3 Aralık 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Zincirlİkuyu otomobil kazasının muhakemesi Şoför Bahaettin Efendinin evvelki ifadesile dünkü ifadesi farklı görüldü Birinci sahifeden mabat veti üzerine birahaneye tekrar jittiğini işaret etmistir. Müteakıben dmlenilen lzz«t Beyin refflcası Madam Greti zevcine banyo ba nrlarken Alâettin Beyin geldiğmi, zevcile beraber gezmeğe gittiklerini, tz • zet Beyin kaçta döndüğünü batorlayamadjğun söylemistir. giinü arkadaşı fıstıkçı Cetnal Efendinm kendisile alay ederek: «Hiç on lira alınır mı ? Ben olsam dört bes yüz lira alırdım!» dediğini, vak'anın failini bil mediğini, fakat Alâettin Beyi vak'a mahalünden dört yüz metre uzakta gör dügünü iddia etmisti. Reis Bey Müstantikiikteki ifadelerle şimdi yeminle verdiginiz ifadeler birbirme uymuyor; bangisi doğru?. Bahattin Efendi Hepsi doğrudur! O zaman sathî sualler tevcih edfldiği içm bu kadar esaslı tafsilât verme miştim. Cumhuriyet 3 Kânunuevveî 1933 Üniversitenin yeni bütçesi Bütçenîn ihzarında tasarrufa riayet edilecek Ünfvershe muvakkat bütçesini ha • zırlamak üzere Universite Rektörü Dr. Neş'et ömer, kâtibi umumî Beshn Bey' ler ve fakülte dekanlan bir komisyon teskil etmişlerdir. Komisyon bugün öğleden sonra toplanarak fakületlerin verdiği ihtiyaç listelerfni tetkik edecek, butçeyi haznhyacaktır. Yeni bütcenin ihzarmda azamî derecede tasarrufa riayet edflmesi için çahsılmaktadır. Komisyon bütceyi hazır'adıktan sonra Vekâlete arzedecektir. Bütce îşi bu hafta içinde bttecektir. Türkiye Almanya ticari münasebetleri Almanya ithalât ve ihracatımızda birinciliğî muhafaza ediyor. Bu sene geçen seneden daha fazla ihracat yaptık 1931 senesi ortalannda zuhur eden malî sıkıntılar üzerine AJmanyanm uzun vadeli haricî borçlarmm döviz olarak tediyesi Transfer mo ratoryomu mucibince tecil olvmmuştu. Moratoryomun müdedti bu avın nihayetinde brtmekte olduğımdan Alman devlec bankası müdiri umumisi doktor Şaht bütün alacaklılan 5 kânunuevvelde Berlinde içtimaa davet etmiştir. Tecili düyunun ayni sartlar al • tında daha bir müddet temdidme karar verileceği ırmumiyetle zan ve tahmin edildiğine göre yeni vazi yetin Almanyanın malî islerine menfi tesirler yapması melhuz değrldir. Almanya, Avrupa memleketleri içinde 1930 senesindenberi haricî ticareti pek büyük mfkyasta lehfne kapanan yegâne memleketrir derolebilir. 1932 senesinde ihracat fazlahğı 1 milyar marki tecavüz etmistîr. Bununla beraber, bu sene ihracat son derecede azalmağa basladığın dan Alman ticareti hariciyesinîn ihracat fazlaTiEri mütemadiyen t ü • çülmektedh*. Eylul ve teşrinievvel 1933 aylannda filvaki 95 ve 98 mftyon mark ihracat fazlalıffr temin «dilebilmiştir. Fakat, iktısadî buhran dolayısile îhracat bedellerinin mu hîm bir kısmı tahsil ediîemiyerek ecnebi raemleketlerde mahsur kaltnakta oldurundan. hakîkatte Al • manyanm ticaret bilâncosu daha ziyade küçülmektedir. Sene iptida • smdan tesrinievA'el nîhavetine ka » dar 10 ay zarfmda ayhk ihracat fazlaliğı vasatî olarak geeem senenin 93 milyon markına mukabil 57 milyon marka dü.«müstür. Halbuki, Almanvanm haricî borclanmn taksîtferini bilâmüşkülit ödevebilmesi ictn en aşağı ayda 85 mîlyon marklık ihracat fazlali|rma lüzum vardır. susta anket açılarak alâkadar yüksek malî mehafilin fikirleri sorul muştur. Gelen cevaplar üzermde tetkikat ve müzakerat baslamıstır. Bankalann nasvonalizasyonuna, tabiri diğerle geniş mikysta hükumet kontrolu altına almmasina taraftar o Ianlar arasında Kielden profesör Bente, simdiki büvük baaıkalann bürokratik teskilât noktanndan muazzam devlet müesseselerinden farklı olmadıklannı iddia etmiştir. Büyük Alman bankalarmdan birisinin müdürü Herr Urbing bu fikre siddetle muhalefet ederek şahsî teşebbüslerin ehemrniyetinden bahsetmis, bir devlet meüssesesinın müstakil bir banka ?ibi beynelmilel sartlar da hilinde hicbir zaman lâyıkiie çalı samıyacağım söylemistir. Almanyada bankalarm nizamnam«î esasilerînde mühim tadilât yaoılarak bankacılık sisteminde geniş bir reformu mucip olacası tahmin edilen bu müzakereIeri bütün dünya pek yakmdan takip edivor. Yumurta ihracî müşkülleşti Almanyanın istediği kadar yumurtamız yok Almanyaya yumurta sevkiyatına baslanmış, ilk parti olarak 100 sandık mal vapura yüklenmiştir. Ber lindeki büyük bir fhma rfa, yumurta almak üzere bir adamını şehrimi: ze göndermistir. Ancak mevs mden dolayı, Almanyanın istediği evsaftt yumurta tedariki müskül obnakta • dır. Buzhanelerde birçok yumurta varsa da, Almanların koydukları sartlar a uygun olmadığından bun lar sevkedilememekte, hatta Ana • dolud'an ve Trakyadan gelen mal • larm da seçilmesi lâzım gelmektedir. Almanlar, bu ay sonuna kadar gönderilmek sartile 370 bin kilo yumurta kontenjanı koymuşlarsa da, memleketimizden bu miktarda yumurtanm ihraç edilemiyeceği an laşılmaktadır. Bazı tacirler, keyfiyetten geç haberdar edilmiş olduklarını, bu kısa zaman zarfmda, Almanların iste diği evsafta yumurtanın tedariki kolay olmadığım söylemektedir. Bu zevatın iddialarma göre, Alman lar, Berlindeki elçiliğimize, Türkiyeye bu miktar yumurta kontenjan ayrıldığını nisan sonunda bildirmişlerdir. Birahane garsonlarımn şehadeti Lala birahanesi garsonlarından Yorgi Yani, vak'a akşatnı Izzet ve Alâet tin Beylerin, hatuiıyamadığıın bir sa • atte birahaneye geldiklerini, bir saat oturdukJanm, kendSerine hizmet ettiğini, ağlebi ihb'mal dokuz buçukta çıkbklannı iddia etmiştir. Şahk garson Yorgi Lefter, mazmm Se arkadaşıntn vak'a gecesi saat sekizi çeyrek geçe geldiklerini, dokuz buçu • ğa kadar kaldıklarmı, 11 de tekrar geldiklermi, bir köpek sahsı için Alâettin .Beyin birahaneye çağınldıgını bilme diğnn söylemistir. Lak birahanesinin kontrolörü Ni koli tle Lalanuı damadı Mihalâki Vasü Efendfler maznumm birahanede nekadar otarduğunu, kaçta gjttiğinı bümedik . lernri, bir köpek satısı için çagınldığı • m habruyamadıklanm, bu işin evvel ee Alâettin Beyle gortişüldüğunu söylemislerdir. Birahanenm sabibi Lak Kosti Efendisu ifade vi vermktir: « Yetmis yaşındayun. O akşam Alâettin Bey saat sekiri on geçe gelmistir. Sonra yatbgım için ne olduğunu bil•"niyorum. Alâettin Beyi vak'a mahallinden otomobilden aldığını söyliyen şoför Bahaettin Efen^î simlan anlatmıstır: « Büyükdereden boş otomobille dönüste saat onda vak'a yerinde Alâ ettm Beyin otomobilmi gördöm. Mafl vazivette hendeğe saplanmıştı. Başmda bir îandarma bekliyordu. jandarmaya sordum.» «Birşey yokb cevabını verdi Be* yüz metre ilerde birisi bana ellerile işaret etti. Alâettin Bey olduğunu anladım. Oiomobilime aldım. Şişlide Etfal hastanesi yanında otomobilden inerek bana on lira verdi ve bir kaza geçirdiğini söylece söyledi: «Ben Maslak yolundan gelirken bir jandarma durdurdu. Şoförlük vesikası «ordu. Vesikayı okuyamadığı için beni karakola götürmek istedi. Gi derken tekrar durdurmak istedi. Direksiyona el attı ve «onra oto mobil kazaya uğradı.» Alâettin Bey bunlan anLathlrtan «onra verdiği on liranın üstünü istemeden gitti. Üzerimde para olmadığı için o zaman bu paranın fazla*mı verememistim. tlk tahliye edil di$i zaman görerek 880 kurosu iade ettim. Yalnız taksi ücreti olarak 120 kuruş alıkoydum. Bana: «On Iir ayı al, kimseye birşey söyleme!» ded.gini hatırlamıvorum.b Mahkeme reisi Hikmet Bey, şabide müstantiklikte verdiği ifade ile şimdİ aöyledikleri arasmdald mubayenetleri ihatr etti, ve mazbut ifadesini okutta. Bu ifadede Bahattin Efendi, Alâettin Beyin «bir kazadır oldu. Kimseye söyleme!» diye on lira verdiğini, ertesi üniversitede maas Bütcenin henüz tasdik edilememesi Müddiumumi Nurttin Byin tevkif yüzunden Universite heyeti tedrisiye atalebi Müddeirnnumî Nurettin Bey Şahit, burada paranm iist tarafuıı iade ettiğini söylüyor. Halbuki evvelce on ürayı aldıgım söylemisti. Hakikati ketmettiği takdirde kanunî muamele ya • pıbnahdır. Bahattin Efendi ifadesmde ısrar et • ti: On Iirayı belki de bir lira diye vermişti. Başka bir maksatla fazla oara almif değilim! Bunun üzerine Müddeiumumî Bey demistir ki: Şahit Bahattin Efendi, mahke • mede ketmi şehadet ettiginden hak • kmda 380 inci madde mucibince muamele yapılması talep olunur. Maznu ntm serbest bnakilması, şahkler üze rine tesir yapıbnasmı, hakikatin tahrif ve toşviş edilmesini mucip olduğu bu uydurma ifadelerle anlasıldığından Alâettin Bey hakkmda tevkif karan verflmesini de istryoruz.» Müdafaa vekillerinden Sanu Bey, soföre verildiği iddia edilen paranın bir kısmının iadesmin esas iizermde tesni oknadığnM, kendisînnı kazayi, mahkeme huzurunda da mevzuu bahsetme» de telkin ve tesir altında kabnadığma bir delil olduğunu ve tevkifine lüz\ım olmadığım söylemistir. Ne diyeceği sorulan Alâettin Bey müteheyyiç bir halde demistir ki: Ben bu hususta evvelce ifade •ermistim. Şimdi hiçbirşey söyliyemem. Reis Beyefendi, siz bunu takdir edersiniz! Vaziyetin takdiri mahkemeye aîttir.» Mahkeme heveti, sahidin, istintak dairesindeki ifadesinm bir zabıt sek • Knde tesDİt ediimesine ve mahkeme huzurundaki ifadesmde kevfiyeti tavzih ve tafsil eyiemesme ve bu izahattn esas vak'a ile alâkadar mahivette mü tebayin sehadet tarzında göriilmemesine binaen yalan sehadetten taldbat yapdmasi ve tevkif karan ahnması hakkmda iddia makamınm serdettiği taleplerm reddir.s karar vermişHr. Müteakıben isticvabına devam edilen Bahattin Efendi, vak'a gecesi Alâet tin Beyin yanında veya civannda bir kadına tesadüf etmediğini iddia etmiştir. Şahit olarak çağmlan Alâettin Beym refikası Mukadder Hanım hasta • lığı dolayısile gelemediğinden mazbut • ifadesinm alınrnasma ve gehniyen şahitlere tebligat yapılmasına ve muhakemenin 16 kânunuevvele talikina karar verilmUtir. zasınm maaslan biraz ereri kalacağı söy1 Ienmekte idi. Maar '' Vekâletinden Jfelen bir emirle dün Universite muallimleri maaslarını alrmslardır. Tevkif talebi önümüzdeki perşembe günü tstanbul Erkek Lisesinde bir ecnebi dili bildik lerine dair Universite idaresine beyan • name veren talebenin imtibanlan ya • pılacaktır. îmtihanlan Universite E • debiyat Fakültesi roman, dü ve edebiyat profesörü M. Leo Spizzerin riya setinde bir beyet yapacaktır. Lisan imtihanları Haricî ticaret Profesör Hirsin brosürleri Hukuk Fakültesi kara ticareti pro fesörü M. Hirs talebesini suııfta not rotturmaktan menetmişth*. Not tutmak yüzunden talebenin takrirlermi dînli yemediğini gören profesör her hafta ders takrirlerini birer broşür halinde nesrettirecek, talebeye dağıtacakhr. Turkive • Almanya ticareti On avlık ıraun mübadelâtımız 131,6 milyon lira olup bunun 28 milyon Irrası yani beste birindem fazlan Almanya Hedir. Yalnız bu rakam Alman pazarlannm Türk mahsu lâtı için arzerti&i büyük ehemmiyeti göstermeğe kâfidir. Almanya gerek ithalât gerekse ihracatımızda birmciKği muhafaza etmektedir. Bu senenin 10 ayındaki ihraoatrmiz eeçen senekmden 2 milyon 5^8.000 lha fazla olarak 12 milyon 457,000 Krava çıkmı»; ithalâ tımız da 453,000 lira azalarak 16 milvon Hradan 15,462,000 Kraya inmiştir. Geçen tenenm on ayrnda Almanya ile haricî ticaretîmiz istatistiklerhnize nazaran 6.1 milyon lira bir açık vermisken, bu senenm 10 aylık açığı 3,1 milyon liraya düşmüş, yanvanya azalmıstrr. Maamafih, mahsulâtımızın mühim bir kısmı Almanvaya transit sure tile baska yerlerden de sevk ve ihraç edildiği ciheHe hakikatte Almanya ile olan mübadelâ<ımızda bîr açık mevcut olmayıo hatta b'r miktar lehimize fark olduğunu da söylemekt« haita yoktur. Bir foförün ifadesi Hukuk talebesi kongresi Hukuk Fakültesi Talebe Cemiyeti senelik umumî kongresi önümüzdeki cuma günü öğleden sonra tstanbul Hal kevinde toplanacaktır. Kongrede cemiyetin bir senelik faaliyeti hakkuıdaki rapor okunacak, talebenin kitap ihti yacı ve smıfta kalan talebenin vaziyeti görüsülecektir. Beyoğlunda törkçe ders Beyoğlu Halkevi şubesinde türkçe derslerine devam edılmektedir. Son günlerde Rum, Musevi ve Ermeni vatandaşların türkçe öğrenmek için gösterdikleri tehalükten dolayı Halkevi idaresi programma gece dersleri de ilâve etmeği düşünmek tedir. thracatı kolaylaştırmak için, yumurta ve sair mahsulât sandıklarından orman tezkeresi aranmaması kararlastırılmif ve alâkadarlara bil* dirilmişti. Dün İhracat Ofisine yapılan bir müracaatte, Haydarpaas orman me, munmun, Anadoludan ve sair mev kilerden gelecek yumurtaların beher sandığından 20 kuruş orman rea mi almadan malın geçmesine müsaade etmediği bildirilmiştir. Ofis keyf iyette bir yanhşhk olacağını na> zari dikkate alarak, şikâyeti ts • tanbul Orman müdürlüğüne bildirmiş ve meselenin iki Vekâlet ara sında halledilmiş olduğunu ilâve etmiştir. ZtYAİELİM Askerî fabrikalan umum müdür muavini sabJn mütekait miralay Hasan Fehmi Beyin mahdumu ve tüccardan İs mafl Hakkı Beyin teyzezadesî Yüksek Muhendis mektebi ücüncü smıf talebesmden Ahmet MHat Bey kısa bir bastalığı müteakıp pek genç yaşta iken vefat etmiştir. Cenazesi bugün saat 9,5 ta Maçkada Kâğtthane caddesindeki 128 numaralı hanesinden kaldırda rak Evtipsultandaki aile kabristanına defnedflecektir. (10584) Doktor kimyager Ziya Beyin kavm biraderi ve Karamürsel çuha fabrikasınm müdürü Ali Bevin biraderi, Ankara çuha tüccanndan Fahri Bey mezkur şe hirde sektei ka'oten irtihal eylemistir. Mumaiieyh Türkiyede ilk Türk kürk ve cuha ticarethanesini tesis eden Kazanlı Salih Kerimi Efend'nin mahdumu olup pederinin eserine ittfbaen mHiî ticaret ve sanayie çok hizmet etmisti. Kederd'de aı'esine sabır dileriz. 3 12 933 îsîanbul Belediyesi r pazar giinü akjatni saat 2! de ' Yumurta tandıhlarından orman retmi f AŞK TANGOSU Almanvada bankalar sistemi ü zerine mühim müzakereler cereyan etmekiedir. Hiikumet erkânt bankaların jjenis mikyasta nasyonalize e dilerek hükumet mürakabesi altına alınmasını istemektedtrler. Bu hu Bankalartn niramnameleri tadil edilecek (Es war einmal ein Muzikuz.) Şen vc fantazi şarkılı komedi müzikaii Tötun ihracatımız 1933 senesinin ilk dokuz ayıttda memleketimizden muhtelif ecnebi memlekelere 14.022.906 Kra kıymetinde 14,368 ; 430 kilo tütün ihraç edilmiştir. Bu ihracatm en fazlası Amerika, Almanya, Hollanda, ttalya ve Çe koslovakyayadır. Bu senefci 9 aylık ihracat srecen senekinden miktar Hibarile 1.799 843 kîlo yani yüzde 12 fazla olduŞu halde kıymet itibarile 1,005,434 lira yani yüzde sekiz noksandır. Takas primleri Piyasadaki tetkikler takas prim Ierinin gün geçtikeç kıymetlenınekte olduğunu göstermistrr. M listesinde bulunan emtiayı getirmek üzere Ingiltere, Almanva ve ttalvaya yapılan ihracat vestkalanna bugünlerde yüzde 35 nisbetmde, ankonsinyasyon tütünler mukabilinde ki emtia icfn de vüzde 50 nisbetinde prim verilmektedirtzmfrde, üzüm incrr takaslannm yapılmasına müsaade olunduğu şa yiası takas sisteminm yeniden devam ed»»*! ürrtîdrni uvandırmıstır. i RT i H A L l kemali muvaffakiyetle devam ediyor ARTiSTiK'ie Emsalsiz temaşa Sinemada: JEAN VEBER tarafmdan ilâveten: FOX JOURNAL ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ 10596 ASRÎ SiNEMADü Son hafta fiatları Son haftanm fiat vasatisi şöyledir: Buğday: (Yumuşak) kilosu 3.64, (serO 2.R8, ceviz: (Kabuklu) 10.90, (iç) 29.S8. fmdık: (Kabuklu) 18,97, (iç) 44,42, susam: 1020, afyon: (tnce) 742,5, (kaba) 602.95, pevnir: (Beyaz, tam yaglı) tenekesî 660, Kaşar: (Ya?Iı) kilösu 48,66, yerli çimento: (50 kiloluk çuvalı) 146.50, sabun: (Birinci mal) okkası 26,50, (ikinci mal) 25,50, Urfa sade yaği 115, Birecik, Antep yağlan 112 buçuk, Mardin, Diyarbekir yağlan ayarı 95, Erzurum, Kars erimiş yaŞları 82 buçuk, erimemis yaglan 75, Trabzon ya§ı 87 buçuk kuru*tur. AŞK KURBANI ( Ordonmnce ) Büyök ve sevimli yıldız MARCELLE CHANTAL tarafmdan "^^^ V Guy de MauDas«:ant'nın şaheseri ZEVK Ecnebi malî diye satılan yerlj malları Birçok mcmleket eantiasını, daha kârlı bir fiate satmak emelile ecnebi malî olarak sösteren tacirler hak kındaki tetkikata, bugünlerde de vam edüecektir. Ticaret Odasırda teskil edilen komisvonun azasından Sanayi müdürü Refik Bey Ankarada olduğundan, kendismin avdeti beklenmektedir. Kom'syonun, ecnebi mallarrnı yerli ma.Ii olarak süren bir kısım tacirler hakkmda da tetkikat vaptıgmı yazmıstık. Alâkadarlardan biri bu münasebetle demistir ki: t Memiekette vaoılan bütün emtîada yerli mali oldırklannı göste rir bir alâineti farika bulunması mecburive'ine dafr ?hVAm konulduğu takdirde bu gibi halierin önü altn mış olacaktır. Komisyon bu hükiimlerin bir konımla mı, yoksa sadece Ticaret Odası meclisi tarafmdan mı konulması lâzim geldiği cihetlerini de tetkik edecek ve hazırhyacağı raporu Vekâlete bildirecektir. Maamafih bu kabil tacirlerîn isimleri de bir taraftan tft«bit olunmaVtadır.» ehirTıyatposu 6ÜNES BATARHEN Yazan Pekgakında Artistik sinemasında 10595 YETNAMESi Fevkalfide zergin filim. Sahnede: Meşhur düetist ve dansör MARLENE ve CHARLiE ile meşhur patinör REALTOR ve KöPEGi tarafından Va yete numaraları Bugün. 16,5 matinesile suvaresinde V a r y ete Gerhardt Hauptmann Tü'kçeye çevıren: Seniha Bedri H. 5 perde Halk pecesi Son gecesidir. Pazartesi günü akşamı pivesl oynanacaktır. HANDA DRAMALtS PRİNEAS Yunan operet heyetinin temsillen FRANSIZ TtYATROSUNDA muvaffakiyetle devam ediyor. saat 17,30 da ANDRAS METO STANİO Bu akşam saat 21,30 da talebi umum* üzerine VtKTORİA ET SON 0 6EC E iPEK ve ELHAMRA sinemalannda büyük muvaffakiyet Buğday fiatleri düşkündür A RAY Senânin ert giizel filmt olup (Eski G'orya) snemasında * CiCi BERBER Tamamen TÜRKÇE sözlü ve şarkılı eğlenceli operet. Yeniden inşa edilen Pangaltı Buğday fiatleri düşkün olmakla beraber, Ziraat Bankasının 100 ton kadar buğday satm alacağı hakkındaki haberler, gerek müstahsile, gerek tacirlere ümit vermektedir. Şehrknize günde vasatî olarak 20, 30 vagon kadar buğday geltnektedir. Pl H â l e Sin ması Pu Gece Feni Sev! Moris Şövalye, Jnnet Makdonald İlâveten: Dünva havadisleri ve komik Üsküdar emali muvaffakiyetle devam ediyor. ,^m^. 10593 Paprika ve Veronika'nın büyük san'atkân son senelerin en sevilmis yı'dızı FRANS1ZKA GAAL en son en büyük fi'mi olam Bugün BUDAPEŞTEDE SKANDAL Filminde nefiş bir şaheser yaratmiştır. En nefis musiki en eğJenceli bir rcevzu T A N Sinemasında SON KOZ JOAN CRAWFORD NILS ASTHKR LEVİS STONE llâ eten: Yeni ¥o\ Journal Tei. 4 7 374 ^ 10603 Heyecan, ihtişam sahnelerüe dolu TÜRK sinemasında Bu akşam KAD1NLAR NE İSTERLEF? 6USTAV F R O U C H BUNA DERLER! OTEL Rejisör G. V. BOLVARY Musiki • aşk heyecan cazip bir mevzu ilâveten: 6 R A N D Pekyakında MELEK sinemasında 10599 Fransı^ca sözlü (GRETA FARBO) (JOAN GRAVFORD) (JOAN BARRYMORE) ve (LiONEL BARRY^ORE) a tamamen benziyen artistJer tarafından temsil edilen rövülü komedi. Ayrıca Pathe Journal.