25 Kasım 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

"Cvmhuriym, TELGRAF HABERLERI Deniz silâhları işi Japonya, fazla harp gemisi yaparsa, Amerika ile lngiltere birleşeceklermiş! Tokyo 24 (A.A.) Gazetelerin yazdığraa göre, Japonya, Vafing • toa muahedesini feshetnaek için 10 birincikânun tarihinî tesbit etmiştir. Hariciye Nezaretinde deniliyor ki: «Japonya deniz silâhlarmda beraberligi istiyorsa, bu Japonymnın dünya ticareti çok genişlediği içindir. Buna Japonyaaın şerefi meselesini de ilâve etmek lâzımdır.» JBUGIWDEBU. Okyanus Kraliçesi Güzel Edirne IfJFM NALfNA MIHINA Harîce giden milyonlarm yurtta kalması için irkaç gün evvel gazeteler* den birinde '(harice giden milyonlarm yurtta kalması için» başlığı altında bir yazı vardu Bu yazı, ihracat mallarımızın ecnebi memleketlerine Türk vapurUkrile gönderilmesini temin için İktı* sat Vekâletinin tedbirler almakta olduğunu bildiriyordu. Ecnebi vapurları mallarımudan yüksek navlun alıyorlar. Bu yüzden mallanmız, ecnebi piyasalarında daha ucuz taşınan mallara rekabet edemiyor ve satılamıyor. İktısat Vekâleti, çare olarak Devlet Deniz Yolları idaresile Vapurculuk şirketinin yeni vapurlar tedarik etmesini düşünmüş... Zaten bu işin başka çaresi de yoktur. Türk malını ancak Türk vapuru ucuz nakledebilir. Daha doğrusu, Türk malını, Türk vapuru ucuz nakletmelidir; hatta, icap ederıe vapurlar zararı da göze aldırarak.* Evvelki yaz, lstanbul İzmir • Pire Iskenderiye postalan lâğva« dilmek istenildiği zaman biz, bu tezi bütün kuvvetimizle müdafaa etmiş ve nihayet gazetemizin menv lekete ettiği en büyük hizmetlerden biri olarak bu eeferlerin kaldırılmamasını temine muvaffak olmuştuk. Türk mallarmı Türk vapurlari ecnebi vapurlarından daha ucuz navlunla tasırsa iki büyük kânmız olacaktır: 1 Mallanmız Avrupa pryasaiarında kendi benzerlerile rekabet edebileceklerinden ihracatımıa artacak, memlekete para girecektir. 2 Yüzbinlerce ton malm naKli için verilen navlunlar memleke>« te kalacak, bu suretle büyük bîf para dısarı çıkmıyacaktır. İthalâhmızın bir kısmım kendi vapurlarımızla yapmak suretile bir miktar para da oradan kazana* cağımız gibi Türk bayrağını, Av>rupa sularında göstermek gibi ma« nevî bir kazancımız da olacakhr. Vapurlanmız, geçenlerde îstanbula gelmiş olan Alman şilepl Sofya gibi mazotla işliyen süratli ve ekonomik gemiler olursa nakliyatta ziyan dahi etmeyiz; ne var ki bu gibi gemilerin kend'leri ucuz degildir ve yaktıkları mazot şimdilik Türkiyede çıkmıyor. Maamafih, vapurlanmız fazla kömür yakarak ziyan eteeler dahi bu zarar millî iktısat itibarile ziyan degildir. Daha doğrusu zahiridir. Çünkü vapurların yaktıklan kömür Türk kömürüdür ve navlun olarak dışarı çıkmasma mâni olduklan para, Türk parasıdır. iktısat Vekili Celâl Bey, Iskenderiye seferlerinin ilga edilmemesine karar vermek suretile bu işin ruhunu anladığım daha o zaman ispat etmişti. İki büyük nakliye v e deniz ticareti müessesemize yenî gemiler tedarik etmeleri imkânmj bulmak suretile memlekete büyük bir hizmet daha etmelerini temenni ederiz. Amerika Hariciye Naztrının beyanah Vaaington 24 (A.A.) Hariciye Nazırı M. Hulun Avam Kamarasrada İngiliz Hariciye Nazırınm söy • lediği nutku hararetle tarrip et • mui Amerikan mehafilinde Japonyaya karşı kapalı bir ihtar suretinde telikki edilmektedi.% M. Hul bu «özierile demek istenMsth ki: « Eğer Japonya Vacington muahedesinin yukansmda donuma yapacak olursa İngiltere ve Amerika bhleşeceklerdir.» Filhakika tngiltere Londra mü • zakerslerinin bosa çıkması ihtimalini gözeterek Amerikaya müsterek bir harekette bulunmak için bazı teklifler yapmıstı. Ba teklifleri görüfea M. Ruzveit ve Hul bu hususta Londrada M. Norman Davi»e tali mat göadermişlerd'ir. Fakat Hari • ciye Nezaretinde bu taiimata dair hie bir*ey töylenmemektedir. Londra mehafiline göre Londra 24 (A.A.) Japonla Suikastçilerin muhakemesi Pîre mahkemesi 750 şahidi dinliyecek Atina 24 (Hususî) 6 haztan IS33 te M. Venizelosla zevcesine kaırsı yapılmıs olan suikast maz nunlarmın tnuhakemesine bugün Pirede başlanmıstır. Suçluların sayısı 17 ohıp aralannda eski umumî emniyet müdürü M. Polichronopulosla eski hususî emaiyet müdürü M. Dikaios vardır. Muhakeme pek heyecanlı ola caktır. 750 sahit gösterilmiftir. Hükumet muhakeme esnasınd* herhangi bir nümayis ve kargaşalı* ğa meydacı v» memek üzere şid detli tedbirler almıştır. Fransa Hariciye Nazırı bu haberi tekzip ediyor Uludaga kar yağıyor Bsnsa 24 (Telefonla) Ulıidağa çok miktarda kar yağm^ıktadır. Izmir den bjçok kayakçı gelmiştir. Bolu 24 (A.A.) Bu gece yükseklere kar düşmüstür. Şehrimiz • de yağmur devam ediyor, hava fırtınaiı ve oğuktur. Yeni belediye reisleri Ankara 24 (Telefonla) Antal • ya Belediye Reisliğins Lutfi, Çanak kaleye Veli Namık, Sıvasa Hikmet, Tekirdağına Ekrem, Trabrona Kadri Mes'at Beylerin intihaplan taadik • • dilmiftir. Italyan mümessilleri Macarlara müzaheret edecekler Roma 24 (A.A ) Istefani ajansı bildiriyor: Siyasal mebafil, Maearötanm Yugos* lavya notasma mü*eallik ınuzakereier'n müstacelen yapılmasını Uluslar Cemi • yeti Konıeyinden istemefe hakkt ol duğunu tanımaktadır. Italyan nâmes silleri Macaristanın bu noktai nazan • na açıkça yardım edeceklerdir. Cenevte 24 (A.A.) MîlUüer Cemiyeti assamblesi, Chaco iutilâfma ait Torun 24 (A.A.) Aakeri PoK Lomdga 24 (A.A.) Ekonomist gonda manevre yapı!<rk'tı bir top pat •esayayı ittifakla kabul etmiştir. Mev laımşnr. İki kisi o'müa ve üç kisi ya • cut 4A devletten 49 sı bu vesay* le • gazete«i Avrupanıo vaziyetini t«t kik ederek diyor ki: ralannuştır. Topun patlayış sebebi için hinde rey vermis, iki alâkadar devlet «Lehistan siyasetinde görülen de • tahkikat acıhnıçhr. tabiatile müstenkif kalmıstıc 14 kişig.işiklik Franaz Alman barışmasma den mürekkep olan koıueyhı botân a yararsa, Avrupa için çok faydalı ozaa bnmetiee 1M vesaya l'Unde ka • lacaktn*. Fakat Ruayanıa paylaşılma*ı için Japonyanın da istirak erar vermif bulunuyorlar. Varşova 24 (A.A.) Reisicumhur deceği bir Berlnt Vaşington rui 51 kilometro uzunlufundaki Cracovi kastrai ortaya çskarnrsa çok zararlı £miechow demiryohınun açUma «enli birşeydir.» Roma 24 (A.A.) Sar madenğini yapnratır. Yolun yapılmasına öç leri müzakerelerine memıar Fransene evvel başlanilnnşlı. Bugüo Radonv sız ve Alman mütekaMislan işe Varşova demiryolunun açıhşı yapıla • Roma 24 (A.A.) Son tvtulan caktır. Ba iki yol ile Varfova Craco • baslamiflardır. ktatntâtl«re göre, Italyaam 31 ük • vie yohı 46 küometro kualtümif ola teşein tacihinde genel nüfus sayısı Uçler komiteti reUi Boron Akrtsi caktar. Almanyanın Sar memurları isini hal 43,037,000 dtr. \ letmeğe âmade olduğu haberini tek* < Yurttaş zip etmiştir. Ayda her aileyantnşar kılo üzüm, inPaH, 24 (AA.) Fransa ile Al • cir, fındık. Ayıntap nroğı gibi yerlı ve manya arasndaki ticaret mSzakereleri Londra 24 (A.A.) Meşhvr tî»ifâlı yetniflcrifDizden yes«. hem »ıhtri bir barra ieinde devam etmektedir. yatro mümessillerinden Sir Arthur hatçe daha sağlatn olnruz, hem de Şayct herhangi beklenilmiyen zorhık Pineronun bh* ameliyat netice»rn • yurdutnuzcm bu değerii yeroîşTeri paçiknwiT*a claring uzlasmasona düsü • de Londrada vefat etmiş oldugv hazarsizTıktan knnulur. BÜklüğü tarihten ervel ytnüeftirilmesi ber veriltnektedir. MÜteveffa 79 MÜU Ikflaat ve tasarruf cemlyeti lıtanali vardın yasmd* idi. Bir manevrada ölenler aktilc, anamdan dinlediğim masallann kahramanlan içerisinde bir de Kuserdan hatırlarım. Daha sonrolan, okuma çağında rtn deniz isleri görüfm«l«riııde 4abulunduğum sıraîarda, Jak Löbodi ha uysal davranmaları olabilecek namında bir serserinin kendisini gibi görünfiyor. Amiral Yamamoto, fngiliz ve Ja Sahrayikebir imparatoru ilân ettiğini Fransız gazetelerinde okumuşpon bakımlanni uzlaftıracak bir tum. anca düsünceleri o!dugwıa RSyter Ajamına dejrivermistir. Şimdi de, Baron dö Vagner isM. Yamamoto ba d&şüncel«rin mindeki bir kadıntn, son Avrupa neler oldufunu ortaya çıkarmak Upostasile gelen gazete sütunlsnntememta, ancak demisth ki: da serencamım okuyunca durakal< TörSmün (hükumetimm) bun dım. ları nice karşüayacağını <faha keaPariste, zevk â!emmd« tanmttremem. Bir de bu düşâncderimin tnış, genç, güzel ve aoylu bir şahçıkar olup olmadıgmı «nlamak içm sıyet olan bu Baron dö Vagnerin tngiliz Orvtntaklarile bir daha kogönlüne, günün birinde bir kurt düçüyor. nusmalıyım.> Görünüfte M. Yamamoto. ta^iMütemadi zevk.. Mütemadi baKtiyarlık ta insana nihayet usanç lizlerin, kendi düfüncelerini nacl kamlayacaklannı Sgreamcdca, tö vtriyor olacak ki, dünyanm her nimetine azçok salıip bulunan JTÜrüsüne danıçmıyacaktır. zel Baron, Paristen kaçmak, uzakIngilizlerin ümidi laşmak ve nerede olursa o'sun birLondra 24 (A.A.) Deniz müşey olmak sevdasına düşüyor. zakereterBia re saffı karp gamilcri Bu sevda ile, Bahrimuhitikebiiçin ayn ayn asamî bir tonilâto terin ortasında Calopogos denilen ammi stır«tile mahdut bir anlaşraaya dalardan birine, Markena adasına varacagi tngiliz mehafilinde ütnrt düşüyor. ediimektedir. Baronun, karaya ayak basar basNe anlasma, fakat ne de inkı • maz, ilk işi, kendisine karşıa geta focmülünün reamî müzakereleri len yerlilerin üzerine, elindekt senettcelendireceği ve hiçbir memle» def saplı tabanca ile ateş ederek, keti de met'ul bir vaziyette bırak* bir taneaini vurmak «uretile hümıyacafi noktai iıazan hâkim bu • kümdarlıgtnı tetis ve ilân etmek lummaktadır. oluyor. Anadan doğma çıplak gezmeyî siar edinen kraliçe hazretlerinin kendine lâyık bir de maiyeti olmak lâzım değil mi?. Bu maiyet te az zaman içerisinde toplanıyor. Yeryüzünde serserinin. maceraya tapınan divanelerin kıtlığı yok ai 1 ! Bu cümleden olarak, pene çıplaklık taraftarlarından doktor Ritter, bir de Lorenz isimli iki kaçık Londra 24 (A.A.) Frawa B* Alman Mösyö ve Madam Vitmer Sovyet Ruya arasmda askerî bir miitimli iki meczupla biri on dört yasak akti teklifl Londrada biraz söp • şında, öteki de birkaç ayhk çocukhe ile karsılanmiftır. lan, Filipson denilen bir ztrzop ve Röyfer rlmnnın nranaJMrine gti en nihayet Mis Dora Körvin diye re FraiMa tarafmdan fimdiye kadar bir de mekkâre, kraliçenin etrafıntakip edilrrj's olan hatü bareket, onun da toplanıyorlar. Rusya 3e Mületler Cemiyetj misakı ve rauahedenameleri çrrcevesi karicinde Bir eyyam, bu çorak ve yabani böyle bir uzlasma yapmasma müsait adanın üzerinde kurulan bu saltadegildir. nat karikatürü devam edip duruFransa ile Rusya arasmda askerî bir yor. j misakın akti, bundan başka bu misa • Kuş uçmıyan, ^e^van goçmiyen ! kın Mffletler Cemtyeti ..lisakina uy bu yerde, aylar, «enelerdenberi oy J gua olup olmadtgı meselesmi ortaya nanan komedinin safhalannı bilen a ta caktır. yoktur. Bu münasebetle böyl^ bir müakm Yalnır, geçen gün. o civardan aktadilmetinin Milletler Cemiyeti mu~ natılaa geçen bir kiyık, adanın kıkavelenameamm bir aevİ tevtii tur* yılannda bir erkekle bir de kadının tinde kabul «dilebilecefi ve böyle btr ceaetlerine rashyor. Bunlann hümisakm akti hakktndaki teklifin meskur maddemn tefsiri esasma istinat at viyetini anlamak mümkün degilmesi muhtemH oldugu beyan edilmekdir. Adada yaşamakta olan o bir tedir. Merfcur roadde, iki derlettn kenavuç serteriden de tek kişi kaldi aralamda ikisiaden bimini ba madmamiftır ki, işi aydınlatmak mümde mucibince diğerine yardım etmeğe . kün olsun. davet edildiği takdirde ötekinin yar ' Vahşet, kendisine dönmek istidımrni tesmü etmestni ve bu yardıma tedafiiî askefî müzahereti Oftvt etme • yen bu rnysdenî insanları nihayet imha etmiştir. sini natık bulunmaktadtr. Okyanus kraliçesinin akıbetinHariciye Nezareti tekzip ediyor den bu hakikati bir daha idrak etPariı 2 4(A.A.) Hariciye Nez*. retinde Fransa 3e Sovyet Rusya ara • miş oluyoruz: Tabiat bile, gerileyeni çarpıyor. amda askerî bir ıtflaf mevcut oldugu > Ercümtnt Ehrem TALU na dair olan şayialarm asıl ve esan olmadığı beyan edUmektedir. Okuyucularun*: Bngünden artık. »oy a4ı olarak Talu kelimeslni almıs buıu nuyarum. Seçtun demeğe gelen. Talu, V*sm«ton 24 (A.A.) Hazinerahmetil anamın adınm öz ttirkçc karşı. nin altın mevcudu 8,076,167,133 lığıdır. Herşeyden ustun serdiğım anadolara varmıstır. Hazine ffecen ?ucığımın admı böylece fthp ta «Ylitlarıma battanberi bir milyar dolachk aitıa armağan etmeyi, daima fazüetin tim. satu almısbr. m **ü olarmk vftfanus olan o buytik kadına karşı borç saydım. E. E. T. Büyük gününü kauulayan Edirnemîzin güzel manzaralarındem Hicretin 763 üncü yılıntJayız. Anadolu, Osmanhtara dar gelmeğe başladığı için, Avrupaya kol atmayı kuruyorlar. Asıl hedef, tstanbuldur. Fakat bu enısalsiz beldenin sahipleri onu çnk kıskanıyor, çok gözetiyorlar. Onun kaleîerine kadar sokulan kuvvetler kaç defa geriye dönmüş! Osmanhlar, göz koyduklan güzel Istanbula ancak bir asra yakın bir zamandan sonra kavuşacaklar. Urumelinde, güzel, şirin, her cihetçe elverişli bir sehir daha var: Bizans lmparatorîuğunun ikinci şehri, Edirne. Birinci Murat, veziri Lala Şahin Paşaya emrediyor: '(Edirne kalesin fethedip bana mal eyliyeceksinl» Lala Şahin ordusile beraber, coşkun bir sel gibi akıyor.\ Edirne, o gün bugündür, Türk olmakla şereflidir. 92 yıl payitahtlık vazifesini gören bu şehri bizler imar ettik. Koca Sinan, İstanbuldaki Süleymaniyeden evvel, Eldirnedeki Sultanselirr.i kurdu. Yaz, kış, çadırlarda kalmağa alışmıs Yeniçeri acemileri için ilk muhteşem kışlalar Edirnede bina edildi. Tuncanm üzerinde, 760 metro boyundaki taşköprü Gazi Mihal Beyin eseridir. Edirne Darülhadisi bir z.imanlar, şarkın en namlı u'emaiinı yetiçtiren bir irfan merkeziydi. Yakın zamanlara kadar izleri baki kalan Saray, Nef i gibi bir siir ve belâgat peygamberinin dehasına ilham kaynağı olmuştur. Yıldınm, üç şerefeH ve eski cami İ8İmleri taşıyan Türk abideleri, Edirnemizin üzerinde hak i Idiasına kalkışan küstahlara, taştan, susturucu birer cevaptır. Edirnemiz, Yüce Gazi, Türklüğün mukadderatma yepyeni bir itfikamet verinciye kadar çok kara günler gördü. 1829 da, 1878 de, 1910 da ve nihayet Cihan Harbini takip eden mütarekeden sonre, tam dört defa, yabancı ellere düştü. Bu asil beldeyi ele geçirenler, her seferinde onu benimsemek istiyorlardı. Fakat düşünmüyorlardı ki, bir beldenin varlığı, taşında, toprağında değil.. ruhundadır. Edirnenin ruhu, öz, halis, ank bir Türk ruhu idi. Hiçbir düşman o ruhu, Edimeden söküp atamadı. En son geçirmiş olduğu musibet günlerinin başında, ben vazifeten orada bulunuyordum. Edirnenin güzelliğini, Edirnelilerin soysalhğını, efendiliğini ve hele hepsinden üs^ün vatanperverliğini takdir etmek için kısa bir zaman yetmişti. Vahidettin adını taşıyan muhannesle, ahmak eniştesinin düşmana peşkeş ettikleri bu necip insanlarla beraber dertleşir, bu halis Türkelinin kurtuhış çarelerinı gizliden gizliye konuşurduk. Anadolunun göbeginde, tam o sıraîarda, parlak bir güneş doğuyordu. Bu güneşin huzmeleri, bize kadar dağıhyor, gönüllerdeki kurtuluş inancını kuvvetlendiriyordu. Edirne, Sevr paçavrasınm yırtılacağından, kendi Türklüğü kadar emindi. Hadisata lâkayt kalarak, ruhundaki sarsılmaz imallla, GAZınin kurtancı elinin uzanacağı günü bekledi. Ve o gün gecikmedi.. Gazinin ordusu, Sevr ııuahedesini, »on düşman neferile beraber, Anadolu kıyılarından engin denize fırlatmış, Türkün bütün haklarmı ve bu meyanda güzel Edirneyi geriye almıştı. Edirnemiz, işte şimdi o mutlu günü kutluluyor. Oradaki yurttaşlann ne mertebe yurdik (vatanperverane) bir heyecanla bayram ettiklerini, nasıl bir sevinç duyduklannı pek yakından bilîrim. Onlar da bilirler ki, Edirnenin bu bayram gününde ruhu, gönlü, düşüncesi, yurdumuzun bu seçkin incisine ulaşmıyan bir tek Türk yoktur. Edirnemizin kurtuluş yıldönümü, hepimize kutlu olsun. Ve bu bayramı, torurlanmızdan üreyecek dölîer de bizim gibi kutlulasinlar. Has dileğimi? budur. Ercüment Ekrem TALU ; Fransa Rusya arasında ittifak! Çanakkalede iskân edilen yeni Su üzerinde giden bir otomobil icat edildi muhacirler Çanakkale 24 (Hususî) Çanakkale Valisi Süreyya Bey iskân işlerile tavzif ettiğı Vilâyet Nîektupçusunu ve Nüfus müdürünü refakatine alarak, Çanakkale kasabasile civar 5 köyde yerleştiri len yeni muhacirlerin evlerini birer birer dolaşmıs, ihtiyaçlannı bizzat tetkik etmis ve istirahatleriiçin tedbirler alm;ıtîr. Muhacirlere verilen tarlalar emece suretile köylü tarafından sürülmekte ve tebemı suretile temin edilen tohumlar bir taraftan ekilmektedir. Berlin 24 (A.A.) Kolonyalı bir makinist denizde de giden bir otomobil yapmıştır. Bu otomobil tekerlekleri suya indiği vakit bir dubaya çevrilebilmektedir. Suda yapılan denemelerde saatte 20 kilometroluk bir hız elde edilmistir. Makinist, bu hızı elli kilometroya kadar çıkanlabilecefi ümidindedir. Amerikada aitın mevcudu Deri ve lâstiğe dair rapor Lâstik alth bez ayakkabılann sele alth ayakkabılarla rekabet e dip etmediğini tetkik için Ticaret Odasında teşkil edilen komisyonun bes ay süren uzun bir tetkikten sott ra Oda meclîsine verdiği rapor hiç kimseyi memnun edememiştir. Meclis azasına tevzi edilen ba raporun Odanm çarsamba günü yapilacak gizli içtimamda gorüsUIeceği soylenmisse de bu haftaki ruznameye alramadığı anlaşılmış tır. Raporun gelecek haftaki açık içtimada görüşüleceği ve nıecliste esaslı tadilâta uğrıyacagı muhak kak göriihnektedir. Bilhassa rapora mannd lâstikten ahnan 150 kurus resim hakkında Odanm mütaleası ilâve edilecekttr. Papalıgın Türkiye delegesi Vatikan 24 (A,A.) Papalık töresinin Türkiye ve Yunanistan delegelitine BulgarUtandaki delege Monsinyöa: Roncalli tayin olonrauş • tur. Şako ihtilâ.fı Avrupanın vaziyeti Fahrettin Paşa Tahrandan geçerken Lehistanda yeni yapılan demiryoltarı . Sar meselesi Rıhtım şirketi umumî heyeti Italyanın nüfusu 43 milyon Fransa Almanya ticaret müzakereleri Meşhur bir aktör öldU lran Efgan hududunu hülcmen halle memur askerî heyetimizin Tahran v e Kâbilde büyük bir samiraiyetle karşılandığını yazmıştık. Resmimiz, Fahrettin Paşanın reisliğindeki heyeti Hazer denizi sahilinde Benderşahî iskeleti iizerimle İran devlet «rkânile beraber föstermektedir. Rıhtım şirketinin sermaye hisse•hte sahip olan aksiyonerlerden ba« zıları Avırupadan sehrimize gel . mistir. Şirketin diğer hissedariarı meyanmda da Osmanll Bankası gibi sehrimizde bulunan bazı büyük malî möesseseler baiunmaktadır. Hissedarlar umumî keyeti ayın yirmi sekizinci günü Osmanlı Bankastnda toplanacak ve şirketin hükumete devri hakkındaki son itîlafnameyi tasdik ederek tasfiye hak • kmdaki resmî kararını verecektir. TEMİZUK ve SIHHAT Izgaralanmzı kokusuz ve m havacasi eiha»da pişiıhi