17 Temmuz 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

HACI BEKİR Ticarethaneleri; Yerli Mallar Sergisîne iştirak etti. s J umhurryel .' NO. 3 6 6 2 Teîgraf ve mektup adreai: Cumhuriyet, Istanbul Posta Jtutusu: îstanbul, Na 246 Sall 1 7 16111111UZ 1 9 3 4 Telefon: Ba$muttarrtr ve evi: 24290. Tahrir beyetl: 24298, îdare ve matbaa tosmlle Matbaacüıfe ve Neşrlyat ŞlrkeÜ, 24299 Hayat Amiklopedisi ınci cüzü çıkmışhr Denizcitikte hangi Yollardan yürümeli, Neler yapmalıyız? ir Türk denizciliği var ki bü • tiin zoriuklara rağmen gene ayaktadır. Müstesna bir ehemmiyet verüroemi* olmakla beraber Cumhuriyet rejiminde dahi Türk de nizciliği canb bir atalet kuvvetile adeta kendi kendine denilecek bir cereyan içinde yüriiyüp gidiyor. Atalet kuvveti ilk alman hızm kuvvetidir. Buna nazaran Türk denizciliği ve Türk gemicüiği pek eski olmak lâzımdır. Filvaki öyledir, burası herseyden evrel üzerine balmumu yapıstoilacak bir noktadır. Osmanlılarm Çanakkale Boğazınm Anadolo kıyumdan Rumeli yakasma salla geçmis olmaları yalnız bir efsaneden ibarettir. Türkler bu sal hikâyesinden çok evvel Marmara ve A • dalar denizlerinde adamakılh denizeiIik ederek gemiler yürütüyorlardı. Tarihin bu kısmı vesikalarile izah ve tafafl olımmaga değen bir parçasıdır, ki erbabmm himroetfle yazılıp nesredilmesini siddetle arzu ve temenni ede • Kuşadası civarında bir hâdise Küşat resmini yapan Celâl Bey mühim bir Safıîl muhafızlarımız «dur» emrini dinlemiyen sannutuk söyledi Bursa 16 (Tedala ates açiıîar, sandaldaki Ingiliz zabitlerinden lefonla) lk biri denize düşerek kayboldu, biri de yaraland* tısat Vekili dün Ankaradan verilen malumat Ankara 16 (A.A.) 14 temmuı günü Kusadasımn 30 kilometro cenu • bunda Dipburnu önlerine yelkenli bir sandal yanasarak içînde hüviyeb' meçhul üç adamın çıplak olarak sahühnize yanaştığuu gören sahO muhafızlanmız muhafaza ve gümrük kanunlan mucibince bunları tevkif etmek istemiş ve verdikleri «dur» emrine itaat etmi yerek kaçmağa tefebbüs eden bu meç | hul şahıslara karşı havaya silâh atmak' la ihtarda bulunduktan tonra üzerlerine ates açmağa mecbur olrouslardır. Buna rağmen sandal durmamıs ve orHâdismnin cereyan etttği havalıy* gösterir harita tadan kaybolmustur. Bilâhare bir mo> (Mabadi altmct tahifede) geceyi Uludağ otelinde geçirdikten tonra bugün şehre dönmüstür Bugün Belediyeyi ve Haflc Fırkasım zi yaretten sonra süttozu fabrikasma gitmts ve ren(~ küsadı bizzat yapİttısat VekülmİM mı*hr. CeîOl Bey Vekil Bey fabrikaya girmeden evvel su nutku soylemiştir: < Hükumet memlekette ana sa • nayii vücude getiriyor. Bu ana sana yide millî sermayeye ve hususî teşeb büslere aynca bir krymet ve pay bı rakmtşfar. Ana hatlann haricinde d« mütesebbislerin sanayî vücude getir melerini büyük bir memnuniyetle karşılamaktadır. Gördüğüm bu mfiessese modern ve teknik esaslara istinat ediyor. Memlekeb'mizde yepyeni bir istir. Bu cihet sayanı takdir olmakla beraber asıl be • nim ha'zi ehemmiyet bulduğmn nokta memleketin umumî hayvancdtk poli tikastna nafi oluşudur. Hayvancılığın flerlemesme hükumet büyük ehemmiyet vermektedir. Çünku hayvancılık ilerlediği takdirde müte şebbisler artacak ve halk refaha kavusacaktır. Bu modern müessese maddei iptidaiyesini memleket dahilindehî 9 CMabadi Gçüncü sahifede) Sisamdan sahillerimize gelen esrarengiz sandal İlk süt tozu fabrika mız dün açıldı Reisicumhur Hz. Dün Kızılcahamam banyolarını teşrif buyurdularj ! bugün Gerede üzerînden Boluya hareket ediyorlar i Anlcara 16 (Telefonla) Gazi Hazretleri bu sabah «aat dokuzda refakatlerinde Dahiliye Vekili Şülcrü Kaya Bey ve Fahrettin Paşa olduğu halde Kızılcahamam banyolanna hareket buyurmuf lardır. tiin köylüleri yol boyunca top lanarak Reisicumhur Hazretlerini büyük sevinç ve tezahür lerle karşılamıslardır. Reisicumhur Hazretleri ge • ceyi burada çamlıkta hazırlanmıs olan çadırlarda geçirecek ler ve yann Gerede fizerinden Boluya hareket edeceklerdir. Kızılcahamamda Kızılcahamam 16 (A.A.) Reisicumhur Hz. refakatlerin • de Dahiliye Vekili Şükrü Ka ya, Gazi Antep meb'usu Kılıçali, Nuri, Riz^ meb'usu Hasan Cavİt, Büerîk m ' *u Salih ve Bolu meb'usu tsmail Hakkı B«ylerle ordu müfettişi Fah rettin Pasa ve maiyetleıi oldu • ğu halde Kızılcahamamı teşrif buyurdular. Mratakamn bu ^^•^*~ ^^^^^ ^^^^^ ~^^^^r ^^^^ Ismet Paşa Hz. Ankara 16 (Telefonla) Basvekil Ismet Paşa Hazret lerinin refikalan Hanımefendi dün aksamki trene raptedi len hueus! bir vagonla lstan bula hareket etmistir. Başvekilimiz, son dakikalarda zuhur eden bazı işlerden dolayi hareketlerini tehir et mîslerdir. ^^^^^^^^^^^r^^^^^^« riz. Tarihimizin yalnız Osmanlı devrini d e alsak Türklerin ba kısım hayatla rmda kara işlerine olduğu kadar deniz işlerine de ehemmiyet ver mif olduklannı görürüz. Istanbul mohasarasmda karadan gemi yurS • ten bir milletin denizciliği nekadar kuvvetli oldugımu anlamak güç bir «ey defcildir. Bu işi boyle basaran bîr milletin deiÎKiîkte meMcs «uSibi olacak kadar eski bulımduŞn bedahe • ten meydanda bir hakifeattir. tstanbul mubasarasile Kıbns, Rados, Girit se ferleri ve Akdeniz akınlan hemen hemen birer adımlık mesafelerdir. Akdenizden tasarak Umnaan e*ı«în1erinde Hindistana doğru yelken acan bir mllletrâtdenizcilifi «3* «rötürmeı büyfik bhr iştır. Ayvazofıkinin Sultan Aziz zaraa* nına ait deniz Türk denizciligi tablo lan bizim içiıt bütün dünya haznelerine deger kıymette hakikî san'at eser leridir. Bunlardan anlarsımz ki atalet kuvveti dediğimiz zaman biz ucubucağı bulunmıyan koca bir tarihin büyük •e canlı hareketlerini kastediyoruz. Denebilir ki Türk denizciliği mazisîne nisbetle bugün dahi sönük bir ınevki dedir. Türk vaktfle gemiyi yahıız yü • riitmez, belki hem yapar, bem yürü türdü. Hahrlara gelir ki simdiki zaınamn demir ve çeük gemiciliği eski zamamn ahşap msaahna nisbetle çok fleri ve çok yüksektir. öyledir, ve öyle olması da pek tabiidir aroa genunra keresteden veya demirden yapılması yahıız zaman ve terakki farkmdan ibarettir. I» gemıcilikte ve denizciliktedir ki bu, bizde her zaman var olan bir iş oldu. Buhann kesfîle «anayie tatbikı her sahada oldugu gibi denizciukte de Türkün beîlibash bir inhitat devresi başlangıcmı teşkfl etmistir. Biz tarihin makine dev rine tam vaktmde mtıbak edemedik: tste asır süren bunca felâketlerin ba«! Bu hulâsa bize düstüğümüz yer kadar kalkacağımız yeri de gosterebilir. Hâlâ her tarafı denizlerle çevrili bir ülkenin içinde oturnyortız. Difer dünya mnietlerile aramtzı denîzler avmyor ve daha doğrusa denizler bîrlestirivor. Bu mavi mayim uzermden crva gibi kay malı, ruzgâr gibi uçmaliyız. Mesrutiyet devrinde donanmamıza çekidüzen vermek iç : n Gambel ismin de bir tngiliz Anuralı getirmistik. Bu halis muhlis denizci adam Türk bahriyesmde çok sevimli ve bilenlerce hâlâ hürmetle anıhr pek tatlı hahraiar bmknnstır. Bizce Amîrahn en kıymetli tarah Türkun denizcfl'Tt ve gemicflik kabilivetine canlı bir sahit olmasmda dır. Türk gemicileri baba Gambeli sevdîkleri kadar o da Türk bahriyelisine bayılımsh. îneiliz Amiraimm en beftendigi islerîmizden bîri, Türku perçin yapmakta en usta tnarHiz amelesile omuz ooüşecek yükseklikte görmesidir. Filhakika o zaman bir tersanemiz ve henüz perçincflerimiz vardı. O ustalar ki fstiklâl cidali esnasmda ahlmu Sakarya koprülerini kırikorlarla kaldndılar, yerli yerlerine koyarak fizerlerinden trenler freçirdiler. Buna san'atin dehası derler. Bir pırlantayı islemek bu zâ • kaba isten daha ince de$i1dir. Türk denizciliğini yeniden canlandır Rüşvet hâdisesi Mahkeme kararı dün teblig edildi, Metr Salem ve Faraci Ef.ler ağır para cezasına mahkum olduTar Bulgarlar baklayı ağızlarmdan çıkardılar Novo Vreme gazetesi «Trakya bugün Türklerin esaıeti altında inliyen bir Bulgar eyaletidir>> diyor Ibretle okunacak bir yazı Metr Salem ve Leon Faraci E tendiler * mahkeme huzartznda Kalabalık ve meraklı bir kütle karan dinlemek için daha erken • den mahkeme kapısı önünde do • lasmağa başlamıstı. Muhakeme salonu saat 17 de açü • dı ve samiin içeri ahndı. Rei» Asım Bey müdafaa vekille(Mabadi uçuncü sahifede) Ankara 16 (Telefonla) Ma • liye Vek&leti nakit isleri müdür nauavicıi Rüstü Beye rüşvet vermekle maznun olarak muhakeme edilmekte bnlunan Metr Salem ve Leon F u ı Efendiler hakkıoda birinci . mahkemesinde verilen karar busun tefhim edildi. Üniversitede tahkikat yapılıyor Imtihanlarda yolsuzluklar mı olmuş? Haber aldı • ğımıza göre Ü • niversite doçentlerinden bazıla • n hakkında Vekâletçe tahkikata başlanmıstn*. Bu tahkikat, bilhassa Hukuk Fakültesi imti hanlanndan birinde cere^ *" * ı ^ eden bir yolsvluk hakkındaki üniversite binan ihbar üzerine açılmıştır. Henüz mahiyeti ve ne dereceye kadar doğru olduğu tahkik edilen bu ihbara nazaran imtihanda bir kısım talebeye evvelce hanrlacımış ve sorulacağı kendilerine bildiril mis olan sualler sorulmustur. E ' 'Bulgar gazetesinin <T3rhlerin es areti attmda inliyen Bulgar eyaleti* aemek küstahlığtnda bulunduğu aâ% Türk topraklarmdan bir parça: Turkiyenin Garbe müte veccih kaptst Edirne <Türk Hükumetinin Istanbuldaki Sofya 14 temmuı (Hususi) nimresmî gazetesi olan Cumhuriyet 14 temmuz tarihli Novo Vreme gave onun fransızca n.;shasi La Re zetesi (Teakya ve Türk Bulgar publique ayni zamanda ikisi birden dostluğu için, Cumhuriyete cevabıbize karsı fevkalâde siddetli bir mız) serlevhası altında Abidin Dahücumda bulundular. Bu makale • ver Beyin makalesine cevaben ay • (Mabadi altaıcı sahifede) nen sunlan yazmaktadır: ıııııııııııiMiııınııınııııııııııiııııııııııııııııımııiMiııiHMiMmııııııııiııııiMiııııııı.diııııııııımıııımıııiııııııııııııııı 1935 nüfus sayımı Hazırhklara başlandı, Istatistik Umumî Müdiirü sayımın nasıl yapılacağını anlahyor Ankara 16 (Telefonla) tsta • | tistik umuıtı müdiirü Celâl Bey ba» na muhtelif meseleler hakkında su izahatı verdi: < 1935 «enesinde yapılacak umumî nüfus sayımı hazırlıklanna baflanmıştır. Sayımın esasını teskil eden numaralama talimatnamesi tc • ra vekilleri heyetinin tasdikına iktirak etmiş ve tabolunmuştur. Bu • günlerde vilâyetlece sevkedilecek • tir. Buna göre memleket dahilinde insan oturan her yere Belediyeler tarafmdan numaralar konacaktır. Numaralama masrafı bilâhare bina sahiplerinden almacaktır. Kış gelmeden evvel memleketin sekiz muhtelif yerînde tecrübe sayunlan yapılacaktır. Bu tecrübelerden bir ta • nesmin tsparta Vilâye^inm tekmil kaza ve koylerinde icrası tekzrrür etmi$tir. Bu vilâyetin tesk3»h 1927 tahririndenberi değişmemiş rlduğu için tecrübe saymundan alınacak netice o zamandanberi vukubulan tezıvüdü isabelle gösnnınııı m Müthiş sıcaklar ııııııııııiıııııııılıtıl Hararet İstanbulda 32, İzmirde 35, Milâsta 41 derece, İstanbulda dün seceki fırtına havayı biraz serinletti Birkaç günden Tatil devresi başladı Tttattstik Umttmi MSdüru Celâl L j termis olacaktu. Tecrübe sayımlaruıa ait sair talimat ve cetvellerin tabohı nsrak sevkine baslanmışhr. Sayunda sorulacak sualler geçen defakinden (Mabadi altmct sahifede) • ııımımıııııııııııııııııııııııı Üniversitede dünden itibaren tatil devresi baslamıştır. Bütün imtihanların neticesi talebelere res • meo bildirilmistir. Abnan neticelere göre, hntihanlarda diğer senelere nisbetle bil hassa Hukuk fakültesinde daha az talehe muvaffak olmustur. Hukuk fakülteîinin her üç sınıfında da talebenîn ekserisi ikmale kalmıstır. beri büküm sü • ren sıcaklar, dün daha fazla artnns, hararet derecesi gölgede 32 dereceyi geçmistir Günün çalışma saatleri, Istanbul i çin cehennemî addedüen bir hava içinde ve rüzgârsız geçtiğinden sıcak bazı müesseselerin faaliyetine büe sekte vermistir. Tahi günü ol maması dolayısi • le, plâjlarda rou • tadm pek fevkinde bir kalabalık görühnemekle beraber, muhtelif mahaüerde deni İstanbulda danze girenlerin sayt kii stcağxnj>d sı dün birdenbiâetini re artmıstır. Sıcakmuhtetîf lar soğuk mesru resimler bat satanlarm mufterîîermi de çoğalt mıstır. ?4 a Sıcaklık bSyle boğucu bir surefte sa at 19 buçuğa kadar devam etmiş tir. En saatten sonra çıkan fırtma ise zaman (Mabadi alttnct sahifede) «Millî Inkılâp» mecmuası kapatıldı CEV4T BİFAT ıııııııınııııııııııiıııııııııııııııııımınıııııııiMiıııııııııııııııımıııııııııııııııınıınıııııınııiHiyıııiHiıııııııı mak için harp ve ticaret gemilerinde yalnız isletmekle kabnıyarak insaya dahi geçmek lâzundır. Tamir bu insa tabirinin içinde tabiî olarak mevcuttur. Ancak tamir dahi bütün insa esaslan nın bilinmesine ve yapılmasına bağ • lıdnr. Bu yolda çok vakit kaybetmis ve etmekte olduğumuzu görüyoruz. Ar tık daha ziyade gecikemeyiz, artık daha ziyade gecikmemeliyiz. Sandal, motorbot, kotra, praçelâ, gulet, yelkenli yelkensiz küçük gemi, denizalü gemisi ve giderek orta gemi, büyük gemi, f yavas yavas bütün bun • ların tamirleri ve insalan yeni Türk denizcilik programmın tatbikata geçi • rilmis maddelerini teskil edivermelidir. E^asen ilk adım da ablmı* ve Gölcük tersanesinde 1200 tonluk bir yağ gemisinin inşasma baslannustır. Biz, bütün bu islerde Türkün bsaiyecüiği icada kadar giden deha eserleri göstereceğinden eminiz. Buna nazaran deniz sporculugunun birinci derecede tesvike lâyık islerimizden olduğunu da ilâve edersek bu bahiste soyliyeceklerimizm mühim bbr kısmına ifaret etm^ bulu MiLLı TA5XIN MIOITETÇI nuruz. yUNUS NADI Ali'lî Inkılâp mecmuastnın baığı Ankara 16 (A.A.) lstanbttlda çıkan «Millî tnkılâp» mecmuasunn, nesriyatüe memleket içinde ve dısm da fena bir cereyan husule getirmek ve millî vabdeti bozmak gayesini takip ettiği anlaşıldığmdan, matbuat kanunu nun ellinci maddesi mucibince, tatiH lcra Vekilleri Heyetince kabul olun • muftur.