18 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat &nsiklopedisi nci cüzü çıktı 42 umhuriyet OnUnCU Sene: NO. 3395 Telgraf ve mektup adresl: İSTANBUL CAGALOGLU Comhuriyet, İstanbul Posta kutusu: tstanbul, No. 248 ÇarŞambS 18TeŞrİliİeVVel 1933 Telefon: Başmuharrlr: 22366, Tahrir müdüru: 23236, îdare müdürü: 22365. Matbaa: 20472 Bogun Yedigün necmaaa çok zengin yazı ve resimlerle dolu olarak çıktı. BDIDn mOvezzilerden is teyiniz. Her yerde sayısı 10 kuruştur. Cumhuriyet Bayramında Zafer kanatları T ürk milletinin kendi rejimi olaa Cumhuriyetin onmco yudönö mü senliklerme Turk tayyare • ciliğinin nerelerde ne suretle istirak edecegini öğrenmek istedik. Milletimiz iatitbaun bu en müessir silâhma lâyık olduğu ehemmiye*i vermekte ve o . nun ugrunda seve seve yapıhnryacak bicbir fedakârbk görmemektedr. Bu nun için gönlümüz istiyordu ki onuncu yudönutnümüzde tayyarelerimiz mümkünse vatanm bütün ufuklannda uj «onlar ve milletin saadetini böylelikle her yerde göklere kadar çıkarmıs bu . knsunlar. Henüz vat/nın bütün havam kaphyacak tayyarelerimiz yok ama ba aletin uçuşundald çabukluk, mevcu» dun memlekette birçok istikametler oçacak veçhile taksimi vatanın büyük bir ktsmmda gönKimüzün ve gönüllerin ddegini en geni| ölçüsile yerine getirmis oUbiKrdi Noksan kalabilmis yerleri matbuabn hava kuvvetlerimizin nüma yisleri üzerine vereceği inhbalar telâfi •der. KuvvetU tahmin şöyle: Cumhuriye. Dn onuncu yıldönümünün ilk günü olan pazar günü Türk tayyarecüiği büyük kütlesile devlet merkezunizdeki mu . *"nırı merasimi göklere çıkaracaklar, yani o meraaim üzerinde uçarak Cum • huriyetçi Türk kabilryetmm havalan kapiıyan tekâmünerini de göstermis o. hcaklar. Tertibin tayyarecüiğimize ait bu ilk fekline diyecek yoktur. Tayyareciliğimrzin devlet merkeztmiz oUn Ankaramızdaki büyük senlikleri ikmal etroek üzere arzedeceği ba Hk m u . zara zaten bütün mniete ait bir teza • hürdür. Asd ondan sonrasj bizim pek hosunmza gkti. Ondan sonra Türk tayya . recüiğnun müteaddit filolara aynlarak muhtelif istikametlerde vatanm içine yayılmağa ve adeta bütün memlekete Ankaranm selâmmı götürmege gide • eekleri anLasılıyor. Ankara merasimh» toplu cflarak istirak etmekten ibaret.o. lan birind sekil nekadar esash ite, ora. daki vazife biter bitmez tayyareleri fuklannda kanat çarptnağa gitmeleri de o kadar güzeldir. Memlekete ebedî bir bahar müjdeliyen kırlangıçlanmzı Cumhuriyet Bayramımızda hemen her tarafta denilecek bir süınul ve vüs'atle anayurdun pek çok yerlerinde temasa edebileceğiz ve alkışhyabileceğiz de . mek. Ufak, fakat zarif bir tafsil: Tayya relerimiz h«r gectikleri yerlere içlerinde türlü yazılar olan renk renk kücük varakalan avuç avuç savurup gideceklermis. Ağızlarmda birer mektup tu tan güzel srüvercin resimlerini hep bi . lirsiniz değil mi? O ne manalı, ne şa irane ve bilhassa ne âsıkane levhadır! Dün hayal olan bu güzel levhayı ya . rm bizim tayyarelerimiz bize bir h?kikat yapmıs olacaklar. Bu mektunlarda milletin kendi Ifadesi. kalbinin bütün aşk ve heyecanı srene kendfne sunulmus olacak galiba. Onlan heoimîz sundi • den hasretle beklemeğe baslasak veri. dîr. Biz si""' oek ivi bil'von*7 ki Tür kün kendi förir ve hissiran göklere çıkmıs tezahürü demek olan tayyare bu • gün bize selâm ve muhabbet mektup lan, fakat yann zafer haberleri getirecektir. Malumdur ki bu büvük kuşlar bizim hava hudutlanmızın bekçileri • dir. îste güzel görünüslü yüce uçuslann son strn buradadır: Tayyare bugünun ve yarmm en tesîrli silâhıdtr. Geçen gün bir Fransız muharriri bundan sonraki harpte göklere hâkim olanm yerlere de hâkim olacağını kavdetmeicte idi. Bu ifadede çok mübalâğa voktur. tn san aklnun en büvük icatlanndan biri olan tayyare az zamanda en müthis bir sîlâh oldu. Tavvareler b'rkaç tonluk bombalan isteJ'kleri yerlere götürüp bırakabilirler: Bunlarm yara+aca&ı ce . nenneroler dü«i*nülrr»e£e muhtaçtır. Bu bombalar zehirli bile o'masala» gene ortalığı hercü mercetmege yeterler. Faz. la olarak zeh'r'i erazler var. ve müthis yanşın kundaklan... O halde ayni zamanda çok korkunç bir silâh, adeta bir afet desenize diye. bilirsiniz. Nasıl cevap verelim bilmiyoruz: Hem evet. hem hayv. Tayyarenin bu kadar mahim bir silâh olduçundan gaflet edenler için va. zîyetin hudvtsuz surette korkunç ol duğuna ve olacainna süphe vokt'"*. Fakat biz ki tavvarenin nekadar ebem mîyetli ve tesirli bir silâh olduğumı biKvoruT, b«7e göre vazîveti'daima lâvık oldoğu dikkat ve ciddiyetle takipten bir an bile hâli kalmamakla beraber vaziyeti gene daima serinkanlılıkla mutalea etmeğe imkân vardır. Tayyare taarruzlarma karşı tedafüî (edbirler yok değildir, ve burJarda ihmal ve müsamahaya cevaz yoktur. Ancak biz tayyarenin silâh olarak en müessir tabiyesTifn taarruzda oldugu . nu dahi biliriz. Müdafaanın en kuvvetlisi süphesiz taarruzla temin olunanı dır. Hususile tayyare silâhmda bunun bir hakikat olduğunu kabul etmek lâ . Türkiye Romanya dostluk misakı dün imzalandı M. Titulesko iki devlet münasebatında açılan yeni ve mes'ut devreye dair mühim beyanatta bulundu M. Titulesko akşam üstü hareket etti, bugün İstanbula geliyor Ankara 17 (A. A.) Türkiye Romanya dostluk, ademi tecavüz, hakem ve uzlasma muahedesi bugün saat 16 buçukta Hariciye Vekâle tinde kütüpane sa . lonunda Hariciye Vekili Tevfîk Rü»Rüftü Beyle Ro manya Hariciye Nazın M. Tknle*. ko arasmda imza. lannnstır. Muahedeyi evvelâ Romanya Hariciye Nanrı M. Titulesko ve ona takiben de Tevfîk Rüstü Bey imza. lamtslardır. İki memleket münasebatmda açılan bu yeni ve mes'ut devreden dolayı iki vekü btrbirleri. ni samimî bir surette tebrik etmislerdir. Bu arada misaftrlere ve hazmına şamnanya 3cram e. Muahedenm im. za meras'minde tarafeyn heyeti moDün Ankarada Türkiye • Romanya doıtluk rahhasalarile Ro Tevfik Rüşta Bey manya senn, tJıikres elçimiz Hamdullah Suphi Bey, Hariciye Vekâleti erk&nı re marbuat mümessilleri hazn bulunmuf . lardnr. Ankara 17 (A.A.) Romanya Ha. riciye Nazın M. Titulesko, Basvekil IsAnkara 17 (A.A.) Bugün met Pasa, Hariciye Vekili Tevfik Rüs imzalanan Türkiye . Romanya dosttü Beyle birkaç defa görüsmüs ve bu luk, ademi tecavüz, hakem ve uzmülâkatlar esnastnda iki mem'eketm u. lasma muahedesinin metni sudur: mumî sulh yolunda ve tahsisen Balkan. Türkiye Reisicumhuru ve HaşIarda sarfettikleri mesainin temin ettiği metlu Romanya Kralı, umumî sulgüzel neticeler üzerinde teatii efkâr e . hun idamesine ayni derecede mer» dilerek bu sahada arada tam bir mubut olarak: tabakati efkâr bulundu?u görülmüs tki memleket arasmda çıkabiletür. Bugün Türkiye ile Romanya aracek ihtilâfların muslihane tarn smda bir dostluk, ademi tecavüz, adlî tesvîyesini hazırlamak suretile tesviye. uzlasma ve hakem muahedesi sulhun idamesinde mütekabil bir rmza edilmistir. kimat fikrile Türkiye île Roman • Mabadi S inci sahtfede tm*a M. THuleako. eden Macar Başvekili yarın geliyor M. Gömbös dün öğle üstü Peşteden hareket etti Başvekile refakat eden Hariciye Nazırı M. De Kanyanın şayanı dikkat beyanatı Budapeste 17 (telefonla Ba» . vekil M. Gömbös Oe Hariciye Nazırı M, De Kanya Türkiyeye gitmek üzere bugün öğle üzeri Budapeşteden hare ket etmislerdir. Basvekil ve Hariciye Na. zm persembe günü orada olacaklardır. Gazeteler Avrupanaı sarkmda ba . günlerde hüküm süren siyasî büyük faaliyetten dolayı bu seyahate lüzum hasıl olduğunu ehemmiyetle kaydettik. ten sonra Türkiye ile Sovyetler birligi hükumeti ve diğer birkaç memleket arasmda yapılan misakm Macaristanı >ek ziyade alâkadar ettiğini yazıvorlar. Mitafirler konvansiyonelle geliyorlar Macar Başvekili M. Gömbös oe Ha'•icrye Nazın M. De Kanyanm yarm »a^ahki konvansiyonel trenile şehrimize nuvasalatlan beklenmektedir. Kardes (Mabadi S inci »ahifede) Dost 0« kardeş Macar nuîlet'min ktymetli Başvekili M. Gomboa Eroinciler sekizer ay hapse mahkum oldular Serbest bulunanlar tevkif edildi^ mahkumlar arasında bir de kadın var Muahedenin metni yanın tesriki mesai etmeleri Hi zumuna kani bulunarak, tld devletin de, harpten sarfı nazar olunmasına mütedair 27 ağustos 1928 tarihli Paris misakm? ve mütecavizi tarif için 3 ve 4 temmuz 1933 tarihli mukaveleleri imza etmiş olduğunu nazari dlkka • te alarak, Türkiye ile Romanya arasında mevcut olan ve kendileri için istikbal hakkmda bir zâman taşkil e Mabadi 5 inci aahlfede eroincilerin mahakeme etnannda tdtnmtf bir retimîe. Erom yapmak ve satmak üzere gizK bir sebeke teskil etmekten suçlu Bernar Blümental, Harilaus, Dimitriyadis, elektrikçi Mercan, sabık Seyrüsefer mühendisi Kadri Efendilerle Niko ve Yor. gi Camadani biraderlerin mubakemeJeri dün Ağırceza mahkemesinde neticelen. miştir. Bu eroinciler hakkındaki mah . keme karan 50 sahifeden mürekkep tir. Okunması bir buçuk saat süren, bu kararda kendisine Sinkler isminde Ame. rikalı bir milyoner süsü veren gümrük btihbarat müdiriyeti memurlarmdan Su, Mabadi 6 ıncı sahifede ııtııtııııtıiMiııiTnıınııııtıııiıııııııııııifiııtıııtıiiMiııiMiıııııuıifnnıııtııııtııtııııııııııııııııııııııııifMiııtııiMiııııııtııııııiıııııııııııııınıııııııtnıı Yeni meb'us namzetleri Ankarada dün C. H. F. münhal meb'usluklara Hikmet, Fuat, Ziya ve Fatin Beyleri nazmet gösterdi feci bir kaza oldu Maruf sinema yıldızı Lil Dagover dün sabah İstanbula geldi Mürsel Paşa ile refikası yaralandılar Ankara 17 (TeIefonla) Bu aksam saat yedida burada mühim b . kaza obnustur Mürsel Pasa ile refBcasmm rakip ol duğu araba Kar . men birahanesmin önünden geçerken beygirler birden / bire ürkmüsler, a raba ikiye bölünmüs, hayvanlai arabanm ön kısMürsel Paşa ram alarak Karaoğlana doğru alabilduc lerine koçmağa baslarmşlardır. Bu kaza neticesmde Mürsel Pf. iİe refikası yaralanmıslardır. Maamafih yaralan ağır de. ğildir. Beygirler, caddenin en ka labalık bir antnda dört nala koşa rak Akba kütüpanesmin önüne kadar gelmişlerdir. Bir hüsnü tesadüf eseri olarak beygirler hiç knnseyi çiğnememişler, Akba kütüpanesmin önünde duran otomobile çarpmış lardır. Bu musademe neticesinde beygirlerden biri yaralanmıs, öteki de yakalanmıstır. Otomobilin cam lan parçalanmış, soföre hiçbirçey olmamı&br. Madam Lil Dagover sinema muharririmizle birlikte kendisinî istanbula getiren vagonun pencere$inde ' Alman filkn yıldızlarmdan Madam Lil Dagoveri dün Avrupa treni tam bir saat teahhürle getirdi. Ekzotik tipli kadm pencerenin önünde kendisini karşı lamağa gelenleri selâmladı. Dudaldann. da geniş tebessüm dalgalan açıldı ve derhal ortalık kanşü. Basamaktan iner inmez etrafmı srazeteciler, fotoğrafçılar aldüar. «Hos sreldiniz!» sesleri birbirini takip ediyordu. Çare yok.. Her meshur sahsiyetin, hususile sinema artistlerinm her grttik . leri yeni meml^ette o^ra^ıklan eza ve cefava o da katlanacaktı. Bmbâ" pozda almdt. Kend»ine yüzlerce *'*^1 ; O bu suaHerin ancak vet . cevap veriyordu. Nibayet, birlikie otomobildeyiz. Bu : eski ahbacla görüşrr. yeli heTnen J" • on sene olmustu. Onu » l »*ef» lîerlînde Tr Mozartsaal sinemasmda Der Demîîtîşre und Zengerin Saf delikanlı ve Mu ganniye» filminm birinri temsilmi mü . teaktp Iocasmda ziyattt ederek tam» . mıştım. Son defa da «Barbarina» ka baresinde konuşmuştuk. MeVusluğa namzet gösterilen Riydseti cumhur ümumi Kâttbi Hikmet Bey Ankara 17 7(TeIefonla) Münhal dört meb'usluk için Halk Fırkası tara fmdan namzet gösterilen zevat sun . lardır.: Riyasetieumhur Kâtibiumumisi Hikmet, Divanı Muhasebat reisi Fuat, Erkânıharp miralaylağından mutekak Ziya, Şurayi Devlet azasından Fatin Beyler. tntihabat cuma günü yanılacakhr. znnda. Binaenaleyh tertibahmızı öyle ahmş olacağız ki bize taarruz etmeği düsünen daha yerinden kunıldamaga vakit bulmadan kendi beynmde bizim taarruzumuzun patladığmı görebilsin. Bu son vaziyette kat'î bir hakimiyet sahibi olmak için kemiyetten ziyade keyfiyetin ve yüksek teknigin ehemmiyeti vardır. Biz bu yolda dahi bulunduğumuzu Riyasetieumhur Umumİ Kâtipttğine ge.:rüeceği anlaşuan Ruşen Eşref Bey Hikmet Bey, meb'us mtihap ediUr edilmez Maarif Vekâletine gelecek, Riyasetieumhur Umumî Kâtipliğine de Afyon meb'usu Rusen Eşref Bey tayin edilecektir. Ajansın tebliği Ankara 17 (A.A.) C. H. Ftrkası Mabadi 6 ıncı sahifede haber verelim: Onuncu Cumhuriyet yıldönümü şenliklerine katılacak zafer kanatlanmız içinde ilk olarak üç tane de Türk yapm tayyare bulımacaktır. Bunlar bazı dost komsulara hediye edeceğimiz kendi mamulâtımızdır. Ondan sonra kendi tayyarelerimizi kendimi» yapmak yolunda ve süphesiz hergiin daha fazîa bir muvaffakiyetle devam edip gideceğiz. lllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIItltlllMlllllllllninillllllllllllliMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIItillllllMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIin TörkiyeYugoslav dostlukmisakı Belgrat 16 Türkiye Yugoslavya dostluk misakı 27 maddeden mürek keptir. Tevfik Rüstü Bey tesrinisanide Belgrada gelerek misakı imzalıyacak . nr. Buradaki Türk emlâkinin tasfiyesı hakkmda da itüâf hâsıl olmustur. Bu kilâf aynca imzalanacaktır. MaSam Lil Dagoverin imzalaytp gazetemize ihda ettiği retim Zeki artist uzak bir maziye kan»an bfl Lutfen »ahifeyi çevirim* YUNUS NADl J
