14 Aralık 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 6

Jç Balkan hükumdarı Yılbaşı müsabakamızm King Kongun hiîeîeri olmakla beraber Sofyada toplanacaklar şartlarına dikkat ediniz! Filimdeki hileler gayet basitve tatbik etmek bunları düşünüp bulmak iBelgrattaki müzakereler hakkında resmî bir tebliğ nesredildi, Kral Boris Bükreşe gidiyor BirincL »' 'teden nmbat Stnra müsabede etmislerdir. Nazırlar, öri memleket arasında mutcmadiyen iyileşen samhnî v e dostane tnünasebat tesis etmek Szere ciddî ve Hevamh tesröd mesai ihb'yacmt müşahede etmisler ve bir ticaret muahede • •fle bavtarî mukavele tanzim etmek, iki nullet münasebarmı kolaylaşbrmak lcîa pasaport muamelelerini basitleş tirmek ve 3d memleket aarsmdaki mümkalât vasıtalarmm mkisaf ve ıslahı faususlarmda muiabık kalmışlardır. 1 tld hariciye nazın, Bulgaris ^ ve Yuçoslavya dostluk bağlannın B~''kan miHetleri larasmda solhun idamesinde kıvmetli bir vardtmcı olduğuna ve t>anlarm aniasmasm kolaylaşhraca • ğma kanidirler.» tHmak için çalısmak ve yardım etmek gazetecilere terettün eder. tki mem • leket arasmdaki münasebahn iyiles mesine yardım ettünmden dolayı bil hassa bahtiyanm. Muharebede kud retli olan bizler sulh lehinde mücadele etmek için icap eden knvveileri de bulacağız.» M. Musanof sözlerini bitirirken nikbm olduğuna ve daha iyi günlerin gelmekte gecikmiveceğine kani bulunduğunu söylemistir. Yugoslavya gazetelerinin neşTÎyatı Belgrat 13 (Â.A.) Yugoslav ya matbuatı Bulgar Krahnın ziyare tinden hararetle bahsetmektedir. «Slovenets» gazetesi, Kral Alek aandrm aradaki kördüğümü çözmek içm kat'î bir hattı hareket ittihaz et • M. Muşanofun beyanatt miş olduğunu ehemmiyetle kaydettikBe'grat 1 3 (A.A.) Bulgar Başten sonra diyor ki: vekili M. Muşanof Belgrat şehri taraftndan Bulgar gazetecileri serefme ve« Bulgar ve Yugoslavya hiiküm r3en ziyafette »a nutku söylemistir: darlan milletleri namina bugün çok asil bîr is görmektedirler. Bu, yahuz iki « Yugoslavya hükümdarlarmi milletm mukareneti değil fakat ayni «fyaret etmek ve aynî zamanda Yu zamanda Balkan sulhunun kat'î ola gosîavya hükumetinin mömessilleri fle telâkide bolunmak Szere Bulgar hü • rak tarsini demek otacaktır. Balkan devletlerinm mületler arasmda mukaIrihndartafle beraber bnraya gel » renet tesisi yolundald azlmkâr hattı dim. Elim hahralan silmek ve 3ri karhareketleri ve sulhu temm hususun deş mîllet arasmda yeni itimat ve Avruoaya dostluk münasebetleri tesis etmek îçin , daki temayuDerile bütün geJdik. Hnkumetlerin ismi kolayu» • ' nrsal olabflecekleri zaman gelmistir.» tlk seker fabrikamız 1926 da ku rnldu. O seneki şeker istihsalâtımı» 5 6 tondu. Bu seneki jeker utihsalâtıvan. 60 bin tonu bulacaktır. Şimdi üç şeker fabrikamız vardır. Gelecek yıl, dördüncüsü de kurulacak v e islemeye başlıyacak, böylelikle seker istihsalâbmızi da t e min etmis olacağız. Deri sanayümiz, çimento sanayîîmiz, ipekli sanayiimiz, trikotaj sanayiimiz, gıda maddeleri sanayiiraiz, orman sanayümizde de aynî miispet ialkisafı müşahede ediyoruz. Şimdi sanayi siyasetimizde gözo> nünde bulunduracağımız gaye, iyi ve ucuz mal yetiştirmektir. tşin teknik seviyesi ileri, idaresi bdlgili, muhasebesi sağlam, işletme tarzı ihtısaslı ve rasyonal fabrika lara lüzum vardır. Geri teknikli, fena idareli, bilgisir ve ihtısassız is liyen fabrıikalaruı iyi ve ucuz mal yetiştirmelerine imkân yoktur. E • \ ğer iyi ve ucuz mal yetiştirmezsek bindiği dalı kesen gafillere benzeriz. Çiinkü sanaviimizin baslıca pazan millî paramızdır. Millî paramınn alınt kabiliyetmi gözöniinde tut mıyan sanayi şubeleri için er geç bir siiriim buhranı mukadderdir. Onun için ucuz ve iyi yerli maîı baş şıarmız ve bas hedefimiz olma lıdır. Birkaç söz de millî tasarruf hareketimiz hakkında söyliyeceğim. Memleketimizde para biriktirme hareketi de miispet bir mkisaf halm dedir. 1931 senesi sonunda bankalarda biriken küçük tasarruflann yekunu 38 mi'von lirayı bulmuştu. Bu miktar 1932 senesi sonunda 40 milyona yükseldu 1933 senesi so nunda bu yekunun ne olacağım bilmiyoruz. > Fakat muhakkak olan birşey varsa eksilmeyip artacağıdır. Fiatlerm düsmesine, ?elirlerin aıaVmasına rağmen tasarruf paralarnm artması, bize tasarruf terbivesinin ha'k arasmda grttikçe yayıldışım ispat ediyor. Fühakika, millî Sanfcılarınvzın kumbara satıslan günden güne yük selmektedir. Fakat burada da gayeye? varmış değiliz. Burada da daha çok çalışmanuz icap eder. Bankalarda küçük tasarruf hesaplarmın senelik art ma miktannı hiç olmazsa 1012 mil yon Iiraya yükseltmek kabüdir. Yalnız bir müyon vatandas ayda bir bir üstüne bîrer Iira biriktirseler, bir yılda 12 mîlyon toplanabilir. Bu elde edüebilir bir neticedir. Hayal değil dir. Yahuz onun gerçekleşmesi içm milletçe, söz birliği yapmanuz lâzınv dır. ' Ayda bir Iira biriktirmekten ne çıkar demeymiz. Bir milyon Türk ayda birer fira biriktirseler, hw yıl Ergani balor hattı gibi bir şimendifer yolu yapmak kabil olur. Millî tasarruflan, devletimizin tatbik etmekte olduğu ikbsat ve nafıa programlannın biran evvel tahakku • ku için seferber etmeğe mecburuz. tşte bu düsünce iledir ki, bu hükumeHmiz Ergani balar hatbnın mşası îçin millî tasarrufumuza dayanarak işe girismiştir. Geçen yıl ilk tertip satısa çıkaınlan Ergani ttıhvüleri halkımızm ve bankalanmınn anlavıslı v e candan alâkalan sayesinde derbal plaae edil mislerdir. Şimdi bu tahvillerin ikmd tertibi satılmaktadır. Vatandaşlar, tasarrufun en kârh ve en faydalı şekli bu tahvillerden satm almaktır. Alacağınız yirmi liralık hisse sene • dine yalnız on dokuz Iira vereceksi • niz. Bir defa, bundan yüzde bes bir kânnız olacaktır. Sonra aynca da senede yüzde beş faiz alacaksmız. Yüzde beş faizi ise tasarruf paralanna veri • len en büyük faiz haddi Ergani bakır hattı gibi mühim bir imar içine bizzat iştirak etmis olacaksımz. Aynca bu tahvülerin ikramiyeli oiduğu da düsünülmelidir. Bu kadar hayırh, faydalı bir işe istirak etmenin ayni zamanda millî bir vazife olduğunu da takdir buyu rursunuz. Millî tasarrufa riayet etmekle memleketimizin muhtaç olduğu birçok işleri daha kolay ve daha çabuk yapmak kabil olacaktır. Millî kurtuluş harekeb'mizin zaferi sayesinde kayitsiz. sartsız müstakil bir devlet olarak taazzu eden Türkiye, mQIî iktısat savaşmda da, gene Türk milletinin sonsuz güce dayanarak en kısa bir zamanda ve en miikemmel bir tarzda muvaffak olacaktır. Dördüncü tasarruf ve yerli malı haftasına giren vatandaşlanmı bu imanla selâmlanm. ^Camhariyet ' Bu ayın 27 nci gününe kadar bekliyeceksiniz, sonra biitün kuponları birden göndereceksihiz * Tekirdağı Ziraî Kredı Kooperatifi muhasıbı Mehmet Beye Sız asgari kuponu bir arada gon 1 12 birincikânundan itibaren dereceksinız 27 birincikânuna kadar birinci sahi* Çengelkoy, Talımhane caddssı 48 fede çıkacak kuponu kesiniz. Bu ku No ü evde muallım Ibrahım Beye. pona 1 den 25.000 e kadar aklınıza Numaralar matbu kuponlarm usgelen bir numarayı yazınız. tune yazılacaktır 2 Ayın 27 nci pününe kadar * Şıslıde Halâskâr Gazı caddesmde 16 kuDon cıkacaktır. Bu 16 kupona Şakir Bey apartımanı 5 No da Handan | 16 muhtelif numara yazacaksınız. Hanıma 3 Bu 16 kuponun hepsini bir Tayyare pıyango bıletl alıp almaarada ve bir zarf içinde, adresinizi makta muhtarsmız. Ancak bırincikâ ve isminizi acık olarak yazıp ayın nunun 27 nci gunune kadar çıkan ku27 \jnci günü akşamına kadar bize ponların hepsini birden göndereceksiniz. göndereceksiniz. [Adresimize «mü * Ankara, Gazı Orman çıftlığmde stasabaka memurluğu» kaydını ilâve jıyer 138 Kâzım Beye etmeği unutmayrnız.] Bir kartm birden fazla hedıye al 4 16 kuponu ihtiva eden zarf ması unkânı vardır Bu imkân her kuidaremize birincikâmınun 27 inci güpona ayrı bir numara koymanızla temin nü akşamına kadar ve eğer posta ile edılebilır. gönderilirse ertesi güne kadar gel* Heybeliadada Denız Harp mektebı, melidir. guverte harpten Hayri Beye: 5 Taşrada bulunanların mek Hayır, cevaplarınızı şımdiden gonhıpları bu ayın 29 uncu günü akşadermenız makbulumuz değıldır. Bırıncimına kadar idaremize gelmiş olmakanun 27 nci gunü akşamına kadar lı dır. Bunlar için kuponlarm taşra eğer posta ile gonderılecekse ertesi gukarilerimiz tarefından mutlaka 16 nune kadar 16 kuponla bırlikte geltanesinin biriktirilmesi sart değildir. melıdır Taşra karileri daha az kuponla işti* Uskudarda, Bulgurlu Sarıgazı so rak edebilirler. kak 39 Kâmil Beye: Bir mektupta bırkaç imza bulun ması doğru değıldir. Her 16 kupon yalnız bir adresi ve bir İsmi ihtiva etmelıdir. * Izmır Kız Muallım mektebı talebeMaamafıh bir kişı muhtelif 16 kupon sinden 15 No. Emine Hanıma: topüyarak müsabakaya iştirak edebılir. 16 kupon birden göndereceksinlz * Ankara Gazı çiftliğı memurlanndan Mustafa Necati BeyeLstanbulda olduğunuza göre daha eksik 16 kuponun her birine ayrı numagöndermeniz şayani kabul değıldır. ralar koymak suretile ayn ayn hediyeler * Emnlyet Bankası Borsa şubesı mükazanmanız Ihtimali vardır. Talıh bu, 16 düru Fahri Beye: kupona koyduğunuz numaraların hepsi Üâmmızı tekrar dkumanızı nca e Tayyare pıyangosunda kazanırsa, siz de bızden birer hedıye alacaksmız denz. Istenılen tafsılât orada vardır. epiyce müşkül bir iştiı Bu müsabakaya girmek için şu şartları temin etmelisiniz: Kongun tayyarelerle mücadeleri tahnesi stüdyoda çevrilirket FOsabakamsza dair karilere cevaplarımız Gayrimflbadiüere tevziat Ankara 13 Bir aya kadar, gay rimübadillere istihkaklannm, yüzde biri nakten, yüzde on bes veya yirmisi de bono olarak tevzi olunacakbr. Maliye Vekâleti, Ziraat Bankası tarafından yeniden müzayedeye çıkanlacak Yunan emlâki listelerini tesbit için malumat toplamaktadır. Amerika setiri Kalenin Yoldaşa itimainamesini verdi Moskova 13 (Hususî muhabirimîz den) Amerika sefrri Mister Bul'it bugün Kalenin Yoldaşa itimatname sini vermistir. Amerika ile Rusya arasında pek yakında ademi tecavüz misakmm aktedileceği kuvvetle söylenmektedir. Kongun tayyarelerle macadelesinin perdede görünüsii Evvelki gün matbuat erkânma bir filim, King • Kong filmi gösterildi. Bu kordelâ bastan aşağı sinema oyunlan ve hilelerfle doludur. Filmin tetkikmi yarınki sinema sütunlanmıza bırakmakla beraber hilelerinden bazılannı bu • günden karilerimize ifşa ediyoruz. Evvelâ, King • Kong denilen maymun ha'ddi zatinde kürk giymiş bir insan olduğu halde perdede nasıl olup ta insanlann beş altı misli büyüklük te gÖrünüyor? Meselâ alelâde bir ormana girdiği zaman en yüksek ağaçlann tepesinden bakıyor. Bunun için evvelâ bir ormanı uzaktan filme çekiyorlar, sonra o fümi banyoya sokmadan tekrar kamaraya koyuyorlar, maymunu gayet ya • kmdan kırmızı bir fon onünde Szerine mavi ziya vererek tekrar aynî filmin fîzerine alryorlar. Bu suretle kırmızı fon pelikülün üstünde hiçbir tesir yapmadan ve mavi ziya maymunun hayalini kuvvetlendirerek perdede gördüğünüz manzara hâsıl oluyor. Diğer insanlann maymun yanm • da birer bebek gibi görünmesine gelince; o da keza ayni hileye istinaden bir filim üzerme biri uzaktan, diğeri ya • kmdan iki defa resim almakla yapıl • mıstır. King Kongun sevğilisi FayVraym oynadığı parçalarda ise Fay Vrayın bütün harekâb evvelâ büyük bir maymun elinde alınmıs sonra her parça bi rer birer kesilip beş alb defa küçül tüldükten sonra King Kongun bulundugu sahnelere eklenmiştir. Canavann Nevyorkun en yüksek binasmın üstünde tayyarelerle mücade lesine gelince o da şu suretle yapıl mıştır. Evvelâ Nevyorkun uzaktan bir panoraması çekilmistir. Sonra stüdyoya g< linerek, gerideki bir beyaz perde üzerine evvelce ahnmış tayyare faaliyet Ierine ait bir filim aksettirih'yor. KingKong büyük binanm kubbesinin bir m;r yatürü üzerine çıkmıştır. Beri tarafta da cam bir ekranm üzerine Nevyorkun pı noraması ortası yank olarak aksettirilmiştir. Bu suretle sağ tarafta duran kamara bu üç vaziyeti birden al mıştır. Re simlerimizden 2 numaralısı filmin na < sd almdığmı, bir numaralısı da perde • de nasıl gÖründüğünü vazihan anlatı • yor. Keza filmin seslendirilmesi hususunda da bazj hilelere bas vurulmustur. Meselâ King Kongun çıkardığı hiç bir bayvanmkine benzemiyen se$ şu suretle vücude getirilmiştir. Birkaç vah şi hayvanm homurbuu (ralanti) yani kamaranm manivelâsı gayet ağır çevrilerek almmış, sonra bu parçalar ters olarak asd filmin kenarma konmuştur. Bütün bu güç işlerden dolayı filmin yapılması iki sene sürmüştür. Dün bîr mebusumuzu daha kaybettik KTerhum Rasim ve Rıfat Beylerin cenaze merasimi (Cenazeler otomobüler içindedir) tki gün içinde şehrimizde iki meb'usumuzu kaybe*tik. Buniardan bîri dün yazdığımız gibi Küt'hya meb'usu Ra sim Beydir. Rasim Bey millî mücadeledenberi meb'ustur ve millî mücadeleye istirak etmistir. Dün Rasim Beym cenazesinde Vali Muhittin Beyle birçok memurlar ve Kolordu Kumandanı Şükrü Naili Pa sa ve bir askerî kıt'a, polis müfrezesi bulunmuşıtur. Cenazesi Erenköyündeki aile nvtkber'ne defnedilmiştir. tı tedavide bulundugu Etfal hastane • sinde vefat etmistir. Recai Bey bahriye zabitî idi ve uzun müddet donanma • da hizmet etmişH. Mdlt mücadeleye iştirak etmişti. Merhumun cenazesi Or • duya nakledüecek+ir. ünvon Fransezde konser 18 birincikânun pazartesi gunü saat 18,5 te Francois Couperinin senei devriyesi münasebetile piyanist Andre Unghvari tarafından müzik ve M. Roger Lavallete tarafından musahabe veri • lecektir. Girmek serbesttir. Balkan Levîetleri Hariciye NazırEarı toplanacaklar Ba'kan devletleri hariciye nazır • larının ik'ncikânuntm son haftasında Bükreşie içb'ma ederek Balkan kon • feransmda tesbit ve kabul edilen Balkan birliği misakını müzakere edecek Ieri haber almmıştır. Bu konferansa Hariciye Vekili Tevfik Rüş'.ü Bey de iştirak edecekbV. şamlann bitmez tükenmez hazfne • smin hatırasmı tasıyahm. Doğru değil mi, Mareva?.. ö l ü mün eşiğinde bulunan hiçbir erkek seni benim kadar sevemezdi. ttiraf et; nasıl ki ben, hiçbir kadmm beni senin kadar sevmediğini, korkma • dan tereddütsüz itiraf ediyorum. Mareva, bu mektubu okurken, bir Fransız kızile olan alâka ve münasebetimi de bittabi öğrenmiş oIacaksın. Son nefesimî vermeden evvel, sana herşeyi itiraf «tmek mecburiyetindeyim. tşte hakikat: «Şomberg, tsanbuldaki hapisa • neden beni kaçırırken mel'unca,, ayni zamanda dahiyane bir buluşla, sonunda daha fazla işkence çek • memi temin etmek için hayata karşı merbutiyetimi artırmak istedi. öyle ya, hayatı azap ve sefalet içinde geçen bir adamm dünyaya gözlerini kapamasile, refah ve saadet içinde yaşayan bir diğerinin veda eıtmesi a rasında hayli fark vardır. Rifat Müeyyet Bey Rifat Müeyyet Bey evveSri gün vefat etmistir. Müeyyet Bey, bulundugu birçok mühim vazifelerde dirayet ve ehliyet göstermiş ve son zamanlarda umumî meclis azası olmuştu. Vefatı memleket için büyük bir ziyadır. zat veya yabancı bir el vasıtasile kapatıhncıya kadar unutamıyacağım süeterine bürünmüş, ahenktar vücudünün inhinalarma yakmdan hay ran olurken; biraz daha yaklaştık tan sonra sesinde hissettişHm ve büyük aşklarm mübeşşiri olan heye can karşısında titrerken; daha sonra, dudaklarım tenine ilk defa te mas ederken, havatımı tahdit eden ilâmm hazırlandığını nasıl keşif ve tabmin edebilirdim. Mareva, hiç pişman değilim. Sa • kın böyle sanma. Cılçınca seviştik. Istırap ta çektik. Çünkü zahirî se batsızlığın bana endişe veriyordu. Çünkü ben> daîma müteyakkız bir vaziyette bulunma^a sevkeden kıskanclı^ıma hak vermiyordu. Biribirimize arasıra savurduğu muz acı sözleri unutahm. Askın meyvalan olan buseler arasmdaki tırmıklan unutahm. Hasmane sükutlan mızı unutalım. Yalnız, hatırası sı Iinmez gecelerin. zevkle dolu ak • Dil kurultayına ait bir kitap basıldı Birine! Dil Kurultayına ait muza • kere ve tezlerin bir kitap halinde ba sılması kararlaştmlmısh. Bu kitap ka ruhaya ait tafsilâtı ihtiva e l mek üzere Devlet matbaasında basıînrştır. Birkaç güne kadar Ank?raya Dil encü • menine gönderilecektir. Bu esasen mevcuttu. Saadet: Bunu temin estmek gerekti!.. Muc!ze kabilinden olan firarımin ferdasmda nasıl bir haleti ruhîye taşıdığımı tahmin edersin. tdam sehpasımn altına kadar giden, hatta sabunlu ipiı boynuna bile takıldığmı hisseden bir adamın rüyadan uyanır gibi ken dini birdenbire mükellef bîr yatın iîçinde sevgi ve evlilik telâkkileri oldukça garip hafif meşrep iki kadı • nin yarattığı baş döndürücü bir havayı teneffüs edince, nasıl bir aksülâmele uğrıyacağmı tasavvur edersin. «tnsan haleti ruhiyesini pek iyi bilen doktor Şomberg, o anda, çok muti bir kazazede old'uğumu, mu • avenet damgasım taşıyarak uzana • cak ilk ele yapışmağa müstait ve amade olduğumu derhal keşif ve tah min etti.... Ve dalgaların arasmda bocalarken Paprika tahlisiyesini önüme attı, Recai Beyin vefatı Ordu merb'usu Recai Bey dün tahkü tamamen beyhude olur. Akşam saat altı olmuştu. tbrahim, Kahiredeki vekili umu runa son arzu ve emirlerini yazıyor. «Olur ya, diyordu, belki bugünler de başıma bir kaza pelir .» Son saatinin kat'iyetle yaklaşması, zihni nin kudret ve kuvveb'ne hiç halel getirmemişti. Mektubu brtirdi. Zarfı kapattı ve masanın kenarına biraktı. Şimdi ikinci bir mektuba başla tnıştı. Bu ikînci mektubu ötekinden daha ağır, kelirneleri adeta tartarak, cümleleri zihninde tamamladıktan sonra yazıyordu. Sanki, karaladığı her cümle mazisini örten perdenin bir parça daha kalkmasım temin ediyordu: <rMareva, «Bana ibzal ettiğin aşkın cezasım çekmek saati yaklaşıyor. Birkaç sene evvel, Beriinde, otombilinin ö nünde yüzünün rnuntazam profilini uzaktan tetnaş&^derken; limonküfü ve narçiçeği renklerini, gözlerim biz Tefrika: 99 Moris Dökobradan naklen Aşkın Kudreti 7 Son pazar... ölüm kokan bu günde, tbrahim Bey, odasına çekilmiş, yalnız başına düsünüyor. Son hâdisat, bütün tef erruatile, yeniden zihninden ge çiyor. Sabahtanberi Paprikanra telâş ve heyecanı... Endişenin yüzündeki akisleri... Şombergin beklenen muvasaletinden evvel kaçmak hu susundaki anudane ısrarları, bu teklife karşı itirazları... tbrahim Bey hilmiyetle, fakat kat'î bir lisanla Paprikaya cevap lormişti: Yavrum, beni dinle, demişti, sana son defa olarak rica ediyorum. Bir daha kaçmamı teklif etme .. Bu, bepim için en büyük hakaret « tir. Bu hakarete lâyık değilim... Tehlike karşısında kaçmak cürmünü hiçbir zaman irtikâp etmiyece ğim gibi, tehlikenin bir kadın elile bertaraf ed';]mesini de asla kabul edemem. Bunu niçîn söylüyorum biliyor musun?.. Şimdi bütün hakikati bildiğinden Şombergi yumuşatmağa teşebbüs etmemekliğin için. . Şombergin benimle görülecek bir hesabi var. Bu hesabı erkek erkeğe halletmemiz lâzım. Başka birisinin müdahalesi caiz değildîr. İntikamını en hurda teferrüatına kadar inceden inceye hesapladı. Bir senedenberi onun zevkile yaşıyor. Bana olan sevginden dolayı belki araya girmek istiyecek•in. Hiç teşebbüs etme yavrum. Çün Mahaâi