11 Ekim 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisı Büyük bir küfüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir lane bulunmak lâzımdır. Onuncu sene: No. 3388 umhuri Hayat Ansiklopedisı Telefon: B h i 2 î 20472 Telefon: Ba§muharrir: 22366. Tahrir müdurü: 23236, îdare müdürü: 22365, Matbaa: 20472 İSTANBUL İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cumhuriyet, Istanbul PostafcutusuTbtanbul, No. 248 YC a r S a m b a i i TfiSrînİeVVfil 1933 graf ve mektup Cumhuriyet, fcutusuT btanbul, No. 248 •»••««• ••«ıııı «*wwwı I U U U ıncı cüzü çıktı 41 Yanlış söylemiyelim, Çanakkale Müdafaası! alebe Birliğinin takdire lâ yık bir ısrar Ue Çanakkalede yapılmasmı istediği abide etrafındaki sözlerin tashihe d e ğ 3 , fakat takip olunan maksat Hibarile daha ziyade billurlaşınlmağa muhtaç bir noktasmı görüyoruz. Yurdun selâmeti için orada can veren vatan ç o c u k l a n n m şehJtliklerinden fazla . c a bahsedilerek orada yapılacak a . bidenin bu şehitlerimizin şanlarüe mütenasip olması lâzım geldiği ileri aürülüyor. Ifade fazla yanlns değildir, hatta hiç yanhş değildir ama onun şekli Çanakkalede yapılmasını istediğimiz abidenin maksat v e mahiyetini herkes n a z a n n d a ayni vuzun, ayni sarahat ve ayni kat'i . y e t l e göstermemek ihthnali vardır diye korkuyoruz. Büyük medenî in. san olan Türk kendi camiasına ve o camianın şan v e şerefine bütün varlığile bağlıdır, v e icap edince onun uğurunda hayatmı hiç sayacak' bir kahramanJıkla fedakârdır. t s l i m tarihi nihayet on dört asirlık kısa bir z a m a n a maksur olduğu halde Türkün şarkta ve garpte bayrak g e z • dirip ok v e pala sallıyan tarihi o n . dan hiç olmazsa kırk elli asır d a h a eskidir. Biz Türkü bütün tarîhte h e p Çanakkalede gösterdiği harikalara benzer vakıalan başaran msan olarak görüyoruz. Türk o kadar büyük tür ki o camianın yani yurdun v e ulusun . selâmeti hesabına ihtiyar ettiği fedakirhklardan dolayı be . hetneb0 cennete gitmek gibi bir taviz be' "~naeği bile düsünmez. Hâdise kendiliğinden o kadar büyüktür ki onu bir d e hacı mi«ki gibi din kokusile kutsileştirmeğc ihtiyaç yoktur. T Başvekil Paşa dün Fırka Grupunda izahat verdi Hükumetin haricî politika faaliyeti takdir ve alkıslarla tasvip edildi Ankara 10 (Telefonk) Fırka grupu bugün saat 3 te Ali Beyin riya. setinde Uk içtünaım aktetmiştir. Bu içtimada Başvekil İsmet Paşa Hz. nin iki buçuk saat devam eden izahati dinlenmiş ve hararetle alkışlan . mıştır. Anlaşüdığma göre Başvekilimiz son aylardaki haricî hâdiseler v e haricî siyasetimiz hakkmda izahat vermiş tir. İsmet Paşa Hz. bilhassa Yunan na. zırlarmın memleketimizi ziyaretlerinia ve imzalanan misakın mahiyetini anlatmış, müteakiben Sofyaya yaptıkarı zL yaret intibalarmı, Yugoslavya Kralı Hz. nin tstanbuhı ziyaretini nakletmiş lerdjr. Fırka grupu hükumetin haricî polî ttka raaliyeb'ni takdirle karşılanuş ve BaşvekiH uzun uzun zetesi Başvekilimizin, muhabârine vw ku bulan beyanatmı nesretmekte > dir. İsmet Paşa Hazretleri, Atinalı muhabire, yeni Türk Yunan misak ı m n Cemiyeti A k v a m v e Kellog misakından ilham almarak aktedil. diğini, bu m u a h e d e ile herhangi bir tecavüz v e taarruz fikri beslenme» diğini, bilâkis sulh v e müsalemetin devamı için çahşıddığını söylemiş v e bu ruh v e zihniyetin Bulgar, rica • lince anlaşıldığım v e Bulgaristan aleyhine müteveccth bir anlaşma mev • cut olmayıp seenlerdenberi komşu • l a n m ı z l a anlaşmak için takip edilen siyasetin bh* devamı olduğunu ilâve etmiştir. Başvekilimiz, Bulgarlarla TürkL y e arasmdaki dostluk misakınm tecdit edilmesinden dolayı çok m e m • nun kaldığmı, Türk siyasetmm be defi herkesle bu kabil misaklar a k . tine matuf olduğu, Türkiyenin Bal * k a n devletleri arasında emniyet v e vtimada müstenh bir vaziyet teessü. sünü istihdaf ettiğini söyliyerek demiştir k i : c Mükâlemelerimizde her hanMabadi 2 inci tahifede Reisicumhur Hz. Ankarada Ankara 10 (Telefonla) Gazi Hazretleri bügün saat 12,30 da şehrimize geldiler. îstasyonda Başvekil, Medis Reisi paşalar, erkânı askeriye, meb'uslar, sefirler ve daha bir çok zevat tarafından istikbal olundular. Istasyonda toplanan halk Gazi Hazretlerini hararetli tezahüratla karşıladı. Reisi • cumhur Hz. Ismet Ps. Hz. ile birlikte otomobillerine binerek doğru Çankayaya gittiler. Bir müddet istirahatten sonra çiftliği teşrif buyurarak orada geç vakte kadar meşgul oldular. "Avrupada deliler, bizde eroinmanlar fazla!,, Beynelmilel Akıl Hıfzıssıhhası kongresinden dönen Mazhar Osman Beyin sayani dikkat beyanatı Eylulün yirmi yedmci günü Roma. da toplanan beynelmilel Akıl Hıfzıssıhhası kongresine iştirak eden Doktor Mazhar Osman Bey dün şehrimize av • det etnuştn*. Mazhar Osman Bey, kendisfle g ö rüşen bir muharririmize şunlan söyl« • miştir: « Kongre iki gün d«vam etmiş v e bflhassa mektep çocuklannm akıl hıf. zıssıhhası ve evlendiriknemeleri İcap eden gayrkabiî, hasta msanhn akameta uğratmak meseleleri çok hararetü sorette münakaşa edihniştir. Çocuk yetiştîrmeleri, cemiyeti beşeriye için zararfa olan anormal msanlarm evlenmeleri doğru görubnemekle beraber bunlan cebren lo«r yapmak' uzere kantm çıkarmak kongre heyeti amnmfyesnce muvrfık gorülmemiştfe". Ancak bu gibi marazf msanlann ev a ienmelerme ve çocuk yapmafama mlu nî omak için ailelerine lâzım gelen nasihatler verflmek suretüe tenvir «dfl . meleri de karaHaştınlmıştır. Mektep çocuklarmm terbfya slstemlerine, çocuk • cuklarmın terbiye sistemlerine, çocuklarm daha ziyade hür olarak yetiştirilmesi, kendi kendüermi idare v e kumanda et, mefe alışteıhmlan esasfanmn konul ması kongre kararlan meyanmdadır. Kongrede Türkiye namma Fahret < Tebliğ Ankara 1 0 ( A . A . ) C. H. F. grupu idare heyeti reisUgmden: Bugün öğleden sonra C. H. F. medis grupu, reis vekili Ali Beyin riyasetinde içtima etmiş, Başvekil Paşamn haricî siyase. timiz ve son günlerin temas ve muna • sebet v e hâdiseleri hakkmda verdBc . leri malumat ve uzun izahat dtnlen mis, ve fnkaca tamamen takdir ve alkış tsmel Pafa Hz. kürsüde larla tasvip olunarak celseye verilmiştir. nihaj.. Başvekilimizin beyanatı Atinada çıkan Eleftron Vima ga • BeynelmOel Akıl F&fzuafinaM Kongıennı iştirak eden doktorianmız Fahntttn Sertm B, Mazhar. O$mtm H, tfn Kerfcn BeyTe Sen Kazâr hıiuuitk. rî heyeti umumryey* büdirmiş olduğu « mnz raporlar çok alâka ile karnlandu Fabrettin Kerlm Bey cTurkiyedeU Intihar vak'alan* Te ben cEroin • nno> mevzuD uzerfnde teUıgatta ba • lunduk. Gelecek sene kongre Viyanada toplanacaktr. Avrupada defiSk vJc'alari, memle • ketimue nisbetle daha fazladv. Yabın Eroinmanlar, memleketimizde daha çok görülüyor. Maamafîh şiddetli takibat tesirile bonlar günden gfine azal . maktadr.» fnsan nereden gelir v e nereye gider? Bu meselenin halli kâinata hu. dut ç i z m e ğ e çalışmakla müsavidh*. Birriyaziye bu nekadar namütena • Jıiye müneerse öteki d e o kadar anlasılmaz bîr tnuammadir. Ara yerde fttkada taalluk eden zaruri zâflarında zavallı beşer mahlukunu t a . m a " " i ı mazur görmek v e onu t a m a . men kendl ı«..llilerme terketmek lâTimdır. Vicdanların i n a n U n her guna tenkit v e m u a h a z e d e n üstündür, ve Cumnuriyet rejiminin lâik d e v "*" Cenevre ıu rirtde bu her zamandan ziyade böy(A.A.) M. îedir. Bıınlar birer hakikat olmakla Pol Bonkur d ü n beraber meselâ Çanakkale müda . öğleden sonra faamızın mücerret şehitlik rütbesini Yugoslavya v« k a z a n m a k için yapılmamıs olduğu Türk Hariciye 'da diğer bir hakikattir. Uğurunda Nazırlan M. Yev . tiç ve Tevfik hayat feda olunan maksadi küçült. Rüştü Beyle 'imemek istersek onu dünyevî ve uhrüşmüştür. revî menfaat mülâhazalarının üs • Tevfik Rüş tüne çıkarmaklığrmız lâzımdır. Çatü Bey, Tuna n a k k a l e d e olup biten îş vatan v e mildevletlerinin k a l let mefhumlarının msanlara verdiği Cemiyeti Akvam konseyi içtima halınde kmmalarına aif" a d e t a cibillî bir varlık mücadelesi daimî azahklarm inhisar altına alın Cemiyeti Akvam konseyinin mün . müzakerelerin Fransa Harlctye Nazın k a y g ı s m d a en yüksek fedakârlık ş e . hal bulunan Paris daimî azahğma otuz masına karşı husule gelen muhalefet inkişafı hak M. Pol Bonkur killerinin tahakkukudur. Orada kanreyle Portekiz seçilmiştir. Cemiyeti cereyanıdır. tkinci ve en esaslı sebep te kında her türlü malumattan Tür • lar v e ateşler içinde, n e diyoruz, Akvam meclisinde dört daimî ve do Türkiyenin Balkanlarda ve alelumum kiyenin haberdar olmak istediğini yerden hşkıran v e gökten y a ğ a n ökuz yan daimî azalık vardır. Daimî aYakınşark milletleri yakınlaştırmak ve bildirmistir. ^ lümler arasında gözlermi kırpma zalıklar dört büyük devlet yani Ingilsulhu takviye için sarfettiği mesainin Mabadi 6 ıncı tahifede dan vuruşar, kıran ve k ı n l a n vatan tere, Fransa, Almanya ve ltalyaya mah uyandırdığı takdir hissidir. ç o c u k l a n bütüp dünyaya karsı büsustuT. Yan daimî azalıklara gelince Portekiz 30 rey aldı yüklüğün emsalsiz manzaralarını bunlar ötedenberi Küçiik Itilâf, Cenu . Cenevre 1 0 ( A . A . ) Anadolu a. göstermişlerdir. O n l a n n c a n verenbî Amerika hükumetleri, tngiliz dominjansınm hususî muhabiri bildiriyor: leri cümlemizin kalplerimizde yası. yonlan gibi gruplara inhisar ettiril Konseye ilâve edilen eravridaimî bir y a n yuce ölülerdir. Biz onların ha • mekte idi. Portekiz ve Türkiye gibi muazalık icin dün yapılan intihaota mez. tırasına hürmet etmekle sadece Türk ayyen bir grupa mensup bulunmıyan kur azalığa Portekiz hükumeti seçil • mîlletini tebcil etmiş oluruz. Filhadevletler daima açıkta kalıyordu. Son miştir. Port^ldz hükumeti üç senedenkika asıl tebcil okmacak olan d a zamanlarda bu haksızlığa kaTşı umumî beri bir azalık elde etmek için teseb bdur. Kıymeti bilinen bîr camia, Ankara 10 ( T t " bir muhalefet baslamış, neticede Porbösatta bulunmakta idi. Resmen nam. yaşamak için icabında ölmeği bilen lefonla) İ s tekiz namzetliğini vazederek otuz rey zetliğini koyarak otuz rey aîdı. Tür • tanbul bh* millet mütemadi bir varlıktır d a Sanayi >9 almıştır. Buintihapta Türkiye dahi namkiye namzetliğini üân etmediei halde onun için. Birliği heyeti bu fe zetliğini koymadığı halde yirmi rey al. kendisine 2 0 rev verildiği pöriüdü. ' Bu tahlile göre Çanakkalede nicin gün buraya gel' mıştır. Cenevre 1 0 (A.A.) Milletler Ce di ve tktısat Ve' bir veya müteaddit abide yapmak • Türkiye hakkmda gösterilen bu temiveti büyük mecHsinin 14 üncii he kili Celâl B e y lığımız lâzım geldiğmi daha iyi tesvecciihün başlıca iki sebebi vardır: Biyeti umumive içtimaına yann ak^am tarafından k a bit edebiliriz: Orada Türkün m a k . ri yukanda söylediğimiz veçhile yan nîhavet veri'nv»; bul olunarak tasadında muvaffak olmuş müdafaa. ııımMiıumınuııııııtMiıııııııınıııııııııııUHiHiıııııınnmıııııııiMiıııılMiıııııııııııınnııııııııınııııııııııııııııııııuıııııı ıııııı t ıı M M M ııt m ıııııı ıtıı • leplerini bild'ir sım t e y k etmek isteriz. Bu teyîtıte ve manevî başka mülâhazaların kâf. milleti böyle yaptık. Çanakkalede di. Yarm sabah bhtabi orada maksat uğuruna c a n fesrnden daha üstündür. bu hakikati yükseltmek istiyoruz. vermiş yüce ölülerin hattralanna hususî bir k o Çanakkalede yapılacak abidele O halde oraya abide diye n e yahürmet etmek vecibesi vardır. F a misyon bu t a l e " palıtn? Bunun için hepimiz düsünüp rin maksat v e manalarıni anlamak kat abide b u t e k sebeple bu kadar leri tetkik e d e fikirlerimizi söyliyebiliriz. Mesele için son beş altı a sırlık Türk tarihini mahdut bh* ihtiyacm ifadesi olacak ? bir metışurun binbir safhası gibi han. cektir. Bu arada 'Mısat Vekili Celâl * ! şöyle hulâsa etmek mümkündür: 'değildir. Çanakkalede b a ş a n l a n büSanayi heyetinden d e icap eden magi tarafından bakılsa insana binbir Türklüğün Eskişehir havalisinde Sayük iş için orada canlarını vermiş olumat alınacaktır. şekil veriyor. î ş e İngiliz ve Fransız karya vadilerinden çıkan yeni bir l a n l a n teshis edemediğimize göre mezarhklarının üst taraflannda duS > varhğı büyük bir deniz meddl gibi ebidenin hedefi şahıslar değildir. varla çevrilmiş birkaç hektarlık bir Viyanaya kadar uzandıktan sonra F a k a t adetleri kafalara ateş vere • YARINKI NÜSHAMIZDA arazinin yüksekçe bir tepesine bügene büyük bir deniz cezri gibi Sacek bir çoklukla y ü z binleri bulan yük bir ehram dikmekle başlıyabüibu kahramanlar kalabalığmın m u . karya vadisine kadar gelip dayandı. riz. Karanlık limana hâkim bir tea y y e n bh* thnsali gözlerimizin önün. Osmanlı taribi budur. Osmanlı bir peye dikilecek kocaman bir aslanla 5de canh olarak yaşıyor: Türk milmetle bir cezir arasında var v e y o k Kocaçimen tepe*inden her iki deni. leti. D e m e k ki Çanakkale y ü c e ö . olabilirdi. Fakat Türklüğün fenasına ze bakacak k o c a m a n kartalı ise biz lülere hürmet hislerimizi yüksel ibtimal yöktu, v e yoktur. Türk kem. Fransız kuvvetleri Suriyeyi işdaha evvel kaydetmiştik. tecek bir abide ile Türk milletmin disi için artık ölüp gidiyor denilen gal ettikleri zaman Kral Faysal kadrtni yükseltmiş v e orada kendi bir tarrhte birbirine bağh Çanak . Şekillerde anlaşmaklı&ımız niha. tarafından Fransa aleyhinde kendimizi takdir etmiş oluruz. Filkale, Sakarya v e Dumlupınar savaşyet müşkül olmaz. Evvelâ îste ittifak tngiltereye yazılan mektup ve bakika ölen yaşatmak için Slmüş . larile ortada yepyeni bir hayata s a . edeJim. Çanakkale abideleri Türkün tür v e yasayanlar ölülerin a d e t a muhtırayı yarınki nüshamızda mazisinden z i y a d e istikbaKnd aydın*hip olarak çıktı. Çanakkale müdaölümö nefyeden varlıklan deva . latan meş'aleler olacaktır. faasile adeta dünyanın tarihi tak okuyunuz. •H<br. H â d i s e a i a büyüklügü maddİ lip olunmuftur. Bunu işte biz Türk YUNUS NADİ Milletler Cemiyetinde mühim bir intihap Munhal konsey azalığı için namzetliğimizi Loymadıgımız halde bize de 20 rey verüdi Tuna devletlerinin kalkmmasî işi ve Türkiye Müzakerelerden haberdar olmak istedigimizi bildîrdik UMIIIIIinilllllllMMinillllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIMnillUIIIIIIIIIHIIIIIIlllMIIMMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIlmmimMI IMIIIIIIIItlMIIIIMINtllilliniilllllllllllU Atletler bugün geliyor Bu seneki Balkan oyunlarında üçüncülügü kazanan atletler parlak merasimle istikbal edilecekler Sanayi heyeti Celâl Bey dün İstanbul sanayicilerjle eförüstü meıre manialı koşunun birinci, fkinct ve üçüncü geleniert Kortadaki Mantikasttr, ikinct Türk Ziya, soldakt uçüncü Bcmcaktır) 110 metro manialı yarışta Ziya ikinci geldi Bu seneki Balkan oyunlarında iiçün. cü dereceyi kazanmış olan atletlerimiz, bu sabah saat sekizde Romanya vapurile şehrimize geleceklerdir. Geçen senelere nazaran iyi bir netice almış olan atletlerimiz, Halk Fırkası tstanbul su besi erkânı, ve İstanbul soorculan tarafından parlak merasimle istikbal edîle. ceklerdir. Son giinkii mösabakaların tafsilâtı Atina 8 (Hu. Mu.) Bugün 80 bin Irişüik muazzam bir seyirci kalabalıgı önünde Balkan oyunlarmm son mü . sabakalan yapıldı. Havanın çok güzel oluşu 4 üncii Balkan Olimpiyadınm bu son gününe müstesna bir manzara ve riydrdu ve koca stftdyomda, denebilir ki, bir tek boş yer kalmamıştı. Saat üçte, Falerde bulunan tngiliz donanmasmm orkestrası, resmi geçit yaparak stadyoma girdi. Az sonra tngiliz amirali ve maiyeti erkânı da geldi» Kral Faysalın gizli mektupları A ler v e stadyorada bulunan siyaeiyatl tarafından karşılandılar. Megafonlar, Balkan oyunlarında ho« susî bir ehemmtyeti olan Maraton yan, sınm muhteltf zamanlardaki neticelern ni ilân etmeğe baslamışlardı. Fühakika müsabakalarm en heyecanlısı da bu oldu. Efkân umumiye Stefanosun birinci geleceğini kuvvetle tahmin ediyordu. Nitekim Yunanlı atlet rakiplerinden evvel ve birinci olarak stadyoma girdi. Tribünlerde halkm tezahürah, aBnş . lar, bağırmalar... Fakat birdenbire ses kesildi. Stefanonun hemen arkastndan geçen senenin şampiyonu olan Roman. yalı Gal görünmüşSi. Gal bir anda sin> diye kadar Yunanlı atletlerin gösteremedikleri ve seyircilerin de görmedikleri bir sTerji sarfederek Stefanona y e . ti.ti. Hatta gecti bile... ve herkesm hay reti arasında rîrmci oldu. Yunanlı at let bu hiç beklemediği vaziyet karsı smda kendisini kaybetti ve yansı bithrmeğe iki metreint kısa bir mesafe kala düstü, bavıldı. Bu beyecaniı yanşı mü. teakıo diğer müsabak'lara dpvatı o . lunmuştur. Her sene olduğu gibi bn se. nekîier de buyük bw întizam danflînde cereyan etti.