13 Ocak 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 71 inci cüzü çıktı. Bu cüz Atatürkün hayatına hasredilmiştir u m h u r i yet j * I Hayat Ansiklopedisi ne NO. 3 8 3 0 Tels^afTCmektup adresi: Cumhurlyet* Istanbuı . Posta kütıau: tstanbul, No. 246 PaZar 1 3 IkİnCİkânUfl 1 9 3 5 71 inci cüzü çıkh. Bu cüz Atatürkün hayatına hasredilmiştir Telefon: Başmuöarrtr ve evl: 22366. Tahrir heyeti: 24298, Idare ve matbaa bsmüe Matbaacıhk ve Neşriyat Şlrketl 24299 24290 Avrupanın Kordugumu: Avusturya vrupanın şaşkın siyasasv (siyaseti) dönüp dolaşıp Avusturya üstünde duruyor. Almanyanın Avusturya katılmasile büyümesine karşı olan uluslar: Aman Avusturyamn bütünlüğüne v e özbeyliğine (istıklâline) dokunur bir iş olmasın, diye aşırı telâş gösteriyorlar. Avustury a m n bütünlüğü v e özbeyliği kaygısı, Almanyanın olduğu yerden kıpırdamaması isteğini bu biçimde söyliyen bir formüldür. Do^rudan doğruya Almanyaya karşı davranılsa biraz çiy kaçacağı içindir ki bütün söz özeni hep Avusturya üstünde toplanmıştır. O kadar ki sön günlerde Avusturya bütünlüğünü v e özbeyliğini koruj&acak ki gerçeklikte Almanyayı yerınde tutacak daha kaypak bir formülün Alm a n y a y a dahi sunulması düşünülmüştür. B u formüle göre Orta Avrupadaki bir takım uluslar biribirlerinin bütünlüklerine karş: saygı ile davranacaklar v e biribirlerine karşı kendi ülkelerinde başkal a n n ı n esenliğini (huzur v e rahatını) bozacak kimseleri barındırmıyacaklardır. Bütün b u dolambaclı formülün birinci olarak söylemek istediği şey Almanyanın A vusturya ile birleşmemesi gerekliğinden başka değildır. Almanya kendisine sunulacak bu uluslararası barış formülüne uymazsa fena düşünce beslediği anlaşılmış ola cak, uyarsa kendı sozü ile bağlanm!2 bulunacaktır. Bir noktanın anlaşılması o kadar güc değildir, v e ona kolaylıkla biz de katılabiliriz: A l m a n y a kendisine katılmak işinde Avusturyayı iorlamdsın, «îern^lif ö n u zorla kendisine katılmağa sürüklemesin. Anlaşılması v e ayakta tutulması zor olan başka bir nokta ise şudur: Y a Alman olan Avusturya kendiliğinden A l m a n y a y a katılmağa kalkarsa? Biliyoruz ki bunun için de yapılmı^ andlar vardır. Fakat hangi anddır o ki ulusların kendi talihlerine yalnız kendilerinin buyurabileceği temelim yıkabilsin? Avusturyamn özbeyliğini korumak istiyenler temelinde A l m a n olan bu ulusun kendi başyazısını elinde v e önünde tutarak dılediği gibi yürümesine uygunluk .gdstermemekle onun özbeyliğini daha başlangıcda kendi ellerile baltalamış olmazlar mı? Gerçek olarak Avusturya sorağınm (meselesinin) ergeç ortaya çıkacak e n zor yanı buradadır. İçin için kaynıy a n b u iş eğer bir g ü n bu yolda patlak verirse onun önüne geçmek pyle sahdabileç^ği kadar kolay o l m ı y a c a k » . Çünkü sorağm bu bîçimi göjundüğünden daha jok^karış\k v e daha çok çetindir. sonunda Avusturyanm x \tv*\ dirim sorağı görünüşünü'^ gösterecelf»lir. i Versay andlaşmasında Almany a y a Avusturyamn özbeyliği tanıtılmıştır. vA*vusturyamn kulağın» burnunu keserek onu yalnız Vıyana ülkeşi denilecek bir küçüklüğe indiren Sen Jermen andlaşması da Avusturyaya kendı özbeyliğini korumak y ü k ü m ü n ü (vazifesini) yükletmiştir. Bundan artık olarak Avusturyaya Ujuslar Derneği yolu ile ödünc para verilirken bu uluşun Almanya ile birleşmemesi için yeni yeni bağlar konulmustur. Bütün b u özenlerle birlikte kürürük Avusturyamn nasıl yaşıyacağı pek düşünülmemiştir. Bir takım u!uslar Avusturyaya bir borc verirler, ıki borc verirler, e n son üç borc verirler. Hiçbir ulus v e uluş baska uluşlann sonsuz yardımlarile yaşayıp gidemez. Sonra herkesin bildiği sözdür: Elden gelen ö ğ ü n olmaz, o da hergün olmaz. Avus oarda reyıam bugun yapılıyor p«xrîâw,« „««• u ~T~ı î~~ J ı • Sarbrük 12 Royter ajansın • dan: Yarınki reyiâma engel olmak tesebbüünde bulunulacağina dair endişe verici haberler dolasıyor. Bununla beraber, resmî mehafil herseyin siikun içerisinde geçece ğine inanmıs vaziyettedirler. Uluslararası kuvvetlerinin ver • dikleri teminat karsısında bu türlii korkulara yer kalmatnaktadır. Ortahkta hüküm süren korku • dan ötürii, sosyalist önderi Braun, reyiâmm erteye atılmasını (tehir edilmesini) îstemişse de, komisyon bu isteğe kulak asmıyacaktır. reddedildi, karısıklık cıkmasından korkanlar yar7 Keyıamın gen bırakılması yolundakı muracaatler ) woo * '(Dün toplantıya Atatürk ı ı Kurum seçilen kelimelerle mayısa kadar bir sözlük hazırlamağa çalışmaktadır Ankara 12 (Telefonla) Dil Kurumu Tetkik komisyonu, bugün d e içtîmaına devam etmistir. A • tatürk saat beste Anadolu kuliibune giderek bu toplantıya baskanlık etmistir. Atatürkün tstanbulu sereflen dirmesinin geriye kalmaaı, bu komisyon faaliyetinin neticesin< bekw ~ başkanllk ettlier ı ıı »i lemesinden ileri geldiği söyleniyor. Komisyonun simdiye kadar bulduğu kelimeler bin kadar vardır. Bu yolda çalısmanın esas kısmı 15 güne kadar bitmis olacaktır Bu çalısma sonunda elde edilecek oIan »özlerin mayıg ayında bir sözlük kıiavuzu haline getirilmesir? gayret edilmektedir. ^^^^^r* Netice Almanyanın çıkarsa... lehine Paris 12 Tan gazetesine göre, Sarre reyiâmı Almanya lehinde çıkarsa Fransaya 4 0 bin mülteci gelecektir. Kiiçük andlaşma veRoma görüşmelerinin neticesi ^ ^ • • ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^*~ ~^^^~~ ^^^^~ ~^^^^~~ ~^^^^^* ^^^^^^v ~^^^^B ^ ^^^^^^^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^^^ ^ ^ Statüko taraftarlartnın telgrafı Cenevre 12 Havat: Sar sta tiiko taraftan önderlerinin telgrafla yaptıkları müracaat, dün aksatn Uluslar Derneğine gelmis v« UlusUrkan besinct sahifede) Üç Dış Bakan, toplanarak Kiiçük Andlaşmanın bu netice karşısındaki vaziyetini tesbit ettiler flann harttast, re\ •vermek üzere Atnert kadan gelen Sarlüa nn karsüanifi ve Sarda muayyen gunden evvel reyinl lcullanav Wr ha*ta ÎHuftrirte3Gîtung Bertıner Sar kimin olacak? Çok zengin kömür madenlerine malik olan ve şimdiye kadar üç defa Almanyanuı elinden çıkan Sar hakkmda malumat Sar, Almanya ile Fransa arasında çok zengin kömür madenlerine malık olan bir arazı parçasıdır. Bu madenlerin 13 milyar ton kömurü Aıu.un gazete ve mecmualan Sara dair ihtiva ettikleri iddıa olunmaktadır. yazı ve resimlerle doludur. Görduğunüz resim Almanyanın en çok tattlan bir rn.ee Sarın mesahai sathiyesi 1912 kılometro murabbaıdır ( 1 ) . Nüfusu muastnın kapağıdır. Resmın altında 824,000 dir. Bu nüfus içinde rey (Sartn ahdi: Almanya) yazısı vermeğe salâhiyettar olan yerli bulunmaktaâv. halkm miktarı 650,000 kişidir. Bu 650,000 kişı hemen kâmilen Al mandır. Böyle olduğu halde Sar şimdiye kadar üç defa Almanyanın elinden çıkmıs£ır. Bir defa On Dördüncü Lui, ikinci defa büyük Napolyon zamanında ve son defa da Umumî Harbden sonra. {Arkası altmct tahtjede) TBAN31ZUARIN AvcrıĞı ARAZİ HATTI MUSTEK11EKE5I Sarsılan yerlerde yavaş yavaş sükun başlıyor Zararsız 10 zelzele daha oldu, halhtan yıkılan evlerini yeniden yapmağa başhyanlar bile var, her taraftan yarduh devam ediyor Buğday işleri için yapılan tetkikat Ziraat Bankasında hata olmadıgı anlaşıldı Buğday kanu • nunun trftbikhıa memur Ziraat Banl"t'nın sattığı buğ' daylar hakkinda son günlerde sehrunizde tetkikat yapıliyordu. öjg rendigimize göre ba büyük mülî bankamizın buğ • day islerinde hiçbir bozukluk ve hata olmadtğı ta T ~t Bankası hakkuk etmekte Mudurü Kemal Zcn <. dir. Tetkik komisyonu üç mesele üze(Arkası beşinci sahifede} Fransanın Afrikada Ualyaya terkettiği araâyi gösterir harîta ve Roma Anlaşmalartnın imzasından bir intıba Fransa, İtalyaya ne kadar arazi verdi? Belgrad 12 Küçük andlaşma toplantısi sonunda asağıdaki tebliğ I neşredilmi*tir/: «Küçük andlasmamn daimi konseyi 11 ikincikânunda Liubbianada M. Titüleskonun baskanlığı altın da toplandı. Küçük andlaşma kon • seyinin karanna esas teskil « d e » mevru, Fransa ile Italya arasında (Arkası altıncı sahıfede) HIIIIPIMIIinillMIIIIMIIMIMIIIIIIIIIUIIIllMnilllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIMIIIIIMIininillllllllllHllltllMlinillllllllMllilllllillllllllllllllillliniir Sümer Bankm kurduğu ve kuracağı fabrikalar Bu sene içinde sun'î ipek, taranmış yün ipligi, seramik ve demir fabrikaları kurulacaktır «Rodna Zaştita» cemiyeti Geçen aenefn Kaliforniya zelzelesinde yıkdan Long Beach Politeknik mektebi, inhidamdan sonra... Erdek 12 (Hususi ımıhabirimiz f ihtiyaçlarina yetismek için motörler den) Marmara adalarında dün gekâfi gelmemekte, seri bir istimbota ihtiyaç görülmektedir. Ahaliden açikta, ce ve bugün 10 defa, Erdekte iki defa (.Arkası dorduncu sahıfede) hafîf sarsinb oldu. Adalardaki halkm Bulgaristan, 2 Makedonya teşekkülünü de dağıtb ve mallarını zaptetti Sofya 12 (Hususi, telefonla) Vaktile Bulgaristan Türklüğüne çok büyük işkenceler yapan Rodna Zastita yani «Vatan müdafaası> namındaki koyu milliyetçi teşek külü ve bütün subelerini Bulgar Dahiliye Nezareti, devleti ko ruma kanununun üçüncü maddesine i&tinadetı dün aksam kapadı ve bütün emlâkini d e hazine hesabına musad'ere etti. Gene devleti k6ruma kanununun beşinci maddesi muci • bince Makedonya muhacirleri gecıçlik te?ekkülile Makedonyalı Üniver site talebelerinin Vardar cemiyeti d e kapatilmıs ve emlâkleri musadere edilmistir. IIIIHIIIIMIIMIMimimillllllllllllllllllllllllilMIIIIIIIIIPIIIlllllUIIIIIIIIMIIIllllllîilllllll.llllll.lllMlllllllinillllllllllllllllllMIMlMIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIMIIIin Bir devrincinin öğüdlerinden Yazan : Hasan Cemil Yarınki sayımızda turyanm yan fabrikaları kapdlıdıı. Avusturya şimdiye kadarki bo^c4 larını ödemekte zorluk çekiyor. Avusturya imparatorluğu yeni ,bir biçimde 9rtaya çıkarılmadıkça Viyana çevfesinde sıkışıp kalan. şim(^ diki küg^jk Avusturyayı yaşatmak kolay değildir. Alman A\)jjtur0 J yı ergeç bü4ük Alman krfn^lAna katacak oVan hastalık Lıırac^ı saklıdır. Üç yıl önceki KurtıusSehober ekonomik anlaşması bu temele dayanıyordu. O vakit onun önüne geçildi, bugün de geçilebiliyor, Ya yann, ya öbürgün?... Biz işi bütün bir şeysellikle (objectiviteafakilikle) gözden geçiriyor ve kördüğümün ençok bu noktadi çöreklendığini görüyorur. İş bugürtleri geçirmekse o olur ve nitekim işte oluyor. Yok böyle değü de sorak (mesele) temelinden çözülmek isteniliyorsa bunun asla kolay ve hatta olagan olmadığını açık söyiemek gerektır. { K YUNUSNADİ Sümer Bankm kurmakta oldugu ve yeniden kuracağt fabrikalann mevkUerini gösterir harita sun'i ipek fabrikasınmSgçrek Eur Sümer Bank Umumî Müdürü Nusadaki Kangarn ( t a r a n m ı ş ^ ü n iprullah Esad Sumer Ankaradan Is[Lutfen sahıfeyi çevırmtz] tanbula gelmiştir. Nu»ullah Esad tstanbula gelirken İzmite uğrıyarak /*" kâğıd fabrikası inşaatını gözden geçirmistir. 4 öğrendiğimize gore Nurullah EÜçüncü s a h i f e d e ^ ^ ^ . , sad Sumer kurulacak olan sun'î iŞek fabrikasının yerini görmek için yarın Gemliğe gidecek ve tekYazan: Halid Ziya UşalşJ, rar tstanbula dönecektir. Sümer Bankm gerek Getnüktek! Bugün : Kafiyeler arasırtct