16 Haziran 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

tst Mısırçarşisı kapısı karşısında Bütün Türkiye Mehmet Efendi Mahtumları Ka'ıvesini içiyor umhuriy : NO. 3 6 3 1 Telgraf re mektup adresi:Cumhuriyet, fatanbul Posta kııtusu: fstanbul, No. 248 CulîiarteSI 16 Telefon: Basmubarrir re evl: 24290, Tahrir heyeü: 24298, îdare n matbaa bsmlle Matbaacılık ve Neşrlyat Şirketl, 24299 f Bütün Türkiye Mehmet Efendi Mahtumları Kahvesini içiyor Ist. Mısırçarşist ksoısı karsisında 1934 Silâhsızlanma işi Yoluna girdi mi? ilâhlan azaltma meselesi bu defaki Cenevre müzakerele rinde son günlerini yaşayor gibi idi. Bu ifîn evveliyaü malum: Bir tarafUn Fransanın istediği emniyet ve kontrolun prensipleri herkes tarafından kabul edildiği halde onun tatbi katta filî ve okı bir surette temini herkeae o kadar kolay görünmüyordu, öyle olunca da Fransanın nazarında ailâhlan tabdit etmek, Fransayı silâhlanndan tecrit olacak demek gibi te • lâkki olımuyordu. Diğer taraftaıt Al manyanm herşeyde olduğu gibi s!lâhlan mada da müsavat istiyerek hem SilâhIanma konferansuıı, hem M'lletler Cemiyetini terkedip gitmiş olduğu ma lumdur. Şbndiye kadar pek ziyade itina üe üeri götürülen hususî müzakere ler biçbir neticeye müncer olamamıştı. ö y l e ki b?r arahk Fransa Alm?n yanm ba seneki bütçesindc teslihata tahsis ettiği para tniktanna nazaran hosusî müzakerelere devamın beyhn de olduğunu îngiltereye resmen ifade ederek ba mükâlemelere de nihayet •ermifti. Artık herkes kendi basımn çaresine bakacak demekti. Bu ahval ve şerait içinde herke* Cenevereye bu defa artık »üâhnzlanma konferansınm tedfîn merasimini icraya gider grbi bir züıniyetle iftirak etmeğe gitmifiti. A a tatlı bir hayli münakaşalardan sonra günün birinde: t ş kurtuldu, biiyiik muvaff akiyet! Sadalarile karşılaştık. Herkes bir • birini tebrik edîyor, birçok memleketlerin matbuah bayram yapıyordu. Doğrusu silâhsızlanmadan iimidi kes • mi* olduğurouz iç*n biz Cenevre müzakerelerini pek büyiik bir alâka ile değil, artık şöylece sathî oiarak takip ediyorduk. Onun iç'ndir ki muvaffa ç k t flîye Plfcn onüıaıT iîettcek»r»nrt««k;yet flîye Plfcn onüıaıT iîettcek»r»nrt««# da bırdenbire şaşalıyarak vaziyeti y»« kmdan ve ehemm;yetle tetkike roec bur olduk. Maatteessüf olan seyin silâhsızlan • ma hesabına bugünden yarına tahak kuk edecek müsbet bir mahiyeti haiz bulunmadığuu gördük. Buna mukabil emniyet ve kontrol hesabına müsbet bir adtm atılnıış oldugu ve sulhun muhafazan lehine esaslı bir karar veril miş buhmduğu zikrolunmak lâzımdır. Bu maksatla Ingiltere, Fransa ve Amerika arasmda bir anlaşma olmus ve bu anlasma silâhsızlanma konferansuıın umumî komisyonunda ttalya üe Macaristanm istinkâflanna mukabü müte baki «zalann umumunun kabulile teyit edilmiştir. İste etrafmda senlik yapılan karar budur. Bu prensip kararından şimdilİk Almanya hariçtir. ÇünkS o konferansta yoktur. Italya Almanyanm ve Macaristanın hatın için hariçte kalmıshr. Macaristan muahedelerin tadili taraftan oldugu için şimdikİ statukoyu teyH ede cek bir vaziyeti bittabi kabul edemezdi. Bu noktada Bulgaristanm prensip kararma istirak etmiş oldugu kayde lâyıkbr. Zikrolunan prensip kararile baki katte pek büyuk bir şey yapumamış olduğunu itiraf etmek lâzundır. Kon feransm roaksadı silâhlann azalhîması idi. Sulhun kap ederse zorla temini silâhlan azaltmıya yarar mı? Sulhu zorla temin etmek için harbi göze al mak lâzımsa ortada değisnws ne ola cağı sorulmafa lâyık olroaz mı? O yapüamazsa biç olmazsa bunun ya pılman bir kârsa da bununla silâhlan azaltma arasında büyücek bir fark buhmduğunda da süphe yoktur. Kaldı ki kabul olunan prensip karan gene esas itibarile silâhlann azaltılmasını istihdaf etmekte olduğundan yarm meselenin bitip tükenmez roüzakerelerine tekrar el atılacak detnektir. Es Idlerm tekran mahiyetinden kurtul mtyacak olan bu yeni müzakerelerin cereyam esnasmda son defa Cenevre» deki prensip karanna istirak eden devletlerden bazılarmın camiadan aynlıp aynlmryacaklan da şimdiden merak la döşünulecek bir feydir. Devietleri cankurtaran tahtası gibi bu yeni vaziyete sevkeden sebebi diinya ahvalmin kararsızhklar içinde her gün daha ziyade karanlık bir harbe sürüklenen cereyamnda sulhu tutmak için araya kanşan kuvvetli ruhî amillerde aramak lâzımdır. Bizce bu yeni Şehinşah Hz. bugün Gazi Hz. ne mülâki oluyorlar Aziz misafirimiz, Yavuzla Trabzondan Samsuna geldüer ve trenîe Ankaraya hareket buyurdular Samsun 15 (Sureti mahsu sada gönderdi ğimiz muharri rimizden) îran Şehinşahı Hz. Samsuna git mek üzere Trab zondan Yavuz zırhhsına geç • tikten sonra Zatı Şehinşahileri ne tahsis edilen kumandanlık da iresine gürmiş ler ve kısa bir istirahatten sonra orta güverteye çıkmışlardır. Trabzon bak kmda refakat • lerinde bulunan zevattan malumat geminm muhteKf yerlerini gezerek izahat almı;lar dır. Rüftü Pariste çok samimî bir ziyafet Türk Fransız dostluğu takviye ediliyor M. Heryo, sefirimiz şerefine verilen bir ziyafette Gazi Hz nin eserlerinden hayranlıkla bahsetti Paris 15 ( A . A . ) Türkiye Fransa parlâmento grupu azalan Suat Bey şerefine bir ziyafet vermişlerdir. Zi • yafet esnasında Türkiye sefiri Türki • yenin dostlan olan Fransız ricali ara sında bulunmaktan mütevellit mem • nuniyetini beyan etmiş ve iki memle • keti birbirine bagüyan ananevî rabı • taların takviye edilmif olduğunu e • hemmiyeüe kaydeylemistir. Suat Bey, bundan sonra grtıpun reisi c!an M. Herriotnun sarfetmiş oldugu mesaiden sitayiskârane bahseylensiş tir. M. Herriot gayet beliğ bir cevap vermis, Türkiye Cumhuriyeb'nin vücude gshrdigi eserleri metheyîemiş ve Gazi Hazretlerinin isimleri birçok de • falar alkıslanmiftır. Samsuna muvasalat A> uhterem miaafirimuin Ankarada ikammt buyaracakları Halkevi &ıraut almışlar ve kendîlerini uğurlamak Igeminin kıç guvertesinde toplan • Yavuzu karfilamak ve kendile çin motör ve sandallarla Yavuzun miflar ve bandonun iftirakile millt rini selâmlamak için Samsun a etrafını dolasan halka iltifatta baoyunlar oynamiflardn*. çıklarmda kaıfila&tıgımız Meci lunmuslardtr. Şehinşah Hz. nin ütifatlan. diye kruvazörü ile Kocatepe, A Yavuz hareket edinciye kadar datepe torpitolannın seyrini takip ey Şehinsah Hz., bu oyunlan mU • Trabzon şehir mızıkası bir motör lemislerdir. Saat 7 de Meddiye, Ya rettebatın bulunduklan yere kadar içinde Yavuzun etrafını dolaşmakta gelerek takip etmislerdir. Bu oyunvuzun dümen suyuna girmiş torpitolar ve Yavuz bandosu da mukabele etlan basta Karadeniz olmak üzere filotülâ halinde Yavuzun iskele tara • mek teydi. millî marşlanmız, tstiklâl marsa fından geçmisler ve bu gemüerdeld Yavuz hareket ederken Şehinsah Hz. nin marşlan ve tran zabitan ve efrat çimariva yaparak Şemillî marslan takip etmistir. Saat 17 de Yavuz demir alarak hinşah Hazretlerini selâmlamıslardnr. Ş«hin«aİı Hz. oyunları büyük bîr halkm yasaları arasında Zafer ve Bu esnada Yavuz bandosu millî marstakdtrle takip etmisler ve refakat Tınaztepe torprtolarile lintandan lanmızı çalmakta idi. Saat tam seki>* re maiyetlerindeki zevatle. birlikte çıkmıştır. Şehinşah Hz. uzun bîr de Samsuna girflmistir. Demir ahlır a* aksam yemegin« kadar güvertede maa«eT"* »ahiirerrmizîn gUzelllgînî bhnaz vali ile kolordu kumandam Abkalmıslardır. Donanma kumandam seyrettikten sonra izhar buyurdukWı arzu üzerine bütün mürettebat ve Yavuz süvarisinin refakatimfe (Mabadi Sçuneu $ahifed») Samsun 15 «Sureti mahsusada gönderdiğimiz muharrirİRUzden» Geceyi Yavmda geçiren Şehinşah Hazretleri nnıtatlan veçhile akşam yemeğini yalnız olarak yemişler • dir. Bu sabah saat 6 da orta gu • verteye çıkan Şehinfah Hazretleri Beşiktaş, dün Yahudi takımını 10 yendi Müsabaka çok zevkli oldu, Beşiktaşklar bir penaltı kaçırmakla beraber galibiyeti temin etti MusoliniHitler mülâkatı İki Başvekil, dün Venedikte iki defa görüstüler, M. Hitler terefine bir ziyafet verildi Jeneral Plastrasın iadesi isteniyor Mevkuf zabitler de kefaletle tahliye edildi Atina 15 (Hustnî) Başvekil M. Çaldaris, Jeneral Plastrann Fransa hfi kuntetinden ta lep edileceği hzkkmdaki haber • leri teyit etmistir. Yunan Ad • liyesi, jeneralin iade edilmesî"" hükunvetten îs tediği takdirde, ''Jeneral Plastras hükumet te Fransa hükumetine müracaat edecektir. Adliye Nazın da mahkeme tarafından bir talep vuku bulduğu takdirde Hariciye Nezareti vasıtasile Fnansa hükumeti nezdinde icap eden teşebbüsün yapılacağım söy • lemistir. Plastras hâdisesinden dolayı tevkif edilen zabitlerin hepsi kefalete rapten tahliye edilmişlerdvr. Dunkü maçtan g3zel bir mnstantanm Birkaç gün evvel sehrimize gelen Bu takun yabana bir sahada ük deFüistin sampiyonu Hapoel takunı dün fa oynadığı için sahaya yadırgannştır. Îstanbul şampiyonu Beşiktaş takımile Pazar günü Galatasaraya karşı daha iyi ilk maçmı yapmı* ve 01 mağlup ol bir oyun oynıyacağı muhakkaktar. muştur. Mutat merasimden sonra saat 17,30 Beşiktaş takunı geçen hafta Eyüp da oyuna başlanmışhr. takunı ile berabere kaldıktan sonra Beşiktaş takunı en kuvvetli şeklüe birçok şayialar çıkmış ve Beşiktaşlı osahaya çıkmışhr: yuncuların çok fena bir vaziyette olMehmet Ali • Hüsnü, Adnan Fah dukları söylenmişti. Faikat dün Be ri, Nuri, Feyzi Eşref, Şeref, Nazım, iktaş takımı bütün bu hükümleri al • Hakkı, HayatL Oyunu Galatasaraylı tüst eden güzel bir oyun oynamış ve Suphi Bey idare etmistir. hakettiği gaübiyeti kazammştır. Takımlar sahada dizildikten sonra, merhum Şerefin ölümunün ydd'Jnümü Hapoel takımına gelince, bu takun münasebetile bir daldka hareketsia Beşiktasa yenilmesine rağmen futbolü durulmuştur. kavramış bir takımdır. Bilhassa, topu ayaklarında durdurmadan paslaşma • lan ve vuruşlannuı temizliği ile takım halinde oynamalan çok iyi bir takun olduklannı göstermistir. Oyuna Beşiktaş başlamu ve hapoel kalesine kadar dayanan bir hücum avutla neticeienmiştir. (Mabadi altınct tahifede) I Tiiyan mükâlemelerin uaka balduğu Venedikten bir manzara Tamamen malumat taatisi kabilinStra 15 (A.A.) Başvekil, Piden olan bu görüstneği bugün günsani köskünde Alman Basvekili sedüz ikinci bir görüsme ile aksamürefine bir ziyafet vennistir. Ziya fetten sonra iki hükumet reisi iki zeri üçüncü bir mülâkat takip edesaatten fazla görüsmüşlerdh*. Mü cek ve ancek bundan sonra karar lâkata yarın devam edilecektir. lar verilebilecektir. Matbuat mehafili Avustury» »»«• Venedik 15 (A.A) M. Muso selesi için Lehistan koridoru meselini ile Hitler arasındaki ilk görüslesinin hallinden mülhem olacak me yalnız olarak ve Almanca ce dostane bir surette hal derpiş et reyan etmistir. Bu görüşmenin mümektedirler. tekabil siyasî hattı hareketlerin iza(Mabadi dordüneü sahifede) hına taalluk ettigi bildirilmektedir. IIIIHIHIIIIIIlnillllllllllllPlllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllllllinillMIIIIII Merhum Şeref için dün ihtifal yapıldı M. Suriç geldi Gazi Hz.ne veda için Ankaraya gitti ıııuııiiiııııınııiııııiHiıtıumııniMiııınıınıııııııııııııııııııınınnımn devrenin mebdeini Rus • Amerikan anlaşmasına irca etmek mümkündür. Uzakşarkta dünyaya meydan okuyan Japon vaziyeti, bu sahada menfaatle • ri müsterek olan Rusya ile Amerikayı yekdiğere yaklastımus oldugu gibi fazla olarak garp hudutlanndan enun olmak ihtiyacmda bulunan Sovyetler Rusyası Avrupa siyasetile iyiden iyiye ve pek yakından alâkadar olmağa karar vermis bulunmaktadur. Litvinof Yoldaş son silâhsızlanma içtimaınra basında Rusyanın Avrupa karesile kuvvetli alâka karannı gösteren ehemmiyetli bir nutuk irat etmisti. Menfa atlerde istirak hasebüe Rusya ve Fransa arasında mütebariz bir yaklaşma vuku bulmakta olması kimsenin gö zünden kaçamıyacak bir hakikattir. Nitekim Küçük itilâf devletleri de ahiren yeni rejimdeki Rus devletini ta nunıslardır. Amenkanın da iltihakile Ingiltere sirndi sadece bu bloka istirak etmiş bulunuyor. Bu blokun bellibaslı maksadı sul hun devam ve istîkrarını teminden ibaret olduğuna şüphe yoktur. Ancak bu sulh emir ve icbar olunan bir sulhtur, herkesin gönül nzasfle muvafakat ve kabul ettigi bir sulh degil. ö y l e de olsa doğnısu gene mem • nun olmak lâzımdır. Çünkü silâhstz • lanmanuı gayesi sulhu teminden bas ka bir sey değildi. Bu tarik fle şimdi silâhsızlanmayı belki mecburî bir sulh ile temin etmeğe çare bulunmus ola cakbr. YUNUSNADİ M. Suriç Srrkeci istasyorttmda Avropada bulunmakta olan Sov > yet sefiri Suriç Yoldaş dün sabah sehrimize gelmiş ve Sirkeci istas yonunda hükumet erkânı, ecnebi (Mabadi Sçuneu »ahifed») Şerefin hcttnuatt taziz edenler Şerefin meaon baştnâa Be»îktaşlt merhum Şsr^ia 8lü • I men hep*i iftirak ettigi gibi spor münün yıltlöniutıü ntünas^be^Ie dün j kulüplerîmizin birçoğu namı&a da murahhaslar geJm»4tir. Bundan baş« mezan başında hazin bir rbrffal yaka Ş<ce/ia d»><tlan ve asit%dasları pıhnıştn*. Şerefi »evenler vaat 11 d« da büyük bir k«1ah*lJf halirJe ihÇn*ağandsJd Seref staöSnda toplantrfsld* S«lunmtifiard<r. mışlar v« burAdan Yahyaef endî < e< ?r Şerefin m » t u j ı a kuîüpî«r vC fegâhmdaki kabrine gitmişierdtf. Bu j (Lotten *ahif\yi ç*v«imi») mlifalft Beşiktaşu sporcnUnn he *