20 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Cumhuriyet Tayyare kazası TEFRİKA: 13 Yazan: M. TURHAN r ^Teşrfifevveî 1933 Kıymetli bir tayyarecimizin şehadetile neticelendi Eskisehirde çıkan Sakarya refi • kimiz Eskisehirde vuku bulan sa yanı teessüf bir tayyare kazasından bahsetmektedir. Kaza şu suretle olmustur: Pazartesi günü saat 13 te iki tayyaremiz Eskişehir semasında uç mağa ve manevralar yapmağa başlamıştır. Bu mahirane tayyare ma nevraları halk tarafından heyecarla seyredilirken iki tayyarenin birbi rîne çarptıkları büyük l>ir teessür ve elemle görülmüştür. Müsademeden sonra iki tayyareden birinin pilotu olan yüzba$ı Arif Bey hayret ve takdire lâyık bir soğukkanlılıkla kendini aşağı atmış ve sırtmdaki paraşütü açarak ya . vaş, yavaş yere inmiştir. Fakat ikinci tayvarenin rakibi olan mülâzim Nad>r Bey musademe esnasmda şehJt olmuştur. Vakıa Nadir Bey de pa raşütünü acmış ise de bindîği tayyarenin kanatları îkiye bölünmüş ve kendisini araya kaptırmış olduğu cihetle kurtulamamıştır. Her iki za . bftimiz de meharet ve muvaffaki • yetleri ve cesaretlerile tanınmıslardı. Kocası filhakika cesurdu, yiğitti, fakat bir «Mete» olmaktan hatta Meteliği düşünmekten çok uzaktı Herkes Göncünün güıelliğini söyleyıp duruyordu. Bizzat, kocası da onun endamma hayrandı, saçlarındaki ihrişama tutkundu, gözlerinin nuuna vorgun. «hı. Başkalan gibi o da, Göncünün iç yüzünü görmüyordu, göremiyordu. Halbdd bu perilerden güzel kadm, çok hariî bir mahİuktu. Kurt postundan manto ya, ç*m ağacmdan yapılma yaldızsız bir tahta, iman sesinden ziyade koyun melemesile uğulduyan küçük bir ülke ntn kraliçeliğine kanaat edecek takımdan değildi. Onun ruhunda «Mete» yi buyrueuna rameden «YenSi» hatun lann ihtirası vamyordu ve kendi rev cinin de bir Mete olmasmı istivordu (1). Göncü, han kızı idi. Uygur hocalardan ders alnuştı ve havli »ey ögren . rnisti. Cin, nerededir? Maçm, hangi taraftadır? Hint ellerine hangi yoldan «i^irrr! Bunlan pek güzel bildifci sribi Cin mroaratoriçelerinin kara çadırlarda ve ak keçeler üstünde oturmadıklarını da biKrdi. Yüksek kadm, onun düşünü*üne göre, somaltından taht üzerinde yaşıyan bahtiyar mah'uktu. Yüz binlerce insan, iste o tahhn önünde ve o kadı . nuı ayakları dibhtde yerlere kapanacak, can ve yîirekten köle'iklerini nayktra caktı. Hstbuki Navmanlarda bütün Türk uluslarında oiduîru pibi etek öoen aîhz, topuk yalıyan dudak yoktu. Türkler, hanlann ve han hatunlarmm önünde sadece ııkasıyorlar (2"), kendi babalanna ve analarma yaobklarından farla bir saygı göstermîyorlardı. Göncü Hanım, bu sayzmzhktan da için icin mütees . sirdi. Naytnanlan ve bütün uluslan kendi önünde diz çöker görmek isti yordu. Bunun idn i»e b^rseyden evvel bir Mete buimak lâzımdı!.. Kocası; filhskika; cesurdu, yiğittî. Fakat bir Mete olmaktan, hatta Me telifci düsünmekten çok uzaktı. Salt Navmanlan idare ile uğraşırdı. Engin hulyalan olmadığı gibi hevecanlı rii yalar da görmezdi. Giydiği posta kanidi, yediği at pastırmasile doyuyordu. Bunu, bu miskm kanaati yana yana sezen Göncü Hanım, bir arah*~ ümidmi anaiığa bağlamıştı. Bir erkek çocuk doğurmak ve o çocuğu bir Mete olarak yetîstirmek!.. tşte son ümidi bu idi. Lâkin baht, yıllar geçtiği halde ona analık zevkini de tattırmıyordu. Metenin karısı olamıyan Göncü, Metenin anası da olamtyordu! Bu talisizlik onu, günlerce ve gün • lerce aglatmıştı. Çok defalar, loş kö . selere çekilir, ktrkkızlar masalını, çinli hiyalan, Japon sülâlesini, Tibetlilerm üremesini imrene imrene düsünürdüO). Bu masaliara ve onun inanışına göre yılda bir defa, açk gecesi yaratılıyor • du. Bu aşk gecesinde kadm, her neye dokunsa gebe kalırdı. Fakat 360 gecenin içinde o geceyi bulup feyzinden istifade etmek müsküldü ve bütün yıl, geceleri uykusuz geçirmek te mümkün . süzdü!.. , Günler iste böyle tatsız geçerken Göncünün kaynatası işbaçından çekfl • di, kocası hanlık postuna oturdu. Fakat bu değişiklik, Naymanlar bayatında bir yenilik yaratmadı. Gene kulaklarda çınlıyan koyun melemesi, kısrak kişnemesi, deve böğürmesi idi. Gene yulaf unun . dan bulamaç, yahut kuru et yeniyordu ve sade kunız içiliyordu. Yeni hükümdar, bu değisikliğin şerefine güzel ka nsma bir gerdanhk bile vermemişti. O güzel gerdan, yarun ay gibi gene çtplalch. Göncü, postuna sannıp yasıyan ko. casuu biraz canlandırmak için ilk mevzu olarak din meselesini seçti ve onu, Naymanlann bir türlü ısmamadıklan hımtiyanlık aleyhine teşvik etmeğe batladı. Bundan maksadı budistliği o ka bileye yeni bastan kabul ettirmek ve ÇinLlerle dinbirliği kurmaktı. O, uzak bir hulyada olsa, bir gün Çin ülkesine akın edilecegini, orada birşeyler kaza. mlacağtnı umuyordu, bu kuruntu sebebile de simdiden Çmlilerle Naymanla nn dmdaş olmasmı istiyordu. Köslük han, kendisile elbirliği yaparak babasına oyun oynıyan papastan kurtulmak için karısının bu fikrini be. ğendi, Meryemin ve tsanm resimlerile beraber bütün papaslan Nayman topra ğrodan çıkarrfa. Fakat bu hareket, beş on çadtrda olsun, galeyan uyandnabi leceği için ulus halkmı oyalamağı da 3ımal etmedi, komşu bir iki kabile ile anlasarak Moğollar aleyhine harp açh. Çönkü Moğollar, son günlerde dikkate deger faaliyetler gösteriyorlardı. Dört tarafa baskınlar yapıyorlardı. Kocasile beraber savaşa giden Göneü, Mogollarla müttefSclermm, ne ya . man çarpışhklannı görmüş ve kendi hulyasmı ancak bu yifitlerin tahakkuk ettirebileceğmi içm içjn düsünmiistü. Hata gflfc gurtemesindenflrkttpmwy* Moğolların bu münasebetsizliği yü . zünden Temuçin ordusunun bozulması üzerme kocası sevine sevme yanma gelip te: Göncü! Yendik, savaşı kazandık! Diye bağırmca onun boynuna sanl manuş, put gibi sessiz ve hareketsiz kalmtstı. Köslük han ummadığı bu kayits'zl'ğe karşı titizlenmiş ve sor . mustu: Ne o Göncü, somurtmuşsun. Yoksa yanlıs bir iş mi yaptık? Yavları yenmek gücüne mi gitti, biz mi yenilmeliydik? Güzel kadm, bu sitemli sözlere cevap olarak bulutla örtülü gökvüzünü gös . termisti ve şu sözü söylemisti: On'an yenen *u bu'ıH'ardır. Gök pürlemesevdi, sen bövle ö^iinemezdin. Beni din'ersen sus: Yenen ö^iinsün!.. O £ÜnJenberi Köslüke k?'isı dargmdı, hele Temuçinin üç bes kişi ile koca bir ordunun arasından fırlavıp çıkma sını Göncü Hanım, kendi kazandıkian zafeHen daha üstün bulduzu ve bu hük. münü de sövlemekterı çekinmediği için aralan büsbütün açılmıstı. tste bu sıradadır ki Yilon Buldaktan bir heyet çıkageldi. Moeollar beyi Temuçmden selâmlar, senalar ve hediyeler getiren bu heyet, dokuz kişiden ibaretti. Köslük hana dokuz at, dokuz ça. dır, dokuz kılıç hediye getirmişti. Naymanlarla Moçollann sulh yapmnlannı teklif ediyordu. Son yıllarda Türk uluslan arasma anlaşılmaz bir heyecan aşıhyan Moğol beyinin, (Altaysu) savaşmdan dolayı öç almağı düşünecek yerde böyle barısık . lık teklif etmeleri Köslük hanın hosuna gitti. Fakat Merkitlerle, Oyratlarla da ayni zamanda sulh yapüması lâzım geleceğini iler! sürdü. (Mabadi var) Alıcı memleketlerin paralarındaki düşkünlüğe rağ men bu sene fiatlar geçen senelerden daha yüksektir B UGÜ N T U R K sinemasında emsalsiz bir p r o g r a m (LİL DA60VER) in azimeti hasebile VEOA MÜSAMERESi 1 sinema yıldızı. LiL DAGOVER 4,30 6.30 ve 9,30 seanslarında bizzat sahnede halka takdim edilecektir. 2 Ekranda, HARP arifesinde Lil Dagover'in en güzel ve en yeni filmi. Askeri şeref Sevilen bir kadın'n namusu, aşk yüzünden ihanet ve cinayet. 3 Yeni PATHE JÜURNAL dünya havadisi. 4 Manzara. Cenu î Italya. 5 9,30 snvaresinde: Maestro POLİA\SKY idaresinde muhteşem orkestra. Pogiin saat II dc tenzüâtlı matine. ( I) Mete, en büyük Türk hükiim darlarından biri ve Asyalı fatihlerin en değerlisidir. Asırlardanberi dağnık ya . şıyan Türk uluslarını sancağı altına toplamış, Çin gibi kuvvetli bit imparatorluğu tiriltiril titretmiştir. Meteye, baba(8855) sından kalan topraklar küçük bir ülke 3 Üncü » 20,38 17.08 13,14 11,15 teşkil edebilirdi. O, işte bu tohumdan çok engin bir devlet çıkardı. Kora ve \ I P U ; I. V I 1'tK Y A K IJ L A N > Japon denizinden Volga boylarına, Çin şimalinden Siberyanın Topolsk şehrine kadar uzıyan arazide saltanat sürdü. Dünvanin en dehsetli filmi . . . (Franstzca sözlii) Mete, ilk Türk birliğini kırran hüküm . dardır. öyle gelişigüzel bir fatih deç<ldir. Mükemmel teşkilâtile muazzam bir Dün ^•••••••^••^•••••^ Dün akşam •«••^•••••••••••• devlet kurmuş bir cihangirdİT. Metenin karısı Çin tarihlerinde «YenŞi» adile yazılıdır. Mete, bir muhareKNLNERYnin meşhur eserinden iktibas ve GABRİEL GAHRİO Rene St. Cyr bede Çin imparatorunu demir bir çem. Rosine DKREAN, YVETTE GUILBERT ve Eromy Lynee tarafından bir ber içine almıştı, esir ediyordu. lrr>pasureti fevkalâdede temjil edilen rator, Yen.Şiye iltica etti ve onun sefanam şaheser errjsalsiz bir muvafatile esaretten kurtuldu. Fakat Mete, harp işine karışan karısına ağır bir cefakiyet kazanmıştır. Bugün saat za verdi, onun kurtardığı imparatorun 11 de tenzüâtlı matine kızını aldı!!.. Millî menkıbelerdeki O(»8871 ğuz hanın Meteden baska biri olamıyacağı tahmin edilmektedir. (2) Ulcaşma. reverans demektir. (3) Kırkkiz hikâyesi şudur: Sağın 2 sözlU bUyUk filim birden han atlı bir kazak hükümdarının kızı bir sabah erken kırk halayığile beraber gezme^e çıkar, gün doğmadan bir ır mak kenanna çelir. Suyun Etümüs şriVıi Mümessilesi : llâhî yıldız BRİGITTE HELM'in Prannzca sözlü şarkılı parlayışı kızları imrendirir. hepsi par aşk ve ihtiras filmi. Ayrıca: maklarım suya daldırır ve bu tema« neticesinde hepsi ^ebe kahr. . Sasjın han, F suyun kerametini kabul edemedie indrn bunları bir dağa sürer. Kirgızlar, bu siir.Vlümessili : TİM MAC KOY sözlü büyük sergüzeşt filmi. gün kızlann zürriveri imiş. Hiya'ar. Çinli bİT hükümdar sülâle sidir. Cinliler, bu sülâlenin ilk valdesi . H AN S ALHERS ve M A R T H A E G G E R T H nin vıldızdan »ebe kaldığma inanırlar • dı. Eski TiirkleT. Japon sülâlesinin ?üneş kızile bir kuştan, Tibetlilerin de bir prensesle bir maymundan üred^'erini son filimlerinde sizi hayrete düşüreceklerdir «övlerlerdi1 M. T. Pek yakınd* A R T i S T i K sinemasında ANKARA : 12,30 gramofon 18 keman konseri (Ekrem Zeki Bey) 18,45 fransızca ders 19,20 gramofon • 20 Ajans ha. berleri. ÎSTANBUL : 12,30 türkçe plâk nesriyatı 18 gra« 4 üncü » 19.23 15,10 11,37 10,10 İzmir 16 (Hususî) İhracat mofon . 1 9 Emel Hanım 20 Süheylâ Geçen senenin vasatî fiatleri: mahsullerimiz arasınd'a mühim bir Hanım 20,30 hanımlar heyeti 21,30 Eylulün mevki işgal eden incirlerimAz Ege gramofon • 22 Anadolu Ajansı, Borsa 2 inci haftası 18,35 14, 9, 11, mıntakasında büyük ve küçük Menhaberleri, Saat ayan. deres havalisinin yetistirdiği baş 3 üncü > 18,35 13,35 9, 7, VtYANA : lıca mahsullerden biridir. İncîrlerin 4 üncü > 18,24 13,12 8,30 7,02 18,25 keman ve piyano ile: Krentzer cümlesi kuru olarak ecnebi memleŞunu da gözden uzak tutmamak Sonate (Beethoven) . 1 9 havadisler, ketlerine gönderildiği için ihracat lâzım gelir ki en mühim müşteri konferans 20,05 senfonik orkestra mevsiminden evvel İzmir sehrin lerimiz olan Amerikalıların parası konseri 21,10 tiyatro 23,05 hava • deki incir i&leme hanları temizletidolar eeçen sene bu vakitler 211 disler . 23.20 plâk nesriyatı. lir ve idbirler gelir gelmez bura kurus 'iken şimdi 141 kuruşa, IngiBÜKREŞ : larda derhal faaliyet başlar. Bu liz lirası geçen sene bu tarihlerde 18,05 radyo orkestrası 20,05 In yüzden on binlerce amele muayyen vasatî 728 kurus iken hali hazırda raat 20,25 konferans . 20,45 plâk bir zaman için iş bulur. İncir ler in 658 kuruşa düşmüştür. Buna rağ • larla bir opera: (La Traviatta) Ver • fevkalâde temiz olarak islenmesi imen incîr rUatlermin geçen »eneye dinin eseri. çin incir hanlarında nezafete tak • nazaran daha müsait grtmesi memBUDAPEŞTE: rfire şayan bir surette ihtimam onuniyeıti mucip olmaktadır. lunmaktadır. Bugünlerde şehrimlzi 18,25 tsîgan orkestrasî 19,05 kon10 eylulden bugüne kadar tzmir ziyaret eden Amerikanın Balkan feran*l»r . 20,35 opera binasındaki temlimanından ecnebi memleketlerine memleketleri ziraat mümessiH doksilin nakli istirahatte; havadislermü sevkolunan işlenmiş ve işlenmemis tor Maykal da incir hanlanmızda teakıben: Tsiçan konseri. incirlerin miktan takrîben yedi milgördüğü temizlik ve intizamdan VARŞOVA : yon kilodHır. Geçen sene ayni tarihmemnun kaldığını söylemiştir. 18 şarkı ve Dİyano konseri • 19,25 lerdeki ihracat miktan, incirler bu kafekonser . 20,10 muhteüf programYapılan tetkiklere göre mınıtaka seneden on bes gün evvel piyasaya 21,05 musahabe • 21.20 senfonik munin bu seneki incir rekokesi beheri arzedildiği için 8,5 milyon kîloyu siki: Leonora (Beethoven; Konzert 100 kilo itibarile 200 bin çuvaldır. bulmuştu. DDur (Beethoven): 3 üncü senfonMıntakanın vasatî rekoltesi ise Baslıca müşterilerimiz olan Al (Skriabin) 23,55 dans. 28 32 bin ton raddesinded'ir. manya ve şimalî Avrupa bu sene SİMALt tTALYA RADYOLARI: Bu sene ilk incir mahsulü İznvr simdiye kadar takriben 1,5 milyon 18,15 salon musikisi . 19,45 havapiyasasına 10 eylul pazar günü gelkilo, tngiltere 3 milyon. Amerika disler ve plâk neşrivatı • 21,35 sen mistir. Diğer senelerde ise 20 24 452 bin kilo incir almışlardır. Geçen fonik konser • 23,05 orkestra ile muhağustosta gelmekte idi. Bu »ene sene ayni tarihlerde Almanya ve si • teüf musiki parçlan . 24,05 havadismalî Avrupa memleketlerîne 2 milmahsul mevsiminde havaların müler. yon. Ingiltereye 4 milyon, Ameri sait bir tarzda cereyan etmemesi, kaya 1 milyon 700 bin kilo incir incirlerin gec olarak idrakine sebe20 1 0 9 3 3 klanbul Belediyesi gönderilmişti. Bu rakamlardan vabiyet vermiftlir. Piyasanm açılıs tarihinden sim zıhan anlasılacağı üzere Amerikagündüz saat 15 hlar bu sene bizden daha az incir diye kadar istihsal merkezlerinden akşamı 21 de alıyorlar. fngilizJer h*ç bir sebep olİzmire 11 milyon kilo incir gelmi», bunmadığı halde üzümlerimize olduğu lardan 9 milyon kilosu satılmıstır. gnbi incirlerimize de ağır gümrük tncir müstahsillerii kooperatifi ta resmmi tatbik etmektedir. rafından İzmir ile ödemişte ve Resadiye istasyonunda işletilen ve doğ N^iistahsillerimiz bir senenin e rudan doğruya ecnebi memleket mekler'nin mükâfatını almak için Konıedi lerine sevkolunan incirler borsa samahsullerini mümkün mertebe fazUmuma tışlanna dahil deği^ldrr. la fiatle satmak istiyorlar ve buntzmir piyasasında muamele gö da pek haklıdırlar. Tüccarm da ay22 teşrinievvel pazar ve 24 teşriniev ren bu sene rekoltesi incir fiatleri ni sevfyeyi takip e*mesi, alıcı memvel salı akşamlan saat 21,30 da gecen sene ayni tarihlerde satılan leketlerin gümrük tarifeleri, istira FRANSIZ TİYATROSUNDA incirlere nazaran daha yüksektir. kabiliyeıtleri ve kambiyolarrle sid Meshur Parisli piyani&t Bu idd'iayı teyit edecek olan bordeıtle alâkadardır. Bu gibi mesele ALFRED KORTO sa satıs fiatleri sunlardır: ler bilhassa ticaret muahedeleri akBu senenin vasatî fiatleri: tedilirken ve yahut hususî anlasma tarafından iki gala konseri verüccsk KVKiliir. SOıtn» Ell*ma Paçol N«»ör«l tir. Konoerlerm tekmil programı tiyat Larda ehemmriyeıtle nazari dikkate ajiuıun Kuruj Kuru; Kuru; Kurju almmağa değer bir mevzudur. ro gkesine talik edilmjf ve gişeler bi 2 inci hafUsı 19,20 16. 14,07 10, le* uttısınjı d»»v«m <»tTn«>.1ctf»<îir. ZEKt DOĞANOĞLU Izmirde incir vaziyeti i B u akşamld program 1 ŞehirTıyatrosu 6ÜL ve 60NÜL m BEN B İ RP R A N 6 A K A Ç A 6 I Y I M («=*«) Bugün ARTİSTİK GüzeUer güzeli sinemasında I S A R A Y (Eski 6L0RYA)sinemasında MADAM ÇOCUK İSTEMIYOR Mükemmel ve nefis komedide mutlaka görünüz. FOX JOURNAL. Bugün saat 11 de tenzilâtlı matine MARY GLORYyi t V İKİ YETİME B U 6 U N : MiLLİ ^BUGÜN A NNY M E L E K sinemasım ON D R A SiNEMADA Şen, şuh ve sevlmli yıldız VALANSiYA YILDIZI Ç B A B Y (ÇAPKIN KIZ) Bu hafta en müntahap tarafından temsil edilen fransızca sözlü. büyük Z1NDAN KAÇAKÇ1LARI Şaheserini görmelidirler. A y r ı c a : Paramount dünya haberleri. 886? Buglln saat 11 de ucuz fiatli halk mat nesi. ELHAMRA Sinema si Bugün J BÜYÜK ŞEHiRLER UYURKEN filimlerinden birini takdim ediyor Afrikamn göbeğinde vahşi insan ve hayvanlar arasinda milyonlar sarfile elde edilmiş büyük harika filmi matineler saat 13 ten itiba'en başlıyacaktır. 11 de tenzüâtlı matine (8865) Doktor Kâzım Esat bey Disçi mektebi müdürü doktor Kâzım Esat Bey yeni naklettiği Taksim Bah. çesi karşısında Uğurlupalas apartıma. nmda her gün (saat 2 . 7 ) hastalarmı kabule başlamıştır. %>. Bugün gündüz ve gece ^ M i L L E T tiyatrosunda TEŞEKKÜR OrozdiBalr müessesatının meclisi idaresi, Paris müdiriyeti u mumiyesi ve îstanbul müessesatı müdiriyeti müdürleri, Joseph Back de Surany nin vefatı hasebile beyanı tazi yet Iutfunda bulunmuş olan bilcümle zevata samimî teşekkür lerini arz ve iblâç eylerler. M OD A MADAME MARİNETTE Yeni kışlık sapka kolleksiyonunu 21 teşrinievvel cumartesi gününden itiba • ren teşhire bashyacağından muhterem müsterilerini davet eyler. Beyoğlu, tstiklâl caddesi Sakaçıkmaz No. 3 (8820) Gündüz: PARiS SEKSERiLERi Müthiş dram 7 perde Naşit Bey Gece: Birinci defa olarak Gayet gülünçlü komedi 4 perde Kanto, varyete, so'o. dans, raks ıs anbullu ara müjde: Nıhayet önümüzdeki pazartesi gününden itıbareı BAŞIMIN KARA YAZISI Büyük Türk tilmi Şehzadebaşında M İ L L î ve Ayasofyada A L E M D A R Söz Bir, Allah Bir sinemalarında iraesine başlanacakhr. Türk artistlerinin, Türk gayretile yarattıklan Avrupa filimleri kadar güzel bir şaheser 8872 TEŞEKKÜR Zevcimin vefatı hasebile ce naze merasimine iştirak ve şifa hen veya tahriren beyanı taziyet Iutfunda bulunmuş olan bilcümle zevatı muhteremeye ayrı ayrı arzı teşekküre teessürlerim mâni olduğundan teşekküratı minnettaranemin iblâğına muhterem gazetenizi tavsit eylerim. Madam J. Back de Surani 3 milyon liraya mal olan, büyük ve zengin sahneleri havi aşk ihtiras vc sergüzeşt filmi. Fransızca sözlU baş rollerlndc: CHARLES BOYER DANIEL PAROLAJEAN MLJRAT. Aynca: Paramount dünya haberleri gazetesi. Fiatler hususT 6 5 Birinci 4O • Balkon SO kuruştur. Bugili saat 11 de ucuz fiatli halk matinesi CELiK ADA koşunuz Senenin en muazzam ve en m'ithiş filimlerinden İPEK Sinemasına 8852 J