14 Kasım 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

^Cumhariy* Türklerle Süngü Süngüye No. 17 Nakili: A. DAVER Çanakkalede f Şehir ve Memieket Haberleri ) Siyasî icmal Hazreti İsanın seyyar afişi! geldi Amerikadaki intihapların neticesi merikada mühim intihaplat yapıldı, meb'usan meclisi azalan yeniden intihap edildi. Âyan meclisi azalanndnn üç te biri değişti. Bu intihapların son ve kat'î neticeleri Reisicımhur M. Ruzveltin mensup bulunduğu. drmokrat fırkasına hem âyan hem de meb'usan meclisinde ekseriyeti mutlaka temin etmlştir. Şimdi meb'usan meclisinde demokratîarın 320 ve cumhuriyetçilerin 102 azası vardır. İki küçük iırkanın da ceman on azası vardır. Âyan meclisinde denıokratlann 69 ve cumhuriyetçiîerîn 25 a*a« vardır. iki küçük fikanın âyanda yalnız birer azası kalmıstır. Arr.erika ittihadını teşkil eden 43 hükumetten yirmi beşinin şimdi mebusan meclisinde cumhuıiyetçi fırkasına mensup tek bir azası kalmamıştır. Demokrat fırkasının kazandığı bu kahir ekseriyet, Amerika halkının bu fırkaya karşı teveccüh ve itimadımn arttığma alâturt depildir. Hakikatte bu fırkaya verilen reyler Reisicumhur Mister R J Z veltin şahsına ve Amerikayı iktısadî buhrandan kurtarmak ve yeniden refah ve saadete iristirmek maksadile takip ettiği programa karsı gösterilen umumî pmniyet v« itimadın ifadesidir. Bütün bankaların gîçelerini ve kasalarını kapattığı ve halk ffilusuahmere muhtaç kaldığı, Jja>et sıkıntıh ve buhranh bir ZHmanda riyaseticumhur makamına geçen ve mutat ve klâsik iktıs^dî usullere bakmıyarak büyük bîr cesaretle gayet şümullü ve cezrî teJbirlerle buhranın savletini bertaraf ettikten başka refah ve saadet yollon arayan Mister Ruzvelt Ameri kalılar üzerinde kolay kolay sarsılamıyacak itimat ve nüfuza sahip olmustur. Müşarünileyh yeni intihabı (yeni iş) namı verilen iktısadî ve malî programımn devarrnna salâhiyet verilip verilmiyeccğini ifade eden bir deneme addettiğini ilân etmişti. Amerikalılar, bu programın devamîını istedikletlrıi anlatmak için reylerini Reis'Vumhurun fırkasına vermişlerdir. Mister Ruzveltin halk üzerindeki nüfuzunun hâlâ devam ettiği muhakkaktı. Fakat bu nüfuzun son intihapların kat'î neticelerinden anlaşıldığı kadar büyük olacağı beklenmiyordu. Amerikada banger ve fabrikatör gibi zengin ve münevver sımfın M. Ruzveltin prograTnına karşı gösterdiği itimatsızlık ve muhalefete bakarak Amerika efkân umumiyesinin mühim bir kısmının şimdi müşarünileyhs taraftar olmadığı zannolunuyordu. Lâkin intihap neticesinde mezkâr münevver ve zengin zümrenin halkın yüzde beş gibi pek az bir kısmını teşkil ettiği ve orta sınıfın ve bilhassa köylünün hâlâ Ruzvelte can ve gönülden bağlı buluniuğu sabit olmustur. Mister Ruzvelt Amerikayı refaha kavuşturacağına emin olduğu programma daha birkaç sene huzuru kalple Jevam edebilecek ve şimdiye kadar aldığt altı milyar dolar tahsisat a daha bir o kadannı zammettirebilecektir. MVHARREM FEYZt Şimdi tam 12,000 İngilizin karşısında 250 Türk bulunuyordu. Düşman, üç kola ayrılarak ilerlemeğe başlack Arazi sarp ve fundalıktı Şehir Meclisinde |((Gazi Türkiyesinde dünkü müzakereler yaşamak ve ölmek!» İntihabat için tahsisat kabul etti Istanbul unrumî meclisi yeni devre • nin dördüncü îçtmamı diin yapb. Ge çen devrenin zaptı okunurken, Ethem Akif Bey; oldukça muğlak bir ifade ve lisanla yazılan zabıtların öz türkçe olarak yazılmasını temenni etti ve amumî bir tasviple karsüandı. Bundan sonra ruznameye geçildi. 30 sene hizmet yapan memurlara verilecek ikramiye için lâzım olan 55,391 lira tahstsatı temin etmek üzere fasıl • dan fasla münakele yapılmasına dair endhnenin teklifi kabul edildi. Vefat eden Beyoğlu muhasebecui Otman Beyin ailesine 1000 lira ikra miye verflmesi hakkındaki makam teklifi kabul «düdilcten sonra gene riya set makamının teklifi üzerine yeni meb'u» intihabı için sarfedilecek olan 25 bin lira tahsisat ta kabul olundu. Biitçe encümeni tarafından tetkik olunan Süıhiye müdürii Ali Rıza Beyin maasına 128 lira iicret üâvesi de mu vaftk görülmüftür. Pendikte bir nahiye merkezi hakkındaki belediye riya seti teklifi de kabul edOdikten sonra Kadıköyünde tesis edilecek pazar yerinin Caferağa mahallesinde toprak sokakta olması tensip edilmiftir. Şimdiye kadar hiçoir mahalleye tâbi olmıyan Karaköy köprüsünün Eminö nü Şcyh Meymetgeylâni mahalles:ne tâbi olması muvahk göriilmüs, ve nafiteakıben Şeyh Mehmetgeylâni mahallesinin ismi de Köprü mahallesi konulmustur. Ruzname burada bitnuşti. Fakat Belediye riyasetmden müstacelen mü • zakeresi teraennisile gönderflen, Usküdar halk tramvayları için Beicdiyenin kefaletile alınan 70 bin liramn faiz ve sairesine Belediyenin kefaleti teklifi okundu. Makam namına muıvin Nuri Bey izahat verdi. Azanın bir lnsmı bunun bütçe encümeninde, bir kısroı kavanin, diğer bir kısmı da muhtelit bir encümende müzakeresini istedi. Nuri Bey mcümene gitmeden müstacelen müzakeresini tekrar istedi. Neticede teklif kavanin encümenine havale edildi. On daldkalık bir isturmhatten sonra fiçüncü ceUesini yapan mec'ü brledi ye zabıtası nizamnamesini tetkik etmek üzere Sadettin Ferit, Galip "ahtiyar, E*at, Feridon, Eth an Akif, CelÂl, Kadri, Ali Rıza, tsmafl Şevket ve Cemalettîh Fazd Beyler intihap edildi ve top lantı perfembeye bırakıldı. Hariçteki bütün Türkler Dün misyoner bunu istiyorlar Nevzat Şevkî Bey isminde Romanyalı bir Türk genci tahsili' bitirmek üzere dün İstanbula gelmiş ve Bük • res sefirimiz Hamdullah Suphi Beyin tavsiyesile dün akşam An karaya gitmis tir. Romanyanm Çer Nevznt Şevhi B. noviç şehrindeki askerî liseyi mu vaffakiyetle bitiren ve Ankara Askerî Bavtar fakültesine devam et • mek istiyen genç ırktaşımız dün bir muharririmize sunları söylemiftir: « Tahsilitni Türkiyede ikmal etmek için ana vatana geldim. Esa • sen hali hazrrda Romanyadaki Türklerin ekseriyeti ana vatana gelmek istiyor. Ancak gelenler yollarda çok müskülât çekiyorlar. Nitekim bugün Köstence sokaklarınd'a vapur bek • liyep binlerce Türk çok sefil bir vaziyettedir. Romanya hükumeti Türklere çok iyi bakıyor ve bizi askerî mektepleM bile kabul ediyor. Masamak ve orada ölmek için akın haamafih halk Gazi Türkiyesinde yalinde Türkiyeye hicret etmeğe başlamıstır!» A istanbula garin bir Dün Mesajeri vapurile tstanbula garip bir adam gelmistir. Yanında bir de g<snç kız tasıyan uzun boylu ve göğsünde, sırtında iri harflerle yazılmış iki levha asılı olan bu a dam vapurdan çıkmış ve Rıhtım salonuna girmiîtir. Fakat herkesin hayretini ve fazla nazari dikkatini celbettiğini görünce garip levhalarmı çıkarıp gemiye birakmak mecburiyetinde kalmıstır. Bu esrarengiz adamın bir tngiliz miıyoneri olduğu anlasılmıstır. Ancak misyoner cenaplan daha ilk adımında Türkiyede dinî propagandada bulunamıyacağım anlamıs ve gülünç bir vaziyete düsmemek için boynuna ve sırtına astığı tuhaf levhaları cıkarmak mecburiyetinde kal mıstır. Bu levhalarda «u cümleler bulunuyordu: «Hazreti tsa bir mübeşfirdir. Uyumak zamanı geçti, uyanınızl Ve onun etrafında toplanınız! Allahın sevdiği en iyi mübesşir odur, onu ara ve bul!> Bir tarafı fransızca, diğer tarafı îngilizce olan bu ilânlardan maada, misyonerin elinde tomar halinde rumca, ermenice ve musevice yazılı bu nevi ilânlar da ı»örülmüştür. Garip misyoner dün bütün vak tini levhalannı boynuna asarak vapurda dolaşmak suretile geçirmiştir, MVTEFERR1K SEHIR ÎSLERİ thraç günü Çanakkcde Boğaztndaki Türk kuvvetlerinin vaziyetini götterir harita Liman Paşanın kumandasınJa bulunan 65 piyade taburu, 11 makineli tüfek bölüğü, 2 süvari makineli tüfek bölüğü, 15 süvari bölüğü, 37 batarya top ve 6 7 kadar muhtelif cinste ağır bataryadan mürekkep kuvvet ki iaşe mevcudu aşağı yukan 90.000 kişiyi buluyordu Boğazın her iki sahiline trvzi edil nıişti. Liman Paşanın karargâhı Geliboluda idi. Saros körfezinin nihayetinde Yeniköy civannda 5 inci fırka vardı. Müstakil süvari fırkası Saros körfezinin şimalinde Karapınarda idi. Bu iki fırka Saros körfezinin şimal ve şimali şarkisine yapılacak ihraçlara mukabele eedceklerdi. 3 üncü kolordunun 7 nci fırkası Bulayır hat+ım müdafaaya memurdu. Yarımadanın Yıldız limanından Kemikli burnuna kadar olan sahillerini de bu fırka tarassut ve müdafaa edeeekti. Gelibolu jandarma taburile bir bataryaya Deli Yani limanından Koyun limanına kadar olan kısjm tahsis edilmişti. Ece limanından Ağıldereye kadar olan sahil 19 uncu fırkadan bir tabura verilmişti. Kemikli burnu cenubundaki Sovla limanına inen Ağıldereden Seddilbahre kadar yarımadv nın garp ve cenup cephesi, karargâh: Maydosta bulunajı 9 uncu fırkanm muhafazası altında idi. Fakat bu fırkadan Seddilbahı» ve civannda yalnız 26 ncı alay bulunuyordu. Bu fırkanm gerisinde BigahMaydos hattında 19 uncu fırka ihtiyatta bulunuy«rdu. Biraz daha cenupta Bursa jandarma taburu vardı. 15 inci kolorduya merbut 3 üncö ve 5 inci fırkalarla Çanakkale vc Beyoğlu jandarma alaylan da Anadoîu tarafında, Kumkaleden Befikelere kadar olan sahada idi. Liman Paşa, ihracı en ziyade Gelibolu ve Anadolu cihehtlerinde bekliyordu. Hele Anadolu tarafındaki 15 inci kolordunun kumandanı Veber Paşa, erkâmharbiye reisi Tofeney Bey ve 3 üncü fırka kumandanı Nikolay Bey hep ihracın Anadolu sahiüne yapılacağı kanaatinde idiler. Tertibatın almmasında ve kıtaatm taksiminde daima bu fikrin hâkîm olduğu görülüyordu. Liman Paça hatta ihtiyattaki 19 uncu fırkayı da Anadolu tarafına geçirmek istemif v e Türk makamabnın ısraHle bundan vaz geçmişti. Düşman ise, Çanakkaleden Marmaraya geçireceği denizaltı gemilerile dahilî deniz yolunu kapa•dıktan sonre hedefe en kestirme istikametten yürümeğe karar vermi|ti. Hakikt ihracı Seddilbahir ve Arıburnuna yaperak doğruca merkez istihkâmatma yürünecek •« Kumkaleye de bir müfreze çıkararak Anadoludaki Osmanlı kıtaatı işgal ve tesbit olunacaktı. Düşman 12 nisan 1331, 25 nisan 1915 ve 10 cemaziyelâhir 1333 pazar günü, fecir vakti, alaca karanhkta ve bir baskın şeklinde ihraca başladı. Düşman Gelibolu yarımadasında iki ayn noktaya ihıaç yapmiştı: Seddilbahire ve Anburnuna. Halit Ziya Bey Tapu ve kadastro umum müfettisi Halit Ziya Bey dün, aksaro trenile Ankaraya hareket etmistir. Umum müfettiş bey istasyonda tapu ve kadastro mühendislerile dostlam tarafından tesyi edilmistir. 4 üncü Vakıf hanın arsası mes'elesi Dördüncü vakıf hanının arsası • nm kendisine ait olduğuna ve ia desine dair Belediyenin davası lehte biterse arsanra kıymeti üstün • deki binadan daha az olduğu için evkaf dairesi arsaya takdir edile cek kıymeti Belediyeye tazmin edecektir. Bu hafta 1500 muhacir geliyor Köstenceden limamrnıza 600 muhacir getiren Adana vapuru dün Tekirdağına hareket etmistir. Bu muhacirler de Trakyada iskân edileceklerdir. Nazim ve Adnan vapurları da mütebaki muhacirlerden bin kadarını limanımıza getirmek üzere Köıtencede bulunmaktadırlar. Romanyadan önümüzdeki hafta içinde de 1,500 muhacir gelecektir. Orada daha epeyce muhacir vardır. Darülâceze ihtilâfım halledecek komisyon Sinemacıların Darülâceze ve diğer vergi meselelerini tetkik etmek üzere Vali muavini Ali Rıza Beyin riyasetinde Mülkiye müfettisi Sabri, Ticaret Odasından Gani Beylerle bir maliye müfettisinden ve simemacıların murahhaslarından mürekkep bir heyet te^ekkül etmistir. Bu heyet ihtilâflı mevzular etrafında tetkikat icra ederek neticeyi bir raporla Dahiliye Vekâletine bildirecektir. Arıburnu ihracı Evvelâ, Anburnuna yapllan ve 19 uncu fırka kumandanı Mustafa Kemal Bey (Gazi Hazretleri) tarafından akim bırakılan ihracı hulâsa edeceğiz. Jeneral Hamilton, asıl ihracı Seddilbahir mıntakasına yapmağa karar vermis, olup Anburnu mıntakasma da, Kumkaleye olduğu gibi, hakikî ihracı setretmek ve Türk kuvvetlerini buraya celbederek cenuptaki ihracı ve ileri hareketini kolaylatmak maksadile aaker çıkarmıştı. Fakat Kumkaleye muhtelit bir alay gibi nisbeten zayıf ve ehemmiyetsiz bir kuvvet ihraç edildiği halde, Anburnuna iki Anzak fırkasından mürekkep kocaman bir kolordu çıkanlmıstı. Bu kolordunun Anburnuna değil, Kabatepenin biraz şimaline çıkması kararlaşmışken geceleyin bir hata neticesi romorkörler asıl ihraç nokta•ınm biraz daha şimalinde Arıournuna yanaşmış ve saat A te ihraç başlamıştı. Bu hata bizim çok işimize yaramıştır. Çünkü harekâta çok müsait olan Kabatepe yerine düşmanm gayet sarp olan Anburnuna çıkması lehimize olmustur. tngilizlerin karaya çıkan ilk kuvveti 4000 kişi idi. Bu 4000 kiçinin karaya çıktığı yerde 27 nci alayımızın 2 nci taburunun bir bölüğü vardı. (4000 Ingilize karşı 250 Türk) Anzakları bu bölüğün ateşleri karşıladı. Daha sahile yakIaşırken flikalarda epey zayiat v*rdiler. Buna rağmen zayıf tarassut bölüğümüz düşmanm sahile çıkmasına mâni olamadı. Biraz sonra 8000 İngiliz daha karaya çıktı. Düşmanm ihraç yaptığı Anburnunda (Kumtepe, Arıbumu, Kabatepe) mıntakasında bizim 27 nci alayımızın 2 nci taburile bir cebel bataryası vardı. Piyade taburunun bir bölüğü AnburnunJa sahilde, bir bölük Kumtepede ve bir bölüğü de Kabatepede bulunuyordu. İlk ihracı karsılıyan sahildeki bölüktu. Şimdi tam 12,000 Inglizin karşısmda 250 Türk bulunuyordu. Düşman üç kola aynlarak ilerlemeğe başladı. Arazi sarp, fundalık olduğu dik yarlar ve dsıelerle kesik bir halde bulunduğu için düşmamn harekâtı oldukça güçtü. IMabadt var] ÎNHİSARLARDA Sigara paketlerinde değişiklikler Tütün inhisar idaresi tarafından piya*aya çıkarılan sigara paket • lerinde bazı değişiklikler yapıl mıştır. Bu meyanda yaka ve Boğaziçi sigaralarının onar adetlik paket • leri hazıclanmıs ve piyasaya çıkarılmıstır. Diğer taraftan sigara paketlerinin üzerinde resim ve de • •enler de tedricen değistirilmek • tedir. Vazifesine nihayet verildi Nafıa Vekâletinden gelen emir üzerîne Şark Şimendifer sirketind'eki Nafıa Basmüfettisi Faik Beyin vazifesine nihayet verilmistir. Mumaileyhin yerine henüz kimse tayin edilmemiftir. ECNEBİ MEHAFILDE Budapeştede bir yıldönUmü On bes sene evvel, Amiral Nikola Horty millî ordunun basında o • larak Pesteye girmisti. Macaristan tarihinde bir dönüm noktası teskil etmesi hasebile ikinciteçrinin 16 ncı günü Pestede bu hâdisenin 15 inci yıldönümü muazzam merasimle tes'it edilecektir. Bu merasime hükumet erkânı, ecnebi sefirler ve Macaristanın en ufak köselerinden gelmeğe baslıyan kesif halk kütleleri is • tkrak edeceklerdir. MAARÎFTE Tekallt olan muallimler Mecburî hizmetleri biten ilkmektep hocalarının tekaütlükleri için Maarif Vekâletinden bu sene emir gelmemistir. Yalnız kendi arzula rile on bes muallim tekaüt edilmiş bunların emirleri dün gelmiçtic Bir kısım kibritler toplattırıldı Kibritlerin iyi yanmadığı hak • kında son zamanlarda sikâyetler terali edip gelmektedir. Kibrit inhisarı sirketi bu sikâyetler üzerine keyfiyeti tetkik ettirmis ve tsviç reli mütehassısuı nezareti altın daki bir devre imalâtında çıkarılan kibritlere ait kimyevî maddelerin noksan konulduğu anlasılmıstır. Bunun üzerine, bu imalât devresinde çıkarılan kibritler toplattırılmıs ve yerine yeni stoklardan mal gönderilmesine baslanmıstır. Millet mekteplerinde tedrisat Millet mekteplerinde tedrisata devam edilmektedir. Bu mektep • lerde fahriyen muallimlik yapan ilk tedrisat hocalacına Maarif Vekili Zeynelabidin Bey tarafından gönderilen bir mektupla tesekkür edilmistir. Muallimlere bu hizmetleri dolayısile takdirname verile cektir. Yunan Ayanı ikinci Reisi geldi Yunan meclisi âyanı ikinci reisi M. Stameulis İstanbula gelmistir. M. Stameulisin bu seyahati gayri resmidir ve ancak birkaç gün devam edecektir. Tarihî Paralar Bursa (Hususî) Karacabey yolu üzerindeki Mihraph köprü civannda kanal hafriyatı yapan amele; eski d*vre ait dört tane yirmOik altm bulmuf bunlardan bir tanesi mühendis Emin Bey marifetile en yakın jandarma ka rakoluna getirilmUtir. Tetkikata baş • lanmışfar. ADLIYEDE Nakzedilen bir idam hükmü Bundan bir müddet evvel Tabtaka lede hancı Mehmet Aliyi öldüren Emin Ağırceza mahkemesi tarafından îdama mahkum edOmiş ve bu karar temyiz olunmustu. Maokemei Temyizce idam karan nakzedilmis bulunduğundan davanm bugün yeniden ve nakzen riiye • tine basuuıacakbr. Ortaköy Fıkaraperver Cemiyetinin faaliyeti Istanbuldan kaçtı Bursada yakalandı Bursa (Hususî) Istanbulda Çe«memeydamnda kahveci Hüseyinin eş> yasuu çalarak buraya kaçtığı anlasüan îbrahim oğhı Hasanı zabıtamız burada çaldığı esyalarla birlîkte yakalıyarak adliyeye tesüm etmistir. Yeni sarayın inşaatına başlanıyor Yeni yapılacak olan Adliye sarayı • ı nin Vilâyetle Defterdank binalan arasmdaki arsaya yapılmas' esas itibarO* takarrur e*tigi cOtetle hu hutostaki hazırlıklar ilerilemektedir. önümüzdeki ilkbahardan itibaren inşaata baslaa • matı için tedbirler alınmaktad'r. Inşaat altı ayda ikmal edüecek ve gelecek kıs mahkemeler yeni Adliye sarayında faaliyete geçecektir. Cumhuriyet Nüshası 5 Kurustur Bir katil mahkemesi Bebekte Hıdrvin yalumı soyan ve kaçarken kendisini tutmağa teşebbüs eden Murat Paşa catnii bekçisini öldüren katil ömerin muhakemesine bu gün Ağırceza mahkemesinde devam •düecektir. Ortaköyde bu sene teşekkül eden Fıkaraperver CemiyetT Cumhuriyet bayramında elli üç fakir mektep yavrusunu baştan ayağa kadar giydirmiştir. Cemiyetin bu hayırlı yardımı muhitte büyük bir takdir uyandırmıstır. Yukarıki resim giydirilen çocukları göster • mektedir. Seneiik 1400 Kr. 170Û Kr. Altıayhk 750 1450 Üç ayhk 40q 80Q Bir ayhk 150 yoktur Abone şeraiti Türkiye için Harîç için