12 Ağustos 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

•*= l?A£ustos 1934 Cnfflhttfiyct' arınki Şehirleri müdafaa etmek vazifesi kadmlara düşecek Biz kadınlarımızı diğer milletlerin kadın ları gibi bu işe hazi'layor muyuz ? Şehirlerde hasta lann, çocuklann, ihtiyarlann mü . dafü, yardımcısı kadın olacaktır. Onun için solda gördüğünüz kıya. fete g'rip jımdi den talim ve terbiye görmesi icap etmektedir. anıan xaTT.»JS barp ihllrr.aJleri nin fazlalasnğmdan bahsedi • yorlar. Bazılan bugünkü bey nelmilel vaziyetin 1914 tekine pek benzediğini ileri sürüyorlar. Muhtelif memleketlerde süphesiz vaziyet hiç te tabii değildir. Bunlann beynelmllel siyasete tesir etmesi, diğer devletlerin bu i«e raüdahale eylemeleri kabildir. MaamaFS. belki bütiin bu tehlikelere raj t 'Şyr, 1 Avusturya ıçın mü him kararlar Prens Starhemberg anî olarak Romaya gitti (Birinct aahifeden mabat) Nesredilen resmî bir tebliğde de: « tki devlet adatm Avusturya ile Macarirtam alâkadar eden bütün me • selelerde tam bir mutabakatı efkâr müşahede etmislerdir» denilmektedir. M. Srhuchnigg akşamleyin tayyare ile Viyanaya dönmüstür. lyi malumat aIan mehıfîle göre M. Schuschnigg ve Gombös s k sık görüsmeye ve gayet samimî tcşriki mesakie bulunmaya ka • ; rar veııri$lerd r. Nafıa Vekili Elâzizde mühim bir nutuk söyiedi (Birinci sahifeden mabat) tutulacak kadar bariz olan bu hayırlı işaret ve veçheye tapan memleketin demiryol siyasetinde de aldığı hız ve hamleleri ve birligi ile is başarmayı anlamak için biraz geçmise, geriye bakmak lâzımdır. Millî menfaatleri görüf ve sezisteki isabeti ve tatbikattaki sarsılmaz azmile bîr kaç sene evvel hayal olan bu saadeti bugün hakikat sahasma ulastıran muhterem Başvekil Pasa Hazretlerine su hayırlı açıs resmi esnasmda her biri nizin ayn ayn münserih ve miitebessıtn görünen yüz ve gözlerinizden fıskıran sevınç, «ükran duygulannı kendimm • kilerle beraber izhar ehnekte nekadar bir bahtiyarlık duyuyorsam, siyasî istihlâsında olduğu kadar içtimaî ve ikb* sadî her sahada da bir kelirae ile milletin olan her isimizde yohımuzu ay dınlatan ve mutlaka en iyiyi en doğruyu bulup hedefimizi satırmadan bizi oraya, o necat ve refah nuru olan muasır medeniyete, terakkiye eristiren Ulu Rehberimiz ve Halâskârunız Reisicumhur Gazi Hazretlerine mfllî devletin ve Cumhuriyetin tarihine malettnc leri bu yeni ve feyizli eserden dolayt kalplerimizden taşan derin tazim ve sükranlanmızı sunar, ve sozü vilâyetinvr.n muhterem meb'usu, fsmet Pasa kabinesinin kıymetli bh* ruknü olan arkadasım Fuat Beyefendiye terkederkea bu yeni eser ve muvaffakiyetten dolayı cümlenizî tebrik eder, sevgi ve say gılanmla selâmlanm, aziz vatandaş • larnn.» Türkiyede ilk demiryolu ve ec • nebi sermayenin bizi istismarı Türkiyede ilk demiryolu, Kırım muharebesinin ferdasında görülmeğe baslamıştır. Bunlardan özvatanda kalan Aydın demiryolunun kuruluşu bu ta rihe kadar çıkar. Bundan sonra Rumeli, İzmir • Kasaba hatlan, Bursa Mudanya, ıstanbul tzmir demiryolu in sası tecriıbeleri ve nihayet Anadolu sebekesi gelir. Demiryol insa ve isletmesine bu devir!erde hâkim olan sermaye ve bilgi kâmilen yabanaya aittir. Menv leket menabii ve nüfusu bu uğurda isb'smar edilmistir. Avuttvtrya Batvekilinin beyanatı Roma 11 (A.A.) Stefani A jansı Viyana muhabdrinin M. Schuschnigg ile yaptığı bir mülâkatı nesretmektedir. Bu mülâkatta A vusturya Başvekili demistir ki: < Hükumetin Utediği iktısadî kalkınmaya imkân verecek olan dahilî sükuna erismektir. Gerek dahilî, gerek hacicî meselelerde Dol • ffussün direktiflerinden zerre ka • dar inbîraf etmiyeceğiz. Avusturyanm tam ve mutlak istiklâlinin idamesini haricî siyasetimizin değişmez esası olarak telâkki ediyoruz. tstiklâlimizin nazarî olarak tanınmasile iktifa edemeyiz. Dahilî meseleler üzeriade gayrhnesru bir tarzda ve hatta şiddetle müessir olmak teşebbüslerine bir nihayet verilmesi hu susunda* urar edeceğiz. Şurası kabul edilmelidir ki, memleketimizia istiklâli yalnız merkezî Avrupada, Avusturyanın v&zifesine ve an'aneye tevafuk etmekle kal mayıp ayni zamanda Alman ırkınrn da menfaati iktizasmdandır.> Viyana 11 (A.A.) Pren» Starhemberg, tayyare ile Romaya ha reket etmistir. Zannedildiğine göre Pren», Romada M. Musolini ile son vekayi ve ıstikbalin vaziyeti hak kında görüsecektir. lerinin içine bakacaktır. Vakıâ, bumm için her sehirde, her kasabada bir mektep açmak kabil olamaz. Fakat birkaç şehirde açılan dersanelerde okutolant : hema reler memleketi baştan asagı do • las*rak en ücra köyîere vanncaya ka • d&r bu hususta lâzrm gelen iHc malu matı vereblirler. Bu malumat funlardan ibaret olacaktır: Rombalardan ve gazlerden muhafaza yerleri nasıl yapılır? Muhtelif zehir • li ve kimyevî gazlere karşı hangi eczala mukabele ediFrse onJarm zarsrmdan korunulabilir; bu gazlerden zarara uğ • rıyanîar nasıl tedavi edilir ve nasıl ö • liimden kurtanlrr? H'ç süphe yok ki, bu dersieri verdTcîen sonra lâzım olan madde'eri de te darik etmek icap eder. Bu da paraya r. Hava hücumlarmda ' "• Mvh'el'f safhalar Bu devirler su suretle safahat arze • der: 1 Yabancı sermaye ve yabancı elle demiryolu yapmak, isletmek, 2 Yabancı sermaye ve yabancı bigi ile yapüan işlere kansmak. Bu iki usul unparatorluk devrinin bütün deroiryol ıiyı»etini htdasa eder. 3 Yabancı sermaye ve kredi esas« larile ypıian islcre Türk flin kolunun daha genis istirakile demiryol yapmak ve isletmek. Bu hal istiklâl muharebeleri ve müteakıp senelere mahsus olup bugün dahi son asan görülür. 4 Nihayet Türk para, Türk el, Tü<k emeğüe hem yapmak, hem işlet > mek. Bu netice ise ancak Cumhuriyetin bariz feyzidir ki: Işte, eser, tşte zafer. Bugün açbgı • mız Elâziz subesi bu zaferin flk müjdesi olmak itibarile Nafıa âleminde pek kıymettardır. Sıvas Erzurum hatta. ve Malatyaya iltisakile Diyarbekire va • ran bu hattm son kuunlan Filyos Ereğli hattmda da bu zaferin feyizli semeresi görülmekte ve birkaç saate kadar ihalesi haberini alacağımız AfyonAntalya kısmjnda. da tamamile hâkim bulunmaktadır. ğe, kendi can'annı Kendileri kurtarmak için çaksmaya mecbur olacaklardır. Bugün öğreniyoruz ki Almanyada iki milyondan fazla evde hava taarruz larına, muhtelif şekilde bombalara ' ' gazlere karşı müdafaa tertibab ahn mışftr ve bu sırf halkm teşebbüsile ol mustur. Erkek, kaduı, çoluk çocuk hep birlikte çalısarak bu işi yapmıslardır. Bu adet şimd'lik asağı yukan Almanyada mevcut evlerin beste biri n;<sbet»nde de olsa gene büvük birşeydir. Zaman geçtikçe hepsinde ayni terb'bat yapılacak tır. Bir taraftan evlerde ütica yerleri, ve saire gibi hususl'r temin ed'lirken, di • ğer taraffan da anî bir hava baskııuna uğrıyacak bir şehirdeld aileler'n ne suretle hareket e i'cekleri, kendilerini nasıl koruyacaklan, zuhur eden yanşfin • ları ne suretle söndürecekleri, ortalığa yayılan gazleri nasıl izale edecekleri hakhında bilhassa kadmlara, çocuk'a»a ' dersler verilmekte, tatbıkat yaptınl • maktaiin*. ^ '•'• • "*»>'•* » Jt^n Fuat Beyin nutku AIi Beyden sonra Maliye Vekfli ve Elâziz meb'nsu Fnat Bey şu nutku irat etmistir: « Aziz yorttatlanm! Cumhuriyetin ve onun banisi olaa büyük seflerimizin aziz vatanımızm muhafaza ve imannı raillethnîzm bir • h'ği ve yükselmesi gibi yüksek gayele • rme ulasbran bu büyük eserm bh* kolu bugün Elâzize uzanmış olnyor. Bunun için cok kıymetli habralan yaşatan güzel Elâzizin ve çalıkan Elâzizfilerm ba büvük hâdiseden hissettikleri sevinc ve heyecam en derin manasfle yasadınm bu anda heoinizî ve bütün Türk vatandaslarmı tebrik için buraya gelmiş bulunuyorum. Prens Starhemberg Romaya gitti BaşoekH muavininin beyanah Viyana 11 (A.A.) News Chronicle muhabirile yapmış olduğu bir görüsme esnasında Başvekil muavini Prens Starhemberg demîştir ki: « Ben şahsen kral taraftarıyım. Fakat Habsburgların tekrar tahta gecmeleri kabil değildir. Çünkü bu b.ir Avusturya meselesi değil, bir Avrupa meselesidir. Büyük devletler buna müsaade etmiyeceklerdir. Bu fikir ttalyamn hiç te hoşuna gitmemektedir. Şimdi bir taknn macera • lara giremeyiz. Küçük ttilâfı darıltmak istemiyoruz. Bütün gayretlerimi n Avusturya devletmin yeniden kalkramasına »arfetmeliyiz.» Prens, Avusturya halkımn yüzde 95 min, sosyalbt ve komünistler de dahü olduklan halde, eğer bh tercih yapmak icap etse, brc Habsburgu bir HHlere tercib edeceklerini de ilive etmistir. Viyana 11 (A. A.) muavini Prens < Baçvekil gaze Starhemberg, Simendifer birligi kuvvetlendire* bir âmildir Kardeşlerhn! Şimendiferlerm bir memleket içjn «iyaseten ne derece mühim, memleketin müdafaasmda nekadar büyük ve hayatî bir rolü mevcutsa bu vasıtanm vatandaşlar arasmda tesis ettiği bnlflt ve halkm hayat ve refahı üzerinde yapbğı salâh ta o mertebe yücedh*. Tarihte sanlı ve parlak izler brrakan Türk muletmm bu mazhariyeti, hissiyat ve emellerindeki birlik save smde olmusta, shnendifer iste bu Virlî{Hn kuvvetlenmesinde en büyük bir yar dnnctdır. Neler yaptık? Cumhuriyet devrinde devletçe insa ettirilmis ve edilmekte olan bugünkü demiryollannnı uzunluğu 3195 kilo • metro, muharrik ve müteharrik edvat Oe beraber sarfolunmuş ve olunacak olan meblâğ 335 nvlyon lira, demiryollar üzerinde aktarılan topra^m hacmi 42 buçuk milyon metro mikâp, sarfedilen çimento 5 buçuk milyon kilo dur. Memleketin asırlardanberi tâbi ol • duğo idare sekillermm hiç birinde sarfı değil, düşüncesi bile geçmiyen bu hacimli ve dolgun rakamlann delâlet etb'fi mana gene o muhteran Basvekilin B. M. Meclisinin son tatili sırasmda îrat buyurduklan nutuklannda: «Su çok masraf ve sabır istiyen simendifer politikasi Büvük Bıllet Medismnı, büyük Türk vatanmı temellendirmek için al • dıŞı tedb'rlerîn basmda bu'immaktadn". Türkryenm demir aela örülm«»si, iktı sadî, siyasî sahada bütün miietin bh* tek kaya parçası gibi percrâlenmesi den>ektir.» sozlermden daha veciz, d^ha sümullü olarak ifade edilebîlir mi? Daha pek valon bir zamanda ve «darî bh* zaruretle olsun sark vilâyetleri dive uzaklıŞı kabul edHen bu kıymetli top • raklar üzerine atılan her ray, initilen her düdük sesi bu farkı ortadan kaHnrnıs, bövlece bu uzak yerlere birb'rine kenetlenerek halkımız içm huzur ve re fahla yasanacak mamur ve refah köse'eri mevdana getuflmesine vesile ol* muj ve olacakbr. Evet, yukanda da yazdığımız gibi Alman kadtnlanna verilen derslerden: Hava taarruzundan korunma mahalli nasıl vücude getirilir? cük kasaba ve köyler içm büyük tehüke mevauubabs değildir. Iş a*ıl büyük scbirlerdedir ki onlarm haBanm ve Belediyelerinin birleşerek bunu yapmalan da kendi canlannı ve mallarmı koruyabilmek için mecburidir. Binaenaleyh hayatmı, malmı, aflesml T« çoluğunu çocuğunu sevenlerin, on'a yannm barbi erkekleri cepheye çeker • At.nan kadmlarma verilen hava taetrruzundan korunma derslerinden: Bir elbise nasıl yantnaz bir hale getirilir bir barp çıkmaz. Fakat birçok deviet • lerin gerek taarruzî ve gerekse tedafüî fcuvvetlerîni hergün b'raz daha riyadelestirmesi ciban nrilletlerini heran tetikte durmaya mecbur ediyor. Yamız, beceriyete yegâne teseDi verecek cibet bütün ba hazırlanmalarm hücumdan ziyade müdafaaya ta»Iluk eden kısımlarda obnasıdır. Bu apaşikâr görünüyor. Istikbalm barplerinde en büyük tehlike hava taarnızlarmdan geîecekth*. Uç, dört senedir, bu balrkst tekrar e dilip duruyor. Tayyarelerin atacaklan muhtelif cms bombalar pek kısa bir zaraanda bir sehri yakıp harap edecek, binlerce insanı oktörecektir. Buna kar > şı durark için bütün mületler gibi biz de bir 3a senedir halka müdafaa çare • Iermi, usullerini oğretmek hususuna e • bemmiyet vermiştik. Geçen sene bu i? pek alevlenmisti. Gün geçmezdi ki matbuatnnızda bu mesele mevzuu bahsol • masm. Fakat bahsin epey z&mandır hiç ağza alındığı v« gazetelere intika' ettiği yok. Halbuki bü tün dünya taar ruz içm icat edi Ien her yeni âlet ve vasıtaya karsı,' onun tahripkârhğmı büsbütün ortadan kaldtr» •' mazsa bile hiç olmazsa laarau azaltacak ',edbirleri !«»•« et mekter geri kalmıyor. Sade er keUeri değİl, ka~4mlan, çocukla • n da bu yotda yetiştiriyor. Er • kekler sulh za manında nacıl islerinin başlann da iseler, harp zam nında da ordu~i= « e cephede o • * lacaklan c:hetle bu gibi geri hizmeie rini kadınlar ve çocuklar bizzat görroeken ayni zamanda kadmlan da bulunduHan şehrin müdafaasına, çpcuklan m, evhri, barkını tehlikeden korumaya memur edecekt'r. Bütün kadınlar o zaman yan asker hayab yasıyacaklardır. Binaenaleyh bugün erkek askerler na • sıl talim ve terbiye görüyorlarsa, onla • rm da memur edüecekleri ba isler hakkmda tecrübe ve malâroat sahibt olmaları icap etmektedir. Ha&talar, çocuklar, ihu'yarlar o za • nemtryoUarkmn m'metleri Bu vasıta bütün vatandaslan birbi rine yaklasbracak irfan merkezlerinhı toplamnalaron kolaylaşbracak, hava tî seviyelerini daha ziyade yâkseite • cektir. Vatanm bir mmtakasmdaki ih tiyaçlı roahsuDerden diğer şehirlerdeki vatandaslarm istıfadesini temm muro • kün olacakbr. Mübadele hareketleri ea seri ve emm bîr surette ucuza maledi Iecektir. Bunun muhakkak bir neticesi de vatandaslarm hayatmda husule ıretireceği birlîk ve genişliktir. Elâzizliler bu saydığun nhnetleri getiren vasıtayı kapılarmda görmekle nekadar sevinse yeridhr. Dvrin sevincimİTİn asd tebebi Aziz kardeşlerhn! Benim sevincim ve benim heyecanım yabıız bu hâdlsenin vatandaşlanraı bu nimetlere ka • vuşturacağmdan değil, ayni zamanda karsımızda canlanan bu büyük ve kıy metli vasıtanm Türk elile ve Türk ba • zinesi, parasile yapılması, Türk çocuklarmm fen sahasmdaki varlığmı rö' f ermesinden ve Türk minetinin malı bulumasmdandır. Milletimîzin gösterd'^i bu varlık hergün biraz daha hızını * r » bracağma, yakm bh* isdkbalde güzel vatanımızm her ehrinm ba büyük eserin koüarma bağlanacağma kat'î imanım vardn*. Elâziz hayatı için yeni bh* mkıl£p * • •< larjrıcı, inkİMf ba;langıcı olan «?enrar*^lnnon açılma merasimîm yaparke*i Türk mîHetinin bütün varlısmm ve ba nv>£anda bu büyük e«erin müh^ii olar» Büzak Reisicumhunnnuz Cazi Mus*a • fa K?~»a' Hazretlerinm yüksek namla ? rrnı minnet ve tazimle yâdetmesi ve memleketi demir a»'î»r!«» örmek azminj kuvvetlendiren büyük Başvekil tsmet Pasa Hazretlerine ElâzizlOer namma mmnet ve şükranlarmu arzeylemeği borc bilirim.» Bundan sonra Efâziz me^'nsu Fazıl Abmet Beyle msaat ba<vnSdar& kısa birer nutuk söylemişlerdir. tecilere beyanatında demistir ki: Hükumet memleketin dahilî sulbunu tehdit eden tethişci çete lerini merhametsizce imha etmege ve Hitlerciliği temizlemeğe kat'iyyen azmetmistir. Feci Avusturya hâdiselermi tertip edenlerm hudutlanntızm haricinde olduklan ve gayet barîz olan Alman lehçesi konuşan Nazilerin Carinthie musademelerme istirak etmis olduklan tahakkuk etmektedir.» Büyük sünnet düünü Beşikta* Hüâh'ahmer kaza heyeti tarafmdan 23 ağustos perşembe günü ve gecesi Küçükçtftlik parkmda büyük bir ra ebenuniyet verenlerin bu derdere devam edeceklerine ve icap den mali fedakârlığı yapacaklanna süphe yoktur. Ondan sonra tatbikata geçflir. Ban yerlerde, Avrupada, Amerikada, hatta Japonyada otduğu g?bi, tecrübeler yapılır. Bir sehre düşman tarafmdan ha vaî taarruz vukubulmuş farzedilir. Herkes tehlike hakikî imrs gM faaKyete geçer. Hatta bu bir defa ile bırakdmamalı, bircok tecrübeler yapılmalıdır ki, Seride vazfyet h?kikat sahasma intikal ettiği vakit şaşmlmasm, soğukkanlılık kaybedilmesin. O halde, bunlan hanımlanmızm sade nazarî değil, amelî bir sekHdp bihneleri, bizzat tecrübe etmis, yapımş olmalan lâzımdır ki ileride yanhs h'reket ehnesinler ve telâsa kapıl • masuılar. Türk kadmı, hususile kendi hayah, çoluğu ve cpcuğu, vatanı mevzuu babsolduğu zaman br tngil;z kadınından, bir A'man kadınından geri mi kala • caktır? sünnet dügünü tertip edilmistir. Bu düğüade muhtelif numaralar gösterüecek, varyete, kukla, hokkabaz bukmacakhr. Aynca çiftligin saz heyeti tarafmdan o gece için hazırlanan güzel musild parçalan terennüm edfleceJrtir. Düğüne istirak edenler hem güzel bir vakit geçirmiş, hem de H'lâlf?hmer gibi haynlı bir cemiyete yardun etmis ola • caklardur. : Alman kadtnUtnna t verilen Iıava ta arruzlarvna karşı korunma dersle rlnden intibalar. Vstte: Bır yan . gın bombasmdan fvlıyan parçantn etrafa saçtığt alevl ler üzerine toprak atüarak söndürüleUlir. Altta: Bir Mva taarruzunda mecruh olanîara ük müdavat yapüırkenl Nakliyatı kolaylaştırmak ve açuztafmak Bu mtksatla demirvonanmızm ve rim kabiliyetini arbrmak için son za manlarda tarifeler üzerinde ahnan tedbir ve kararlar daha ilk günlerden itibaren tesirini göstenneğe bas'amıstır. Bu t<>dbirler daha genis bir zümivetie takviye ve tevsi edilerek yolculuk ve esya n&kliyabnda baska vasıtalardan mustağni olacak surette ucuz, çabuk, rahat gidiş ve gelişlerine imkân verecek' tir. Busrün husul bulmak yolunu tutmuj o'an bu imkânı ise demirvoiu insasır>' dahHî .sivasetin en basma koyan cok krvmetli Basvekilimiz tsmet Pa«<» Hazretlermrn bu sivasetteki ısrarlarmm ne derece isabetli oiduğunu, demirvolT»inın m«mlek»tim'zde yalnız vatfn T»HÎ dafaasını de^il, avni zamanda ikhsa • dî ref*h ve inkisafı da temin edeceŞini parlak bir suretle ispat etmis olacakbr. Sögüt gençlerinin futboldaki yeni bir muvaffakiyeti Söğüt «HUMISλ Kasabamn kuv • vetü takonı, bu sene de iyi çalısm?la • mun üçüncü muvaffakiyetini kazanmısur. Gölpazar, tnönü, Bflecac takımlannı yenen gençler bu defa da, Yenişehir takımının ısrarile Soğütte icrasını istedik • leri macta 8 2 Yenisebirin güzide ta yenmistir» i man hep kendilerlnden imdat bekliye • cek. sönen ocaklar, yikıl'n bacalardaa artakalan aile efradı hep onlarm göz