21 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
1 Hayat Ânsiklopedisi Her evde mutlaka bulun ması lâzım bir eserdir. Siz de bir tane alınız J umhuriyet Onbirinci sene: No. 3666 Teigrat« mewnP ıdmt: cJLX<&, istaabui posta ıcutusa: istanbui.No. 24« Cumartesi 21 Temmuz 1 9 3 4 kısmüe Matbaacalık vs Neşrlyat Şlrketl, 24299 Telefon: Başmuharrir ve evl: 24290. rahrir heyetl: 24298. Idare ve matbaa Hayat Ânsiklopedisi ıncî cüzü çıkmıştır 60 Para siyaseti ve Kıgmet nazariyeleri Umumi Harp sonunda altınlıktan çtkan para bir miiddet altın esasına bağlı kalarak yürüdük • ten sonra evvelâ îngilterede, sonra da Amerikada bu defa esya fi~ atlerinin tazytkile altın esastn • dan da ayrtldt. Alttn, altın esast, sabit, miistakar ve esya fiatlerine göre serbest para. Bunlar mübadele vasttanmn muhtelif istika • metlerdeki son tecrübelerinin işaretleridir. Denebilir ki harpto nu hayatında binnefis paranın Aenüz vazıh ve kat'i ifadesini ba lamıyan hakikî mahiyeti mev zuu bahistir. Okuyuculartmtzt zatnan zaman bu pek mühim mevzu ile alâkadar etmekten hâli kalmıyoruz. Bugün de Deyli Herald gazetesi iktısadî muharriri Fransis Vilyamnn ba gazetenin 10 temmuz tarihli nüshasında çtkan makalesini ba maksatla aynen terciime ve takdim ediyoraz: Amcrikah işçiler çalışmağa başladılar San Fransisko grevine diin nihayet verildi Grev komitesinin kararı üzerine tesanüt grevi yapan sendikalar da işe başladılar I Reisicumhur Hz. Diin öğleyin Yalovayı teşrif ettiler Reisicumhur Hazretleri diin Sğleye kadar Dolmabahçe «arayın da istirahat buyurmuşlar, öğle • den sonra refakatlerinde Dahi • Hye VckUi Şükrü Kaya Beyefendi olduğu halde Ertuğrul yatile Yalovayı teçrif etmislerdir. Staviski rezaletinin son safhası Fransız kabinesi bugün mühim bir içtima yapacak MTardieunün Staviski işini tahkıka memur komisyondaki şehadeti radikal fırkasında telâş uyandırdi, Paris 2 0 (A.A.) M. Tardieunün Staviski rezaletini tahkıka memur tah • kikat komisyonundaki sehadetine ıtbla kesbeder etmez M. Herriot, hâdisenin ne gibi akıbetler tevlit edeceğini tetkik etmek ve ic»p eden kararlan ittihaz eylemek için kabulü lâzım gelen usulü arastırmıslır. M. Herriot, radikal fırka • nın bu bapta takdirde bulunmak ve hüküm verebilmek için lâzım gelen ana • sırı ancak kab>edr v 3 oılack müzakerattan sonra elde edebileceği mütalea • sında bulunmustur. Radikal fırkası rüesası, M. Chautmeps ile rmrtabık kal'rak bu karan vermiş lerdir. Radikal nazırlar, kabinenin ya rm toplanmasını istem*şlerdir. Bu toplanbda tabiatile M. Herriot ta hazır bulunacakhr. Staviski hâdiserindehi aehadetilm fırkaların aranm açan M. Tardiyo Kabinede yapılacak müzakereler ra • dikal fırkasmı tatmin etmediği takdir • (Mabadi altıncı sahifede) Dil Kurultayına hazırlık basladı Kurultaya beynelmilel âlimler de gelecekler Ankaradan seh rimize tasman Tfok DOİ Tetkik Cemiyeti umumi bürosu Dolma babçe saraymdaki daireye yerlesmistir. Biiro bugün * den hibaren Ku ruîtay hazırlıklanna başhyaoaktır. Bu seferki Ki rultaya beynelmi T. D. T. C. Umumi lel kıymeti ve KâtM İbrahim şöhreti haiz bazı Necml Bey âlimlerin de istirak edeceği söylen mektedir. Bu meyanda Sovyet âlimlerinden, bilhassa geçen Kurultaya istirak ehn'f olan profesör Marr ile doktor SamoOoviçten bahsedilmektedir. Ba ilimlerden baska Uroumî Harpte Tür(Mabadi dSrdüncü takifede) msterdamdaJd kansJdıklarm önii almmışsa da, muvakkat • tir. Zira, asayisi Uılâ! ede rek yağmalara kadar varan ba iğ tisaslann asıl köku bugünkü ik • tısadî sryasette olduğu ve ba siyaset eskisi gibî dev?m ettiği için; şimdiHk Crev neticesinde 150 milyon dolar zarara düçar olan San temin olunabilen siikun ve huzurun Fransiskodan b ir manzara muvakkat maJıiyetini kabul etmek icap San Fransisko 20 (A.A.) Grev NewYork 2 0 (A.A.) Grev komieder. komitesinin karan tesanüt grevi yapan te$i 174 reye karsı 191 reyle umumi Ayni iktısadî siyaset değil midir ki bütün sendikalarra tekrar islerine basgrevin bittiğini kabul etmiştir. Fransada yevmiyelerin azaltılmasını ve lamalanna saik olmustur. Oaklandta grev komitesi, San Franmühim kargasalıkların ruhurunu; ttalMillî mahafızlar bir müddet siskodaki vaziyetten dolayı arbk greve yada maaşlarda şiddetli tenkisah, simdevam etmekte mana kalmadığını bildaha kalacak di de Belçikada gündelik ve maaşlarm dirmistir. San Fransisüo 2 0 (A.A.) VaB indirilmesi tasavvurlannı mucip olmakkansıklıklar olmıyacağına kanaat getiPolis 25 komünist levkif etmistir. ta ve iyi malumat alan müdekkiklerin rene kadar millî muhahzlan sehirden Sendikaya dahil olmıyan bir işçi grev mütalealanna nazaran ergeç Belçikada (Mabadi altınct sahifede) dahi Holand*daki hâdiselerin vukuu taraftarlan tarafından yaralanmtştır. nu muhtemel göstermektedir. Ruhu mesele «vnidir: tngflterede sanayii pek maskul vaziyete sokarak 1926 senesinde mfllî umutnî greve sebebiyet veren ve en nihayet 1931 de isyan emarelerine kadar yol açan ayni iktısadî u'yatetti. Dünyanın ekseriyetî azimes'ni tesldl eden memleketlerde tehlikeli tesirleri göriilüp anlaşılmış ve en nihayet bırakılmış olmasına rağmen Fransa, Ital ya, Belçika, Holanda, Isviçre ve altın biokuna m«nsup diğer memleketlerde hâlâ bütün bir azun ve sebatla muhafazai kıymet siyasetine, yani deflâsyona manhktan tamamile uzakhğına rağmen sunsıkı bağlamlmış bir hal de bulunulmaktadır. A'tm blokunu teşkil eden memleketler, Ingriltere ve tn gütereyi takiben sterling bloku mem leketler tarafından altın esasmm bıra kıiması ve bunu müteakıp dolar kıy • metinin düsürülmesi üzerine gerek esya kıymetleri, gerekte altın blokundan ayYerli Mallar sergisini ziyaret eden kalabahk bir hal kütlesi nlmıs memleketlerin fiat seviyesine nisre nazaran gece daha fazla kalabalık Altıncı Yerli Mallar aergisine dün betle paralannm kıymeti lüzumundan hücum etmistir. Bunun da sebebi, fazde sabahtan gece geç vakte kadar birfazla yüksek olduğunu gösteren bir va» la «cak dolayısile plâja, açık hava cğçok ziyaretçiler uğrannstnr. Sergi bahziyetle karşdaşmışlardır. Paralann ba lencelerine, maça ve sair yerlere gi çesinde orkestra, radyo ve me»rubat Hizumundan fazla yüksek kıymette oldenlerin, donüste sergiye tehacüm etnası keyfiyeti bütün dünya sanayi membulunduğundan birçok kimseler de, ba metidir. Dün sergiyi ziyaret edenler, leketlerinde altın esasınm cari olduğu cuma tatilini sergide geçirmeğe karar tahminen, birinci ve ikinci günü ziyazamanlarda ve 1931 buhranma te • vererek ailelerile birukte sabahtan akret edenlerin mecmuundan faılaydu kaddüm eden senelerdt eşya fîatlerinsama kadar kalmıslardır. Serginin birde genîs mikyasta nasıl jiddetli sukutŞekrimizde bulunan bazı ecnebi sey çok paviyonlannda, dün de bir hayli lar husule getirmisse altın a nazaran esyahlar da dün Yerli Mallar sergisini alışveris olmustur. ya fiatlerinde gene ayni düşüklüklere gezmislerdir. Yerli Mallar sergisine, dün g gündu g , sebep olmustur. ıııınıııııııııııınııııııııınııımnııııııııııııııraıııııiıınınınıniıfiııııııııııınmınııııııııınnıııımııınınınmııınıı ıııttıııımnımııııııın uııııııııııııınıııııııııııınııııııııın Viyana takımı dün güzel bir oyımla galip geldi Fenerbahçe çok güzel oynamasına rağmen bu kuvvetli takıma 2 1 mağlup olmustur Halkın sergiye tehacümu Dipburnu Yerli Mallar sergisi dün sabahtan gece yarısma kadar binlerce kişi tarafından ziyaret edildi hâdisesi Ölen Ingiliz zabitinin istirahati ruhu için merasim yapıldı Kusadasınm cenubunda Dipburnı mevkünde bir Ingiliz zabitinin öKimile neticelenen müessif hâdise üzerine dün vak'a mahallinde, donAnmalarda âdet olduğu üzere ölen tngîliz zabitinin istirahati ruhu için merasim yapılacaktı. Son dakikaya kadar bu merasime ait tafsilât alınanamıstır. fiu hâdiseden Tiirk hüumeti, ordu ve donantnası kadar Türk milleti de pek ziyade müteessirdir. Fakat bu, müessif bir kaza olduğu kadar memnu mıntakaya memur askerlerimizin vazifeçinaslığından ibaret (Mabadi üçuneS sahifede) KENDİ KENDİMİZİ TENKİT. W. A. C. maçın dan güzel bir enstantane de yedinci olduğu söylenen bu takım, dün Fenerbahçe sahasında toplanan dött bes bin kişilik bir seyl.ci önünde profesyonel futbolcularm futbolu nasıl oynadıklarını bilfiil Viyananın profesyonel takımla • göstermiş, seyircilere futbolun zevrından W. A. C. takımı dün Fenerkini tattırmış, gösterdiği oyunla bi bahçe sahasında Fenerbahçe takı rinci sıruf bir takım oldugunu heı mile ilk müsabaksmı yapmıştır. Vikese tascfik ettirmiştir. yanalı futbolcular bu maçı 1 2 kaFenerbahçenin aldığı 2 1 netizanmıslardır. ceye bakıp ta bu takımm kuvvetini (Mabadi besinci sahifede) Viyana birincî profesyonel likinFenerbahçe Yüzme yarışiarında da yeni rekorlar yapıldı lllIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllllllllllllMllllllllllllllllllllllMIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllMIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIİIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIUim Karadeniz kıyılarında: 1 Boğazdan çıkarken ÎSMAtL HABİP BEYlN NOTLARl Demek ki olabiliyor! Devlet dairelerinin her görenin, her bakanın yüzüne gülecek bir temizlikte olması nekadar arzuya değer ne lü zvmlu birşey oldugunu söylemeğe hacet var mı> Devlet bindarı milletin 6z malı olduğu için bu suretle onlann haraplıktan korunmalan en mühim bir vazifedir. Ankaraya gidip gelen bir arkadaş orada dığer daireler meyanında Sıh hiye Vekâletini de gormüş. Hayret ten, meseretten geniş açılmış bir ağızla ve haklı bir gurur ve iftiharla bize anlata anlata bitiremiyordu. Bir kere bina çok güzel yapılmış, sonra da titiz bir temizlik içinde yaşatılıyormuş. Arkadas dikkat etmiş. Bu temizlik îçin hiçbir fazla masraf edldiği de yokmuş. Yalnız temiz tutturmağa itina eden titiz bir dikkat bu neticeyi temne kifayet etmekte imiş. Millî mücadele günlerini Ankarada geçirmis olan bu arkadaş Sıhhiye Vekâlethrde inkılâp Türkiyesinin mad dî ve manevî tahakk«kunu görmekten bakikaten pek zijıade memnundu. Bu naddî ve manevî tahakkuk içindç Sıh'hiye Vekâleti ielerinin siiratle ceje yan suretinî de zikretmek lâzımdır. Demek ki olabiliyor Niçin bu olusa umumileştirivermemeli? ** Alfan bloku memleketlerde eşya fi • atlerinin sukutu diğsr memleketlerde olduğu gibi gayrikabili içtinap bir su • rette tesirlerbi göstermistir. ttiraf edilmelidir ki bazı memleketler hüsnü idare sayesinde • fakat daha ziyade hisnü talih diyelim altın esasmdan ayni makla kendilerini felâketten kurtar nuşlardır. Bu memleketlerde sanayi iaaliyetleri azaltılmn olduğundan iflâsltr artrrus, binnetice bütçe muvazenesizliçi baş göstererek para kıymetmin sukutuna mâni olmak için maaşlar tenzil edilmisti. , llk millî tngiliz hükumeti îngiKz lirasını muhafaaa için halkın fedakâr lığına nasıl roüracaat ettise bugün Fransız, Holanda, Belçika ve Italya hüku metleri de frank, florin, belga ve K retin kıymetlerini hrtmak için ayni fe dakârlıklara tahammül olunmasuu göze aldınyorlar. • Altından uzaklaşmış memleketlerin paralan bugün kelimenin tam ve doğru manasüe altına bağlı paralardan daha FRANSİS VİLYAMS (Mabadi üçüncö sahifede) Cinayet mi, kaza mı? Kumkapı Yenikapı arasında cescdi üçe bölünmüş olarak bulunan gencin feci ölümü «cı kazamnbiraz iterisinde Evvelki gece Kumkapı ile Yenikapı istasyonîan arasında feci bir tren kazası olmuf, bir genç tren otiağa Kumkapı istasyonu^ ^ l*n iizerinde üç parçaya ayrılmı» olduğu halde bulunmustur. (Mabadi â$u*ncü sahifede) Boğaziçinden üç gö • Rumellhisan, Arnavutköy, Ortakoy Kıymetli muhamr ve edebiyai ho calarımızdan Ismail Habip B. bir Karadeniz seyahatine çıktı. Arkadaşımız bu uzun dolaşmadan toplıyacağı intıba lan muntazaman «Cumhunyet» e yollıyacak. Teceddüt Edebiyatı Tarihi müellıfi, dışın teşrih ve için tahlilinde göriişlerinin ve hukıimlerinin sade isabetlerile degil bir tablo gibi asıl renklerıle tebarıiz ettirmek hassasında da kud Cüzel rünus: retile tanınmıştır. Beşiktas önlerinden başlıyan üstadın intıbaları; alelâde bir seyahatin notlarmdan ziyade hareketli hayattan canlandırdığı tablolar olacaktır lik yazıyı bugün neşrediyoruz: Dunyanm her yerinde deniz de var, nehir de; fakat denizin nehir veya nehrin deniz olduğu yalnız buradadır. (Mabadi üçüncü sahifede)
