19 Haziran 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YEDİGÜN Bngünkü gayısında Şehinşah Hazretlerıne alt hiçbir gazetede Intfşar etmemiş fotograflar vardır. Yedlgün «n çolc oknnan mecmua oldnğu lçin her hafta kendınizi ondan mahınm etmeyinlz. Onbirinci sene: No. 3634 r^t umhuriyet w mekt Bütün Türkiye Mahlumları Kahvesini içiyor Ist Mıgırçarsuı kapısı karştnnda Mehmet Efendi Telefon: Baamuoarrlr T» trl: 24290, Tahrir heyeti: 24298, tdan np •*«.' o£^ î^?7!S? ZLn: u t ter^ıra *s Salı 19 Haziran 1934 T« matbaa knmüe Matbaacılık ?e Neşrlyftt şirketi, 24299 Sehinaah Hazretlerinin Ankarada ikametlerlnin Unnd gunOnm ait tntibalar: Büyuk misafirlnÛM serefine yapdan geçit resmlnde Gazi Hasretlerüe Şehinfah Hasretlerl Pe geçtt resmi manstmdan >....•••»•! Komşu Iranı Bizim denizlere Indirmeliyiz D ran Şehinşahı Rıza Han Pehlevi II Hazretlerinin memleketimize seyahatleri şark vüayetlerimizin şimal taraflanodan Karadenize gelmek suretiIe vaki oldu. Bizim topraklanmızda üç günlük bir kara yolculuğunu takiben dördüncü gün Şehinşah Hazretleri Karadenizm bütün genişliğile önlermde açüdığmı gördükleri zaman eminiz ki sevinçli bir hayret ve heyecanla mem • nan olmuşlardır. Bizim Akdenizi • mizin güzelliği îae Karadenizimizden geri değil, çok ileridir, ve oraya da trandan şimdi beş altı günde, üç dört tene aonra şimendif er muvasalalan yapıldıgı zamansa 3640 saatte inilebilir. tran bilhassa Türkiye topraklan üzerinden geçroek suretile evvelâ bizim denizlere, sonra onlar üzermden diğer denizlere ve bütün dünyaya işte bu kadar yakuıdir. Bu yakmhğı hakikat yapmaksa iki komşu ve kardeş milletin ellerindedir. Her iki memleket içm fevkalâde ehemmiyetli olan bu mesele bu tütunlarda defalarla tetkik ve mütalea e • dilmiştir. Bir kere işin prensibinde tereddüde mahal yoktur. Şimdiki vazi • yetile tran diğer dünya memleketle • rinden uzaktır, ve onlarla muvasalaa bmnisbe çok büyük zorluklarla ve bittabi ona göre de fazla masraflarla vuku bulabilmektedir. Bu muvasalayı emin, çabuk ve daimî kılacak en kestirme çare Iranı bizim denizlere şimen diferlerle bağlamaktan ibarettir. Bu surette tranm neresinden kalkılılırsa kalkılsm, azamî 48 saat sonra ya Kara denize, ya Akdenize çüalabilecektir. Treolerin rahat vagonlan içinde vuku bulacak bu kadar kısa bir seyahatin çimdiki ahval ve şeraite nisbetle sanki insanm evini hiç terketmeden vuku bulmoş bir seyahat mahiyetinde olacağı meydandadır. Bilhassa ithalât ve ihracat îtibarile b'caret işlerinin bu yüzden kazanacağı sürat ve emniyet şimdfld ahval ve şeraitle kıyaa bOe «ıi» olmıyan bir vaziyet teskü edecektir. Iran için dünyaya Türkiye üzerinden gitmiyen her yol azçok gayritabiî, azçok gayriemin ve herhalde daima daha uzak, daha dolambaçlı, daha külfetli ve daha masraflıdır. Binaenaleyh şu neb'celerin kabulü zaruridir: 1 tran denize çıkmahdır. 2 tran için denize ve hatta de • nizlere çıkışın en muvafık yolu Türkiye üzerinden geçer. Biz şimendiferlerunizi iki üç koldan şarka doğru uzahp gitmekteyiz. Elâ ziz hattı ile Erzurum ve imtidadı hattı Van vilâyeti istikametinde tekatu edeceklerdir. Bu tekatu noktasından ileri götürülecek bir hat ise tranm en mu vafık göriilecek bir yerinde nihayet bulmak üzere kolaylıkla komşu memleketin hududuna kadar götürülebilir. Bu iki üç ve nihayet dört sene meselesidir. Ayni zamanda, tran içinde, Şehin şah devleti tarafından yaptuılacak bir hat ta gelip bizim hudutta, bizim şimendiferin ocuna bitisecek olursa mesele hallohmup gitmiş olur. Ondan sonra trandan şimendifere binerek ister Ka • radenize, ister Akdenize inmek artık adi isler sırasına girer. Biz, Karadenizde, Ereğliden başka Samsun ve Trabzon limanlannnzı, AkYUNUS NADt (Mabadi ikinci sahifede). Şehinşah Hz. dün Millet Meclisini teşrif buyurdular Mecliste çok samimî tezahurat oldu, Ismet Pş. mühimbir nutuk söyledi Gazi Hz. yarın büyük mîsafirimîzle beraber Ankaradan Izmire hareket buyuracaklar, Izmîrden sonra Çanakkalenin ziyaret edilmesi muhtemel Adliye yangını suçluları mahkum oldular Vestiyer Etemin 5, levazun mümeyyizi Tevfik Beyle kapıcı Ahmedin üçer sene hapislerine karar tzmit 18 (Telefonla) Adliye yangını maznunlan hakkındaki hüküm bugün saat 10 da reis Naü Bey tarafından tefhim edildi. Mahkeme odabaşı Mehmedin ekse • riyetle beraetine karar vermiştir. Ka • pıcı Ahmedin esbabı müşeddede ile 209 uncu maddenin fıkrai mahsusası nm baddi azamisi olan 3 sene müddetle hapsine ve memuriyetten müeb beden mahrumiyetine ittifakla karar verilmistir. Vestiyer Etemin yangmın faili aslisi olduğu ekseriyetle kabul e diünif olmasma nazaran, hâdisenin ehemmiyeti, zararm büyüklüğü ve vezne odacısı Mehmedin de yanmış olmaat gösönünde tutularak 383 iincü maddenm haddi ekb«r cezan olan beş se ne müddetle hapsine ve 500 lira agır para cezasile mahkumiyethıe karar verOmiftir. thmal ve terahisi görülen levazım mümeyyizi Tevfik Beyin 230 uncu maddenin 2 nci fıkrasma tevfikan ve e* Kapıcı Ahmet Vestiyer Etem babı müşeddede nazara alınarak 3 sene müddetle hapsine ve memuriyet • ten müebbeden mahrumiyetine ka • rar verilmistir. Adliye saraymm yanmasmdan mfi tevellit adlî takibat bu turetle nihayet bulmuştur. Kabüi temyiz olan kararlar odacıbaşı Mehmet Efendi üe vestiyer Eteme vicahen tefhim edilmiştir. Cel sede hazır bulunmıyan Tevfik Beyle kapıcı Ahmede aynca bfldirflecektir. Beyoğlu sinemalan da dün gece kapatıldılar İstnet Paşa HazretlerSun Ankata 18 (Telefonla) îran Şehinsahı Rıza Han Pehlevi Hz. ba gün saat on birde ikamet buyur • duklan Halkevinde Ankara Valisi ve Belediy« reisi Nevzat Beyin riyasetinde bes kişilik Belediye he yetini huzurlarroa kabul buyurmuşLardır. Heyet Âlâhazret hümayuna An kara şehrinin yuksek tazimlerini arzetmîs ve sehrin güzel bir albiimünü takdhn eylemiştir. evlerinde, aziz mUafirimvt şerefinm verdikleri zîyafetten eovel Sinemacılar Belediyeyi protesto ettiler, ihtilâflı meseleyi Dahiliye Vekâleti de tetkik ediyor Darülâceze hissesinden dolayı sinemacılarla Belediye arasında çıkan ihtilâf henüz halledilmiş değildir. Belediyece son yapılan tebligata rağmen Darülâceze hissesini vermemekte devam ettiklerinden dolayı Eminönü kaymakamlığınca Sirkeci ve Şehzadebasındaki sine • malann kapatıldığı malumdur. Beyoğlu tarafındaki sinemalara gelince onlar dün de matinelerine devam etmişler gece kapatılmışlardır. Dün Beyoğlu kaymakamlığmda Galata ve Taksim nahiye mü dürlerinin ve stnema sahipleri »m iştirakile yapılan bir içtimada sinemacılara Darülâceze hisselerinî vermeleri için üçüncü defa ol*. • rak tebligat icra edilmiş, kendile • rine noktai nazarlannda ısrar et tikleri takdirde «memalarının ka • patılacağı kat'î olarak bildtrilmiş • tir. Bu tebligattan sonra «meanacılar (Mabadi dördüncü sahifede) Ismet Paşanın nutku Yüksek menfaatlerînî birbirlerinin saadet ve kudretinde aramak Iran ve Türk milletlerinde bir itikat halini alacaktır Ankara 18 (Telefonla) Aziz misafirimiz Âlâhazret hütnayun Rıza( Pehlevi Hazretleri bugün B. M Mec ' lisine teşrif ederek bir müddet Medis müzakerelerini takip buyurmuş lardır. Bu ziyaret Şehinşah Hazretlerile onun şahsında kardeş t • ran milleti hakkında çok samimî tezahürata sebep ohnuştur. . Meclism ikinci celsesi açılırken Âlâhazret hümayun refakatin • de B. M. M. Reis vekili Esat Bey bulunduğu halde Riyaseticumhur locasında yer almışlardır. Şehinşah Hazretlerinin refakatinde tran Hariciye Nazın Seyit Bakır Han Kâzimi, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey ve Şehinşah Hazretlerinin mihmandarlan bi rinci ve üçüncü ordu müfettişleri Fahrettin ve Ali Sait Paşalar, Iran büyük elçisi Sadık Han ve Tahran büyük elçimiz Hüsrev Bey de bulunuyorlardı. mizi misafirliklerile şereflendirmiş] lerdir. (Şiddetli alkışlar.) Büyük Millet Meclisine bu vesile ile memmmiyetle ve sevinçle ha ber veririm ki, halkımız, her taraf' ta kendiliğinden hissiyatımızı ve iki millet arasındaki kardeşliğin yüksek fenfaatlerine vukuf ve kanaatle muhabbet ve alâkasını göstermektedir. (Şiddetli alkışlar) Gazi Mustafa Kemal Hazret leri, yeni Türkiye devleti için ol duğu gibi, Şehinşah Hazretleri de yeni tran devletinin istiklâl aşkını, asil hislerini, çalışkanlığını temsil eden yüksek bir şahsiyettir. (Şiddetli alkışlar) Halkımız her tarafta Şehinşah Hazretlerıne taşkın muhabbetle rinî gösteırirken, tran milletine kar1 şı muhabbetini ve ona olan itimadını göstermiş olduğu kanaatindedir ler. Kâzım Pş. Hz. nin köşklerinde Ankara 18 (Telefonla) Büyük Millet Meclisi Reisi Kâzım Pasa Hz. bugün saat 12,30 da köşklerinde tran Şehinşahi Hazretleri serefine hususî bir ögle ziyafeti vermislerdir. Ziyafette Şehinşah Hazretlerfle, Reiricumhur Hazretleri, Basvekil tsmet Paşa Hazretleri, tran Hariciye Veziri ve büyük elçisi, Şehinşah Hazretleri nin maiyetlerfle mihmandarlan birind ve üçüncü ordu müfettişi Paşalar, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü, Dahiliye VekOi Şükrü Kaya Beyefendiler, Ha riciye Vekâleti Kâtibi umumisi Nu • man Rifat ve Tahran büyük elçisi Hüsrev Beylerle RiyaseticunAur başyaveri Celâl, Başvekâlet hususî kalem müdürü Vedît ve Protokol umum müdürü Beyler bulunmuşlardır. Ziyafet büyük bir samimiyet içinde geçmişttr. Ziyafette Kâzım Pa şanm oğlu Teoman Şehinşah Hazretlerine şunlan söylemiştir: c Ey ulu Şehinşah! Ulkemizi şereflendirdiniz, milletimizi çok sevindirdiniz. Bize gçlince bımun için ne diyeyim, evimizi şenlendirdiniz.. Şahane huzurunuzda benim küçük kalbim büyük meserret heyecanile çarpı yor. Ne mutluyum! önünüzde hürmetle egilerek teroiz yürek duygulan • (Mabadi beşinci şahifede} "Bizi rahat bırakın!,, Venedikten dönen Âİman Başvekili M. Hitler mühim bir nutuk söyledi Gera 18 (A.A.) Alman istihba rat bürosu bildiriyor: M. Hitler millî sosyalist siyaseti hakkında bir nutuk söyliyerek ezcümle demiştir ki: « Alman milleti kuvvetine itimadı tekrar elde etmiştir. Ne istediğimiz sorulduğu vakit, dahilde ve hariçte bizi rahat bırakmalarını istiyoruz diyoruz.» «Dünyanın müsalemeti için ne yap mağı düşünüyorsunuz» diye soranlara, «70 milyonluk millet e yalnız kendisine değil, diğtsr milletlerin bukukuna da hürmet etmesini talim etîiğimizi» söylüyoruz. Diğer devlet adamlarnun da milletlerine avni seyi telkin etmesini temenni ederiz. önümüzde muazzam meseleler yığılıdır. Eserimîz hirbir kimseyi incitmiyor, fakat inciltilmeği de kabul etmiyoruz. Diğer devlet adamlan, işlerimize kanşmadan, memleketlerinin dahilî iş lerile daha ziyade meşgul olsalar bu Başvekilimizin nutuklcm Türk Iran münasebati yeni bir devreye girmiştir Arkadaşlar, Komsu ve kardeş iki milletin kudretli ve büyük Reisleri zamanında 1ranTürk münasebah yerleşmiş buhranlan iz?le ederek yeni bir devreye girmiştir. Menafi ve hisleri yekdiğerine bu kadar yakın olan iki millet asırlardanberi türlü anlaşamamazlıktan ve türlü nifak ve (Mabadi besinci sahifede) Celsenin açılmasını müteakıp Reis Kâzım Paşa Hazretleri, Başvekil tsmet Paşa Hazretlerinin soz aldıklannı bildirmiş ve Başvekili miz kürsüye gelerek şu beyanatta bulunmuştur: « Muhterem efendiler, Dost ve asil tran milletinîn büyük hükümdarı Şehinşah Hazret leri birkaç gimdenberi memleketi Jtalyan ve Alman Basvekillerimn Venedikte alınmış bir resimleri dünyada daha iyi yaşanabilecektir. Sulhu seviyoruz, dünya matbuatınm sulh için çalışması ve diğer emeller taşıyan kuvvet ve şahsiyetlerin emrine âmade (Mabadi altınct sahifede)
