27 Haziran 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi uncu cuzu çıktı 34 v Onuncu sene: No. 3282 umhunyet İSTANBUL CAĞALOGLU Telgrai n mektup adresi: Cum&uriyet, İstanboi Posta tatusu: istınbuL No S46 Telefon: Başmuharrtr: 32366, Tahrlr mudfirâ 23236. Idare müdurfi: 22365, Matbaa. 20472 Salı 27 Haziran 933 Hayat Ansiklopedisi Büyak bir küfüphaneyi bir j arada evmize geliren en faydalı eserdir. Her evde bîr lane bulunmak lâzımdır. Veremle mücadelede Fridman aşısı III ridman (Friedmann) aşısı a • leyhmdeki delillerin birbirine zıt iki iddiada toplandıklannt ikinci makalemizde isaret etmış ve buntm ibniR objektif ve reel olmasi lâ • zını gelen vasıflarile gayrikabfli telif olduğunu söylemiştık. Ayni hayatı bilerek veya bilmiyerek «Yasamak \ohı» da yapıyor. Mttndericatında [ 1 ] Alman resmi raponına istinaden Fridman asısının zararsız olduğunu yazar • fcen Tevfik İsmail Beyin makalesile mecmuanm kabmdaki Fransız edebiyatından nakledilen beyannamede ası nın zararlı olduğu iddia ediliyor. Sonra gene ayni cemiyet tarafından çıka nlao bir risalede Tevfik Salim Pasa asmm saprofit bir baıille yapıidığmı yani, veremle hiç alâkası olmadığmı föyliyerek bunlardan biisbütün ayrıhyor. BStün bu birbirıni tutmaz iddialar möcadelenin tek taraflı tetkikinin netieesi ve muhtelif zamanlardaki muhtelif iddialann bizdeki akisleridir. Biraz izahat verirsek mesele aydınlaşacaktır. Vakıâ mucadelenm îlk safhalannda Almanyada Rabinoviç, Kolle, Scholossberger, Brauer, Mannheimer v.s. ta raflanndan asının pathogene bir ve rem mikrobile yapıldiğı yanî zararlı olacagı îddia edilip dururken ası taraf tarlmn ö^ noktai nazarlannda sebat e«Jivorlar ve aşı tatbikatına devam ederek ffayet parlak neticeler alıyorlardı. Bunlar efkân umumiyeyi siddetle alâkadar etmekle kaJmıyor, siyasî meha • file bile aksediyordu. Bunun üzerfne Fridman Berlin Universitesi verem taharriyatı profesörö tavin olımuyor v e trene bu siralarda Prusva MHlet •inin miidahale ve 12 kânunuevvel 1919 tarihli celsesîndeki feklifile hükumete bu ifin tetkikini teklif ediyordu. Hükumet tarafnidan maruf ve salâhîyettar 24 profesörden miirekkep bir heyet \+slcil ve asınm tetk^ine memur edildi. Bu heyet 3 sene çalısarak asıyı muhtelif sahalarda (seririyat, lâboratuvar, t^crübe) tetkik ve o zamana kadar vaı;lmıs olan nesrivatı mütalea etti. TetIt'katınm neticesini te*>Mt icin de Berlin Darülfiinunu patoloii enstitusü müdiirii profesör Lubarsehm riyasetinde profesor Körre, ororVsör Kraus ve muiehassu Dr. Palmieden miirekkep teslt>I edilen rapor heyetini bir raoor ka leme almağa m»mıır etti. Bu heyet şu tarzda bir rapor kaleme aldı: «Avnm zararsız oidueunda umu • Itıen ittifak vardır. Mevzü ve mabdut verem vak'alannda: kemik, mafsal, bevlî tenasüH (böbreU, mesane, husye, yumurtalık) veremlerile ıröz ve cilt veremîerinm bazı e*k?ı''nde, lpnfa ukdeierinin verem'ennrle (buna biz de halk dilinde köstebek derler), gripten sonra nükseden veva uvanan ve reml«»rîn tedavisinde ası cok muvafıklır. Bilhassa çocuk veremlerrnde ki en ihtiyath ve bedbin olan müsahitler bile sayanı hayret muva^fakiyet'er muşahede etmislfHir ası herseyden ev vel sayanı tatbiktir. «Fridman aşısının hesabma kaydo lunacak bir meziyet te asının muvaffakivetlerinin basît ve ucuz ( 1 2 sirınga Ue) elde edilmesidir. «Akciğer vereminde asının tesir ve îcıvmeti hakkmda fikirler mütlefik de fi'dir. Bu da veremin ekseriya müz min »eyreden, hesap ve tahmine *\i • mıyan mahiyetinden mütevellittir. Birçok akciğer veremlerinde senelerce devam eden müsahedelerle asının müsaît tesirlerini eör^n seririvatcı'ar vanında muvaffakiyetleri inkâr edenler de vardır. «(Fridmanın ası yapmakta kullandığı kap'umbaça verem basillerile insan ve sıcak kanlı hayvanlarcn verem baiilleri arasinrla^i münasebet te taay>un etmemiştir. Görülen iyi tesirler aca ba astnın «specıfique anticoros» yap masile mi, yoksa «non SDecifimıe» albumine» cisimlerinin tesirile mi olu yor? «Ehlî hayvanlann vereminde asının tesirine dair birçok baytari tebligat vardır. Bunlardan 7 gavrimüsait, 22 heniiz lakarrür etmemis hükme mukabil aşının kıymetine inanmıs 24 hükiim vardır. «Heyet aaının veremle mücadelede Inymetli bir silâh olduğunu gösterecek vak'alann mevcudiyetini inkâr etmi vor.» Verilen kmrar mucibince bu metni Dr. FUAT SAB1T Mabad! 6 ınct »ahifede [1] Haziran Ağustos 1931. mııınıııminıııııııııiMimiMiıtııımm fiıııınııııwııııuıııııımıriMmıııiMiıımıııııiHimımıiMiıiMiııııııımt!iım!i IIIIIIIIIMIIIIIIIMIIMII nlllMIIIIIIHIMIUIHIIIIHiniliniHIMIIIIIIIIIHIIHHimilllllnMlllllllinmilllHllllllllilllllllllllınım»» Yeni bir kontenjan < kararnamesi çıktı Konferans tehir edilecek! ' R .1 Amerikanın vaziyeti konferansın devamına îmkân bırakmadı Mr. Ruzvelt haftada 30 saat çalışılmasını istiyor * m •^ Sofyada birçok silâh depoları bulundu " ıınııinîııııııınnııııiMiMMiııııııııııııııııııı ıııııııınnııııiMiHiııııııııııııııııııiMiııımınmııiMiıt Silâh ve bomba taşıyan 50, hüviyet varakası olmıyan 1014 kişi tevkif edildi Payitahtta siyasî cinayetlerle mücadeleye başlandığı saatlerde beş siyasî cinayet daha oldu Sofya 26 (A.A.) Dünkü ted birler, siyasî cinayetlerle mücadele etmek içindi. Gayet gizli olarak hazırlanmış olan bu hareketten ve polisin düşüncelerinden halkın hiç haberi yoktu. Harekete saat 1 de baslandı. Askerler evvelâ şehrin kapılarını tuttular ve seyrü»efer saat 3 te durdumldu. Taharriyat taat 5 »en 19 a kadar sürdü. Polisin nesrettiği bir tebligde 50 kadar kimsenin evmde silâh ve bomba bulunduğu bildirilmiştir. Bun| dan başka hüviyet varakaları olmı • yan 1,014 kisi tevkif edilmis ve daha birçok silâh depolan bulunmuştur. • Londra 24 (Hu«usî) Konferans diin uzun bir muphemiyet ve tered düt devresinden sonra nihayet genis bir nefes alabildi. Bir haftadır devam eden kararsızlık zail oldu. Paralarm muvakkat bir surette iatikrar ettirilmesi me< selesinde ne yapacağı belli olmı » n Amerika hükumeti son sözünii i^ledi. Düne kadar Amerikan heyetinin. hiikumetçe verilen kat'î karan bildirebil mesi için Reisicumhur Mister Ruzveltm iktısadî islerin akıl hocası olan profesör Moleyin Nevyorktan Londraya Kelmes*ni beklediği rivayet ediKyordu. Fakat heyet dün nedense Amertka hükumetinin cevabmı btrdenbire ortaya atıver di. Daha doğrosu basinda Amerika Hariciye Nazırı ile Amerika âyan ve meb'asan meclislerinin hariciye encümenleri reislerinin bulunduğu fevkalâde bir heyeti murahhasanm talimat beklemek bahanesile uzun miiddet âtıl durmasının heyetin nüfuz ve sereflne nakisa vereceği endisesile profesörün gelmesine bakılmıyarak harekete geçildi. Amerikan heyeti, Amerikan hüku • metinin paralarm istikran meselesindeki kat'î sözünii bildiren tebliği neşret meden evvel, tngiltere ve Fransa heyeti murahhasaları rüesasile hususi nırette ictisarelerde bulunmustur. Ba içtimaa Amcrikalılardan Mnter Huf ve Koks, tngilizlerden Mister Makdonalt, Fransızlardan M. Bone istirak etmishr. Fransız murahhası, tebliğın tahrir tarzını tadil ettirrrfefe muvaffak olmus ise de asıl öz kalmıstır. Bu teb Hğde, Amerikan hükumetinin paralarm istikrar ettirilmesini simdilik muvafık görmediği anlatılmakta, konferansın Mabadi 7 inci tahıfede Taharriyat esnannda Budapeşte 26 (A.A.) Budapesteye gelen son haberlere göre ordu, diin sabahın ikisinde Sofyayı ifgal etmistir. Askerî idare derhal polisin Mabadi S inci »ahifede 1 Bulgar Başvekili M. Musanof Zehirle Londra İktısat Konferarvu ı>« Ingilîz gazetmleri [Londrada çıkan ve dünyanın en. çok , j^^taa «azetererınden bırı olan Deyli Hetald İktısat konfrransı hakkmda yukanda gorduğunuz karıkaturu neşTetmıştır. Kankaturde bakıcı kadırt önunde duran dunya seklındekı knstal yuvarlaga ba karak İktısat konferansının akıbetını habe r verıyor «Konferansın ıstıkbalı par iaktır Beynelmılel para sahasında ıstık rar olacak, eşya fıatları yukselecek, gumruk duvarları kalkacak ilâh > diyor Dunya ıssız'erını temsıl eden musterınin bakıcı kadına verdığı cevap sudur «Sen onları bırak ta konferansın bana bir tabak yemek ıle bir yamasır pantalon venp vermıyeceğım soyle'» Karıkatur, konferanstakı murahhaslann lâfu guzaf ıle vakıt geçırdiklenne, dünyanın mustarip halkının derdıne deva aramadıklarına isaret etmektedır. ] KENDİ KENDİMİZI TENKİT Muhafaza tetkilâtının; uyusturucu maddeler kaçak çılığma karsı aç tığı siddetli müeadeleler bilhassa son günierde pek iyi neticeler ver meğe baslamıs o lup bir taraftan muazzam sebeke ler; bir taraftan da ötedeberide yapılmakta olan münferft kaçakçı lık vak'alarının failleri elde edil mektedir. Esasen hükumet kaçak çılığı kökünden kazımak azmin de bulunduğun dan bugunkü yn riiyiişle bu da pek yakında tahakkuk edecektir. Daha birkaç gün evvel Beyoğlunda Kal yoncukulluğu n d a basılan büyiik bir eroin fabrikasının tahkikatı devam etmekte iken dün de yeniden iki mühim vak'aya vazıyet edilmiştir. Muhafa'a teskilâtı manlı Bankası mücadele Dün eroin kaçakçıhğı yapan iki yer daha keşfedildi ve kaçakçılar yakalandı İskenderiye seferleri ilga edilirse millî iktısadiyatımız bundan büyiik zararlar görecektir • skenderıye seferlerinin tatılı karanm • tadıl eden son emrin ta Londradan, orada murahhas heyetırruzın reıslerın den bın olaTak memleketımızı temsıl eden Muhterem İktısat Vekılımız Mah mut Celâl Beyefendıden gelmıs oldu gunu ogTendığımız zaman doğrusu sevıncımıze son olmadı ldaresını deruhde ettığı buyuk ısın muhım brr meselesınj memleketten bu kadar uzak bır yerde dahı bu derece ehemmıyetle takıpten hâlı kalmamak heıhalde çok buyuk bır meziyet ve cıdden sevınılecek bır key fıyettır. İlâve edelım kı Iskenderıye seferı m? selesı sadece şan ıçın ve şatafat ıçm yapılan bvr ısın hıkâyesı değıldır Bız Is kenderıye »eferıle millî ıktısadımtza mahreç açmak yolunda ılk fıli adımı atmıs bulunuyorduk Iskendenye seferıle gemıIeTin kâr ve zaranndan zıyade ve onlardan evvel bu sayede mülî ıktısadımızın kazandığı mevkım ehemmıyeti veya ehemmıyetsizhğı nazarı dıkkate alınmak lâzımdır Gemi vasıtadır, gaye ötekıdır Bugun bır pazarı fethetmenın neka Seyrisefain vapurları tayetinde ihracatımtza temin ettiğimiz dar müşkul ve bılhassa ne buyuk çalış Yunan piyasasınm merkezi Pire limam malara ve hatta bazan ıste boyle feSarkî Akdeniz sulannda bayrağımısa olsun kaptınlmaması ve memleketdakârhklara tevakk*ıf cttığını Londrazı dalgalandıran, temizliği ve servisleten harice para çıkmasını intaç edecek da bu meselcler uğrunda kafa tokus rinin intizam ve mükemmeliyeti ile böyle bir vaziyete kat'iyyen meydan turan 66 rrnlletın murahhasları arasın biitiin ecnebilerin takdirini kazanmış overilmemesı icap eder. da bulunan bızım iktısat \ ekılımız pek lan iskenderiye postalannı yapan va • iyi takdir eder. Onun için olacak kı Is2,5 sene içinde 1,410,000 lirn hası • purlanmızın Türkiyenin yüksek iktısa • kenderıve seferlerımn tatılınde ıstıcal lat vasatî olarak senede 564 000 lira dî ve siyasî menfaatleri namına temin edılmemesını ta oradan emretmeğe lu eder. Buna mukabil, Iskendf>riye hat eyledigi manevî şerefler ve maddî ka tının azimet ve avdet beher %efe*l ida zum görmustur zançlar herseyden büyiik ve iistün tu • reye 16,000 liraya malolduğıına gore, iskenderiye ^eferını yapan vapuTİa" : tulmak iktiza eder. muvakkaten bıraz zı>an etmıslerse bu senede 52 sefer itıbarile hart>n b r se seferlerden millî ıktısadımız birçok kanelik masrafı yuvarlak hesap 932,000 Bu fikri rakamlarla da ispat edelim: lira tntmaktadır Demek o'uyor ki; zanmıstır Herhalde millî ıktısadımızın Seyrisefainin İskenderiye seferleri 1930 memleketm millî iktısadiyatı Uzerinde ka^ancı gemılerın zıyanından muhakkak temmuzundan 1932 nihayetine ka • aşağıda izah edeceğimiz veçhile bu hatdaha çoktur , dar iki buçuk sene ıarfında, tın büyiik ve müsbet faydalan karşıGemılerın zıvanını azaltmak elırruzdf jstanbuldan 485,000 Lira sında, zâhiren zarar gibi görünen açık dır Millî ıktısadımızın kazancı ıse gıt İskenderiye acentalıgın miktan senede 2ö8,OOO liradan ibarettıkçe coğalacaktır Meydanda olan bır dan 391 000 » tir. İktısadiyatınurın înkisaf'nda mü vazıyetı kendı ellerımızle nasıl baltalıyaIzmıı 295'.OOO » him bir rol oynıyan böyle bir hattın bu bılırdık, ve nasıl baltalıyabılmz^ P, r e » 226,000 » kadarcık acık vprmesinin m ehemmiTemennı ederız kı Celâl Beyefendı Cem'an 1,410,000 yeti vardır? bu iskenderiye seferleri meselesının kat'î hasılat yapmıstır. İskenderiye acentalı hallının kendısının avdetıne talık edılFakat buna mukabil hiltm ilgasile ğmın hasılatta ikinci geimesi bu hat • mesını, vanı herhangı bir tatıl ıle bu cok millî iktısadiyatın» zm dUçar olduğu hn ehemmiyetine diğer bir misal tes • erremmıyetlı ışe muzır bır fasıla verılmezararlar şunlardır: kîl eder. Bu hasılatın ecnebî vnpumeaını de temin etmiş olsun. ** Mabadi 6 mcı tahıfede kumpanyalanna herne pahasına olur • 260.000 lira kâr için 4000.000 lira zarar! Bravo Celâl Beye Gedikpaşada eroin imatâthaneti yapılan ev ile evin sahibeıi Afroditi (Evin öniindekiler gazeteciler ve polisin sorguya çehtiği bir kadmdır) sokağında Taptas hanında 24 nu < Mabadi S inci sahıfede Galatada O* • arkasuıda Erguvan Arap harfli mezartaşı Harf inkılâbma rağmen mezartaşlarını eski harflerle yaptıranlar var, bunlar mahkemeye verilecek Polis müdiriyeti harf inkılâbmı takip eden dört sene zarfında dikilen mezar taslarmı tetkik etmiş, bunlar dan bir ktsmına Arap harflerile yazı yazdırılmiş olduğunu görerek bu taslan yaptıranların bir listesini vücude getirmistir. Tetkikat esnasında hem Arap, hem de Türk harflerile mezartaşı yaptırmıs olan kimselere de tesadüf edilmistir. Bu meyanda muharrir arkadaşlarımızdan Bürhanettirt Beyin pedecine ait mezart&şının da hetn Arap, hem de Türk harflerile mahkuk bulunduğu görülmüstür. Ancak yapılan tahkikat netıce sinde Bürhanettin Beyin pederinin mezartaşını vefatından evvel, kendisinin hazırlattığı ve Bürhanettin Beyin de peredinin vasiyetine tev fikan bu tası diktirdiği anlaşılmış trr. Yeni ve eski harflerle yazılmış iki mezartaşı