17 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

, & i Hayat Ansiklopedisi Büyük bir küfüphaneyi bır arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. u 4MJ : NO. u394 İSTANBUL CAGALOĞLU Telgraî ve mektnp adresi: Cumhurlyet, Istanbul Posta fcutusu: Istanbul, No. unyet 246 g g | | JJ TeSfİnİ8VVel 1 9 3 3 * Hayat Amiklopedisi Telefon: Başmuharrir: 22366, Tahrir müduru: 23236, tdare müdünr 22365, Matbaa: 20472 nci cüzü çıktı 42 Almanyanın Son hareketi A lmanya Milletler Cemîyetile Silâhlan Azaltana Konferansını terkedip çıkmakla bütün diin yayı hayrette bırakan yeni bir vaziyet îbdas etti. Almanya tarafından böyle bir hareket vukuuna asla intizar edil memekte idi. Binaenaleyh tesiri ona göre büyük oldu. Bu tesirin daha zi . yade fena olduğunu ve bilhassa Al . manya aleyhine bulunduğunu kaydedebiliriz. Avrupanın göbeğinde faal bir terakkinin timsali olan koskoca Alman mflletinin herne sebeple olursa olsun nihayet böyle umumî husumete maruz miinferh bir vaziyete düşmüş olması na doğnısu teessüf etmemek elden gelmez. Türkiye Romanya dostluk misakı bugün imzalanıyor Ismet Paşa dün Romanya Hariciye Nazırı şerefine bir öğle ziyafeti verdi, ziyafetten sonra M. Titulesko ile Hariciye Vekilimiz arasında mühim görüşmeler oldu Bügük Bayram hazırlıkları Ankaraya tehacüm şimdiden başladı Universite dün Büyük Bayramı kutlulamak için mühim kararlar verdi Bir mületin dahilî islerine kansma . ğa kimsenin hakkı yoktur. Nasyonal sosyalizmin Almanyada rejim olarak teessüsü münakasa mevzuu teskil ede . mez, ve diyebiliriz ki etmedi. Alman ihtilâfı ancak cihan efkân umumîyesi ni alâkadar eden hareketlerinde dik • kati celbetti ve kendisi hakkında söz ler söyletti. Silâhlan azaltma gibi diin. ya sulhunu alâkadar eden bir mesele • nin en can alacak bir yerinde ve bil hassa bu mesele sebep ittihaz olunarak Milletler Cemiyetinin terki bütün dünyantn gözlerini ve ağızmı simdi tekrar Almanya üzerine çevirmi* ve açmıs bulunuyor. Bizim söylemekliğimize hacet yoktur. Almanya etrafını dikkatle gö. rüp drnliyebilir, ve hareketinin husu . ]e getirdiği kapkara vaziyeti bizzat kendisi müşahede ve takdir edebilir. Alman Basvekili M. Adolf Hitler bu hareketin sebeplerini izah eden nutkunda çok sulhperver bir lisan kul lanıyor, ve Almanyaya kendisinden ev. vel tanınmıs olan hukuk müsavatının nasyonal sosyalizme karsı geri alın . mış olmasını Almanyanın müstakil ve müsavi devlet olmak haysiyetile telif c'unamaz bir vaziyet olarak gösteriyor. Demek ki burada Alman devletinin haysiyetile yeni rejimin izzeti nefsi ka rsmıstır. Yeni rejim kendi varlığına tevcih olunan husumeti kendi mevcu diyetini tehdit eden bir tehlike gibi gBrerek herseyden evvel . kendi efkân umumiyesi karsısmda dahi . bu vaziyeti kurtarmağa lüzum görmüştür. Ay tapın feshile yeni intihabata gidilmesi tedbiri bunu gösteriyor. Demek ki si. yasette dahi hatalı hareketler tıpkı tabiyede olduğu gibi hata'ı neticeler için. de sürüklenio gidiyor. Umumî Harbin mes'uliyeti bu kadar dedikodu mevzuu o'makta devam ettikten sonra bir de Almanyanın bu son hareketinde mes'uliye'in kîme ait olacağını arastırmağa kalkısmak abestir. Hassas bir dünya içinde ancak çok dikkatli yürüyüslerle selâmet temin olunabileceği pek mey . danda bir hakikatti. M. Hitler sulhu istiyen meşhur bir Rayhstag nutkunda dünya efkânnı oldukça Almanya lehine kazanmısh. Hat. ta son nutkun Fransız Basvekili M. Daladyeye cevap veren kısımlan da çok güzeldir M Hitler Cemiyetten çekileceğine bu fikri ayni samimî sulhper . verlikle tevsi eden bir nutuk söylemiş ve hareketlerini bu sözlerine uydur mus olsaydı bugünden yanna Alman yaya temin ettiği kazanç simdiye ka • darki gayplarmın hem on misli fazla olur, hem de insanlığın sükranına hak kazanırdı. Son nutkunda M. Hitler Sar kıt'asının Almanyaya avdetinden sonra Fransa ile Almanya arasında hiçbir ihtilâf vesilesi kalmamış olacağmı söy. Iüyor ve zaten Almanyanın bundan gayri bir arazi davası olmadığmı ifade eder gibi bir lisan kullanıyor. Hakikat bu müduru Eğer hakikat bu ise Fran • sanın Almanya ile yalnız anlasması de. ğil, hatta ittifakı temin olunabilir, ve böylelikle bütün dünya bir harp kâbu sundan kurtanlmıs olurdu. Böyle bir halin Almanya için bile büyük bir netice olacağmı söylemeğe hacet mi var. dır? Fakat heyhat ki bugün bu güzel ihtimalden daha ziyade uzaklasmıs bulunuyoruz. M. Hitler köprüleri yaktık. lan sonra sulkften bahseden sözlerini dinliyecek kulak bulamazsa şasmamağa hazırlanmıstır tabiî. Simdiki hareketin sonu daha ziyade sinir gerginliği, daha ziyade husumet hassasiyeti ve söylemeğe adeta di limiz varmıyor daha ziyade haro ih . timalıdir. Almanya harbi göze afmıs mıdır? Durup dururken Umumî Harbin he . nüz kanlan akan facialannı tekrara gitmeğe karar vermekte hicbir makuliyet yoktur. Hem hangi muvaffakiyet ibti malile ve hangi kazanc ümidile? Eğer Almanya harpten M. Hitlerin son nutkundaki sulh istiyakı kadar müçtenipse o halde bu tahrik hiç se . bep ve hikmetsiz kalmaz mı? Almanya Milletler Cemiyetinden çekilmek hareketinde mantıkî olmak i . çin orada kendisine verilmediğinden bahsettiği hukuk müsavahnı filiyatta tahakkuk ettirmeğe gitmesi lâzımdır. O takdirde belâlar mübareki.. Çünkü harp îşte o zaman önüne geçilemez bir zaruret olacaktır. Nihayet mes'ulu kim o Jursa olsun Büyük Harpten harap v e türap bîr halde çıkmıs olan Fransanm bir daha buna benzer bir akıbete uğ . «ıl MuunJ.uıUnıuuu OlUnan Jtayl»? Tlomanya Hariciye Nazırı M. Titaleskonun Ankara 16 (Telefonla) Basvekil tsmet Ps. Hz. Romanya Hariciye Nazırı M. Titulesko serefine bugün bir öğ. le yemeği vermislerdir. Yemekte Ha . riciye Vekili Tevfik Rüstü Bey ve re fikalan, Dahiliye Vekili Şükrfii Kaya Gümrük ve tnhisarlar Vekili Ali Rana, Riyaseticumhur umumî kâtibi Hikmet, Hariciye Vekâleti umumî kâtibi Nu . Ankaraya mavasalahndan iki intıba Beyle bir buçuk saat kadar müzakeratta bulunmustur. M. Titulesko ve Tevfik Rüstü Bey hazırlanmıs olan Türkiye Romanya ademi tecavüz ve dostluk misakı hakkmda görüsmüslerdir. Dostluk ve ndemi tecavüz misakı ya. nn ''mTalanacaktır. M. Titu'»«Wo. vann sehrimizdeki ga. Mabad'ı 4 üncü sahifede man Rifat. Bükres elçinuz Hamdullah Suphi ve Belgrat elcimiz Haydar Bey. lerle "Romanya sefiri ve M. Titulesko. nun refakatmde bulunan zevat hazır bulunmuslardır. M. Titulesko 2 bucukta Büyük Miflet Meclisine giderctt müzakeratı dinle miştir. Rumen Hariciye Nazın öğleden sonra Haricive Veküî Tevfîk Rüstü tfesaam Nazmi Ziya Bey veCumhuriyetin 10 uncu ytlt münasebetile yaptığı tablo Ankara 16 (Telefonla) Büyük bayramm hazırlıklan dolaytsile burada pek büyük bir faaliyet göze çarpmak . tadv. Ankara stmdiden kalabalık ol . mağa ba^lamışhr. Ufak büyuk, dük kânlar, r er ve müessesat elektrflc tesL satı yap. makta, büyük bayrama hazırtanmaktadırlar. lunuyor. Mars mektepliler tarafırdan sehrin muhtelif yerlerinde ve cadde lerde yürünerek ve meydanlarda du rularak ve toplu olarak söylenecek, buna halk ta istirak edecektir. Bugün An. karada bu hareket baslamıctır. Sme • malarda da her seanstan evvel ve sonra marş plağı çalınacakbr ve «inemada olanlar buna istirak edecektir. Cum* günü spor ve yans sahasmda ve mec . lis bahçesind* toplanmış kalabalıklar marsı hep bir ağızdan söyb'yeceklerdir. Binlerce mars dağıaJmaktadır. Bütün tesekküller ve müesseaeler onuncu yıl marsuu öğretmek vazifesmi üzerine aW mıslardır. Bandolar cadde ve meydan • larda halk arasmda maryı çaknağa b*flamıslardır. T^msrrui Cemiyeti nergi hazırlıyor Ankara 16 (A.A.) Cumhuriye . rimizin onuncu vıldönümü münasebe . tile Ankarada ticaret Ksesinde Millî tktısat ve Tasarruf Cemiyeti tarafmdan biı iktısat sergisi hazırlanmaktado*. Bu sergide Cumhur'vetımizin bütün iktısadî Mabadi 6 ıncı sahifede Almanyanın kararlarından sonra.. Cenevre konferansı tehir mi ediliyor ? Amerika silâhlan bırakma işi suya düşer diişmez silâhlanmağa başlamak üzere proje hazırh *'^r Ergani istikraz tahvilleri İlk ikramiye keşidesi dün Ankarada yapıldı Ankara 16 (Telefonla) tkra miyeli yüzde bes faizli 1933 istikraz tahvillerinin birinci ikramiye keşidesi bugün saat 14 te Cumhuriyet Merkez Bankasmda Maliye Vekâletile banka mümessil'eri ve Noter huzurunda icra edilmistir. Büyük ikramiyeleri kazanan numaralar sunlardır: LJra Numara Lira Numara 30.000 159.475 9 0 9 58.071 15.000 119.837 909 168.772 3.000 70.715 9 0 9 88.915 3.000 128.991 909 190.133 3.000 41.699 9 0 9 79.445 909 149.632 Mabadi 4 üncü sahifede Ankaradakî ilkmektepler tatil edildi Ankara 16 (Telefonla) tlkmek. tepler bugünden itibaren yirntri gün müddetle tatil edilmislerdir. Cumhuri. yet bayramı için sehrimize gelecek iz • ciler ve sporcular itkmekteplere misa fir edUeceklerdir. Ankara 16 (A.A.) On yılhk C huriyet yaçayısunızın büyuk heyecam . nı bir ağızdan bir sesle söylevisimiz bayramın manasmı, kuvvetini çok yük. seltici bir hareket olacaktır. Ankarada ordu, mektepliler, fabrikalar isçileri, sporcular, esnaf, ftrka ve halkevi azalan marsı öğrenmek ye öğretmek icin her yerde çahsıyorlar. Halkevinde hergün herkesin istirakile çalısmağa devam o Adliye tayinleri Yeni tayin ve terfi listesi çıktı, listeyi aynen neş rediyoruz Ankara 16 (Telefonla) Adliye Vekâletinin yeni tayin ve terfi listesi çıkmıstır. Yeni listeye göre tstanbul 9 uncu Ihtısas mahkemesi müddeiumumiliğine Ankara ağırceza azasından Mit. hat, Istanbul asliye mahkemesi azah . ğına Istanbul ağırceza mahkemes'nden Nusrat, Istanbul asliye azalığına Bursa müddeiumum'si Sakip, Mardin ağırceza riyasetine Bartın asliye aazsından Hasan Fehmi, Istanbul ağırceza azah ğına tstanbul asliye azasından Kemal, Konya müddeiumumiliğine Artvin mahkemei asliye reisi Ahmet Şükrü, Artvin asliye mahkemesi reisliğine İfanbul müstantiklerinden Rifat, tstanbul mah. kemei asliye azalığına tstanbul sulh hâ. 11 IIIIIIIM Karagözü sevenler Almanyanın atğer aei^leüerce hoş g örulmiyen kuvvetleri, hücun kıt'alarr ve buna mumasU teşküât me nsupları nasyonal sosyalıstlerin kor.gresınde M. Hıtlenn nutkunu dmliyorlar Cenevre 16 (A.A.) lngiltere, Amerika, Fransa ve ttalya murah • hasları dün tekrar toplandılar. Toplantıya istirak edenlerin ketumiyeti muhafaza etmelerine rağmen Almanyaya verilecek cevabın projesi hakkında anlaaılmışhr. Mabadi 6 ıncı sahifede Bir cemiyet kurmak için çaLsıyorlar « Karagözü sevenler ve Ka ragöz san'at kârlannı hi maye cemiye , ti, isminde bir teşekkül vücu de getirmek üzere tesebbü sata giriş;lmfiştir. Cemiyet için yakmda Vilâ yetteeı müsaa de istenüecek cârulbedayt san'attir. Müessisler karlanndan Hdzım B arasında san'alkâr Hâzım Bey d e bulunmaktadır. Cemiyet, Karagöz oyunlarını tamime ve alâkadar san'atkârlara muavenete çahşacaktır. 5inci Tıp kongresi 500 doktorun istirak edeceği kongre çok ehemmiyetli olacak, doktorlar Ankaraya gitmeğe başladıla* 5 inci Tıp kongresi cumartesi günü Ankarada parlak merasim]' açdacak • tır. Geçen senekilerden daha ehemmi yetli olacağı anlasılan bu defaki kongreye istirak etmek üzere müracaat eden hekimlerin miktarı 500 ü mütecaviz . dir. Kongreye ait hazırlıklar bitirilmis. tir. Kongre veznedan doktor Niyazi Ismet Bey bu aksam, kâtibiumumî doktor Fahrettin Kerim Bey yarm aksam Ankaraya hareket edeceklerdir. Kon<»re îcin Doktor Akil Muhtar ve Asım Isma'l Bevler kaolıcalar ve maden sıılan. Osman Serafett:n. Sedat ve Nıyazi Ismet B. Fahrettin Kerim B Ziya Bevler barsak oarazitleri mevzii . tibiumumiliğe verilen serbest tetkiklere lan üzermde raoorlar haztrlamıslardır. ait tebligat ta bu sene çok zengindir. Mabadi S inci sahifede Konsreve teblîe pr!ifnr><4< üzere. kâ. nillMIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIMIHIIMIIIIIIIIIIMnilllMMIIIIIMIIinillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll kimlerinden Abdülkadir Mahir, An • kara ağırceza azalığına Ankara asliye azasından Hayrullah, Antalya ağırceza riyasetine Gelibola asliye reisi Servet, Gelibolu reisliğine Burdur reisi Kâmil Kaya, Denizli ağırceza reisliğine Savaş asliye reisi Ahmet Rifat, Tekirdağı müd deiumumiliğine Yozgat müddeiumumisi Süleyman Şükrü, Edirne azalığına basmüddeiumumî muavinlerinden Ah. met Hamdi, İzmir asliye azalığına tzmir müstantiği AH Rıza, Erzincan müddeL umumiliğ'ne İstanbul sulh hâkimlerinden Ahme+ Hamdi, Bursa müddeiu mumiliğine Istanbul müddeiumumî mnavinlerinden Cemil, Samsun müddeiu. lllllllllll millHHIIIIllllllillllHIUHIin IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIII.IItlll.t Mabadi 6 ıncı IIMIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIHIIIIIIUMIIMMII sah'fede Universite kadrosu • ..^••«^.. Profesör Malş ile İhsan Bey dün Ankaraya gittiler, gelirken kadroyuda getirecekler Mezunen Cenevrede bulunan profesör Ma's, evvelki gün sehrimize gel mis ve dün aksamki trenle Ankaraya hamket etmistir. Ünivers'te kadrosunu getirmek üzere profesör MalsN birlikte müıtavirlik heveti reisi fhsan Bey de dün aksam . ki tr»nle Ankaraya hareket etmistir. th. " n Bey cumartesi günü avdet edecektir. Ankara 16 (Telefonla) Profesör Mals, Maari£ Vekâleti talim ve terbiye heyeti reisi Ihsan Beyle birlikte yann sehrimize selecek. Universite kadrosu hakkmda Maarif Vekâleti Vekili Dr. Refik Beyle eörjjecektir. Kadro tamamile hazırlanmıstır. YaJnız profesör Mahın mütaleası alınacaktır. Bir Rus filosu geliyor Aym on sekizinci çarsamba günü li . manunıza Sovyetlerin Karadeniz filo . sundan bir kısrru gelecektir. f lo kumandanı Rall Yoldasın kumandası altında bir kruvazör, iki açık deniz muhribi ve 3 denizaltı gemisinden mürek keptir. Gemilerin isimleri ve kumandan. lan sunlardır: Krasnyi Kavkas kruvazörü, kuman. danı Zaiatz Yoldaş. Piotnovski muhribi, kumandanı Nikonov Yoldaş. Schavvmian muhribi, kumandanı Zaiatz Yoldaş. Spuvtak, Republique, Yakoboi denizaltı gemileri.. Filo limanımızda birkac gün kala . caktır. Zivaret programı henüz tesbit e. dilmemistir. ramamak için elinden gelebüecek herşeyi yapmakta mazur olacağuu kabul etmelidir. Yeni bir harbin galibi kim olacağı bilinmez. Fakat onun neticesinde eski harpten harap olmaksızın çıkmış olan mamur Alm?nyanm dahi bir harabezara dönsceğini söylemekte hiç. bir kehanet yoktur. Afcıbet çok vahim olduğu için nas yonal sosyalizm A'manyasınm son karar ve hareketini tadil ve tebdile gitmekte gecikmiyeceğini ümit edi . yoruz. Bu işin baska çıkar yolu yok tur. Hukuku Esasiye profesörü geldi Hukuk Fakültesine tayin edilen ec. nebi profesörlerden profesör Huning dün sehrimize gelmis ve öğleden sonra Profesör Malş Üniverskeye giderek Emin Neset ömer Beyi ve fakülte reisini ziyaret etmistir. Mabadi 4 üncü sahifede YUNUS NADİ