14 Temmuz 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 35 inci cüzü cıktı IMIIIIIIIIMIIMIIIMIIMIIIIIIII Onuncu sene: No. 3299 umhur Romadaki Görüsmeler Hayat Ansiklopedisi Böyiik bir kütüphaneyi b arada evinize getiren e;: faydalı eserdir. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. tSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektup adresi: Cumhurıyet, Istanbul Posta kutusır İstanbul, No 246 1 Telefon Başmuharrır 22366, Tahrir mudurü 23236, Idare müduru 22365, Matbaa 20472 Cuma 14 Temmuz 933 İtalyan Tayyarecileri Amerikaya Vardılar IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIHIIIIinlllllllMMIMIIinilllllllllllllllllMU IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII llllllllllll IIIMtlllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIMIIIIUll Gene TürkYunan Dostluğuna dair ris Yunan mektep gemisinin Türkiye sularmı zîyareti iki ' komsu memleketin dostluk tezahürlerine yeni ve güzel bir vesile daha teskil etmis bulunmaktadır. Yıma nisatanla Türkiye o kadar kanlı cidal lerden sonra bütün cihana milletlerın kardes gibi yasamalarmda fazla ola rak insanhk haysiyetine de uygun yük aek bir zevk bulunduğunun en parlak misalini vermiş ve vermekte bulunu yorlar. Eijer harp bazan bir zaruretse, buna süphe yok ki, sulh esasen büyük bir nimettir. Büyük harp bu rtoktai nazardan btitün beseriyet icm büyük bir ders, uyandıncı bh darbe oldu. Mıl'etler Cemi yetinin esasında kan ve atesten irkilen ntsanlarm en saf hislerine tercümanhk eden çok samimî sebepler yok değil dir. Fakat cerrriyetin çalısmalan nekadar yavas ve zor yürüdüğünü hergün herkes görüp duruyor. Biz, Yunanis tanla Türkiye, dünyanın bu kösesinde iki komşu memleket ve milletm mü nasebetlerini milletler Cemiyetince ideal ittihaz olunmağa lâyık bir ciddiyet ve mükemmeliyetle yeniden tanzim et tik. Bu yeni nizamm binası iki memle ket ve milletin dostlukları temeline is tinat ettirildiği için Türkiye ile Yuna nifttan arasındaki yeni vaziyet, diplo masinin dolambaçlı lisanmdaki iyi mü nasebetler scklinden başka ve yepyeni birsevdir. Bu, insanca anlaşmantn olur olmaz vesile ile sarsılmasi ihtimali olmıyan hakikaten kalbî ve samimî bir neticesidir ki mütemadiyen artan bir dostluk seklinde devamına artık hiçbir mâni yoktur. Tolstoyun beşere saadet miyan olarak kabul ettiği muhabbeti lerine kadar teşmil etmemeli? Sulh sadece muahedelerle değil, fakat dost luklarla tesis olunduğu zamandtr ki en büyük nımet hüküm ve mahiyetini haiz olacaktır. Tarlasmda çalısarak, denizde, tabiatin cus ve huruşile çarpısarak fakir kulübesinde imkânın müsaade edebi leceği kadar rahat bir hayat yasarrV istiyen zavallı insan niçin daima vahsi bir baskm ihtimalinin hevecanı veya başkalanna taamız etmek feveranile kararsız ve huzursuz olacak? Niçin? . Eğer bir taarruz eden varsa mukabele. nin en tabiî hak olmaktan daha ileri bir zaruret olacağı malumdur. Fakat bu taarruz niçin olacaktır? Bu noktai nazardan beseriyetin simdiye kadarki tarihini kızılmaktan ziyade acınılacak kanlı bir macera manza • rastnda temasa edebiliriz. Daha düne kadar hakikî insanhk medeniyeti safhasına geçemiyen iptidaî bir cehaletin bhip Hikenmez devrelerini yaşıyagelmiş olduğumuzu kabul etmekliğimiz lâ • zımdır. Düne kadar böyle idi de bu gün vaziyet değismis midir? Heyhat ki kürei arzın üzerini hâlâ birbirlerine dis biliyen insanlar ve cemiyetlerle dolu göVmekteyiz. Bu anlasamamazlık mahşeri içinde iki komsu millet ve memle ketin, Türkiye ile Yunanistamn samil "bir görüs ve yüksek bir anlayişla yek diğerlerine karsı kayitsiz ve sartstz bir dostlukta karar kılmaları, ciddî söy • lüyoruz ki, beseriyet tarihinde o ka rann alâkadarlan için ayni zamanda ebedî şeref te teskil etmekte olan bir muvaffakiyettir. Bu serefli ve saadetli ism ergeç bütün beseriyette model ve misa! diye telâkki olunarak diğer bir takım îyil'klere sebep olacağmı ve zamanla büyüverek etrafa ve giderek bütün dünyava siravet edecek Jiayır ve hikmet dolu bir hareket olduğunu biz en samimî kanaatimizin bütün kuvve tile görüyor, biliyor ve takdir ediyoruz. Türkiyeye misafir gelen genc Yunan bahriyelileri burada bu hakikatin samimî tecellilerile mesbu olarak memle ketlerine bîzim muhabbetierimizi de beraber götüren yeni ve yüksek his siyatla dönecekîerdir. Biz bundan eminiz. Bu vesile ile şu hakikat te teayyüt edecekttr ki TuYkiye ile Yunanistan arasmdaki dostluk her iki taraf için de miili rrahiveti haiz umumî ve şamil bir iştir. Her iki tarafta bu kadar güzel bir vazivetin teessüsüne hizmet etmis olan devlet adamlarımızı şüohesiz daima takdir ve tesekkürlerimizle takip ede riz. Fakat onların tahakkukuna tavas • sut etttkleri keyfiyet zaten iki milletin kalplerinde mevcut olan ve hele hiç çüphesiz derhal iki millete malolmakta gccikmiven bir ihtiyacm ifadesi olmustur. Türk Yunan dostluğu hakikaten Oti komsu memleket ve milletin hakikaten en yüksek bir anlayışla elele yermelerinden ibarettir. Bu kadar te Maarif Vekili Reşit Galip B. bugün geliyor Islahat komîtesi yarm Reşit Galip Beyin de iştirakile mühim bir içtima yapacak Ankara 13 (Telefonla) Maarif Vekili doktor Reşit Galip Bey bu aksamki trenle İstanbula ha • reket etti. Vekil Bey bana beyanatta bulunarak decfi ki: « tstanbulda fırsat buldukça Maarif ijleri etrafında da tetkikatta bulunacağım. 15 gün kadar kala cağımı tahmin ediyorum.» Darülfünunun kadrosu Reisicumhur Hazretleri, Gazi Hazretleri dün aksama doğnı motörle Maltepe açık • larında bir tenezzüh icra etmişler, akçamüstü Dolmabahçe sarayina avdet buyurmuşlardır. 24 tayyarelik filo Bahrimuhiti geçti ttalya tayyareleri evvelki gece saat onda Amerika topraklarında yere indiler Havacılık âleminde yeni bir zafer M. Musolini Tevfik Rüştü Beyin şerefine bir ziyafet verdi Roma 13 (A.A.) Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rü«tü Bey, Hariciye Nezareti müstesan ile uzun uzadıya görufmüştÜN Tevfîk Rüstü Bey sonra, Bulgar ve Yunan sefirlerini kabul etmiçtir. ttalya hükumeti Tevfik Rüstü Be yin serefrne bir ziyafet vermistir. Roma 13 (A.A.) M. Musolini, Törkiye Hariciye Veldli Tevfik Rüstü Beyefendi şereüne bir aksam ziyafeti vermisthr. Ziyafette Türkiye Büyük Hçisi Vasıf Beyle sefaret erkânı, ttal yan ricali hükumeti ve diplomatiar hazır bulunmuslardır. Vekil beye Darülfiinunda bir daire ayrıldı Ecnebi profesörler vazifelerinde kalacak Maarif Vekili Resit Galip Bey, Darülfünun ıslahat komitesinin yarın aktedeceği mühim ictîmada hazır bulunacaktır. Vekil Beyin ısla hat ışlerile yakından meşgul olmasını teminen kendisine Darülfiinunda bir daire tefrik edilmittir. Darülfünun kadrosunda bulunan ve mukavele ile d"avet edilmiş olan ecnebi profesörler yeni Üniversite kadrosuna ithal edilerek konturat müddetleri h'tam buluncıya kadar vazifelerine devam edeceklerdir. Maarif Vekili Reşit Galip Bey Darülfiinunda imtihanlar yarın bitiyor Darülfünun Fakültelerindeki im tihanlar yarın bitecektir. Bu sene «ntihanların diğer senelere nazaran daha sıkı yapılmasına rağmen alınan neticeler çok iyidir. Nafıa Vekilinin Beyanatı Yeni hat ve limanlar için yapılan müzakerat Yukarıda Italyanlar tarafından tayyarelerinin takip ettikleri isti kameti göstermek iizere yapılan harita, aşağtda filonan erkânı (Jeneral Balbo ortadadtr) ttalyanlar tayyarecilik âleminde yeni bir muvaffakiyet daha kazandılar. Mahrimuhiti Atlâsiyi sarktan garbe, yahut garpten sarka geçmek teşebbüsünde bulunan ve bunda muvaffak olan Avrupalı ve Amerikah tayyarecilerin miktarı düzünelere baliğ olmaktadır. Fakat bunlar hep bir tek tayyare ile yapılan tesebbüs* Mabadi 4 üncü sahifede Londra konferansı talî meselelerle meşgul! Para meselesini alâkadar eden her hangi bir mü zakere derhal gürültü koparıyor Londra konferansmm tehir olunarmyarak ictimalanna devam etmesi artık temin edilmistir. Fakat konferansta Amerikamn iktısadî ve malî teşebbüslerinin neticesi anlavhncıya kadar esaslı kararlar verümesi beklenemez. Ancak tâli mesele'er görü^ülecek ve verilecek kararlar da birçok kaydü sartlara tâbi tutulacağindan ame'î faydalar temin edemiyecektir. Bî'hassa para islerine ait meselelere uzaktan ve yakından temas edilmesine müsaade edilmiyecektir. Cünkü bu messlpler istikrarm lehmde yahut aleyhinde olmasına göre ya Amerikanm yahut Fransanm itiraz ve mümaneatine uğrıyacaktır. Bu hale jimdiden s>^it olrnns bulunuyoruz. AMabadi 4 üncü sahifede Zabıta vak'aları azalıyo r Bursa soygunculuğu, sahte paralar meselelerile diğer emniyet işleri hakkında mühim malumat Emniyet işleri umum müdürü Tevfik Hâdi Bey Ankaradan sehrimize gelmis ve dün İstanbul Emniyet müdürü Fehmi Beyi ziyaret ederek kendisile İstanbulun inzıbat işleri hakkında görüşmüştür. Tevfik Hadi Bey bir muharriri mize dpmistir ki: « Buraya mezuniyetle geldim. Bu müddet zarfında bittabi islerle de meşgul olacağım. Bilâhare Bursaya g'dip bir kac gün de orada kalacağım. Seyahatknde hiç bir fev kalâdelik yoktur.» Aldığımız izahata nazaran memleketin asayiş ve inzıbat işleri normal vaziyettedir. Ceraim adedinde fazlalık yoktur. Bilâkis eskiye nisbetle çok azalmıştır denilebilir. Emniyet işleri umum müdürlüğü memleketin her tarafındaki ceraimi grafiklerle tesbit etmekte, herhangi bir cürümden dolayı mahkemeye sevkedilip te suçlu olmadığı anlasılarak beraet edenler varsa o suçun hakikî maznunu gene aranılmaktadır. Metnlekette umumî asayisi ihlâl ve hükumet kuvvetlerine karsı mukavemet gibi mülıim ceraim tadat edilemiyecek kadar azdır. Paramızı korumak için yeni kararlar verildi Maliye Vekâleti memleket haricine gideceklerin kambiyo almalarını daha sıkı sartlara bağladı Borsa murakıplığı Avrupaya, resmî vazife ile, yahut sıhhî mazereti dolayısile tedavi için, yahut *a ti • caret maksadile gidenlere kambiyo vermektedir. Bunlardan baska Avrupaya gitmesi behemehal lâzım olduğuna murakıphkça kanaat getirilenler için de kambiyo verilmektedir Kambiyo mdrakibi Bedri Bey bir kaç gün evvel Ankaraya gitmis ve ahiren sehrimize avdet etmiştir. Aldığımız malumata nazaran Maliye Vekâleti bu üç sekilde seyahat edenler hakkında yeni bazı mukarrerat daha ittihaz etmektedir. Bil • hassa sıhhî mazeret ve Hcaret gibi sebeplerle seyahat edenlere bu seyahatlerî dolayısile kambiyo veril mesi daha sıkı sartlara bağlanmaktadır. Dün Türk tebaasının her hangi bir sebeple olursa olsun Avrupaya seyahatleri için döviz müsaadesî ver!l sıeKtriKlt oıarak ınşası kararlaşan Fıl yos Ereğh hattınm çüzergâhını gbsterir hanta Ankara 13 (A.A.) Nafıa Vekili Hilmi Bey demiryollan ile Ii manların yaptırılması meselesi et rafında cerevan etmekte olan mü zakereler hakkında Anadolu ajan • smın bir muharririne şu tnalumatı vermişlerdir; «; Alman inşaat gruolarile Filyos Ereğli ve Antalya Afyon hatlarile Ereğli, Mersin limanları ve fribot tesisatı işleri için görüsmek teyîz. Almanlarla aramızda gerek malî ve gerek fennî esasları üzerin de umumî mahiyette tnutabakat vardır. Fakat müzakere henüz biribirimize ba?lanmıs olmaktan uzaktır. Bu mevzulara bu son jçünlerde di • fer firmalar da alâka göstermeğe baslamıslardır. Biz onların müra caatlerini de kabul ve tetkik etmekteyiz. Eeer bu hatlann ve bu lîmanlann herhangî bir müesseseye îhalesî mukadderse, bunun hükumete en mü»*it şerait tekjif etmis olana îha1* edilecefti to^Jîr. FakaJ ••xi»et henüz böyle bir safhaya da sirmis de&ildir.» Vekjl Bey» muharririmîzjn Fil yos Ereğli hattınm elektrîkle ya pılınası hakkında bir karar jsrerilip verilrnediiine dair olan sualine de demittir ki: « Fflyps Ereğli hattının Ereğlî Catilağzı kısmını elektrikls yarmanm bir zarureti fenniye ojduğu anlasıldı. Cünkü Iıavzanm inkisaf edecek nakliyatım muayyen bir nuktardan sonra buharlı lokomotifler temin edemiyor. Cer kabiliyeileri kifayetsizlik arzedivor.» Bursa soyguncuları ıııımıııııınııımnııııııiMHimımımıııım Bursa soyguncuları sıkı bir takibe *ehrimlze gelen Emniyet Isleri tTmunj muduru Tevfik Hadı Bey maruz bulunmaktadırlar. Bugünler» de her halde ele geçirileceklerdir. Sahte evrakı naktiyenin memleket haricmde yapıldığı tahakkuk Lutfen »ahifeyi çeviriniz ıııtıııııııınıııımiHiıııımmıımiHiiMinmıııııııııiHiınıımııııııııiHiımıııııııııııtıııımıııımıtııim Ankarada 500 ^enelik bir ev Maliye Vekili Mustafa Abdülhalik Bey miyeceği şayi olmuş ise de Ma liye Vekâleti tarafından bu yolda bir Mabadi 4 üncü tahifede cude gelmis olan anlasmanm Balkanh diğer komsularımıza da tesmil olun • masmı bütün samimiyetimizle istiyor ve bu isin uğrunda da çalı&ıp duruyo ruz. Bu kadar asil davalarm yürüme • m»>«'ne ''»nkân tasavvur olımamaz. Her ihtimale karsı müsellâhız ama dünyaya sulhun iyiliklerini ve güzel • liklerini anlatmağa çahsmaktan da hâli kalmıyacapız. Kendi aramızda ise daimî dostluğun eb^dî sulhu içinde zevk ve neş'e ile ya«ayıo gideceğiz. Dost memleketin genç bahriyelilerini işte bu histiyatla deragus eylemiş bulunuyoruz. YUNUSNADİ ıııııııııimııııııuııımnıııuıııııınnıııiMiııııııınııııııiMiiıiıııııııııııııiıiııniMtiiııııııııımııııııııııniHiıııııııııııııiMniMiıııiMiıııııııınıııııınıııiHiıı miz bir anlasmadansa ancak hayir çıkabilir. Evve'â, zaten aralarında hiçbir kavga vesilesi kalmamış olan iki milletin mütemadiyen kuvvetlenip gidecek o • lan dostiuklarile aralarındaki tabiî ve daimî sulh . Kendi başına bu bile çok büyük bir neticedir. Saniyen, bu sulhun p«k tabiî olarak baska nizalara tevakkuf isareti ver • mekte devam edecek olan kuvveti, ki onun da munzam olmakla beraber gene esaslı bir fayda teskil edeceği inkâr olımamaz. Meydanda bir is ki Yunanlılarla biz Türkler kendi aramızda bu suretle vü • Ali Rıza Bey çitti Dfiyunu Umu miye komiserli • ğine tayin olunan sabık Malive Müstesan Ali Rıza B. dün sabah «Stel la Ditalya» va purile ltalyaya ha reket etmiştir. Ali Rıza Bey bir müddet ttalyada kal dıktan sonra ma» halli memuriyeti olan Parise gi decektir. Ankarada HamamSnünde beş yLz senelik tarihî bir ev vardır. Bu ev, gerek tarzı msası, gerekse dahilindeki tezuyunuumumiye kö yinat itibarile zamanmm en güzel bir mıseri Ali Rvza B. san'at eseri addolunmaktadur. Maarif Vekili Res'rt Galip Bey bundan birkaç gün evvel bu eve giderek tetkikatta bulunmustur. Resimlerimiz 500 senelik evin dahilî ve harici 3d manzarasHiı gösteriyor.