9 Mart 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

rz CUMHURİYET in HIKAYESI Cumhuriyet 9 Mart 1934 Şeker kaçakçılığı Iskân kanununun tadili münakaşaları (Rirînct sahifeden mabat) nstandan gelen muhacir v e mültecilere beşer bin liralık şeker getirtmek suretile kontenjan harici 2 milyon lira kıymetinde şeker ithalâh yaotıklan mevzvu bahsedilerek lâyihanın biran evvel intacı Iüzumu ilerî sürülmüştiir, Maahaza bir kı • srm encümen azaları lâyihamn bazı maddelerinin mubacirler lehine ta • dilini istemişlerdir. Diğer taraftan yeni iskân kanun lâyihasını müzakere eden muhtelit encümen bu lâyihanın tetkik ve müzakere etmekte olduğu lâyiha ile alâkadar olmasından dolayı ken • disine verilmesini dahiliye encümeninden istemiştir. Dahiliye encümeni henüz bu hususta bir karar vermemiştir. Neşelı ve tnusikili bir tılim sevrederek cumanızı hoş geç rmek isterseniz? İnkılâp tarihi dersleri Sabık Adliye Vekili «Gazi Türk milletinin önünde ( ilerliyen bir zafer bavrağıdır» sözile derse başladı (Birincî sahifeden mabat) RADVO bu ahşamki program ANKARA: 12,30 Ankarapalastan nakil 18 keman solo (Ekrem Zeki Bey) 18,40 fransızca ders 19,15 gramofon 20 havadısler. İSTANBUL: 12,30 alaturka plâklar (bir saat de vam edecektir) 18 alafranga plâklar 19 muhtelif program, havadisler 20,35 alaturka konser 21,20 havadisler 21,30 radyo orkestrası. Fedakârlık ttalyancadan naklen gözleri, güzel ağzı, beyaz dişleri için Gemiden nhtıma uzatılan iskele sevdiğini söylüyordu. den geçti, rıhtımda demiryolu üstüne Arkadaslarile gemiye dönerken habırakılmış büyük vmci siper aldı. Şidvanın sakinlestiğini, ertesi günü güzel detli rüzgâr genç kaptanı az daha de nize fırlatacakh. Fırtına gittikçe şid güzel bir seyahat yapacaklarmı mem nuniyetle düsündü. Yatmadan evvel detleıvyor, onun yüzüne soğuk yağmur ron enairleri de verdi. Saat bir olmustu. damlalan serpiyordu. Binalar alçalmış »** bv'uilar altnıda kederli, sefil bir man Aziz, kamaramn kapısını açınca görzara arzediyordu. düğü kızı yatağnun üstünde uyuyor görRıht m çamızrlu ve birikmiş sularla dü. Evvelce yanıldığuu, ba*ka bir kado u idi. dın olduğunu zannettî; fakat ta kendısi Icki ve yemek kokulu birahanede giirultülü bir kalabahk teşkil eden ar idi. Kamaramn sessizüği içir*de kızın nefes alışı duyuluyordu. Yatağm üs kadaşlanm düsündü. Orada kadmlann tünde otururken birdenbire uyku bastırbu'unman büe ono cezbedemiyordu. Sefalet, o felâketzede ve düşkiin ka • mıs yorgun, solğun bası, arkaya doğ • ra düşmüstü. ZavaH öKi gibi idi. Koduıi?rın kadmlık htslerini sanki yok etcaman pardesüsünün arasından topuklan çamurdan görünıniyen iskarpmli Rıhtımdan bağırarak ton çuvaliar ayaklan sarkıyordu. yükiendikten sonra ertesi gün safakta Birdenbire kirpiklerin altından ikd hareket için emirler verdi. Boş rıbtı canlı siyah göz göründü. Kız ürkerek ma dalgın dalgm bakarken birinin kenuyanmıstL. Beyhude yere kendini sa • dine doğro geküiğmi sezdi. Bu sekli kin göstermeğe çalısarak tath bir sesle: olmıyan lr«w™lılr bir gölğe idi. Kısa MELEK sinemasına gidiniz ve Çarevıç filminin mütnessili GEORGES RİGÂL'D tarafindan temsil edilen Gençlik AŞKI 1 sevitnli ve lüks Fransız operetini görünüz. lliveten : En son Paramount dünya havadislerı. Bugan saat 11 de ucuz tnatıne Bııgın f ÖRK Genç ktz, ayumasam diye kalktp yatağm üstüne oturdm rH n.ıi onun bir kadm orlduğunu meydana çıkanyordır. Hakikaten bu, eski bir empermeable büriinmü* bir kadındı. Solğun yüzünden pek genç olduğu anlasılıyordu. örtüsünün altın dan çıkan siyah saçlart rüzgârdan ka nşmış, yağmurdan yanaklanna yapısmıstı. Bu genç kız onun önünden geçer • ken birseyler söylemek istiyormuş gi • bi dikkatle baktı, fakat son dakikada cesaret bulamadı. Aziz kaptan «ben bu kadou bir defa daha görmüstüm. diye düsündü. « • ama nerede?» Genç kızın derin ve dikkatli bakışlan onu arkasından sürükledi. Fakat kendi ken dine «beyhude, yarın hareket edece ğtm» dedi. Genç kız, sudan henüz çıkmış fok balıği gibi siyah ve parlak to • puklan üstünde yavas yavas ilerlerken Aziz onun karanlıkta kayboluşunu seyrediyordu. Vapurdan nhtıma uzanan iskelenin üstünden nöbetçi kaptan seslendi. Kaptan hâlâ orada mısmız ? Geliyorum. Arkadasun Nuri Beye veda için bir dakika acentaya uğ • nyacağım dedi ve kızın gözden kaybolduğu yere bir defa daha baktı. Azizim Nuri, eğlence hakikaten makemmel oldu. Beni davet ettiğine tesekkür ederim. Nuri Bey memnuniyetle güldü. Fakat Aziz kızı düsünüyordu: «Onu nerede tanıdım acaba?» Biraz evve! rasgeMigi kızın hayali gözünün önünde idi. İkd aksam evvelki eğlence şimdi bulunduğu yerde yapdmıstu Aziz herşeyi hatırhyabiliyordu. Salonun avamla dolu olması onu haylice sık mıştı. Biraz Sıkılgan olduğu için salo na girince en yakm kösedeki bir ka • napeye oturuvermişti. Yanında baş kasile konuşan bir kız vardı İşte o i • di. Nası] oldu da onu derhal hahrlıyarnadım? Kimbilir evvelki akşam ona neler soyledim ki bana bu tarzda baktı. Aziz yemekte düşünmekte devam ediyordu. Yamndaki iki kadınla gülüp konuşmasına rağmen zihni perişan bir halde idi. Eğlencenin bazı kısunlannı hatırlı • yabiliyordu; fakat genç kızla ilk tesadüfü ona bir rüya gibi geliyordu. Herhalde beni cezbedemediği için onu bu kadar çabuk unutmuşum. Zaten yann hareket edeceğiz. Bir daha tesadüfü • müzün imkânaızlıgı içinde onu düşünmek bile beyhude, hem kadınlarm ne kıymetleri var; biz budala erkekler onlara bağlanır, hayatımızı fedaya kal • kışınz. Onlann hisleri, aşklan birer komedidir. Kadm alınır, istenildiği za man terkedilir. Onlar da kendilerini başkalartna verirler. İste hepsi bu ka • dar, düşünmek bfle mânasız» . Bu düşünceden sonra Aziz yanındaki iki kadmdan birile meşgul oJmaya başladı. Bu kadm A n a dddî bakışlı Uyumuşum, diye kalkıp oturdu. Bozulan yatak örtüsünü düzeltti: o • turmak bile istemiyordum, fakat siz çok geciktiniz. Rıhhmda tesadüf etti ğimdenberi sizi bekliyorum. Acaba saat kaç? Aziz cevap vermeden dikkatle ona bakıyordu. Güzel değildi. Fakat beyaz ve şeffaf, tfnUe*<çfrkiır de, deni • lemezdi. Azizin sert bakışlan altmda nereye bakacağmı sasırdu Elleri titri yerek pardesüsünü çıkardı. Kahverenği dar yün elbisesi küçiik göğsünü, genç vücudünün bütün hatlannı meydana çıkanyordu. Yirmi yaşında kadar vardı. Genç kaptan bu mütenasip vücut lü fettan kızın karsısmda dona kaldı. Vapurun kumandanı olduğunu hatır lıyarak asabiyetle: Burada ne yapıyorsunuz ? Nasıl girdmiz? Bir gemiye izm siz çıkmanm memnu olduğunu bilmiyor musunuz? Dedi. Biliyorum, sizden müsaade ala • caktım, cesaret edemedim. Gemiye girerken beni durdurtacak kimse yok hı. Güvertede dolaştnn, sonra bir kamaramn üstünde «kumandan» yazılı levhayı gördüm ve sizi beklemek için içeri girdhn... Şimdi sizden müsaade istiyorum. Gülmeğe çalışarak ilâve etti Bana müsaade ediyor musunuz?. Bir iki saata kadar hareket edeceğiz. Derhal karaya çıkmanız lâzım. Onu da biliyorum. Size kim söyledi? Eğlence akşamı siz söylediniz; unutmussunuz galiba. Hayır gitmiye ceğim ve siz beni kamaranızda gizlice beraber götüreceksiniz. (Sonu yann) sinemasmda Mutlaka görülmesi icap eden bir ask ve heyecan filmi 0 DA BİR ZAMANMIŞ Oynıyan yıldız GABY MORLAY ANDRE LUGUET JEAN MAX ve küçük JEAN BARA Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine DEN'Z ALTINDA CEHENNEM ( Aşk ve Vazife ) Oynıyanlar: Robert Monta;oraery, Madge Evans ve Walter Huston Henüz halledilmemiş bir aşk muadelesi Vicdan ile Şehvetin Mlicadelesi Metro Goldwyn Mayer Fransızca söz'ii filım IERiCA Dâhi san'atkâr, meşhur Vıvolonist SARAY ( Eskı Clorya ) da EÜYÜK BİR KONSER ve muhteşem fran^ızca s ş 14 mart çarşamba MORiNi akçami verecektir. Bilet'er şimdıden alinabilir Fiatler 75 100150 ve 200 kuruş S A R A Y ( Eski Glorya ) sinsmasında AŞK Kelepçeleri fiimmi mutlaka v \!errn Goldvvyn y Maver'in mukemmel ceğiz. İngiliz âlimi Loka göre ihti lâl: «Mazlum bir milletin hakkına liğ ettiği zaman yapıp yapamıya kavu«mak için müracaat edeceği cağımı düşüntnedim bile... Çünkü çare ve tedbirdir.» şefim emredince bu dünyada ya en âli, en son Mazlum millet kimdir? İhtilâl hakpılmıyacak bir îs olmadığma ina kı ne zaman kullanılır? Loka före nım vardır. (Alkıslar) Gazi Mustafa Kemal Tıirk mil bu hak dört vaziyette kullanılabüir: VİYANA: 1 İcra vazifesile mükellef kimletinin önünde ilerliyen bîr zafer 18,15 konser; (piyano refakatile muhse (Padişah, Kral, Prens...) veya bayrağıdır. Bu bayrak bugün de, telif operetlerden şarkılar) 18,35 konser) heyet kanunlann yerine sahsî ira yarm da, öbür gün de vükselecek, (Piyano refakatile Hugo Wolf'un eser desini ikame ederse.. (Abdül'hamit bütün gökler üstünde yükselecek ve lerinden şarkılar) 19 havadisler, konve Vahidettin gibi..) hep yenecektir. feranslar 20,15 bestekâr Zlehrer'in eArkadaşlar ben dünkü veneni ve 2 Teşriî heyeti davet etmiye serlennden orkestra konseri 21,05 hava« yenileni yaşadım, ben dünkü ye rek, toplanmanna mâni veya onlann dısler 21,40 uç sesle şarkılar: (Soprano, tenor, bas) 22,50 havadisler 21,05 neni ve yenileni gördüm. Yenen, hürriyetîni selbederse (gene AbdülOrg konseri 23,25 halk bahççşinden hep bu yücelenen, yücelenen ve son hamit gibi...) biliyorsunuz ki Abdülhafif musiki konseri nakli. ra yaymdan fırlıyan alevvden bir hamit meclisi meb'usanı dağittıktan BUDAPEŞTE: ok gibi karanhklan yakan büyük sonra uzun zaman bir daha top 18,05 gramofon kenserl 19,05 havaTürk Sefi idi.» Iamadı. Otuz bu kadar sene sonra dısler 19,45 piyano konseri 20,25 konMahmut Esat Bey sonra dersinin 1908 ihtilâli, meclisi meb'usanı cebferans 20,55 piyano, keman ve şarkı mevzuunu izaha geçerek demis ren açtırdı ve 31 mart ta onu hal' konseri 22,05 havadisler ve orkestra kon« tir ki: etti. serı 23,05 havadisler ve Tsigan mu « Mevzuutnuz Türk tarihmln 3 Icra hükumeti veya reisi hü sikisi. hukuk ve adliye tarihidir. Bu mev kumetin sistemme göre icraatın sisVARŞOVA: zua esaslı surette girmeden evvel teminj değiştirh.. Kendi kendine 18,20 oda musikisl 19 05 konferans, umumiyetle ihtilâllerin felsefesini sistemi değiştirir veya intihap ederplâklar 20,10 muhtelif 21,20 Ssnfonik ve hukukivatını mütalea etmek is • se... konser müteaklben: Tefrika 23,45 tiyorum. Bu etüt bize ihtilâlimizin 4 Milletî bir ecnebi hâkimi dans havalan. yenî verimlerinî, yeni müessesele yete teslkn eder veya tâbi kılarsa...» BÜKREŞ: rimizin mes^edini ve kaidesmi an Mahmut Esat Bey Lokun ihtilâl 18,05 radyo orkestrası 20,05 konferanslatraıs olacaktır.» hakkındaki tarzi tefekkürünü uzun lar ve bu arada plâklar 21,05 Senfonik Mabmut Esat Bey, ıhtilâlin genîş konser sonra, saat 22 de, kıraat parçalan uzım izah ettikten sonra tarfhçilerve dar manada ne olduğunu almanden Karlayl île Velsfn F'Rnsa ihti ŞİMALİ tTALYA RADYOLARI: ca ve mgilizce ansiklopedilere gö Iâlini tasvip eden bir iki parçasmı 17,05 Romadan naklen konser 19,55 re, kendi tefekkürüne göre izah etokuduktan sonra! havadisler ve muhtelif neşriyat ve plâk mis ve Fransız ansiklopedismdeki neşriyatı 22,05 Senfonik orkestra: 7 nci < Tarihin verimlerine göre sasymphonie (Beethoven); konzert EsDur bazı fıkralan da tahlil ettikten sonlâhiyet ve idare usullerini istimal (Liszt) ve saıre.. 24,05 havadisler. ra demiştir ki: • , • eden devlet defcil, ekseriyetle salâ« İhtilâl sîstemler'n, prensinl^hiyet sahipTeridir. Size şimdi Vels rin yalnız bir kısmına temas ettiği ve Karlaylden okuduğum misal Logibi heyeti umumiyesine de temas kun görüslerindeki isabeti gösterir. Garipyan ve Narlıyan afleler! eder. Meselâ yalnız siyasî kısma Bir milletin ihtilâlinden ancak Avukat Kirkor Garipyan Efendinm temas ederek cumhuriyeti ımıtla müstebitler korkar. thtilâlden kork vukuu vefatı hasebüe cenaze merashnikiyete, mutlakiyeti cumhurivete tah mamak onu lüzumunda bir müdane bizzat iştirak etmiş veya şifahen ve vil eder: 1908 deki gibi. tktısadî, faai nefis gibi sevmek lâzımdır.» tahriren beyanı taziyet lutfunda bu • içtimaî sahalara girer. İste tam maDemis ve gene Lokun, Fihtenin, lunmus olan bilcümle zevata teşek nasile ihtilâl de budur. Tıpkı son Jan Jak Rusonun düşünüşlerini tah • kürabnı takdim eylerler. (14200) Türk, Rus ihtilâ 1leri gibi.. Halbuki lil ettnistir. ALENÎ TEŞEKKÜR 1905 Rus ihtilâli yalnız siyasî sa • Mahmut Esat Beyin son sözlerin! Aziz ve sevgiH pederimiz Nasuhizan*da Dumanm açılmasile iktifa et • Fihteye ait olan fikirlerm şu kısmı de Ahmet Keramettin Efendmin ebemişti. ihtilâli sade ve münhasıran teşkil etmektedtr: dî gaybubeti münasebetile büyük kedevlet ve hükumet sekillerile alâ« Yer yüzünde insanlığın icaderimize iştirak eden zevata, lnymetli ^ â â l f gormek bence çok K » i r v T batı mkişaf ve tekâmül olduğuna tnektep tal*beun« ve BaJbtt müfrezesisathî bir telâkki olur. Bunun neka gore müesseselerin de hayatî icane sonsuz tesekkÜTİerimitm iblâğına lâ3«rlnsa bir anlay1»? «İd\ığt*«* s o s bına göre değişmektir. Hayat onlan muhterem gazetenizi tavsit eyleriz. yalist akidelerini tahlilde anhyacazorla değiştirecekth*. Fîhte göre bu Oğullan: Şemsettin, Alâettin, Rükğız. Bir tnilletin, siyasî, içtimaî mümüesesseler iki türlüdür: nettin. esseselerini istediği gibi değiştir 1 Fenadırlar: Çürümüş saman meğe hakkı var mıdır, ihtilâl hak gibi yanar, tüter, rahatsu eder. Bun kı mıdır? Bu meselede tevakkuf lâlan söndürmek lâzımdır. Güzel San'atler Akademisinin kıy zım. 2 tyidirler: Bunlar da yana yana, metli ve emektar ba*kâtfbi Sabri Bey Cünkü ihtilâlin hukukunu Türk aydlnlata aydınlata kendi kendilerini dün füceten vefat etmistir. Merhum ihtilâlinin hukukunu mütalea ede bitirir ve tüketirler.» sanayü nefise ailesi arasında doğrulu ğu ile tanmnuş kıymetli memurlardandı. Allah rahmet eylesin. Zeytmyağı istihsal edilen muhtelif Memleketteki çikolata fabrikalamnın mıntakalardald rekolte miktarlan hakLuks, mu^ıkı ve neşe fılmı vaziyeti tetkik edilmekte ve çikolata kında gelen malumat, istihsalin iyi vaihracuıı temin edecek tedbirler araş • ziyette olduğunu göstermektedir. Bu hnlmaktadır. Netice bir raporla tktısat seneki zeytinyağ rekoltesi Gemlikte 550 Vekâletine bildirilecektir. bin, Orhangazide 4 milyon, MudanyaYapılan tetkikler, fabrikalann imal da 250 bin kilodur. kabiliyetlerinin, bugünkü imalâttan Yalnız Eğe mmtskası sahillerinden tarafmdan pek yakında dört, bes misli fazla olduğunu, nevi, geçen sene muhtelif limanlara 3 mil • nefaset ve ambalâj itibarile de ihraç yon küsur lira kıymetinde 13 milyon vasıflarmı haiz bulunduğunu göster 250 bm kiloya yakm zeytinyağı ihraç s'remasırd? mektedir. Hatta bir aralık Mısır ve olunmustur. Suriyeye ihracat ta yapümışsa da Yuna^u haftanın en güzel tilımi hıç şuphesız nistanın rekabeti bu ihracatı durdur muştur. Alâkadarlar, seker, süttozu ve Bu aym sonunda Tel Avivde açıkakaodan alınan gümrükler indirildiği Iacak panayıra memleketimizdeki ik gösterilmekte olan takdirde Türkiyenin Yakınşarka çikotısadî mehafilde de fevkalâde ehem • lata ihracahnın pek ziyade artacağmı miyet verilmektedir. TelAviv, Hayfa tahmin etmektedirler. yakininde, Musevüor tarafmdan yeni baştan kurulmuş bir mamoredir. Yu nanistan ve Bulgaristan bu yeni mah • (BACK STREET) filmidir. Türk Talebe Birliği merkez he rece fev'«Jâde ehemmiyet venrek Bü\ük muvaffakivetlerle devam ediyor. tedirler. Hem memleketimize yakın, yeti dün aylık toplantısını yapmış Ayrıca, llâveten hem de emtiamıza ahskm bir yer ol tır. Bu içtknada, bayramda tertip TEŞEKKÜR İRTİHAL Çiko'a'a hraca'ımız Zeytin yağı reko tesi ARMAKD BERNARD ve MAR6UERITE MORENO ATEŞLi KADINLAR Tl: Te! Aviv serg si Vtîllî sinemada Ta'ebe B rl'ği toplantısı Hayatım Senin için VOLGA VOLGA ssli yeni kopyası Pu2Ün görünüz. Oyn.yanlar: JOURNAL " SARIŞIıN ARZU anılan JEAN HARLoNV ve sevımiı CL\RK GABLE. FOX edilecek Anadolu seyahati progTamı yapılmış, Birliğin son bir aylık işleri gözden geçirilmistir. llâveten. Bugıın I I d j tenzilâtlı matine Soğuklarda hayvan te!e r atı Geçenki soğuklarda, memleketin muhtelif mahallerinde hayvan telefatı olduğu bildirilmişti. Bu hususta topla nan resmî malumat, ehlî hayvan tele fatının pek az olduğunu göstermistir. duğundan, fstanbul Ticaret Odası bu panayna işMrak için tedbirler almak tadır. Yakmda alâkadarlar Odaya davet edilerek bu mesele göröşülecektir. Bugün Pangatı T A N sinemasında ™ Bfr aylık ithalâtımız Bu senenin ilk ayında memleketi mize 3257 ton mazot, 2987 ton motorin, 827 ton petrol ve 1293 ton ben z\n ithal edilmiştir. ALEMDAR Sinemasında şöhreti cünyanın dört tarafma yayı'an beynelmi'el san'atkâr AŞK Sınetnacılığın şaheseri (Guy de Vlaupdssant) ın eserinden muktebes Iransı ci so7İü ve şarkıiı KURBANI Baş rode, sınema kraliçesi Fransız aıtıst MARCELLE CMAN I AL llaveten FOX JOURNAL ( Tel 43374 ) MACAR MARŞ Oynıyanlar: Aşk Fırtınalar 1 P E K I L M stüdyobunda hsanımıza çevnlmiştir. F famamen türkçe sözlü muazzam b r fılim BEN FAH ŞE MiYiM? R U T CHATTERTO.'un en çok muvaffak olduğu liJnrdir. Avrıca Heyecan ile «eyredıtecek bir eser 6ÂRY KOOPER HELENE HAYES [RAKOOZY MARCH1 GUSTAV F R O E H L İ C H.... llâveten. Bugün İ P E K sinemasında saat 11 de W z Ifitlı matine Ankara'da Reşit Galip Beyin cenaze merasimı intıbaatı gosterüecektır. KADINLAR Polis Olunca 3 k'fitnlık ırusıkıh kotnedı Matıncler 1 3 5 7 eece 9 I