı üzerinde büyük bir tesir yaptığı aşikâr bir surette görülü yordu ve birinci devre 2 0 Galatasaray lehine bitti. Vefa Beykoza yendi Şeref stadında yapılan Vefa Beykoz birinci takımlar maçmda Vefahlar muvaffakiyetli bir oyun dan sonra 5 1 kazanddar. tkinci kümeden Hilâl, Anadolv takımlan da 1 1 berabere kaldılar. Askerî mektebler futbol şampiyonası Genç takımlar ve B takımlan Halkın vatanperverligi Japonyanın askerî masraflan, yalnız Harbiye ve Bahriye Neza • retleri bütçelerine konulan tahsi • satla ödenmez. Japonyada iktısadî vaziyet, dünya buhranı yüzünden vahim günler geçirmekte olmasına ve halkın hayli fakir bulunmasına rağmen, millî müdafaaya yardım etmek lâzım gelince bütün keseler açıhr. Vatanî cemiyetler tarafından balolar, spor müsabakaları, atletik turnuvalar tertib edilir ve bunlann hasılatı ile bir bombardıman tay • yaresi, bir tank veya uzun menzilli bir top alınır. Japonyada yapılan ilk bombardıman tayyaresi halkın ianesile yapılmıstır. Bu muvaffakiyetli tecrübeden sonra ordu ve donanma için pahalı bir silâh tedariki lâzım gelince, hemen bu usule müracaat edilir. tki buçuk senede millî müdafaaya 18 milyon yen teberru edilmistir. 1934 senesi martında, yalnız Nippocı tnsurance kumpanyası bir milyon yen vermiştir. Halkın yardımile 165 tayyare, 41 top, 347 makinelitüfek ve 31,000 çelik başlık tatm almmıstır. tkinci devre İkinci devre de gene Galatasarayın hâkim bir oyunile baışladı. Bu defa Galatasaray rüzgâr altmdan kurtulmuştu. Galatasaray kendi oyununu Fenerbahçeye kabul ettir miş, onu tam bir hakimiyeti altına almıstı. Galatasarayın bu devrede de ekeriya açıkları vasıtasile yap • tığı hücumlar Fener müdafaasını öğleden evvel yapılan gene takımlar maçı çok zevkli oldu. Neticede Fenerliler 21 galib geldiler. İkinci karsılasma Fener • Galatasaray B. takımlan arasmda ol • du. tki taraf ta çok seri ve düzgün bir oyun çıkardılar. Bu maçı da Fenerliler 43 kazandı. Büyük maçtan evvel yapılan ikinci küme karşılasmasmda da Top kapı Alhnorduyu 21 mağlub etti. Yekun : 820.387 » Bu gemilerde 75 milimetrelikten büyük 1,354 top ile 1,316 torpido kovanı vardır. A/nca, cem'an 51,000 tonluk 6 kruvazör, onar bin tonluk 2 tayyare gemisi, 15 tane muhrib, 10 tane de denizaltı gemisi ve 8 hava filo tillâsı msa ediknektedir. Japon donanmasında 60,000 tonluk muahedelerle tahdide tâbi ve 281,000 tonluk ta tahdide gayritabî diğer muhtelif cins gemi vardır. Butçeı Japonyanın Millî Müdafaa büt • çesit 1934 adi ve fevkalâde bütçesi ordu için 448 milyon 100 bin yen, donanma için 403 milyon 700 bin 11 I tnci makale I i şubat 1935 tasayimizdadiz. Taksim stadında Besiktas tstan bulspor birinci takımlan karsüastılar. Bu maç ta umumiyet itibarfle sayanı dikkatti. Geçen hafta Süleymaniye i • le 11 e berabere kalan Beşiktaşin bu maçta tstanbulspora karşı alacağı netice merakla bekleniyordu. Beşiktaş, Istanbulspora da yenildi Askeri liseler futbol sampiyona «ma dün Beylerbeyi sahasında devam edilmiş ve Maltepe Deniz lisesi karsılaşmışlardır. Birinci haf taym Maltepenin fs^ikiyeti altında geçtL Onuncu dakikada atılan bir korneri Maltepeden Kılıc Deniz lisesi ağlarına taktı. Hemen hemen tek kale oynıyan Maltepelüer, ikinci gol fırsatraı kaçırmadılar. Son dakikalarda Kılıc otuz, kırk tnet rodan çektiği sıkı bir »ütü Denir lisesi kalesine soktu. Birinci haf taym 20 Maltepenin galibiyetile bitti. tkinci haftaymın üçüncü dakikasmda Deniz lisesinin sol içi güzel bir sütle ilk ve son golünü takımı lehine yaptı. 36 ncı dakikada Şani korneri gole tahvil ederek Deniz lisesi aleyhine üçüncü golü attı. Oyun Maltepenin hâkimiyetrae geçti. Kırkıncı dakikada sağdan yapılan bir hücumda Celâl güzel bir sütle Maltepenm dordüncü golünü attı ve bu suretle oyun bitti. Her şeyden evvei millî müdafaa Japonyanın harbe nasıl hazırlandığını görmek için bütçesine bakalım. Japonya 1931 de millî müdafaası için 405 milyon yen sarfet • mişti. 1932 de bu yekun 696 milyon 1933 te 850 milyon, 1934 te 947 milyon yene çıkmıstır ki, asağı yukarı bütün bütçenin yarısı demektir. Eski bir Maliye Nazırı şu sözleri söylemisti. « Bizim bütçe siyasetimiz gayet basittir: Herşeyden evvel millî müdafaa...» Japoayada, kendi bütçelerinj Izmirde lik maçları tzmir 1 (A.A.) Lik maçlarına bugün de devam edilerek birinci devrenin son maçları yapıldı. ö ğ • leden sonra ilk karşılasma Sa>'k spor • Altay takımlan arasında oldu ve Altay hâkim bir oyundan sonra 4 0 galib geldi. tkinci çarpısma tzmirspor Buca takımlan arasında cereyan etti < • ve tzmirspor dört sayı ile Bucayı yendi. Son maç Altınordu T». kspor arasında yapıldı. Bu maçı da Altın» ordu sıfıra karsı 12 sayı ile kazandfc A.D. Galatasaraytn Fenerbahçeye yaptığı üçüncü gol böyle olmustu