11 Ocak 1935 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ALĞOPAN DiŞ~BAŞ Ağrıları için «n faydalı ilâçtır, Türkiyede mevcud bütün eczanelerden arayınız. Onbirinci sene No. 3828 umhufiyet *« O. Görünüşe aldanmayın! Evvelce olduğu gibi şimdı de Türkiyenin en muvaffak kumaşı| HEREKE fabrikasında yapılır 846 Cuma 11 Ikiıicikânun 1935 Telefon: Başmuüarrir ve evi: 22366, Tahrir heyeti: 24298, Idare ve matbaa lusmlle Matbaacılık ve Neşrlyat Şirketi. 24299 24290. Sajjlam, Şık, Ucuz Almanya Harb hazırlıgor! Yazan: Wickham Steed mumî Harb sürüp gittiği müddetçe, Taymis gazetesi, «Alman gözile» ba<şlığı al tında, her gün Alman matbuahnın bir sütunluk hulâsasını yapardı. Hulâsa edilecek yazılan beçmek va zifesi, harbin ilânma kadar Tay misin Berlin muhabirliğinde kalmış olan müteveffa J. E. Mackenzieye tevdi edilmişti. Resmî değil, fakat hakikî Alman noktai nazarına mükemmelen vâkıf olan bu zat, ketıdi vatandaşlarına Alman hakikatlerini ifade için düşman matbuatmdan istifade ediyordu. Bu hakikatlerin okunması daima hoş birşey değildi, fakat son derece faydah oluyordu. Bugiin de, o vakit olduğu gibi, hakikî Alman noktai nazarını bil • mek ihtiyacindayız. tki ay kadar oluyor ki, kulağı çok delik bir Al man «ahsiyeti, yabancı bir payi tahtaki Ingiliz mümessilini, 1914 te harbia zuhuruna çalışmış olan nüfuz »ahiblerinin, bugiin dahi Ber linde müessir olduklarından ve ayni gayeye çalıştıklarından haberdar etmiştir. Bu zat, ne dediğini pek iyi biliyordu. Almanyada bazı nafiz kuvvetler harb için neden çalışsınlar? Hitler, Almanyanin sulha teşne olduğunu •öylememiş midir? Sonra, Almanlar 1918 de yaman bir mağlubiyete uğramadılar mı? Bu sualleri soranlar, vaziyeti Alman gözile görmeyi bilemiyenler • dir. Halbuki bunlar hatırlamalıdır lar ki, 1914 te, eğer Belçikalılar kendilerine karsı koymamış olsa lardı, ve eğer Sir Horace Smith Dorienin kumandasındaki fırka Pru*ya ımıhafız kuvvetlerini Katoda durdurup, Fransızlara, Maresal Frenchin de yardımile Marn zaferini hazırlamak için vakit kazan «hrmaıms ol»aydı, bâdiseler Almanların lehine inkişaf edecekti. Az kaldı bu böyle olacaktt. Al n t ı erkâniharbiyeuain, Parisin bîr kaç hafta içerisinde zaptedileceği, Ingilizlerin Mans lbnanlarına geri püskürtülecekleri ve harb bir defa kazanıldımıydı, Avrupa üzerkıde hâkimiyet temini mümkün olacağt hakkınd'aki tahminleri, ramak kaldı, doğru çıkıyordu. Bir daha sefere, talihin bunlara yâver olmak ihti mali vardır. 1914 te, Almanya uzun sürecek bir harbe hazırlanmif değildi. Alman milletinin ve Alman askerinin silâhlanmış hemen bütün bir ciha na karşı dört yüdan fazla, ve herhangi bir milletin iftiharını mucip olacak tarzda dayanabilmiş olması, ondaki temessül ve icad kudreti sayesindedir. Lâkin Almanların iğbîrarları da kuvvetlidir. Alman milletinin yüzde 99 u, harbin zuhurundan kendi memleketlerinin kat'iyyen mes'ul bulunmadığı kanaatindedir. Alman Basvekilinin, 4 ağustos 1914 tari hinde Reichstag meclislnde beyan ettiği gibi, Almanyanin o vakit bir düşman çemberile kuşatddığma ve bunlara karçı gelmek icab eyledi ğine inanmışlardır. Harbden mes'ul tutulan, tazminata mahkum edilen, »ulh andlaşmasile ülkeleri parçalanan Alman yurdseverleri, Al manyaya indirilmiş olan bu darbeIerî, düşmanın garezinden, hase dinden ve fena niyetlerinden mülhem çeni bir mürailiğin delilleri addetmektedirler. Bundan başka, gene ayni Almanlar, kendilerinin hiçbir suretle mağlub olmadıklarını iddia ediyorlar. Kendi kanaatlerine göre Almanya, düçmanla bir olmuş Yahudiler, sosyalistler, »ulh taraftarları ve saire tarafından, arkadan ve kahbecesine hançerlenmiştir. Bu hainler, Alman devletinin silâhtan tecrid olunmasına razı olmuşlar, mağlub edildiği halde bile düşmanlarına yaman bir korku veren yiğit bir milleti boyunduruk altmda bulundurmak gibi bir maksadla ihdas olunan Uluslar Karumunun âlet olduğu tazyik siya • sasım kabul etmişlerdir. | Bunun içindir ki, öz Almanların vazifesi apaçık çizilmistir. Tamirat adı verilen utandırıcı «haraç» tan kurtulmak. memleketi her ne vasıta ile olursa olsun, yabancı işgalden kurtarmak, hainleri cezaya çarp tırmak ve imha etmek, yeniden bir kurtulu» harbi hazvlamak için gizliden gizliye silâhlanmak ve bu suretle, 1806 daki Jena mağlubiyetile 1813 teki Leipzig zaferi arastnda nasıl taşkın bir gayretle çahstıkları WİCKHAM STEED {Arkast besinci sahifede) Uluslar Kurumunda bugünkü toplantı Konsey T. Rüştü Arasın Ekonomik Konsey Bütün binalar yıkıldı, başkanlığında toplanıyor işini bitirdi yeni zayiat yoktur Konseyde bilhassa Sar işi görüşülecek, Almanlar R. Arasın başkanlığından sevinçle bahsediyorlar Belgrad 10 (A. A.) T ü r kiye Dış İş leri Bakanı Tevfik Rüştü Aras, Yevtiçle iki memleketi alâ kadar eden me seleler hakkında görüşdükten son ra dün aksam Cenevreye hareket etmiştir. Cenevre 10 Uluslar Kuru mu konseyinin 11.1 devresi Te j fik Rüştü Ara H sın baskanlı t ğında açılacaktır. Konsey Sex meselesi ve hududlara aid İrakİran ihtilâfı da hil olduğu halde otuz meseleyi tetkik edecek tir. Londra 10 Atina konuşmaları Marmara faciasının bilânçosa Balkanlarda ekonomik yaklaşma için verilen kararlar Atina 10 (/ A.) Balkan antanb devlet lerinin istişarî ekonomik kon seyi kapanı^ top lantısını dün sabah paymıs ve toplanhdan sonra asağıdaki teb ligi nesretmiş «r: cBalkan an tanb daimi kon ^onseye riyatet eden seyinin Ankara * . Makstmot da 2/11/934 te ittihaz ettiği karar(Arkast besinct tahifede) Hafif sarsıntılar devam ediyor. Halk korku içindedir, her taraftan yardıma koşuluyor felâket yerinden bir panorama: Ğöralen kasaba Erdek, X ifaretli aia Zeytinli, XX ifaretli Pafalimanıdır Balıkesir 10 (A.A.) Son ge Marmara adasında ve diğer ada lardaki köylerde de evlerin yüzde len malumata göre Kapıdağı ya doksanı çökmüs veya yıkılmıştır. nmadasile Erdek, Marmara nahiNüfusça yeni zayiat yoktur. Yalyesinde sarsıntılar devam etmeknız birçok hayvanat telef olmus tedir. tur. Halkın iskânı için uğrasılmakErdek kaymakammın reisliğinde tadır. Balıkesir Hilâliahmer çubesi bir heyet, fırtına yüzünden irtibafelâkete uğrayan yurddaşlara yartı zorluğa uğrayan Marmara adadım için teberru kabulüne başla sında bulunmakta ve Marmara ile mıstır. diğer adalardaki halkın ihtiyacla rile yakından alâkadar olmakta • Anadolunun güzel köselerinden dir. biri olan bu yerlerin uğradığı a Gelen son haberlere nazaran, Mar mansız felâket vilâyetin her taraİArkast altmcı tahifede) marada bütün binalar yıkılmıştır. Rusyada bir tren faciası daha! Altı kişı öldü, yirmi kişi yaralandı Londra 10 Moskovadan gelen bir habere göre Rostovondoonda bir demiryolu kazası daha olmus, altı Sarda reyiâm çünü ist olanlarla hastalar daha evvel reylerfiA kifi ölraüş, 20 kisi yaralanmıstır. M. Con Say Resimlerimiz bunlardan bir hasta ile bir hasfcuZIanmt)tordtrBu hafta için Sovyet Rusyada men ile M. Antabaktct ve bir pollsi sandık başında çösteriyor. bununla ikinci demiryolu kazası olmuş oluyor. thoni Eden, yarın açılacak olan lunmak için Cenevreye gitmisler Uluslar Kurumu konseyinde bu dir.. Urtouı bestnct ,aKtfede> Şaşılacak bir iş! Giimrük; dış hatlarda işliyen ecnebi gemilerinden almadığı ihrakiye resmini bizimkilerden alıyormu^L 5ilep iffi yapan Türk va purcularile Gümrük idaresi arasında bir resmin tahsil edilip edi lemiyeceği nok tasında hem mah kemeye, hem de hükumete akse den mühim ve hukukî bir anla Roma anlaşmaları Macarlarla İtalyan ve Ingilizlerin görüşleri, Fransız Dış Bakanının izahnamesi Paris 10 Dışişîeri Bakanlığı Roma itilâfları hakkmda bir izahname neşretmiştir: Bu izahnameye göre, Afrika meselesi iki ulus arasında muallâkta bulunan işleri kat'î surette halle decek bir tarzda görüşülmüş ve orta Avrupa meselesinde de Fransa ile İtalya her devlet için diğer devletlerin istiklâl ve toprak tamamlığına riayet mecbunyetinin teyidi herkesin bağlı bulunduğu ve Av rupanın bu kısmmda güven hislerinin inkişafına hâdim bir pren sip olduğu hususunda mutabık kalmışlardır. Ekonomi Bakanı Ankaraya dönüyor Kültür ve Maliye Bakanları dün geldiler Şehrimizde bulunan Ekonomi Bakanı Celâl Bayar dün öğleden aonra Is Bankastnda mesgul olmus ve aksam üzeri bazı ziyaretlerde bu hmmuftur. Ekonomi Bakanının bugün Ankaraya avdeti muhtemeldir. Romada anlasmalarm imzalandığı Veniz »arayt Nihayet M. Musolini ve M. Lavalin, uluslararası derneği misa (Arkast altmcı sahifede) Inkılâb dersleri Kilisenin, demokrasi ve sosyalizm karşısmda tuttuğu yolları anlatan Receb Peker, dünkü dersinde nasyonal sosyalizmi de ele aldı Cumhuriyet Halk Firkasi Genel Kâtibi Receb Peker, Üniversitedeki dertlerine dün de, muhtelit fırka tiplerini anlatarak devam etti. şamamazlık ol ecnebi gemilerinden birin... İArkast altmct tahifede) i mustur. ' mektedir. Şilepçiler, bu hükümden Meselenin mahiyeti çudur: asıl maksadın haricden satın alıÖZ TÜRKÇE: Bir ecnebi limanından mal a nan ve memlekete gelerek buralarak ve kabotaj mıntakamız dahida kalacak olan gemilerin ecnebi Balkan andlaşmasının lindeki Türk limanlanndan bazı limandan alarak getirecekleri ihrakıyelerin resme tâbi olacağı ma larına uğrayarak diğer bir ecnebi ekonomi yönü nasını çıkarmaktadırlar. limanına giden ecnebi gemilerinBalkan andİMmaslnın Bründe siyaTürk vapurculan Gümrük ida den ihrakiye resmi almmamaktadır. »al bir düzen oldugunu bilmiyen yok Halbuki, ayni tarzda, bilfarz Ba resinin bu tefsir ve karannın gü: tur. Andlaşmanm içinde çok açik bir rüklerde ecnebi imtiyazmın mev*' tumdan mal alan ve Karadeniz isdille yalnlz ona girmis uluşlarin Bal cudiyeti zehabmı uyandıracak ve kelelerinden bazılannı tutarak Akkanlardaki simdiki düzeni olduğu gibi Türk vapurculuğunun inkişafmai denizde başka ecnebi limanlanna tutacaklarl yazilldlr. Şimdiye kadar mâni olacak mahiyette bulundu j hep kavga kaynağı olarak bilinen Balgiden Türk şileplerinden ihrakiye ğunu ileri sürerek hükumetin müH kanlarda bundan sonra barlşin sürekli resmi alınmak istenmiştir. bir varlıkla ileri gotürülmesi kendi badahalesini istemislerdir. Gümrük idaresi bu karannda slna pek büyiik bir iş olduğu kuşkusuzVapurcular, müracaatlerinde gümrük tarifesinin 24 üncü mad dur. desine istinad etmektedir. Bu mad büyük kabotaj yapan vapurlarFakat andlasmaya giren uluşlar bu dede haricden Türk limanlanna ge dan ecnebi gemilerinin Türk vaş kadarlnl yeter bulmlyarak daha ileri tanında Tür kgemilerinden daha| lecek Türk sancağını hâmil vapuradlmlar atmakta elbirljği ettiler, ve Urkası beşınH sahifede^ lardan ihrakiye resmi alınır, denilbu yolda ilk is olarak andlaşma uluş laflnm kendi aralarindaki ekonomik bağlarl çoğaltmak ve pek'eştirmek için arasiz çallsmağl sözleştiler. Nitekim son günlerde Atinada andlasmanln ekonomik temellerini sağlamlaştirma işleri konuşulmuş ve çok güzel sonuğlara (neticelere) varllmlştır. Bu konuşDün gece, yatmadan evvel, son n»îüT Snümü^Jeki yazln Bükreşte dahaftaların şiir mahsullerinden bal.a üeriye götürüleeektir. Andlaşma na kadar gelen sekiz kitabı masauluslarlnln bu yolda da büyiik başar • mın üstüne serdim; bunları tekraı malara varmalarlnı yüreğimizin bütün gözden geçirdim. Hep muvafık bir inan gücile dileriz. tesir almak niyetile okuyordum, Andlaşmada ekonomik basarmala ancak bu niyeti tatmin edebilecek Tln genis görüslerle elde edilebilece vesileleri pek nadir buldum, ^aha ğinî söylemeliyiz. Andlaşma uluslarl ziyade zevkimde bir irkiliş oluyorolaganlığl (imkânl) bulunan her alandu. En çok dikkatioıe çarpan bu da birbirlerinden en i'erî ölçüleTde şiirlerde nazmın mutlak bir suret allşveris etmeğe çalismaktan ve ara te icab ettirdiği usul şartlannın larlndaki gelip gitmeîeri kolaylastırlp yokluğu, yahud, hiç değilse, bo çoğaltmaktan saklnmamalldlrlar. Ekozukluğu idi. nomi bağlartnm andlaşma uluslar'nl Bunlann yanına muayeneden birbirîerine daKa çok yaklaştlracağml geçirdiğim kalemlerimi, mürekke söylemek gerekmez bile. bini tamamladığım hokkamı, dötrt Hele andlaşmanln şu ekonomi vö küçük yapraktan ibaret kâğıdları • nü bir yoluna konsun da bizîm daha mı koydum; bu sabah şu sekiz siir diyeceklerimiz var: Biz uluslarimirfn kitabmın arasmdan seri blır gezinkültür bakimından da daha sikı gö ti yapmak kararile biraz bezgin, rüşüp tanışmalarlnl istiyeceğiz. Bunun biraz yorgun, yatağıma girdim. için ekonomik bağlarln tün (tam) olaBir rüya bu kararı büsbütün derak sağlaştlrlldlğlnl beklemek bile ğiştirdi: istemez. Bir yandan onlarla uğraslllr *** ken bir yandan da buna bakılabilır•• • Nerede idik? Burası pek belli Kültür Bakanı Abidin özmen dün Kültür Bakanı geldİ Ihrakıye retminden muaf tutulan Hırıstiyan demokratlar Receb Peker, evvelâ, hırıstiyan demokratları gözden geçirdi: Demokratlar ve demokrasi fikri hürriyet ihtilâli neticesinde, yeryüzünde belimvşti. Hıristiyanlığa gelince, bu zamandan ev velki karanhk devirlerde, saraylarm birinci müttefiki olarak, demokrasi fi • kirlerinîn tabantabana ziddı yollarda yürümüştür; fakat kilise, emrivâki o lan bu demokrasi devrinde de, dünya işlerinde tesirini yaşalir olmak hulya • sma düştü; hiristiyanlıkla demokrasi arasında nev'ama bir ittifak cephesî kurmağa yeltendi. Kilisenin, demokrat firkalar içine burnunu sokmasi hıristi yan demokrat firkalannı meydana çı kardi; fakat bu firkalar, artık emrivâki olmuş, ihtilâllerle ün ve yer a'mis demokrasiye değil, bunun radikaliz me doğru açilmasuıa mânî oTmak gayretile çalişacaklardı. Nitekim demok rat'arin açilmasina bir tampon olarak kullanildılar. Kilisenin bu mukavemet tesebbüsu karsUinda baska bir cephe kuruldu. Hıristiyanlığin demokrasi gidisine en • gel olmak için yaptığı bu terkiblere mukabil vaziyetler ahndi: Radikal demokrat partileri teşekkü! etti. Kralın hâlâ yasadığı yerde kjralcl, Yaran: HaUd Zîya Uşakbgil değil; belki bizde, aksamdan ha zırlanmıs yazı masasının etrafın da... Ben bir kenarda oturuyor dum, uslu uslu, sakin sakin, sc çıkarmıyarak, nihayet biraz gü lümsiyerek... Fakat ötede olanca hırçınlığı taşkın bir halde, Ahmed Haşim, onun karşısında da, iki elile bir kâğıd tomarını kavramış, ancak yirmisinde, bir genc vardı. Evet, Ahmed Haşim!.. Kendi kendime: « Ne fena haberler çıkarırlar! Onu uzun bir müddet hasta diys söylediler, sonra hatta ölmüs dedi ler! Ne için böyle herkesi kedere, mateme sokacak yalanlar icad eden ler? İste o, ta karşımda, sapsağ • Iam, sıhhatinin, celâdetinin en coşkun halile...» Ve kendine mahsus, bazan ok • şuyor zannedilirken ısıran, bazan dofrudan doğruya alay ederek iğnelerine maruz olanı bile güldüren edasile söylüyordu Neler demiyor(Arkast Ifcînrf sahtfeâei Receb Peker dünkü dersini vertrtten krallığin yikıldığı yerde ise deraokra sinin açilmasina enge! olmağa savasan (Arkası beşinci sahıfede) Berllnde turfan ve Babll l&mail Habib Sevüğün bu çok güzel yazısı, yannki sayımızda J