16 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhariyet 16Teromuz 1934 Beklediği Aşk Edebi roman Yazan: A İpek sanayiinde ıslah tesebbüsleri Bursa Ticaret Odasının yaptırdığı tetkikat Bursa (Hususî muhabirhniz • den) Bursa Millî Sanayi Birliği, Ticaret Odasmın yaptırmaya karac verdiği kondisyon müessesesi etra frada mütehassıslara tetkikat yaptırmaya başlamıştır. Bu tetkikattan sonra alınacak mütalea Odaya ve • rilecek ve Ticaret Odası kondisyon müessesesini bu sekle göre tesis edecektir. Sanayi Birlîginln, kondisyon mü essesesinin biran evvel tesisi için serdettiği sebeplere nazaran, ipekçiliğin ve ipekli kumaşçılığm bugünkü vaziyeti çok karışıktır. Denyelee her fabrikaya göre değitmekte, yani fabrikAİarda muayyen bir denye usulü tatbik edilmemektedir. tpekler bunun için (iyi ipek, kötü ipek) diye ikiye aynlmaktad'ır. Halbuki tezgâhlacımız ve isçile • rimiz Avrupa tezgâhlarından ve Avrupa isçilerinden hiç farksız oldukları halde sırf ipek denyelerinin tehalüfü yüzünden kumaşlanmızm tam manasile Avvupa kumaşları evsafını haiz olamaması bir noksan teskil etmektedir. Kondisyon müessesesi denyelerî tayin ve tesbit edeceğinden bu intizam dolayısile nefis kumaş imali mümkün olacak, eğer koza fiatleri de Avrupa piyasasma uyarsa ku maşlartmızı Avrupaya bile ihraç etmek kabil olacaktrr. Bursada kurulacak kondisyon müessesesi için Marsilya, Liyon ve Italyadaki kondisyonlarda tatbik edilen cetveller alınmış, mütehas • sıslar, evvelce Avrupaya ipek ih • raç etmekte olan fabıikatorlar, Böcekçilik Enstitüsü müdüı ü ve Birlik idare heyeti bir içtima yaparak, yapılacak kondisyon talimatnamesinin esaslannı tesbit etmiş ve tekemmül ettirmek üzere talimatnameyi mütehassıslara vermşitir. Masa İktısat İşleri PERlHAN ÖMER Kömür istihsalâtımız Alınan tedbirlerin şimdiden faydası görüldü, hem istihsalâtımız, hem de ihracatımız artıyor Kömür havzasında son zamanlarda alınan tedbirlerin ve harice kömür sa • tışlaruıın erhnlması için sarfolunan gayreierin istihsalât ve ihracat sahasmda iyi teshleri görülmeğe başlanmısbr. Son 4 senedenberi her senenin ilk üç ayında 350 4 0 0 bin ton arasında tehalüf eden istihsalât miktan bu sene iptidasmd?n mart nihayetine kadar 459 bin tona baliğ olmustur. Son senelerin ilk 3 aylannın istibsalât mktannda husule gelen tabavvülâh takip edebilmek için bu müddetlere ait istihsalât miktarlannı aşagıya dercedi • yoruz: İlk 3 ayhk Kömür istihsalâtı 1930 365 bin ton 1931 358 » > 1932 346 » » 1933 403 > » 1934 459 » » Kânunusani 9 3 4 basından mart so • nuna kadar olan 459,000 tonluk istihsalâta nisan ve mayıs aylanndaki is tibsalât miktan olan 399,000 ton ilâve olunursa bu senenin ilk beş ayı zarfında kömür havzamızra umum istihsalât miktannm 857,600 tona cıktığı görü • lür ki; vasatî olarak ayda 171,500 ton istihsalât yapümış demektir. Ayhk vasatiyi bu mik'ar üzerinden alırsak mütebaki 7 ay zarfmdaki istihsalâtımızro 1,200,000 tona baliğ olarak 1934 se nesinin umum istihsalât nuktannm berha'de 2 milyon 100 bin tonu geçeceğini mübalâğesız tahmin edebiüriz. 1933 senesi zarfında havzanın umum % istihsalât miktan 1 milyon 861 bin ton olduğuna göre 1 9 3 4 istihsalâhnuı hükmetmek lâzım geliyor. 14 Uâ 15 derecelerinde fazlalaşacağına ayn şu miktarlardfdır. Kânunusani 9 3 4 Şubat Mart Nisan Mayı» 40.000 32.000 33.000 60,W)0 52.000 RADYO Bu ciksamki program İSTANBUL: 18,30 fransızca ders 19 Dr. Ali Şükrü Bey tarafından konferans 19,30 Türk musiki neşriyatı (Ekrem, Ruşen, Cevdet, kemanî Cevdet, Şeref, İbrahim Beyler ve Vecihe, Belma hanımlar) 21,20 Ajans ve borsa haberleri . 21,30 stüdyo orkestrası, hafif musikL VtYANA: 19.05 modern Cin musikisi 20,35 hava haberleri 20 45 konferans 20,55 musiki . 22,20 on dakika musahabe 22,30 konser 23 35 akşam havadisleri . 24,05 gece konseri (plâk) ve dans musikisi. VARŞOVA: 17,05 memleket musikisi . 18,05 keman« 18,45 şarkı 19,20 salon musikisi 19,50 muhtelif 20,45 plâk, musahabe 21.07 havadisler . 21,17 hafif konser . 22,17 halk konseri 23.20 dans musikisi. LÜKSEMBURG: 20.05 Chopin musikisi 20,30 konser 20,45 Fransa turu (Marsilyadan) 21,05 havadisler 22,15 senfonik konser 23,05 klâsik konser (Vichy kadnosundan). BUDAPESTE: 18,05 opera orkestrası 19,20 hikâye. ler . 19,50 plâk 20,35 musahabe . 21,35 org konseri 23,20 dans musikisi 24,05 konferans 24,25 Tçigan musikist ZÜRÎH: 17,35 şen musiki • 18,05 şarkı . 18.30 keman 19,35 kadın saatl . 20,55 memleket musikisi . 21.35 kcnferans • 22,05 havadisler 22.15 musîkişinaslar üzerine konferans 23,20 şatranç turnuvası haberleri. PRAG: 18,55 plâk 19,25 Almanya havadisleri . 20,05 musahabe 21,15 musikide ml< zah . 21,55 iki plyano ile konser 22,15 Bratislavadan nakil . 23,05 son havadisler 23,50 Almanya havadisleri. BÜKREŞ: 19,10 hafif musikl 20,05 orkestra 21,05 konferans, salon musikisi 22,05 şarkı . 22,35 piyano konseri . 23,05 rad« yo gazetesi 23,35 naklen musiki LONDRA ( R e g i o n a l ) : 21,05 musikl . 22,05 Trio 22,50 plâk 23,20 havadisler 23,35 dans musikisi. TULUZ: 20,35 havadisler ve filim şarkılan 22,05 orkestra konseri 22,35 salon mu. sikisl . 23,20 havadisler ve Tuluz civarı şarkılan 24,05 dinleylciler zamanı ve dans mnslkisi 1,05 geceyanfcı haberleri, operet musikisi. tilker ken 8akin, kat'î bir «esfe amcastna cevap veriyorda Ya... Biz bunları hâlâ dinliSöylenen Iâkırdılara ehemmiyet yor, ve makineli kuklalar gibi ya • bile venneden amcasımn büyük bir pıyoruz. Hele geceyarısma kadar alâka gösterdiği yeni misafirleri gene birer köseye dikilip hesapla tetkik ediyordu. Bu yeni misafirler kipırdıyarak, onların sıkmtı mem • iki erkek kardesti, büyügii 35, 36 baı münakaşalarını dinlemek daha yaslannda Sedat Sami isminde feci oluyor. meşhur bir avukat, küçüğü Necmi Peki ama ben size Adaya taSami, 30 yaslannda yüksek bir muşmdğınızdanberi asağı yukan bir sikişinatı. lkisî de biribirlerîne benaydır hemen h«rgün gibi geliyo ziyorlardı, yalaiz Necmi Sami darum, bir iki kere yemeğe de kal • ha çirkindi, ağabeysinin uzun bodım, böyle birsey gb'rmedim. yuna, genis omuslarrna mukabil, o, Gündüz, Amcam olmadıği za< ortanm kısası, zayıf küçük omuzlu Tnan geliyorsun, bu akşam göriir • idi. Yüzü de daha zaıf ve daha so»ün. luktu. Lâkin çok genis alinlı, sey Demek yengen size karısmaz. rek siyah saçlar, siyah parlak göz Ne münasebet, yengecn seker ler, iri kemikli burunlar, geniş gibidir. Hoş amcam da çok iyi a renksiz dudaklar, köşeli çeneler, damdrr ama, zavallı hasta... ikisinde de ideta eşti. Semiramis nem konuşuyor, hem Semiramisi bilhassa Sedat Samide büyük bir itina ile giyiniycrdu. nin gözlerindeki, sesindeki keskin Saçlarını bir defa daba düzeltti. Bir hâkim mana mesgul ediyor, sinir kaç a dım gerileyip, aynaya son de» lendiriyor, bu derin keskin gözleri fa olarak dikkatle uzun uzun bakbulutlanmıs götmek, bu hâkim sesi tı. Ve gülümsiyerek Jaleye döndü: boğuklaşmıs, titrekleşmis duymak Hazırım!.. arzusunu veriyordu. Hele kendisine Sana tnor ne yakısıyor, bir seodadaki vazolar kadar bile ehem • nedir daha da güzelleşmişsin. Biz miyet vermemesme bikbütün sasımektebi bitireli bir sene oluyor deyor, tahammül edemiyordu. Nihayet ğil mi?.. Zaten mektepten çıkar çıkbu acaip mahluku biriz anlıyabilmaz biribirimizi kaybettik. mek için büyük bir dikkatle lâkır • Kaybetmedik, sen tzmire gitdılannı dinletnege basladı. Sedat tîn, neyse gene buluştuk. Ada heSami sigarasının külünü silkerken, pimizi bîrleştirdi. Biliyor tnusun sakin, kat'î bir sesle amcatına ceViyal de burada, geçen gün iske • vap veriyordu: lede gördüm. Adres verdim, gele Hayır beyefendi, hayatı olducek. ğu gibi görmek için yaşlı olmak lâ Nasıl değişmis mi? Acaba zım değildir. Ortada açık duran »por çılgınlığı devam ediyor mu?» birşeyi en ufak noktalarına kadar Galiba artmış bile, kıyafe • görebilmek için fazla yaş değil, tinden öyle anlaşılıyordu. kuvvetli bir göz lâzımdır. Hatta diKapı yavaşça Turuldu, ve teredyebilirim ki, kuvvetli bir ahlâka dütle aralandı. Hizmetçi kızın be • malik olan normal bir insan aşağı yaz takkeli başı göründü: yukan mukadderatını bile tayin Misafirler geldiler, efendim. edebilir. Beyefendi: Küçük hanımlara söy • Semiramis hafifçe dudaklarıru le gelsînler!. dedi. bükerek kalktı, balkona doğru yüSedat Sami sigarastnm különu Baş çekildi, ve kapı yavaşça ka pandı. Semiramis gülerek Jaleye döndü: Tamam!. Amca bey köpür müstür. Üstelik anlayısıma göre bu seferkiler öyle her akşamki misa firlerden değil, pek ehetnmiyetli kinueler. *** Sofradan kalkmıslardı. Gene erkekler yumuşak koltuklara yer leserek, ağır mübahaselere dalmıslar, kadınlar da dinlemek mecburiyetinde kalmıslardı. Fakat bu sefer Semiramisin canı sıkılmıyordu. rüdü. Daha fazla dinletnege lüzum yoktu, karşısındaki adamı anla • mıstı. Hayatın, normal bir insanm tayin edebileceği mukadderati ne olabilirdi?. Sabahtan akşama ka dar çalışmak, akşam elinde paketlerle evine dönmek, çorap paketini karısma, seker paketini çocuklan na verdikten sonra yıkanıp temizlenerek sofra basına oturup çorbasını içmek, yavrulannm da kendisi gibi yüksek bir adam olması için dua etmek.., (Mabadi var) Yekun 217.000 Bu miktar 'hracafan 44.000 tonu gemilere ihrakiye olarak verümis; (173,000) tonu da doğrudan doğruya ecnebi memleketlerine hanrmle olarak gönderOmistir. Ecnebi gemilerine bu müddet zarfında tstanbul limanından verilen hamule miktan henüz malum değildir. Maahaza bunun mühim bir miktar tutmadığım söylüyebiliriz. 1933 senesinde bamule ve ihrakiye olarak baslıca ecnebi memleketlerine yapılan sevkiyphn ehemmiyet dereceleri aşağıdaki cetvelde görülmektedir: 1933 kömür ihracatımız (Biner ton hesabile) Hamule İhrakiye Yekân Umum miktarı 361 118 479 232 Yunanistana 160 72 17 92 Italyaya 75 64 Mısıra .64 2 24 Macaristana 22 1 17 Romanyaya 16 12 12 Suriyeye 1933 senesinde hamule olarak ihraç olunan 361,000 ton kömürün % 4 4 ü Yunanistana, % 21 i ttalyaya, % 1 8 i Mıtıra, % 6 sı Macaristana, % 4,5 i Romanyaya, % 3,2 sî Suriyeye gitmiştir. Geçen sene ihrakiye olarak verHen 118,500 ton kömürün % 60,4 iı Yu • nan, % 17 si tnguiz, % 14,2 si ttal • yan gemilerine tahmil olunmustur. ln • güiz gemileri ihrakiye olarak 1933 senesinde Havzadan 17,000 ton kömür almıslardır. Yunan ve Italyan gemfle • rine verilen ihrakiye kömürler miktan mütenazıran 72,000 ve 21,000 tondur. ADllYEDK Bundan bir miiddet evvel Köprü üzerinde Matmazel' Suzanı öldür mekle maznun Ajans memurların dah Fedaî Beyin munakemesi Ağırceza mahkemesinde neticelenmis ve makamı iddianin iddiası dinlenmek üzere dava talik olunmustur. Bu senenin ilk aylarındaki ihracat Bu senenin ilk aylannda kömür h a v zamızdan ecnebi memleketlerine yapı • lan ihracat miktan aylık olarak ayn Köprü cinayetinin mahkemesi bitti Yumurta ihracatımız için alınan tedbirfer Yumurta ihracatımızın inklş'ff'îçin ahnacak baslıca tedbirler arasında bir yumurta ihraç nizamnamesinin tanz ; mi isrnin de bulunduğunu bildirmiîtik. Bu husustaki fikirleri ahm'k üzere Ticaret Odasında ictimaa davet edilen yumurta tacirlerine, yumurta ticaretimiz mü • nasebetile hazırl'nnus olan bir izahname de okunac'khr. Bu izahnamede, baş lıca ihraç maddelerimizden olan yu murtalanmızm emsaline faik olduğu ve bu ticaretin çok daha fazla inkişafa müsait bulunduğu anl?*ı'maktadır. Türkive, muhtelif iklim mmtakala • nna malik olmak itibarile her mevsim • de fasılastz surette yumurta istihsal e den bir memleketHr. Bundan baska ya: murtalar cins ve lezzet itibîrile rak p lerine daima faik bulunmaktadır. Bil • hassa şimal memleketierinde sun'î zi • ya aitında yetişen, yumurtlamaya cebred'ci maddelerle yumurtlıyan tavuk • Iann verdiği mahsul görünüş itibarile büyük ve muntazam b<le olsa. evsafı C'hetrnden Türkive yumurtalarmdan dundur. Bu yumurtalarm akı seffaf olmadığı gibi, sanl'rının rengi de yesile çalmaktadır. Bundan baska tavuğa yedirilen yumurtlahcı ilâçlann kokusu da bu yumurtalarda buîunmaktadır. Bu ib'b?r1a bilhassa Belçika yumurtalan tavuğun tabiî değil, marazî mahsulü mahiyetindedir. Bu izahnamede yumurtaîanmızm maliye! fiatleri noktasmdan da rakip • lerine faik olduğu zikredilmekte ve ba9 zi yerlerimizde yumtnt . maliyet fiati nin bile obnadığı ilâve olunmaktadır. tzahnamenin bu kısmı, yumurtanm müstahsile bedava mal olduğunu iddia et • mekte olduğundan perşemb« gunkü içb'mada bu iddia etrafında münak'şalar açılr<! muhtemeîdir. Meyva ve sebze toptan satış listesi .^ Kdbzanallar cemiyeti bildiriyor: 15 temmuz 934 Bırinci İkincl Kılosu Kilcsu 30 2018 Kayısı yerll 18 108 Şeftali 30.25 1815 Armut akçe 7 Armut kaymetl 5 Armut Serfiçe 6 Armut adıyaman 5 . ' " Armut kantartopu 10 9 Armut kızıl 6 5 Armut Edremlt 20 15 Vişne 10 8 Enk türbe 5 3 Erik sıra 10 8 Zerdali 6 5 Dolmalık biber 6 5 Dolmalık biber yerll 5 4 Sivri biber 5 4 Fasulye Ayşekadın 8 7 Fasulye çah 25 20 Bamya 3 2 Kabak 3 2 Patlıcsn adedl 450.400350 Salatalık Küfesi Rusya ile iş yapan iacirlerimize Türkofisten tebliğ edilmistir: cMoskova ticaret konseyyeliğine tayin edilen Mümtaz ve Prag konseyyeliğine tayin olunan Avni Beyler, mahallî memuriyetlerine hareket edeceklerin den, hareketlerinden evvel tüccar ve alâkadar zevatla temas arzusundadır lar. 15 ve 16 temmuz 9 3 4 pazar ve pazartesi günleri Türkofis tstanbul şube • sinde sabahtan aksama kadar bulunacaklardnr.» Yeni'eme bürolarının vazifesi bitiyor Adliye yangınında yanan evrakı yeniden tanzim temek üzere teşkil edilen Yenileme bürolarmm vazifeleri bu ayın on dokuzunda tamam olacaktır. Bu tarihten sonra bürolara yapılacak müracaatler kabul edil • mlvecektir. Muhakemelerin yaz tatili Bu ayın yirmisinden itibaren mahkemeler yaz tatiline başlıyacaklar . dır. Tatil müd'deti eylulün yirmisi ne kadar, yani iki ay devam ede cektir. Yalnız Ağır ve Üçüncü ceza mahkemeleri tatil esnasında nÖ • betçi kalacaklardır. Evvelki gece Beşiktaşta manifaturacı Kemal Beyin dükkânından yangın çıktığını ve etrafına sirayetle altı dükkân yandıktan sonra sön dürülebildiğini yazmıştık. Yangın çıkan dükkân 12 bin liıvaya sigortalıdır. Şüpheli görüldüğü için bu yangın hakkmda Müddeiumumilikçe tahkikat yapılmaktadır. ( Yeni EserSer Mektep kooperatifçiiijii Kooprasyonun yalnız ikUsadî değil, anlâki ve lçtlmaî bir teşekkül olmasına bi. naen Maarif Vekâletince bütün mekteplerde takbenin kooperatif şirketlerl tesis etmesi içm mütemadi teşvikatta bulu nulmuştur. Filhakika bugün bir koope . ratifi olmıyan mektep hemen hemen yoi gibidir. Fakat birçok muallimlerce koo peratifın mahiyeti ve ondan beklenilen terbiyevî gayeler hakkmda pek az şey bilindiğinden bu teşekküllerden lâyıkile lstifade edilememektedir. ı Uzun senelerdenberi kooperatlf edebiyatmın tetkıkile uğraşan muallim Hakk Baha Bey tarafmdan ahiren fransızca . dan Mektep K&operatifçiliği unvanile tercüme edilen bu kıymetli eser Maarif Vekâletince de takdir edJİmiştir. Fiatf yirmi beş kuruştur. Besiktaş yangını Idam cezası Bundan 14 ay kadar evvel Saf • ranbolunun Bostanbükü köyünden tsmail isminde birisi, kayınpederini bir taırla meselesiden dolayı 38 yerinden bıçakla yaralamak suretile öldürmüstü. Bu katil hakkmda Bartın Ağırceza mahkemesi idam kararı veraniştje. ^ Kimyaqer •" Hüsaırreddin Tam idrar tahlili 1 0 0 kuruştur. Bılunjum tahlilât Bahçekapı, Emlâk ve t y tam Hankası karşi5ind3 Izzet Bey Hanı Beyoğlu Besinci Noteriiği Canibi Âlisfne Efendim; Balatta Hacıisa mahallesinde Ohrido sokağında 13 numaralı hanede sa kin iken elyevm ikameti mechul bulu nan tsak Molho Efendinin İstanhul besinci Noterliğinden 5 eylul 1933 tarîhli ve 9253/218 numaralı vekâleti umu • miye ile vekili umumisi isem de mes • leğimin avukat olmam?sı ve bazan hususî mazeretlerime binaen vekâleti meıkureden istifasına mecburiyet h^sıl olduğundan istifasile ve keyfiyeti istifamı kendisine malum olması içfn usu'en yevmî gazete ile ilân edilmcsine müsa 163 kişilik bir kafile Uludağa çıktı Teşekkürii alenı Senelerdenberi çektiğim ıztırapla nma hazik ameliyatla nihayet verip hayatımı k?zandıran profesör M. Nissene ve refiki doktor Bürhanettin Be • yefendiye hastanede yattığım müddetçe gördüğüm ihtimam ve nezaketlere aleni tesekkürlerimi takdim ederim. Süreyya Tevfik Kautzkiye göre sosyaiism Muellifi: Kautzki Lisanımıza çeviren: Sabiha Zekeriyya Bir senede bütün mületlerin edebi ve içtimal en muhallet eserlerinden 100 kitap cıkarmak üzere teessüs eden (Dün ve Yann) kütüpanesi külliyatınm beşmci eseri «Kautzkiye göre sosyalism> çık mıştır. Bu eser sosyalismi anlatan en meşhur eserlerden biridir. Muellifi sosyalismin en büyük âlimlerinden Kautzki, müter . ciml Sabiha Zekeriyya Hanımdır. Sosyalismin ne olduğu, nasıl doğacağı, nasıl bir cemlyet kuracağı hakkmda taır bir fikir edinmek için bundan iyi bir eser olamaz. Mevzu gayet sade bir lisanla ve herkesln anlıyabilecegi şekilde yazılmıştır. Sabiha Zekeriyya Hanım tercümeslndte znuvaffak olmuştur. Fiati 75 kuruştur Kâbilde acı'acak sergi Efganistanda, Kâb'lde ağustosun 2 7 sinde açılacak o'an sergiye iştirak edeceklere Efg^n hükumetince büyük teshilât gösterilmesi kararlaşt;nlmı*'ı. Zirast Vekâ'et'miz d e alâkadarlara bu tesbilâtın mahiyeti hakkmdaki malu • m^*ı aynca bildlrmiştir. Sergiye gönderilecek esyanın Efga • nittan hududundan Kâbile kadar nakil ücretlerini Efganistan millî bankası ö diyecek, sergi yerleri de meccanen tahsİ3 olunacaktır. Gelen malum a ta nazaran, Kâbilde • ki sergiye ist'rsk için simdiye kadar en ziyade Sovyet Rusya ile Almarya ve tngiltereden müracaatler vuku bul • mustur. ( Askerlik tşleri ) Şehit yetimler.'nin ikramiyeleri Beyoğlu Askerlik şubesi r'yasetlnden: Beyoğlu Askerlik şubesinde kayitli maIulen mütekait zabitlerle askerlerln ve şehit yetlmlerinm 934 senesine ait tütün ikramiyeleri gelmlştir. Tevziat günleri: Her haftanm pazar günleri öğleden sonra malul zabitlerin. Her haftanm salı günleri öğleden sonra malul askerlerin. Her haftanm perşembe günlert öğleden sonra şehit yetimlerinin şubeye müraca. atle lkramlyelerinin muayyen günlerde almalan ilân olunur. Bursa (Hnsusî) Bursa Besinci jYerli Mallar sergisinin tertip ve dağ sporları kulübünün idare ettiği son Uludağ seyahati çok kalabalık olmus v« Uludağ zirvesine çıkanların yekfinu sin diye kadar hiç görülmemis bir m.'kta • ra baliğ olmustur. 163 kisi bir dağcı refakatile zirveye çıknuslardır. Resminvz ekserisi tstanbullu olan bu gruptan bir kısmmı gösteriyor. ade buyurulması rica olunur. Hasköyde Keçecipiri maballesi Tprzikas'm sokağında 5 No. Iı Kanede mukim tsak oğlu Avraır (1148)