12 Ocak 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

' lyet Yakın tarihten sahifeler Dün yapılan lik maçları Ayşe Bir işık gibi güldün, Hayatıma süzüldün. Kardan beyaz bir güldün, Gönlümde açtın, Ayşe. Sevdiğim kız »en vardın. Beni sevinçle sardın. Kokulu bir bahardın, Çiçekler saçtın, Ayşe. Bahar tutulmaz eHe. Yasadım bos emeüe. bagîardan inen selle. Bak, sen de kaçtın, Ayşe. Mübin Manyas Ermeni işinde Ingiltere cebrî hareket istiyordu Devletleri kandıramadı. Nihayet bir ıslahat projesi hazırladı, fakat Girid isyanı çıkmca mesele unutuldu tstanbuldaki Ermeni hâdiseleri ü zerine Fransiz meb'usan mec lisinde Kont de Mön, Jores, Döni Koşen ve arka • daşlan hükumetlerini bize karşi müsaid siyaset takib etmekle muahaze ettiler. Hanoto ise vaziyeti bitarafçs tahlil ederek dev letlerin Türkiye .neşhur Ermeni ricaişlerine doğrudan Unden Dr. Serviçen doğruya müdahale Efendt etmemeleri, ancak tesbit ede^kleri islâhatin Türkiye tarafından da ehem miyetle tatbik olunması lüzumuna işa • ret etti ve fikirleri iyi karşi'andı. Bu • günlerde Jores ve Dresanse gibi Ermeni komitacilarinin hâmüeri Pariste sosyalistleri ve saireyi toplayip nümayiş • ler, mitingler tertib ediyorlardı. Bun • lardan birkaç bin kişinin Hariciye Ne • zaretine ve bizim sefarethaneye taar ruz etmeğe hazirlandıklan dnyuldu. Fransiz polisi derhal tedabir aldı, nü • mayişçileri dağıttı. Sefaret binasinda muhafaza tedbirleri ahndı. 48 aatlik beklemeden sonra nümayişçilerin bir şey yapamıyacağı anlaşild1. Hanoto devletlerin filî müdahale sini bertaraf etmeğe çalifmakla bera • ber bana da dedi ki: «Avrupada ef kârl nmumiye günden güne aleyhmize dönüyor. Padişahiniza hemen bildiri niz, gün geçirmeden kararlastlrllan İs Iâhatı yapsin. Avrupaya usanç vermesm.» ••• umum Türkiye ahalisins samil olarak yapılmasl. Cebre müracaat keyfiyetine gelmce bu tedbirin ittihazı elzemiyetine mutlak surette devletler tarafından bükmolu • nacak olursa Oeride tatbikini Fransa • nin da teemmülden geri durmıyacağı maddelerini beyandan ibaretti. *** Hanotonun tavsiyesi üzere, Abdül • hamide yaptığim mühim tebligatı Kanbon ve Nelidof gibi disjer elçiler de teyid eylemişlerdi. Padişah halin nezaketi ve ehemmi • yetini takdir edip Ermeni işleri için teskil edilmis olan fevkalâds mahkemeleri ilga etti. Dökülecek kan'ardan do layı valilerin sahsan mes'ul tutulacak lannı ilân ettirdi. Patrikhanenin cis manî meclisinin içtimaina müsaade e • dilmesini, yenî bir Patrik intihab olunmasinı [ 1 ] , hapishanelerde politika töhmetile mevkuf olan Frmenilerin sahverilmesini, miralay Mazhar hakkin daki divaniharb kararmın tatbikini emretti. tstanbuldaki elçiler birkaç hafta içinde gizli olarak uzun bir ıslahat pro gramı yaptılar, kabinelerine gönder • diler. (10 şubat 1897). Bu tarihten bir hafta kadar evvel Rusya Haricive Naziri Kont Muraviyef Parise gelmifti. Hanoto her ikimizi de lertib etti^i bir yemekte bulundurup birbirimize tamttı. Yemekten sonra aramizda siyasî bahisler açiîdı. Muraviyef münasebet getirip Çarin devletimizle Padişahımiz hakkindaki samimî dostluğuna ve hulusü niye • tine dair teminat verdikten sonra «ciddî ve umumî ıslâhatm icrasi icin dev letlerce verilen karardan ne bizim ve ne de Fransanin dönmemlz ihtimali yoktur. Türkiyede tekrar karişiklıkiar ve kitaller olursa hükumetiniz pek ağir mes'uliyetlerle karşilesacaktir. O za man devletlerin zecrî myamele'ere müracaatleri muhakkaktir. Bu mühîm beyanatımızı hemen padişaha arzediniz» dedi. •** Kabîneler bu son programin mün dericatım ifşa etmedilerse de kan öğrendiğimize göre esas hiikiim • leri, Rusya muharebesini müteakıb Berlin muahedesi kararüe 1880 tarihmde Rumeli vflâyetleri için yapılan nizam nameden maktebesmİA. Gayet geniş ademi merkeziyet usulüne tevfik edil miş imiş. Bu nizamnamenin tatbikatı na nezaret etmek üzere bir de Avrupa kontrol komisyonu teski'tne karar ve rilmiş imiş. Londra kabinesi Abdülhamid tara fmdan bu program kabul edilmezre Makedonyanin müştereken işgalmi, Beşiktaş önündekf îstasyonerlerin Yıldızı bombardiman etmelerini teklif etmiş. Fakat Fransa, Rusya ve Avustarya bu muameleleri pek şiddetli ve ağir gördüklerinden tadilini istemişler. Bu işler üzerine muhabereler edilip kat'î bir karar verumek üzere iken Giridde ihtilâl çiktı. Yunanhlar adaya asker yolladüar. Devletler bu tecavü zün Türkiye ile Yunanistan arasmda harb açilacağı, Bulgarlarm ve Sırp Iartn firsattan istifadeye kalkişacaklari ve Makedonyada isyan çikaca^ı ihti malile telâşa düştüler ve oniarla uğra şırken ıslahat programmı bir köşeye attılar, Ermenistan meselesini de, Er • menileri de unuttular. MÜNİR SALtH [ 1 ] Patrik Izmirliyan komitacllarla anlaşmlş ve birleşmiş olmasından do layl azil ve nefyedilmişti. da çalışan bir memlekette bu kadmIann dahi devletin her bir şubesinde temsil edilmek ve söz söylemek hakları olmalıdır.'» Fener Beşiktaşı, G. Saray Istanblspo ru, Vefa da Süleymaniyeyi yendiler tarafı birinct sahifede] dında da Vefa Süleymaniye ta • kımları karşılaşmışlardır. Fenerbahçe, Besiktaşı 42, Galatasaray, tstanbulsporu 42, Vefa da Süleymaniyeyi 71 yenmişlerdir. Fenerbahçe Beşiktaş maçı Bu maçlardan en mühimmi Fe • ner Beşiktaş maçı idi. Fenerbahçe sahası çok çamurlu idi, buna rağmen tnüsabaka çok heyecanh oldu. Oyuna saat 14,45 te hakem Ahraed Âdemin idaresinde başlandı. Fenerbahçe malum kadrosunu muhafaza ediyor, yalnız Cevadın yerinde Reşad oynuyordu. Beşiktaş ise aahaya şu şekilde çıkmıştı: Şevket, Hüsnü, Nuri Faruk, Hasan, Feyzi Hayati, Hakkı. Nazım, Şeref, Cahid. Oyunun ilk yedi dakikası Beşik taşın ııkı akınlarile geçti. Bu sıralarda Hayatinin bîr pasını Nazım Hüsamın eline atarak muhakkak bir golü kaçırdı. Üç dakika sonra Fenerin bir şütü de ayni akıbete uğradu Bu on dakika zarfında oyun çok seri, çok canlı oldu. On ikinci dakikada Niyazi bir ara pasile topu Natnığa verdi. Namık ufak bir sürüşten sonra topu ortaya doğru attı. Yer değiştirerek fırhyan Ni yazi «ıkı bir şütle ilk golü yaptı. Bu golden sonra Fenerbahçe daha düzgün oynamağa başladı. Fakat bu hücumlara Beşiktaşlılar da güzel hücumlarla mukabele edi • yorlardı. Sağdan bir Beşiktaş hii • cumunda sola geçen topu Cahid avuta attı. Bu sıralarda topu ortalarda ya • kalıyan Fikret, süratle Beşiktaş kalesine yaklastı. Kısa bir vuruşla üçüncü defa olarak topu Besiktas kalesine sokmağa muvaffak oldu. Yarım saat zarfında Fenerin kazandığı bu üç gol Beşiktaşın kuv • vei manevîyesi üzerinde fazla bir tesir yapmamıştı. Derhal mukabil hücutna geçtiler. Bu dakikalarda Fener müdafaast biraz sıkıştı. Fakat bu tehlikeyi uzaklaştırmağa muvaffak olan Fener müdafaası ikinci bir Beşiktaş hücumunda Şe • refi hatah bir şekilde durdurmak istedi. Fener aleyhine verilen bir penalfa dan Hakkı Beçiktaşin ilk goliiniî yap • b. Gene sağdan yüriiyen bir Beşiktaş hücumunda Hayatinin ortaladığı to • pu Hakkı kafa ile Fener kalesine ha • vale etti. Fakat Hüsamın yerinde müdahalesüe bu tehlike bertaraf edildi. tlk devre 3 1 vaziyette bittL İnkıliâbımız ve dünya efkârı FBa» taraft bîrirci sahtied?] « Turk musikisînî ıslâh işinde *tık ciddî gayret ve mesaî sarfetmeliyiz. Bir mületin kendi musikisinî terakki ve inkişaf ettirmek işinde göstereceği an • Iayişı, değişiklik ve yeniliğe uymak bususundaki kudret ve kabüiyeti o mîlletin terakkisinm esas ölçüsüdür. Fa • kat bîzun bugünkü musikimiz, bize bu hususta şeref vermekten uzaktir. Biz bu hakikati vuzuhla gözönünde tutmaliyız. Biz milletimizin düşünceleri • ni ve iç duygularmı aksettiren güzel sözleri ve hikâyeleri toplayip bunlan yeni zaman musikisinm umumî kaideIerine göre îşlemeliyiz; ancak ba nı • retle Türk musikisi yükseleV»ilir ve eî • han müzik çerçevesi içinde kendine yer alabüir.» Bu sozleri derhal ffliyat takib etti. Ankara ve tstanbuldaki iki radyo ve rici istasyonuna taiimat verilerek şim • diye kadar cari olduğu veçhüe san'ate yabancı olan Bizans motiflerine göre tonlaştirilmış musiki parçalarini neş retmemeleri bildirOmiştir. Ayni zamanda bugünkü uluslararası musiki kaide Ierine gore musiki konserleri verebîlecek kudret ve vaziyette bulunan Türk san'atkâriarüe anlaşmalar yapılmiştir. TOrkiyenin genel musiki hayati içm bunlara benzer daha diğer tertibler ve tedbirler almmak arifesinde bulunulu Tor. tstanbuldaki Konservatuar, duhu liyesiz serbestçe girflebilecek bir takım «nnumî konserler tertib etmek için emir almiştir. Bu sayede halkı Avrupa mu • sîkisini dinlemeğe aliştirmak isteniyor. Avrupa musikisi, şimdiye kadar din • lenmekte olan alaturka musikinin yerini tutacakhr; çünkü alaturka musiki Türklerin hakikî hislerini aksettirebüecek kudret ve kabüiyeti hiçbir su • retle haiz degfldir. Maarif Vekfli bu yeni reform hareketine hususî bir gayret sarfetmekte ve genç Türk kompozitörleri de ıhodern ihtiyaçlan karşihyabümek için hakikî Türk musiki parçalarini kompoze et meğe çalişmaktadirlar.» Fener Beşiktaş maçından bir enstantane: Beşiktaş mahacimleri FenSJ kalesi oünde bir kısmtndan mahrumdu. Eşref, Ad devre 2 1 Galatasarayin lehine neti • celendi. nan, Mehmed Ali yerlerini genç oyunculara terketmişlerdi. Haf hatIkinct devre tında Fevziden başka eski oyuncu tkînci devrenin ilk dakikalan müteyoktu. Takımın en esash unsurla kabü hücumlarla geçtL Devrenin or • rtndan biri olan Hüsnü ise tamamen '^irtna doğru tstanbulsporlu Tevfi • formundan hariç bir halde idi. Bu n bir hücumunu Avni soğukkanlılıkna rağmen Beşiktaş çok canlı oynala durdurdu. Gene Tevfiğm bir şütü dı, bilhassa birinci devrede arka kale direğini yaliyarak avuta gitti. arkaya gol yediği halde bozulmaBu tehlikeleri atlatan Galatasadı. Şeref, Hakkı, Nuri, Hayati bü» ray ağir basmağa basladı. Açiklari tün kuvvetleriyle takımı kurtarmak vasıtasile daima tstanbulspor kaleiçin çalıştılar. Bütün muvaffakiyetsizlik takımda umumi ahenğin tesis sini tehdid eden Galatasaray hü • edilememesinden neş'et etmijtir. cum hattı yirmi beşinci dakikada topu ortadan sola geçirdi. Kaleye yakın bir mesafede topu yakalıyan Fener Beşiktaş B. takımlar maDanyal sikı bir şütle Galatasarayin çında Fener hükmen galib addedilüçüncü golünü yaptı. Galatasara di. Bilâhare aralannda yaptıklari yın hâkkniyeti devam etmekle be hususî bir oyunu Fener 5 0 ka raber 39 uncu dakikada Salâhattin zandı. çok sikı bir şütle tstanbulsporun ikinci golünü yapmağa muvaffak Büyük maçtan evvel yapdan oldu. Fakat üç dakika sonra Danikinci küme maçında Eyüb Altın yal geriden aldıg) bir pasla tstanorduya 4 2 galib geldi. öğlenden evvel yapılan Fener Beşiktaş gençler takımı maçmı 1 0 Beşiktaş kazandı. B. takımları maçı İkinci kiime maçları Lord Solzbori ise cebre müracaat edilmedikçe sefirlerin yapacağı teş«b • büslerin hükmü olamıyacağı itikadm • da sebat ediyordu. Hatta Rusya ile Fransaya «sefirler söılerfni yüriitemezlerse, teşebbüsleri neticelenmezse bü • tün müslümanlar padişahin Avrupa hiristiyan devletlerini mat edip âcir bı raktığina zahib olurlar» diyordu. Fa • kat bu sözierle Çarin muhalefetine ga • lebe edemiyordu. Fransa da bu husus • ta Rusya ile bir fikirde idi. Solzbori nihayet Avusturyaya müracaat etti. Fakat Hariciye Naztrı Kont Guluhoski sefirlerin faaliyete geçmelerini münasib görmüyordu. Almanya Hariciye Nazin da «tstanbuldaki sefirler tarafından ıslahat hak • kinda bir karar verilirsc devletlerin Babialiye yapacaklari tebligatı teyid ederiz» diyordu. ttalya Hariciye Nazin müttefikleri gibi düşünüyordu. Elhâsıl bütün mesa isine rağmen Lord Solzbori devlet'eri kendi arzusuna çeviremedi. Yalniz kabinelere devletlerce kabule şayan tarzda etraflı bir ıslahat programi yapil • masinı kabul ettirdi. Bu karann ittihazı esnasında Hanoto bana: «Padişaha anlatmiz ki devletlerin müttehiden yapip verecekleri programi nazari itibara alsm. Kabul etmezse sonrasi kendi hakkinda da gayet fena olur. Çünkü Avrupa filiyata geçecektir» dedi. Biraz sonra haber aldı&ima göre Hanotonun Kanbona verdiği talimatin ahkâmi Fransa kabinetosunun Rusya ile müttehiden verdikleri karar icabinca: 1) Osmanlı tmparatorluğunun tamamiye ti mülkiyesinm muhafazası. 2) Tiirkiyenin hiçbir tarafmda, hiçbir devlet tarafından münferiden faaliyete geçilmemesi; Türkiyenin dahilî idaresine aid işlere hiçbir devlet tarafından münferiden veya diğer bir devletle müş • tereken mütehakkimane müdahale e • dumemesi, din ve mezheb ve cins farkı nazan itibara alinmiyarak îslâhatın dmlardan birinin yanına giderek onun onüde iğilip kendisini dansa davet etmekle beraber diğer erkeklere de ayni suretle hanımları dansa kaldırmalanni söyledi. tste bu hâ disedenberi Türk kadmı yalnız dansı düşünmüş değil, ayni zamanda erkekle müsavi haklar elde etmek yolunda daima çalışmtştır. Şüphesizdir ki bu mesai Suffragettes metodlan tatbik edilerek yapılmış de ğildir. Şimdi Türk kadmı bütün mesleklerde ve birkaç senedenberi de diplomaside erkeklerle braber çahşmaktad ır. Türkiye Cumhuriyeti Reisi, ka dının parlamentoda da söz sahibi olmasuıı maksada çok muvafık bulmaktadır. Türk millî kahramanı Atatürkle birlikte Türk ordusuau Anadoluda Kurtuluş ve tstiklâl zaferlerine ulaştıran Başvekil General tnönü az bir zaman evvel Bü • yük Millet Meclisinde alkışlar içinde şunları söylemiştir: < Düşman istilâsı sırasında mil let ve orduyu beslemek ve vatacu kurtarmak için kadmları ateş altın Ga'atasaray Istanbuîspor maçı Galatasaray tstanbulspor birind takımları arasmda Şeref stadmda ya • pilan maçı Galatasaraylılar 4 2 kazandı. Sahanm fazla çamurlu olmasl dolayisile oyuncular topu kontrolda fazla müşkülât çekiyorlardı. Bu maçia resmî hakemi Rüştünün gelmemesi tnaçın kırk beş dakika gecikmesine sebeİkinci devre biyet verdi. Nihayet her iki tarafin kabulü ile Vefalı Saim maçin idare • îkyıcl devrenin ilk beş dakikası müsini kabul etti. Takımlar sahaya su şetevazin bir şekilde geçti. Bu sıralarda kilde çiktılar: Beşiktaşin soldan bir hücumunda top Galatasaray: Avni Osman, Lutfi • on sekiz pas içinde Fazilın eline Fahir, Nihad, tbrahim, Necdet, Miinevdeğdl Penaltı.. Gene Hakkı sikı bir ver, Salâhattin, Fazil, Danyal. şütle Beşiktaşin ikinci golünü yaptı. tstanbulspor: Lutfi • Samih, Sabih • Bu golden sonra Fenerbahçe derhal Beşihtaş muhacimlerînin bir hbcuma hücuma geçti. Bilhassa açiklar vasita • Sami, Hasan, Tevfik, Nevzad, Salâ bulsporun golüne dördüncü ve son sfle yaptıklan hücumlar Beşiktaş ka • hattin, tsmafl, Reşad. bir golle mukabele etti ve biraz sontlk on dakika mütevazin bir şekilde lesi için daimî bir tehlike teşkil ediyorra oyun 42 Galatasarayin galibi • cereyan etti. On üçüncü dakikada sağdu. Bu sıralarda gene bir Fener hücuyetile neticelendi. dan bir pas alan Salâhattin sikı bir şütmunda Niyaziden yerinde bir pas alan B. takımlarında ve genç taktm . le tstanbulsporun ilk golünü yaptı. Bu Namık hesablı bir vuruşla sol köseden larda da Galatasaray galib golden sonra Galatasaraylılar tstan • Fenerin dördüncü golünü yaptı. Sabahleyin yapılan GalatasarayOyunun bundan sonraki kismi dai • bulspor kalesine tehlikeli hücumlara tstanbulspor gene takımlar maçmı başladılar. Ve yirmi birinci dakikada tsma Fenerin hâkimiyetile geçti. Bu sira30 Galatasaray kazandı. Ve Galatanbulspor kalesini sikiştiran Galata • larda bir iki Beşiktaş hücumu da Ya • tasaray tstanbulspor B. takımları saray bir karişıkhkta beraberlik sayi • şarm uzun vuruslarfle neticesiz kaldı. sinı yaptı. maçında da Galatasaray 30 galib Soldan bir Fener hücumunda Şabanla Oyunun bundan sonraki kismı mü geldi. Feyzi çarpişarak vurustular, bu hare • ket ufak bir güriiltüye sebebiyet ver • tekabil hücumlarla geçti. Birinci dev renin sonlarina doroı Galatasaray mudi. Hakem Fenerden Fazilı, Beşiktaş Bu maçtan evvel yapılan ikinci hacimleri gene tstanbulspor kalesini tan Feyziyi dışarı çikarmak suretfle bu küme maçında Topkapı, Beylerbetehlikeli bir surette ziyarete basladı. hareketin önüne geçti. Ve oyun biraz yini 43 mağlub etti. Devrenin bitmesine iki dakika kala sağsonra 4 2 Fenerin galibiyetile neti • dan bir hücur^a Necdet Galatasarayin celendL Beşiktas taknm iyi oyunculannm ikinci golünü yaptı. Bu suretle birinc Taksitn stadında Vefa Süley maniye A. takımları karşılaştı. Vefalılar çok hâkim bir oyundan sonra 71 Süleymaniyeyi mağlup ettiler. İkinci kümeden Kasımpaşa Hilâl maçmı da 31 Hilâl kazandı. Modern Türk kadtnt Galatasaray, goUerinden birini yaparken Viyanada çıkan Neues Wiener Tagblatt gazetesi yazıyor: «Birkaç gün evvel Ankaradaki Büyük Millet Meclisi, modern Türk kadmına parlamentoya saylav se • çilebilmek hakkuu veren bir ka nun kabul etmistir; çünkü bugünkü Türkîyede kadın, gerek belediye meclisi üyesi olarak, gereke hâkim ve avukat sifatOe liyakatini ispat etmistir. Daha yirminci asrın ilk yıllannda Sultan Abdülhamid devrinde kadımn ancak yüzü peçe ile kapah olduğu halde evinin dişma çıkabildiği düşünülecek olursa, Pierre Lotinin Desenchanteslerinin nekadar çabuk değiştiklerine şaşılır. Hem bu değişiklik o kadar esaslı olmuştur ki bu vaziyet karşısında insanın âdeta yeni bir «Binbir Gece> hikâyesine inanacağı geliyor. Daha harbin sonunda yaşmak ve çarsafin kaldınlması sarsid bir hâ dise teşkil etmişti. Fakat hemen bunun üzerine bugün bütün millet tarafından kendisine en büyük tazim ve hürmet eseri olarak «Ata türk» asalet ünvanı verilmiş olan Gazi Mustafa Kemalin Anadoluda tzmir 11 (A.A.) Bugün Alsancak alaninda lik maçlanna devam e • kazandığı büyük zaferden sonra harem dairelerinin kafesleri arkadilmiştir. öğleden sonra ilk karşilaş • sında mahpus tutulan kadınlar kurma Alhnordu • Türkspor birinci ta • tulmuş ve kendilerine erkeklerle kımları arasinna oldu. Takımlar 3 3 müsavi hak verilmiştir. O vakitler berabere iken Türkspor takimindan bir Cumhur Reisinin koşkünde verilen oyuncunun hakeme itirazı üzerine ha • balo fevkalâde enteresan olmuştus kem takımı diskalife ederek Alhnordu Kadınlardan hiçbiri bir erkekle hükmen galib ilân edildi. dans etmeğe cesaret edemiyordu. K. S. K. Oe Göztepe arasindaki maNihayet Devlet Reisi Atatürk kaçı da Göztepe 1 3 kazandı. ikinci küme maçları Türkiye ilerliyor Bombay Chrooicle gazetesinden: «Türkiye, her turlü ulusal terakki yolunda büyük bir hızla ilerliyor. Ulusal hizmeti ulusun hjr kısmıni sok mak için Türkiye parlamentosu kadınlara seçim hakkı vermeğe karar vermiştir. tki gün evvel eldığımız h» bere göre Türkiyede 22 ya;ını dol duran her kadın seçme hakkına ve 30 yaşını geçen her kadın da seçilme hakkına malik olacaktır. Geleceb seçimde 20 kadar kadımn meb'usluğa namzed gösterileceği öğrenil miştir. Türkiye ve Mısır kadinlığınm : gösterdiği terakkilerin müslüman Hindli kadmlar üzerinde ^akdir hisleri uyandırmamasına imkân yoktur. Yakıız Hindistandaki münevver ınüs lüman kadmları, bu iki müslüman memleketindeki kızkardeşlerinden örnek alarak derhal ciddî bir harekete geçmelidirler.» Vefa Süleymaniye maçı İzmirde lik maçları