24 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisî Her evde mutlaka bulun ması lâzım bir eserdir. Siz de bir tane alınız J i e a n o N n QRCÛ ISTANBUL CAĞALOGLU O I 04 T I S 6 l l B . n O . O D D 3 Telgraf re mektup adred: Cumhuriyet. Istanbul Posta kutusu: Istanbul, No. 24« vall CH I GmmilZ Teleîon: Başmuharrir ve evi: 242SO, raürir heyeti: 24298 Idare ve matbaa tosmlle Matbaacılık ve Neşriyat Şirkett 24289 umhuri tıtres 23 (A.A. ) Jaures heycelinin açıl maa münase betie M. Leon Blun bir nutuk söyiemis ve Du • metg kabinesinin aynsn devamfle bir değişiklik ya Hayat AnsiklopedisS lOOii I004 mcı cüzü çıkmıştıı* 60 Anadoiunun Hayat meselesi Suf meselesidir Soma 21 Temmuz (Bafrnuharririmîzden) B atanbuldan kısa bir Anadolu seya • 1! hatine çıkacağunu gün çoktandor görmediğimiz bir arkadaşa tesadüf etmiştik. Kendisi bir kısım Menderes vadisinin ulahını deruhde eden biı teşebbüs içinde Cellâtgölii etrafında ça • lışıyormus. Bu Cellâtgölii İzmirle Ay • dın arasında bazan şımendıferi *u içinde yüzdüren geniş sahalı bir su birikintisidir, ki bulunduğu havaliyi bazan pek ziyaJe genişliyebilen bir bataklıkla boğmustur. Adına niçin Cellâtgölii denilmiş kimbilir? Fakat mühendis arkadasım» bataklığın bir taraftan o havalide millî »erveti batıran âbl ve muzır şeklini, diğer taraftan hastahklar membaı olmak suretile insanların hayatma amansız kastlerün derpiş ederek mensup olduğu şirketin taahhüt etb'ği işle ortadan kaldıracağı afeti anlatmak için! Adı üstünde, hakikaten Cellâtgölii! Diyordu. Cumhuriyet hukumetinin büyük iş • lerinden biri olduğuna şâphe olmıyan bu teşebbüs icra ve ilunal edildiği za • man ortada Cellâtgölii kalmıyacak, on m bnakacağı mümbit ve feyizli o • vaya yeni bir at bulmak lâzım gele • cektir. Gelin hep beraber şündiden bu adı koyadurahm: Cennet ovası! Elbet giderek bütiin Menderes va • disi bu kocaman nehrin maıuabından ta Denizli vilâyeti müntehalarma ka dar ulah edİlecek, ve bu sayede zaman zaman etrafma felâketler verebilen bu feyizli suyım bütiin bu havaliye yalmz .zenşinlik, ya'nız refab dağıUığı görülecekt?r. Türkiyede genrrîet'e miina kaleye »alih olan »ulann lîirîncisî Mtnderes c'duğuna şüphe yo'^ttır. Hatta pek esld zamanlarda Söke tarafta'indan nehre giren kScük genuienn Denizliye kadar çıkıp indikleri otdukça kuvvetli tarihî bir rivayettir. Bu tari hî rivayetin Türkler elinde tekrar filî bir hakikat haüne geldUrai görmek isteriz, ve hatta b:rgün bu hakikati görmekle roes'ut olacağımızı da şimdiden mvhakkak sayarız. Istanbulla Bandırma arasndaki Marmira suyu aheste revisle giden bir geminin gece uykusu içinde katoîunduktan sonra îznvre dcğru tab:atin ber c'hetle gümrah fev"zli bir «hasma «fi: rilir. Ş mendiferle hemen iki adun eittikten sonra sağınızda Maıvas gölü niin uzandıshm görürsünüz. Haval pozürüzse solunuzdaki Apol^ond göliiDim sinesinde Vulutları aksettirroekte : oldi'ğımu s ze hatır'atır, ve bunun üstürt'e ise Uli'da? bütiin J>z"met ve heyVetle yükselmktedir. Builann hepsi Istanbıılım yan'basçığmdadı». Demek isteriz ki tstanbulım emsabiz güzelUği HiMin Anadoluya doeTU emsalsiî gü zelliklerle devam edip gıtmektedir. Gene hukumetin h'mnvtiîe ArrlyontU Bursa trasmda NUüferi ıs'ah ede cek büyük «vkyas'ı bir su ısları amli «•esine b>r iki senedir devam ediliyor. Rurada da harap ve mü?"nel vatana f umhur'yet'n fevizli el'le bavat, zen ginlik ve refaS kan^I'an aç'lmakta oldi'ğunu bu rmhasebet!»» bir sükran ha tırası olarak jadetmefi vazîfe biliriz. Meselenin hakkile takdir olundufur»u çostersn fîlı deüMerile elden geîe nin azamisi ya?ılmakta olduğuna süpbe yoktur. Bununla beraber Anadoiu1 nun su mesele* bütiin ehemnvye "'* nallolunacak biı mesele olarak ayakta ve onümüzde darnvaktadır. Anadolu da hakikî vaziyeti görerek yapılan bhr seyabatin her acımı insana herşeyden evvel ve herseyir üstünde hep su meselesini hahrlatır. Mebzulen suyu olan yerlerimisde bile ha'loh'nacak hiç olroazsa ıslah ve t?nzim olunacak bir su meselesi Tardır. Bümez m's'nîz, sulan kalın kalm burgunbılarla akıp duran 5akaryann kenarcısindaki tar'slar bile, eŞer yıfmur yagmazsa, kmpklık tan şikâyel eder, hatta Sakaryanm akan sularma hısretle baka baka kunır ei • 'der? Bu rehrin sulannı yatağından îki üç meVo yükselterek civanndaki tarlalara v«recek deha Türkiyede adeta bir inkılîp isi görmüş olacakhr. Balıkesircen geçerken suyu ke.'HnMS denilecek ktdar azalnus bir royın kirlî vadisinde kamıs su b''rikintilerinde Vuraktan gagaln ve galiba biraz da kur Nafia Vekili Ali Beyin miihim beyanat Tramvay Şirketinin mukavelesi feshedildi Ali Bey dün bir teftiş seyahatine çıktı Ankara 23 (Telefonla) Nafıa Vekili Ali Bey bu aksam saat yirmi ikide refakatinde Devlet Denrüryollan tsletme umum müdürü tbrahim Kemal, hareket müdürleri Nüzhet ve Tevfik, yollar heyeti fenniye re:si Fuat Beyler olduğu halde Izmire müteveccthen hareket etmiştir. tstasyonda Nafıa erkâm ve Dem:ryollar idaresi erkânı tara • fmdan tesyi olunmustur. Ali Bey saat 9 da istasyona gelerek vagonun »alo • nunda nafıa erkânile görüşmüs ve kend'ilerine îcap eden talimatı v*rmiştir. Nafıa Vekili Bey memleketimiztıı muhtelif yerlerîndekî demiryollan in*aatı meselelerfle alâkadar olmoş, kendile rine icap eden direktifleri vermiş; 935 ve 936 seneleri demiryollan malzemeleri için çnndiden alekadar olmalannı emretm»*lir. Ali Bey bn sn"«da bir muharririmize su beyanatta bulumnuf • tur: « Bu seyahatta Eskisehir ve tzmîr atölyelerini ivice tetk>k edecegim, Bunun için mütehassıslar da beraber geliyor. Afyon tzmir, tzmir Baiıkesîr haltannı teftişten sonra BaHkesh* • Kütahya hattını teftiş ederek Anka • raya avdet edeceğ ; m. Ba «eyahat bir hafta kadar sürecektir. Bir müddet sonra da diğer hatlan teftj» edeceğîm. tstanbul Rıhhm şirketiU miizakerat milsait safhada devam ediyor. Denax Fransada vaziyet Kabine bugün kararmı verecek Lo zan zafe rı Bugün; bu büyük günümüzün yıldönümünü kutIulamak için Üniversitede merasim yapılacak Lozan.. Yüzler ve bin lerce müşabihleri gibi lâa lettayin bir yabancı seh. ve yabancı isim... Faka orada kazanılan zaferiı kutsî manasmdan ona dr gölge veren heyecan bu ğusu; hatıralanmızm v tahassüslerimizin anahtpr oldu. Bir Türk genciniı Lozan admı duyup ta c zaferi ve bu heyecanı duymaması kabil midir ? Türk; ena vatanda bir husumet cihanile çarpısıp galip 'nktı ğı gibi Lozanda da bir düsman dünyasile savastı ve essiz muzafferiyet lerini, yüksek haklannı tasdik eîlir di. Anlatmak için sahifeler ve ki • taplar doldurmak lâzım gelcn bu mevzuda size ne diyelim Türk gençleri? Unubnayınız ki bu zaferi de cephelerin büyük galipleri kazandı • lar ve Türkün, icabında kılıcını ka lem gibi de kullanabileceğini bir daha ispat ettiler. Tarih; beseriyet si • cillerine bunun kadar parlak bir moahede daha kaydettiğini iddia ede mez. Lozan sulhunun bu ylıdönümün • de bol bol, ve hakh olarak öğüne • biliriz. Karar şirkete tebliğ edilir edilmez 923 mukavelesi Sosyalist lideri «çare, retalbik edilecek ve tramvay ücretleri ucuzlıyacak jimin değişmesidir» diyor M. Leon Blum (Mabadi altmct tahifede) Buqünkü merasim 24 temmuz Lozan sulhunun yıldönümü munasebetile bugün Üniversitede ve Halkevinde merasim yapüa caktır. (Mabadi besinei sahifede) Nafıa Vekili Ali Bey yolu insaatı program dabilinde bütün istikametlerde devam etmektedir. Tramvay şirketile yapümakta olan mfizakere büdiğiniı safhadadır. Yalmz Heyeti Vekile tramvay şirketile yapılan son mukavele yerine 923 mukavelesi» nin tatbik edilnaesine karar vermiştir. Tramvay şirketi eğer it'raz ederse mahkemeye müracaat edebilir. Heye ti Vekile karan sirkete teblig edilir edilmez 923 mukavelenamesinin tat bfkına baslanacaktır. 923 mukave'.esinin tatbikı demek 923 teki bilet fiatIerinia tatbikı demektir. Yani karara tatbikile beraber tramvay bHetlerinde yirmi paradan kırk paraya kadar tenzilât yapılacakhr. Bundan maada 923 se» nesinde şirket hattm mubayaası hakkraı htuz ütm b» takkı £&Q senesmden son(Vabadi altınct tahifede) İstanbulda hararet 34 dereceye çıktı Anerikada sıcaklardan 3 256 kişi ö Koreyi silip süpüren müthiş feyezanlar 5,000 kişi kayıp, 100,000 kişi açıktadır ölenler çoktur, felâketin tam bilâRçoşu henüz belli değil... Tokyo 23 (A.A.) Rengo ajan \ sinın bildirdiğine göre, feyezanlar Korenin cenubunda müthiş tabri • bat yapmaktadır. Şimdiye kadar toplanan on kadar ölüden başka dağlara iltica etmi* olan bînlerce kisinin akîbeti henüz belli değildir. 400 evi su alıp götürmüş veya tahrip etmiştir. 10 bin kadar ev de su altında kalmıştır. * Yunan tayyarecileri Misafirlerimiz dün Abideye çelenk koydular, YeıH Maüar sergisini gezdiler ve çok beğendiler Istanbul dün bu senenin en~3.cık gününu yaşamıs, derecei hararet otuz dörde çıkmıshr. (Mabadi altmct tahifede) Bugün Tokyo 23 (A.A.) Korenin cenubu şarkisinde Pakutiko nehrinin taşması yüzünden 500 evi su bas mıs, yüzlerce ev mahvolmustur, birçok ölenler vardrr. Telgraf ve telefofi muhaberatmm münkati olması yüzünden fazla malumat alınamamaktadır. Bir gazetenin yazdığına ?öre, 5,000 kiri kayıptır. Fakat bu rakam fazla görünüyor. Telâkete maruz kalan ktsmt gösterir harita akıbeti meçhuldür. 400 evi su gö • türmüştür. 1,000 evi su basmıştır. tngilterede fırftnalar Müthiş rakamlar Tokyo 23 (A.A.) Koredski su basmasından za>ar gören halk, 100,000 kişiden fazladır. Yüksekçe bir yere sı^ınmış olan 1000 kişinin Londra 23 (A.A.) Fevkalâde şiddetli bir borayı müteakıp hızlı bnr yağmur, dün gece Londranın banliyösünde birkaç saat devam etmiştir. Memleketin muhtelif yerle • rinde ayni şiddette fırtınalar kay dolunmuştur. ııliıiınıııiMiıııııiMiıııııııııııınııiıııııiHmılMiiııınııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııiııııııııııııınıııuııiMiııiMiıniMiıııııııııııııııııııııııııiMcıııııiıı Saray Bosna Faciaşı Tunanh misafirlerimiz dün Tak »im abiJesine çelenk koyarlarken Arkadasımiz Ercüment Ekrsm Bey Cihan Harbi yıldönümünün arifesinde bulunduğumuz bugünlerde bu harbe sebep olan Saray Bosna facıasına dair kısa biı yazi silsilesi hazırlamıştır. Yukanda resimlerini gördüğünüz Avrsturya Macaris tan veliahti Arşidük Fransua Ferdinant iîe zevcesinin yirmi sene evvel maruz kaUjVlan suikast ta rihte yeni bir devir açmıs, beşe riveti bu^ün bile tesirleıinden kurtnlamadığı felâketlere sürüklemiş tir. llk yazıyı bugün 3 üncü sahife mizde bulacaksmız. tki gündenberi schrimizde bulunmakta olan Yunanlı tayyareciler Tayyare Cemiyeti Istanbul şubesi müdürü Hasan Fehmi, Tayyare Cemiyeti erkânından Feridun Beylerle birlikte saat 10 da Galatasaray lisesine gîderek Altmcı Yerli Mal • lar sergisini ziyaret etmişlerdir. Ser^i komiseri Nazmi Nuri Bey ve tertip heyeti; Yunanb misafirleri sergînin dış kapısı öcıünde karsılamışlardır. Nazmi Nuri Bey Yunanlı tayyarecilere sergiyi ziyaretlerinden dolayı teşekkür ettikten sonra pavi yonları gezdirmiştir. Misafirler sergideki intizara ve mükemmeliyeti çok takdire şayan gördüklerini söylemişlerdir. sakları yanmıs leylekler «erlnlemcge ve mümkünse bir iki solucan bulmağa çahsıyorlardı. Acaba bu küçücük de renin daima akar bir su halini muhafaza etmesine imkan yok mudur? Kızgm güneşin altında Balıkesir istasyonu civarı ne yanık bir Sahrayikebir manzarası arzediyordu. Burada insan öyle su görmek ihtiyacile bikarar ohıyor ki. Somanın bemen îçinden küçük bir dere veya çay geçiyor. Onun da suyu bu sene azalnus. B'r gunlük ikamet bizi Somanın şurasmda burasmda bir hayli Tayyareciler saat 11 de sergiden ayrılarak Perapalas oteline gitmisler ve büyük üniformalarım giymişlerdîr. Buradan geae otomobillerle Yunan konsoloshanesine gidilmi^tir. Filo kumandanı kaymakam Temelii ve diğer Yunan zabitleri sefir M. Sakelaropulosu ziyaret etmişlerdir. Yunan zabitleri müteakıben Tak • sime giderek Cumhuriyet abidesir.e büyük bir çelenk koymuslardır. Abideden sonra tekrar otele dönül nıüştür. Altmcı Yerli Mallar sergisi ter tıp heyeti sergîyi ziyaret hatırası olmak üzere dün Yunan tayyare zabitleri şerefine Galatasaray lisesi bahçesicıde bir öğle ziyafeti vermiş(Mıjbadi dördüncii sahifede) su bulunduğuna ve eğer biraz çal'S'lırsa daha fazlasının bulunabüecsğine inandırdı. Bununla beraber burada susuzluktan ve kuraktan sTcâyetler vardır. Filhakika bu sene geçen senelere nisbetle bir hayb' yağroursuz ve knrak olmus ve başka senelerde bütün yaz aylarında kesilmiyen birçok çeşmeler bu sene daha simdiden kesilmistir. Bununla beraber su meselesi gene duYUNUS NADt (Mabadi ikinei sahifede) Beşiktaş, kalecisinin aczine kurban gitti Viyanalılar dün Beşiktaşı 73 yendiler, fakat bu mz«flubiyet kalecinin fena oyunundan ileri geldî 55,000 şehide selâm Yazan: Abidin Daver Fransaya çiden Tahrir Müdürümüz Abidin Daver B c i n yoldan ^önderdiği ilk mektup Türk muallimlerîle izcilerinin sehametler diyar> Çanakkaleden nasıl geçtiHe • r!ni anlatıyct. Bu heyecanlı yazıyı «Hem nalına, hem mıhına» sütununda bulacaksmız. ııııııııiMiınııııııiMiıııııııııııııııııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııiMiıııııııııııııınııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııu Ermeni meselesi Yazan: Salih Münir Paşa Bugün 5 inci sahifemizde Vıyana kalecısı Beşıkta şın bir attınınt lıurtarıyor Viyananuı W. A. C. takımı dün de nin şimdiye kadar görülmemiş dereceda Fenerbahçe stadyomunda Beşiktaş takötü oynamasından ve kaleye her aukımile ikinei bir müsabaka yaprruştır. lan şütü tutamamasmdan ileri gelmiş Viyanalılar bu maçı 73 gibi büyük bir tir. Simdiye kadar pekçok muvaffa • farkla kazanmışlardır. Fakat kaydet kiyetli oyunlarına şahit olduğumuz bu mek lâzımdu ki Avusturyalı profesyonel kalecinin dünkü oyunu yalmz seyirci • futbolcuların bu kadar büyük bir sayı leri değil, ViyanaMan da hayrette bı: fark le galip gelms'eri Bes'kta;ın fena rakmış ve bunun içindir ki gol adedi oynamasından değfl, Beşiktaş kalecisi(Mabadi beşinci sahifede)