15 Şubat 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

IÇOÇUĞUNUN 7 KITAPLARI ROMANLAP «İKÂYİLER CUMHURIYET MASALLAR Kitabcılardan arayınız. o « « r t Mn OQCQ İSTANBUL . CAĞALOGLU I c C . K o l IOQK r SöllB PIO. 0 0 0 0 Telsraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbuj . Posta Kutusu: Istanbul No. 246 t U m a 1 0 OUOai I VOO sfeıefon: Başmunarrir »e evi: 22368. Tahrlr Heyeti: 24298. Idare ve matbaa fcısmlle Matbaacılık ve Neşriyat şirketl 24299 • 24290. umhuri T f **$ rti& % / Kitabcılardan arayınız. Ingiltere ve Amerikada Yeni vergiier Yazan: Loyid Corc Turkiyede basma hakkt yalniz *Cumhunyet> indir. Ingilterenın eskı Başbakanl Loyıd Corcun yenı bir programla ortaya atlldlğlnl ajanslar bildirmıs ve Av rupa gazetelerı de yazmiştı. tngıliz siyasa adaml, kendi duşuncelennı ve programlnl anlatmak ıçın bır yazl yazmlştlr. Tıirkiyede basllmasl hakklnl Cumhurıyet için "»tln aldığlmlz bu yaziyl turkçeye çevırerek okuyucularlnüza sunuyoruz: en'm, tngütere iin ayak dire . yerek salık verdiim ulusal in • kiçaf ve yeniden kurulma programina, birçok mehafil «Yeni sezgi ler programi» adinı verm'ş ve buna, bazı görüş noktalarindan Reisicumhur Ruzve&n halen Amerikada başarmağa çalistığı programla örnek tutulabilir görmüşlerdir. Bu iki programm ruh ve idiyelleri b!rçok yerlerde birleşmektedir. Her ikisinin de açiktan açiza güttüğü Utek issiz'ere is bulmaktir. ö y ! e bir is ki, geçid bir yardim özünde değil, lâkin kestirme olarak diizen altina girmis * ve inkişaf halinde bulunmus bir top • lu'uk içerisinde başarümif birsey ol • sun. Sağlık verilen çarelerin çoğu birfbi • rinin Upkuıdir. Buna karsi çözülmesi ve bitirümesi gerekli soraklarin (mesele • Ierin) iç yönünden birbirine benzememesi ve l.er iki ulusun soysal yasalari arastadaki ayirdimlar (farklar) Atlas Okyanusunun hem berisinde hem de o esinde olduğu gibi kullanilabüir, tek bir program kabuliinü zora siirmekte • cir. İngilterede, zanaatin çöküfü ve in • sanlarm çalişma gücünün işlekliğini ol* dukça kaybetmesi çok daha uzun »ürmüştür. Bun'ar on dört jıldir devam etmektedir. Amerike da ise, bunun aksine geael o«t>«B*r l*a>*l»^aLİı iıenOT Uij yıl olınuştlir. Sağlık Bakanlığının mühim lcararları 1 T e k t ü k difteri v a k ' a l a n görüldüğünden 2 1 2 yaşındaki bütün çocukların aşılanması kararlaştı İstanbul mekteblerinin tekrar 14 (Telefonla) Grip tatili muhtemel Ankara hastalığı bugünlerde yurdumuzda çoğaldıjrndan Sağhk Bakanhğı lâzma gelen tedbirlerin elınması için valilere te'grafla talimat vermiştir. Hastalığın ihbarı mecburi tutulmuştur. Sağlık Bakanbğı vali'erden telgrafla hafta • lık raporlar istemistir. Grip vakalarının ihbarı mecburî tutuldu * Yunanldar emni< yet tedbîri alıyor Erkânıharbiye, hu dudların tahkimine karar verdi Atina 14 (A.A.) Havas ajansinm hususi muhabiri bildiriyor: Büyük Erkânıharbiye Reisi General Paten Yotis, Harbiye Bakanile uzun bir göriişmeden sonra gazeteclere verdiği beyanatta; Yunaristanin hududlarini tahHme karar verdiğlni söylemiş ve demistir ki: « Yunanistan sulh besleyici üT midler be£ emektedir. Fakat komşularimizdan bazilarinin ayni fikir • Ierle mütehassis o'madıkîarı görülüyor. Bonun için Yunanistan barisin nef'i namina emniyet tedbirleri almak mecburiyetindedîr.» Ingiliz Fransız teklifleri ve Almanya NazilerRusyayakarşı bir ehlisalib harbi istiyorlar! Bunu tasarlayan Nazi mehafili, bazı Ingiliz mehafilinin yardimini ümid ediyormuş! Fransızlar «Şark misakı olmazsa anlaşma olamaz» diyorlar Londra 14 (A.A.) Almanyanin tngiliz • Fransiz tekliflerine olan cevabı Ingiliz ve Fransız sefirlsrine tevdi edilm'stir. Sefirler, bu cevabı hükumetlerine bildireceklerdir. Londra 14 Röyter ajansı Berlinden büdîriyor: fngiliz sefiri, bugün öğleden sonra Alman Hariciye Nazirı tarafindan kabul edümiştir. Nazir kendisine Almanyanin Fran • siz tngiliz teklifleri hakkmda noktai nazarmı bildirmiş ve bir de muhtira tevdi etmif tir. Sefir, bu muhtirayı tngiltere hüku . metine gösterecektir. Muhtira metninin nefri burada mutasavver değildir. Şehrimizde vaziyet Beyoğlundakî ükmekteblerde tet • kikîer yapan hükumet ve belediye ta« bib'erile maarif doktorhn toplanroıslardır. Bu toplanbda grip vukuatınm mekteblerde fazlahğı mevzuu bahsolmuş ve on beş gün kadar tatfle ihtiyac görülmüstur. Bu netice Sğlık müdürîüğune bildirilmiflir. Mekteblerin tatili hakkıoda yann kat'î bir karar verilebilecektir. Dün bu hususta Sağlık lfleri mSdiirü Ali Rıza demistir ki: « tstanbul gibi buyük bir feh«> de bastalığm derecesi çsbuk tayın e> Balkan Andlaşması Sağltk Bakanı Refik Saydım dilemez. BUhassa mekteb adedi de çoktur. Her tarafta grip vukuabm tetkik ettiriyorum. Cumartesi günS mek* teblerin tatil edüip edihnemesi hak • kutd» bir k'rar veıflecekHr.» 4 ve Bulgaristan Difteri vukaatı Ankara 14 (Telefonla) Istan • (Arkast dördıncü sdhifede) Tan, «Bulgaristan Bal kanlarda tek başına kalamaz» diyor Tan gazetesi 11 subat 1935 tarihli sayismda «Baîkan Andlaşması» hak • kinda yazdığı başmakalede diyor ki: «Yapılan tecriıbe vuzuhla güsteriyor ki Balkan Andlaşması bunu kuranla • rin da limid etmedikleri bazı şerait dahilinde pek çabuk vukua gelmif ve bu andlafma Bukres, Belgrad, Atina ve Ankara hükumetlerinin işlerini son derece kolayiastirmiştir. Fakat Sofya hükumeti komsularile tefriki mesai siya • setini pek sempatik bulmakla beraber b u ı hususî sebebler altinda bu ana kadar bu andlarmiya iştirak etmemek ih. tiyatkârîığinı muhafaza etmiştir. Bu andlaşma neticesidir ki Roman ya, Yugoslavya, Yunanistan ve Türki • ye kendi mukadderatlarinı kendüeri !• dare etmek ve ulusal alanlar ile ulus • [Arkası alttnct sahtfede] Havastn mütaleaları Berlin 14 (A.A.) Havas nvuhabirinden: ajansı tfiaâ Dtf Siyata Ofin Başharu M. Rosembeg Almanlarm cevabı ağlebi ih timal, itilâfcuyane, fakat müp • hemdtr. Zira Alman diploma • sisi iki seyden kaçınıyor gibi görü[Arkası alttnct tahlfede] Türk kadınının zaferi Matin «Fransız kadını, soysal müsavat bakınıından, Türk kızkardeşinin talihine gıpta edebilir» diyor 11 subat tarihli Matîn gazetesi «Türk kadıninin saicri» v« «Bir (eyrek asir iç«â«rn«fe, Türt ÜÂdtnl hSrriyetîni ve erkekle muıavaUnı elde etti; o bun . dan böyle teçmek ve »eçilmek hak!a • rtna sabibdir.» Serlevhalarüe fu yaziyl yaziyor: «Gazetemizin, Fransiz kadinlarina seçlm hakkı verilmesi için mücahede • ye giriştiği şu siralarda, bugün yalniz seçmek değil, lâkin seçilmek hakkmı da ihraz etmis bulunan Türk hemsire • lerinin simdiden elde ettiği üstünlüğü izah etmek alâkayı calibdir. Türkiye Yuce Kunıltayimn bu dev • resinde, ilk defa olarak 17 kadin say* lav bulunacaktir. Bu zaferi TSrk kadmı, 1908 den 1935 e kadar bir çeyrek asir içerisin • de ve dört merhalede kazanroiçtir. Piyer Loti, ölmiyen romanlartnda, islâm teokratik rejiminin Türk kadmma asirlarca tayin etmi» olduğu hazin mukadderati bütün hakikatüe tasvir et • mistir. Zevce taaddüdii, kadini, köylünün ve acağı halk tabakasinin mdin • de esîr mertebesine indirmişti. Borju • va'ar muhitinde ise kadin, haremde ve çarfaf altmda mahpu» ya^dı. U • mumî hayata karifmasina hiçbir za • man izin verümedi. Şehirlerde, zevce, evinden disarida kocasina refakat etmek nıhsatini bile haiz değiIdL «Itti . had ve Terakki» nln 1908 inkılâbı ile beraber bu esaret boyunduruğundan silkindt. O zaman Türk feminizminin başhca müzahiri Cemal Pa«a oldu. 1908 den 1914 e kadar, mesnıtiyet devrinde, borjuva simfı, peçeleri kal • kık olarak, fakat güzel saçîarmı zarif bir tarzda örten çrsaftan da büsbütün kurtulamiyarak, avrupai salonlarda kendilerini göstermeğe cesaret ede • bflmişlerdi. Zabıta ile bazı mertebe çekistikten sonra, Türk kadmı, asrileşen hayat arkadasmin tesirile taddüdü zevcattan \Arkası altmct sahıfedel Italyan Habeş ihtilâfı Habeşiler, müzakereden ümidvar, fakat Italyanların haz&rlıklan kendilerini hayrete düşürdü! Şu var ki bu kisa miiddet içiade o da. ha siddetli görünmüştür. Buhran bu iki memleketin her birinde, her u'usun kendîne vergi ve di • ğerinln oldukça ilişiksiz bulnnduğa derdlerle bulaşmiştir. Reisicumhur Ruzvelt, ise giriştiği zaman, memleketi ekonorai ve para yönlerinden çöküfün en korkunç sira • larmda idi. Onun ulusal kuvvetleri, gangsterlerin, sahtekâr ve kaçakcilarin ve daha başka kanun harici eshasin önünde iş beceremiyecek ha'e düsmüş bulunuyordu. Bin'erce bankaları iflâsa gldiyordu. Çiftçfleri mahvolmus, gü • vendiği şeyler yokluğa doğnı uçuyor • du. Ve Ayni zamanda, kıtlığm korkunç heyuîâsi sehirleri tehdid ehnekte idi. Onun, durumu (vaziyeti) kurtarmak üzere ele aldığı tedbirlerden bazilari, hele bankalarin düzeltilmesi ve kurta • rrimasi, emniyet piyasasmin kuruîmasi, irki yasağmm kaldirilmasi, çiftçfler i • çin tezelden yardim çareîerinin bulunması, Amerika buhraninin özel (hususî) mahiyetine tamamile uyuyordu. Zaten, soysal yasaJar alanmda, Re • isicumhurun aldığı kararlardan birçoğu tngilterede daha önceden verilmis ve kuüanilmis balunuyordu. Amerika, sefalete karsı koymak için, ha.'kin yardimini istetnek bususunda doğrudan doğruya harcanacak gay • retlere, lngiltereden fazla güvenmis . tir. Onun bu husustaki metodlan bi zJmkilerden daha dokunakh (müessir) olmus ve Amerika, yoksullara yardim için daima daha mühim ianeler elde edebilmiştir. Her iki memleketin hayir kurumlari arasindaki tezad, 1923 te Amerikayi gezdiğim siralarda daha rok gözümu ve dikkatimi çekti. Yoksullara yardim için toplanan ia • nenin alis şekli msnevî bir mükeUefi • yet anlamindaydı. Ve bu ihtiyarî ver > gilerin tutarl, âcil ihtiyadarı giderroe • ğe yeter göründü. Bu sistem, birçok siyasa] menfaatleri de mucib olduğu gibi, servetten doğan gücü artirmağa da pek çok.yar • dim etti. tssizlerin sayisı on milyonu geçmekIe beraber, ijsizlik musibeti de iiçüncü yıhna bastığı anda, bu sistem arük yetismez oldu ve o zaman ulusun (dev • let'n) yardimini istemek lâzim geldi. Ingiltere daha bu asrm flk on yill içerisinde, özel (hususî) ianelerden toplanan fukara hakkinm, alâkası o • lanlarin isteği haricinde, hassaten ih • tiyarlık, hastalık ve buhran neticesl işsizlik gibi sebeblerden ileri gelen hak kazanümamis sefaleti azaltıcı ve giderici sekflerde (derecelerde) yararhkll olamiyacağım anlamistı. LOYİD CORC Urkaat üçuncu sahijed$) Kadastro işleri daha süratli yürüyecek Halid Ziya tetkik seyahatinden avdet etti Fransa, Al manya, Maca ristan kadastro larını tetkike giden, Halid Ziya dün aksam av det etmistiı.. Halid Ziya bir muharririmize sunları söylemistir: « Almanya da profesör Fon Gruber ve Hii gersofun icad Haltd Ziya ettikleri yeni aletler ve Fransad*a mühendis Puvavilyenin ahiren ih [Arkası altmct aahifede] Roma 14 (A.A.) Havas muba birinden: Adisababada siyasî muzakerelere devam edilmektedir. Bitaraf bir mıntaka yapılması hakkmda kısmen bir anlaşma yapıldıgına daîr çıkan sa> yialar teeyyud etmemekte ve doğru zannedilmemektedir. Henüz hiçbr ltal. îtalyantn Somali tnuttemlekenndeki yerli tukerleri ttalyan bayrağtnt »elâmlarlarken yan kuvveti vapura btndirilmiş değfldir. Roma 14 (A.A.) Reuter muha < birinden: Resmî ttalya mehafüi, «Harb» ke İArkast altmct sahifede} llllllHfllllllHlllliriHllimilllllllll!IIIIIIIIIIIIIMIR Romada nikbinlik Hauptman idam edilecek Jüri heyeti 11 saat 19 dakika süren müzakereden sonra Lindbergin çocuğunu öldüren haydud hakkında îrlam kararı verdi Flemington 14 (A. A.) Jüri heyeti, Haupt • manı Lindber gin çocuğunu taammüden oldürmekten suçlu tutarak ölüme mah kum etmiştir. Dün saat 11,45 te müzakereye çekilen jüri heyeti , kararraı mahkemeye an cak gece 22,34 te, yani 11 saat 19 dakika mü zakeı eden sonra bildirmi;tir. Hauptman, kararı kıpırdanmadan dinlemistir. Yalniz, hâkim, ölüm hükmünü tefhim edlnce, hafifçe sendele mistir. O sırada birseyler soyle • mek isterais ve tavırla ağır ağtr sonra bezgin bir hapisaneye doğru Yeni zelzeleler oldu Erdekte ve Marmara adalarmda vukubulan sarsıntılarla işitilen gürültüler halkı korkuttu Dış İşleri Bakanı İstanbula geldi F, Rüştü Aras şehrimizde birkaç gün kalacak Dıs tsleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras dün sabshki ekspresle Ankaradan İs tanbulr gelmiş, Haydarpasa istasyonımda Vali muavini Rüknettin, Denizyollart Umum mudürü Sadettin, Emniyet müdürü Frhmi ve bir çok zevat tarafından karsılanrmstn*. Dîşlerini tedavi ettirmek için tstanbula gelen Dış lsleri Bakanı öğleye doğru Dolnvbahçe sarayına gitmis ve öğleden sonra Perapalas otelinde istirahat etmiştir. Marmara adastnda halk, ytktk ev enkazından yapılan kalübelerde ve çadırlarda oturnyor Erdek (Hususî muhabirimiz d e a ) Marmara adalarında zel ^zjçle hâlâ devam etmektedir. Er • dekte de 10 şubat gecesi birer saat fasıla ile ve uğultularla beraber dört •zelzele olmus*ör.~ ^ v: l * Ayni gece ad&larda da on bes defa zelzele olmus, biihassa 11 subat gUnkü zelzele pek siddetli olmustur. Zelzelenin îiddetladen ve gü> ültü • sünden tenekeci Musatafanın hâ • mile olan karısı Huriye delilik alâ imi söstermis, Baiıkesir memleket hastanesine kaldınlmıstnr. Bu sarsıntılarm hemen hemen ilk giinler deki sarsmtı kadar kuvvetli olduğu söylenmektedir. Yer altından top patlar gibi uğultu'.ar ve müthis gü rültüler duyulmakta, yer mütema * [Arkast alttnct $ahıfede] ^ Katü Hauptman üe meşhvr tayyand Lindbergin fidyei necat almaJt için kaçtrüan ve S&ürülen jocuğuyürümüstür. V^. jOlâm hfikmunSn tefhiraini takib %'• den müessir sükutu ihlâl eden yalniz suçlunun avukatı Reüly olmuştur. Mumafleyh, jüri azasmdan her birinm ayüçüncu sahıjede) N Giifte Hüsabakamız Büyük musild müsabakamı • zm güfte kısmında birinciliği, ikmciliği ve üçüncülüğü kazanan çiirlerle hediye alan okuyucula runızın listesi 6 ncı sahifemiz • dedir. < Hauptmanın karısmın heyecanı ise, az sürmüstur. Kadin «korkmuyocum, demistir, daha timidimi ket 4 fîncfl cahifede Inkıl p dersleri. « Inci sahifede Slnema sah I sl. Bttgün