1 Mayıs 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Ctanfiuriyet EM SULTAM Yazan: M. TURHAN Dil anketi 47 numaralı liste Ankara 30 (A.A.) T. D. T. Cemiyetinden: Karşılıklan aranacak arapça ve farsça kelimelerm 47 nu maralı listesi şudur: 1SAADET 7SELÂM 2SARHOŞ 8SELÂMET Serhoş9SELÂSET. 3SATlRSatr10SEMT 4SATVET llSENET SSEFAHET 12SERBEST 6SEFALET LUtelerde çıkan kelimelerden manalan birden fazla olanların her manası için ayn karşıhklar ileri sürülebilir. Karsılık gönderen zatların gönderdikleri karşılıklardan duyulmuş ve işitilmiş olmıyanları han* gi kaynaklardan aldıklanm göstermeleri rica olunur. c 1 Mayıs 1933 105 Cem ve arkadaşları, içine en küçük bir ışık sızmıyan süslü zindanda bir şey bekliyorlardı: Ecel Muharip Papas, sert bir bakışla fu cevabı verdi: Kaçmış olacak, zaten bütün adamlannızda «zi bırakmak arzusu var. Biz dikkat etmesek, bir hafta içinde kimsesiz kalacaksınız? Cem, hürmetsizce söylenen bu sözleri sükut ile dinledi ve herifi iğ nelemek istedi. Ben kimseyi zorla yanımda tutmak istemem, fakat adamlanmın zorla benden uzaklaştırılmalarına da tahamraül edemem. Ahçı kaçmışsa uğurlar olsun. Fakat rica ederim, »izler bana ve adamlanma tahak kfime kalkışmayınız! Biz, size yalnız hürmet ediyo ruz, tahakküm had'dimiz değil! Ben aksini görüyorum. Çün kü her gun yeni bir kontrol koyu yorsunuz. Ne gibi kontrol Haşmetpenah, lutfen izah eder misiniz? Meselâ Matmazel Mari'yi g«lip te beni görmekten menediyor sunuz. Mari, hastadır Haşmetpenah. Gelemenaesınin sebebi budur. O halde kendisini ben ziya ret etmeKyim! Ziyaret kabul etmesi menedil miştir Haşmetpenah! ' ' Selâmımı alması da memnu değilse bari onu götürünüz, ken disine tebliğ ediniz. llk fırsatta bu emrinizi infaz ederim Haşmetpenah! Bu muhavere Cem'e, hayli şey öğretmiş oldu. Fakat o, kaçmak fik rind'en vazgeçmedi. Mari'yi feda etmek yüregine dokunmakla beraber ton bir hamle yapmak, şu çember den kurtulmak istiyordu. Şövaliye lerin Sofu Hüseyin Beyi elde ede memeleri, Sinan Beyin sık sık onu görmekte devam etmesi de Cem'in azmmi kuvvetlendiriyordu. Görii nüşe göre papaslar, kuru bir şüp he besliyorlardı, tşin içyürünü bil miyorlardı. Cem ve arkadaş'arı işte bu ka naatle yaşıyorVarb'ı, «büyük gün» ü bekliyorlardı. Nihayet o günün arifesi geldi; her şey, mümkün olan her şey yapıldı. ŞehzaJe, kabına aığmı yacak kadar, heyecan içinde idî, bir yerde duramıyordu, oturamıyordu. Kapıcıbaşı Sinan Bey, kendisini teselli etmeğe savaşıyor, ayetlej, hadisler okuyarak, ata sözleri tekrarliyarak ümit ve tahammül veriyor du. tkisi de pencerenm önünde bulunuyorlardı, ertesi gecenin taşıdığı sirlan görmek ister gibi dısanya bakıyorlanh. tşte o sırada, ahçı ile görüşmüş olan şövaliye, kulenin dibine geldi, Sinan Beyi aşağıya ça ğırdı, tenha bir yere götürdü: Sinan Bey, dedi, yann gece mi kaçacaksinız? Zeki kapıcıbaşı, soğuk kanlılı ğinı güçlükle muhafaza etti, gevrek gevrek gü'.dü, alay eder gıbi görürdü. Hayır, öbür gece! Saklamağa çalışma, çünJs'i her şeyi biliyoruz.. Madem ki biliyorsunuz, bana sormamalısımz, elinizden geleni yapmalıaınız, kaçmamıza mâni olmalısıniz. Zaten kaçamazsınız. Etrafınız sarılmışhr. Fakat kaçmağa teseb bü» ettiğiniz takdirde hepinizin o lümü muh&kkaktır. Böyle bir akı betten sizi ve kan dükmektsn de kendimizi korumak istedim, her şeyi bildiğimizi size habe r verdim. Bu rüyayi ne vakit gördünüz? Yeni mi, eski mi? Şövaliye, hiç bir sey söylemedi, Sinan Beyin koluna girip onu biraz daha ileri götürdü, bir toprak yığinı gösterdi. Kaybolan ahçınız iste burada yatıyor. Her şeyi söyliyen odur. Şimdi rüya görmediğime mandımz mı? Zaten sinirleri bozulmuş olan Sinan Bey, bir cinayetm kayitsizce müjdelenmesi önünde arjbk, itid&Uni muhafaza edemedi, kurtuluş iimitlerinin »uya düsmesinden doğan iç acısını çıkarmak istedi, türkçe ko nuşan şövaliyenin birdenbrre bo ğazına sarıldı, ahçınm mezarı ü zerine yatırdı, döğdü, döğdü, döğdü* . « , ^. r . r . , (Mabadi var) İngiliz Ruş tîcaret harbi bugün ^~başladı! Rus malları ingiliz ambargosile; senevî 13 milyon sterlin ihracat yaptığı bir pazan kaybetti (Birinci sahifeden mabatt) f ya'dan gelecek kürklü av hayv a tanı ambargoya tâbi tutmamıştır. Keza, Belfast tngiliz keten men rucat sanayiini müteessir etmemek maksadile Rusya'dan ingiHers'ye keten rthalâtı da serbestjjırakjlmıştır. Belfast fabrtkalan en çok Rus ketenlerini dokumaktadır. Ayni zamanda Rus sulannda saydedilen Salmon konserve balıklarının ithali de serbft&ttir. Bu ticaret daha ziyade Japon teşkilahnın elinde olduğu i çm Ingiliz'ler konserve bahk itha lmi serbest bırakmagı daha muvafıkı ihtiyat görmüşlerdir. tngiliz ambargosu Rus ihracatını ne derecelerde ihlâl edecektir? Rusya'mn 1932 senesînde umum flıracatı 85 milyon tngiliz lira»ına baliğ olmuş ve bunun dörtte biri tngiltere'ye gitmiştir. Bu hesaba na zaran tngiliz ambargosu Rusya'mn umum Rhal&tınm albda birine şamil olacak demektir. tngiltere'ye ithali menedilmiş olan ve Rusya'mn umum ihracatmra altıda birini teşkvl eden bu esyanın d*aha ucuz fiatlarla başka memleketlere sahlabilmesi ih * timal dahilindedir. Nitekim Fransa ile Rusya arasında ahiren bir tîcaret mukavelesi aktedilerek Rusya em tianna karşı hiç bhr müşkülât gös terilmemesi Fransa tarafından ta ahhüt edilmiş bulunmaktadır. Bununla beraber tngiltere'nin Rus emtiasına karşı koyJuğu ambargonun Rusya üzerinde mühim tesirler yapması gayrikabili inkârdır. Am bargonun tngiltere'ye yapaca^ı te »irlere gelince: Bunlar, evvelâ kereste, sonra da petrol üzerinde hisse dileoektir. tngiltere yumuşak tahta ihtiyacının üçte birini Rusya'dan tedarik ed'er. 1933 senesi mahsulün den peşin olarak daha şimdiden tngiliz tthalâtçılanna bir çok natış lar yapılmış; bunlar da tngiltere'de müstehliklere karşı bir takım taahhütlere giriştikleri cihetle yeni am bargonun pek çok müşkülât doğu racağından korkuluyor. Bu sebep ten tsveç ve.Finktndiya mahsulü kereste fiatları tngiltere'de daha şimdiden yiikselmeğe başlamıştır. J Bu akşamld program Tercîh ediniz: Atina müzakereleri (Blrinci sahtfeden mabatt) hafilinden tereşşuh eden haberlere gore tsmet Pasanın mektubu çok samimî ve doftanedir. Yunan'Iı küçük san'at erbabı mese les ; için burada yapılan müzakereler neticelenmiştir. Şimdi yalmz teferruat «zerinde görüşülmektedir. Elde edüen malâmata göre küçük san'atlar kanu nundan başka bir kanun projesi verfl • miyecek, kanunun tefsiri şeklinde bir talimatname ısdar olunacak, Yunan'Iı küçuk san'at erbabı küçük san'atlar erbabı kanuna ahkâmmdan bu suretle müteestrir olmıyacaklardır. Dünkü miizakereler Atina 30 (Hususî) Celâl Beyle Yunan tktısat Vekili ilk mülâkatlann • dan itibaren iki memleketin ticarî mü nasebetleri meselesini görüşmeğe, noktai nazar teatisme başlamışlardır. Bu mü • Ukatlarda tetkik ve mütalea edilen tes viye suretme göre Türk tacirlerine Yunamstan'm Türkiye'den ithal edeceği eşyanın yüzde altmışı için kambiyo, mütebaki yüzde kırkı için mukabilinde Yunanistan'dan mamulât ve mahsulât almak fizere para senetleri verüecektir. Müzakerat şimdilik bu esaslar üzerinde cereyan etmektedir. tSTANBUL t 18 Saz (Vedia Rıza Hanım) • 18,45 Orkestra konseri 19,30 Fransızca ders (Müptedilere mahsus) 20 Saz (Servet Hanım) 20,30 Saz: (Saftye Hanun ve arkadaşlan) 21.30 Orkestra konserine devam ve Ajans, Borsa ha» berleri ve saat ayan. ANKARA : 12,30 Gramofon konseri • 18 MualKm Zeki Bey idaresindeki M. M. mektebi korosu 16,40 Gramofon konserine devam 19,10 Gitar solo (Sadrettin Bey) 19,40 Konferans 20,10 Ajans haberleri ve hava raporu. VİYANA : 18,25 F. Leflar*ın operetlerlnden Maamafih, tngiliz Ticaret Neza parçalar 20,30 Havadisler 20,40 reti yeni ambargo kanunundan evŞarkı ve piyano ile orkestra konseri vel siparişleri verilmiş olan ınalla 22,35 Havadhler 22.45 (G5tterdan> nn tngiltere'ye ithaline müsaade etmerung) R. Wagner'in operasuun üçünmek salâhiyetini haiz olmakla be Millî takım namzetlerinin cü perdesi 24,05 Dansing. raber bu salâhiyetin utimal eö*ilip PARtS (Poste Parisien): edilmiyeceği henüz malum degil dünkü ekzersizleri 20.05 Plâklarla cazbant 21.05 Mudir. sahabe 21,35 Konser • 22.45 Gra .. Sofya'ya gidecek millî taknn kadrotngiliz hükumetinin ittihaz etti mofon. suna, mensup futbolcular dün Taksfan ği kararlara nazaran Ru»ya'ya ya BÜKREŞ ı stadyomunda tstanbulspor'la bir ekzerpılacak tngiliz ihracatına tngiltere 18,05 Radyo orkestrasî 20,05 Konsiz maçı yapmışlardır. MiDî takım namhükumeti bundan sonra tekeffül eferans 20.45 Plâklar 21.05' Quar zetleri şoyle suralanmışlardır: demiyecektir. Esasen Rusya da tn tet in G Dur (Dvorak) 21.35 Hava Sadri, Hüsnü, Yaşar, Fikret, Nihat, Sügiltere'den mubayaatını kesmeğe disler 21,40 Piyano ile Bach'ın bİT leyman, Eşref, Şeref, Salâhattin, Hakkı, karar verdiğı için bir kaç gün sonra •onatı 22,20 Trio in G Moll (SmeNiyazi. dünyannı iki büyük memleketi aratana) • 22,50 Havadisler. Buna mukabil tstanbulspor takmu sında ticarî mübadeleler f ilen inkı BUDAPEŞTE: şoyle teşekkül etmiştir: taa uğnyacaktrr. Bu hâdi«enin ge18.05 Konser 19,20 Almanca ders Lutfi, Samih, Sabih, Hasü, Hasan, rek Asya gerekse Avnıpa memleket* 19,50 Konser 20,20 Konferans • 20.50 Aziz, Tevfik, Fahri, Orhan, Nihat, Resat. lerinde husule getireceği derin a " Macar sarkılan • 22,20 Havadisleı ve Müsabakayı mmtaka futbol beyeta' kislerin dünyanın iktısadî ahvalini taigan orkestrası 24,05 Dansing. reisi Zeki Rıza Bey idare etmiştir. daha ziyade karıştırmasmdan bi BELGRAT: Birinci devre millî takım nnnraıtlr • hakkin endişe edilebilir. 20,05 Plâklar 20,55 Havadisler rıinin faîkiyeti altmda cereyan etmiş v« 21,05 Opera binasındaki temailin nakHAYRETTİN SÜKRÜ 21 millî taknn namzetlerinin lehmde K. bitmiştir. ROMA: Millî takım, ücinci devrede sağ açığa Yılan ihracatı hakkında Dahilî istikraz 18.35 Flarmonik orkestra 20,05 Muhteşem'i, sağ haf mevkiine Feyzi'yi tetkikat (Birinci sahifeden mabalt) Havadisler 21,05 Gramofon plâkla • alarak bir değişiklik yapmış, fakat bn şekil eskisinden daha müessir olamamış» ' fstanbul Tîcaret Odasi yıTan ih nassa artmış, millî bankalardaki te n 2 1,20 İki sesle şarkılar 21,35 Ha racatı meselesile ehemmiyetli su vadisier 22,05 Havadisler 23.05 hr. Bu devre iki tarafm seri hamleleri hacüm şayanı kayk bir dereceyi rette meşgul olmaktadır. Musahabe ve radyo orkestrasmın konile tam bir muvazene albnda cereyan bulmuştur. seri 24 Havadisler. etmiş, hiç bir taraf gol yapamamıştır. Yılanlann fennî surette tutulma* Merkez Bankası müdürlüğünttn Millî takım namzetlerinin 21 ka • ambalâjı ve ihraç şekilleri etra81 izahatına göre, istikrazm birinci terTeşekkOr zandıkları bu maç nefeslerini seri bir ta fmda alâkadar memleketlerden ma tip 4 milyon liralık tahvilâhna ümit kım karşısmda denemeleri noktastndan lumat istenmîşth*. Darülâceze Mudürlügünden: *" Çocute ve tahminin fevkinde rağbet göste faydak.olmuştur. , bayramı munasebetile Hanımlar Birll Yılan îhracı için Odaya müracarilmiştir. Yalmz tş Bankastnm ts ğlne mensup hanımefendller tarafmdan atler tevali etmektedir. Oda bu matanbul şubesi tarafından sahlan tahDarülâceze ziyaret buyurularak minimlnl vilâtın kıymeti (500,000) lirayı müAlman mektebi . > . lumah aldıktan sonra yılan ihracayavrulara çikolata tevzi edllmek snreUIe tecavizdir. tına başlamak üzere faaliyete ge okşanümıs ve gönülleri alınnuştır. Her Müsameresi parlak oldu çileceği anlaşılıyor. Dün öğle üzeri sehrimizde yapıkesln gözü önünde bu hanımefendUere lan. kayit yekunu bir milyon lirayı Alman Ticaret mektebinin senelik Avusturya ve mallarımız aaygüarımı sun&nm. geçmişti. Dün aksama kadar satı Atina 30 (Hususî) Yunan tktısat müsameresi Tötonya salonlarmda ve • Ticaret Odasına gelen malumata Ian tahvillerin kıymeti bu hesaptan Nazm ile Turkiye lktuat Vekili bugSn rilmis, bir kısım çocuk velilerüe maarif göre, kuru üzi;>, inch* gibi başlıca İRTİHAL hariçtir. müfettişlerinden bazı zevat hazır bu • Öğleden sonra da müzakerelerme de ihraç maddelerimizin ithali Avus Tüccardan Bedrettin Apanây Bey tstanbul Merkez Bankası tahvil lunmuştur. Talebe tarafından ahenktar vam etmislerdir. Turkiye Hariciye Müsturya hükumeti tarafından hususî fücaten vefat etmiştir. Cenazesi bugün satışlanna ait neticeleri dün akşam bir tarzda söylenilen istiklâl marşı ayakmüsaadeye tâbi tutulmağa başlantesan Numan Rifat Bey de Yunan Ha saat on birde Nişantaşı'nda Ab'ye tokageç vakit alarak alarak Maliye Veta dmlenilmiş ve bunu Alman'larm «AImıştır. riciyesinm salâhiyettar erkânile görüş • ğmdaki Ayten apartnnanntdan kaldıngeç vakit alarak Maliye Vekâle manya her şeyin fevkinde» marşı takip larak Fatih Camüşerifinden cenaze na • tine bildirmiştir. müşlerdir. Deniz Ticaret mektebinde etmiştir. mazı badeleda Edirnekapı'daki met • Kavit kapandığı için bîrinci terBir Türk talebe davetlilere türkçe ve Müzakeratta iki dost memleket mahbir tayin feni mahsusuna defnedilecektir. tip tahvilâtm resmî satışı nihayet almanca «hoş geldiniz» demiş, mütea • sulâtuıın aşagı yukarı ayni olması, binatktısat Vekâleti haricî ticaret mü bulmuştur. Bundan sonra tahvillerin kıben meşhur Kiyom Tel piyesi temsil enaleyh Türkiye'nin fazla Yunan mahdürii Saira Nuri Bey, Deniz Ticaret ancan alanlar arasında satılması imedilmiştir. sulünc ihtiyacı bulunmaması yüzünden mektebi âlisi iktısat muallimliğine kânı vardir. Tahvil sahipleri 19 li Bu piyeste de Türk ve Türk tebaaa Ulkfl zuhur eden müskülâtm tarafeynin hüstayin edilmiş ve şehrimize gelmiştir. radan aldıklan tahvilâtı 20 liraya çocuklarm muvaffakiyeti göriilmüştür. Ankara Halkevinin neşretmekte olsatabileeeklerdir. nü niyetleri sayesinde kolayca bertaraf Bundan sonra Muhtelit Mübadele koJaponya'da totön zeriyatı duğu bu kıymetli mecmuamn üçüncS misyonu erkânmdan Saffet Şav Beyin tkinci tertip tahvilâtm ne zaman edileceği ümit olunmaktadır. sayısı da dolgun münderecatla etknuşartıyor henüz yedi, sekiz yaşındaki zeki kızı Sakaydine başlanacağı hakkında An M. Venizelotun ziyafeti hr. Fırka Umumî Kâtibi Rvep Beyin miye Hanım «ah şu erkekler» monolokara'dan brr tebliğ gelmemiştir. tstanbul Ticaret Odası, Mısır pi Atina 30 (Hususî) Gelecek salı «DisipIinK Hürriyet» isimli^ayani dikğunu söylemiştir. Sevimli Türk çocugu yasalarında tütünlerimizin bir kısAnkara 30 (Telefonla) Birinci günü M. Venizelos kendi köskünde Türk bu monoloğu o kadar masumane ve o kat bir makalesi vardır. Mehmet Saf tertip istikrazı dahilî tahvilâtının mına rakip vaziyetinde olan Japon fet, Nusrat Kemal, K. Naci, Dr. Cevdet ricali serefine bir ziyafet verecektir. Bu kadar güzel söylemiştir ki yerli, ecnebi kayit müddeti bu akşam kapanmıştütünleri hakkında bir rapor hazır Nasuhi, Kemal Turan, Aydos'hı Sait, ziyafete M. Çaldaris ile diger hükumet bütün davetliler uzun uzun kendisini altır. Henüz kat'î netice alınmamış olIamıştır. Abdullah Battal, tshak Refet, Mitat makla beraber Maliye Vekâletine azasınm da davet edilecekleri tahmin o kışlamıştır. Bu rapora nazaran, Japonya'da şimdiye kadar gelen malumat teşeb • ömer, Mehmet Şeref, Kâzım Nami, SeTalebe tbnerrefik Ahmet Nurettm Be tütün zeriyatı, geçen seneye nis iunmaktadır. lim Sırn, Hilmi A. Malik, Kerim ömer, büsün parlak bir muvaffakiyetle neyin (Hissei Şayia) piyesinin bir perdebetle artmıştır ki bu cihet memle Celâl Sıtkı, A. Ata Beylerin muhtelif Rum mahacirlerin bir maracaati ticelendiğini söylemeğe kâfi addo smi de hakikaten mükemmel bir dereceketiraizi alâkadar etmektedir. yazılan tavsiyeye şayandır. Atina 30 (Hususî) Buradaki Rum de temsil etmislerdir. Tiyatrodan az, çok lunmaktadır. anlıyanlar bu temsili gördükten sonra Ihlamura hariçte rağbet var tarda ıhlamur ihraç etmektedir. Bu muhadrleri teskilâh reisleri Türk sefa memleket çocukları arasında, meveut arretine bir heyet göndererek Türkiye'ye tstanbul Ticaret Odasınm tetkika maddeye Avrupa'da rağbet fazladır. tisüeri gölgede bırakacak kadar istidatlı, »eyahatleri hususunda teshilât gösterfl • tına göre, Balkan memleketleri, bilOda, alâkadarların bu hususta na ayni zamanda tahsfli yerinde gençlerin hassa Bulgaristan ehemmiyetli mik zarı dikkatlerini celbettniştir. mesnri tememıi efanek fizere Atina'da 3 Mayıs Çarşamba akşamı yetiştflderine kanaat getirmişlerdir. bulunan Türk ricali üe goruşmek iste • sinema ve MHsamere çok muvaffakiyetli olmuşmişlerdir. tur. MÜNİR NURETTİN Mevsimın üerlemiş oimasına rağmen t VtTANA: 18,25Lehar'm operetlerinden puealar BÜKREŞ: 21,05 Ouartet (Dvorak). 22.M Trio (Smetana). Sofya maçlan GLORYA'da Veri'ecek olan mevsirnin Fiatlan 75, 100 150, 200 knruştur. MELEK SiNEMASl isON KONSERİ Bu çarşamba akşamından itibaren JOAN CRAWFORD ve CLARK GABLE tarafından temsil edilmiş gayet güzel bir filim gösterecektir SATILIK AŞK fransızca sozlü Dillerde destan olan ve bir çok za mandanberi arzu edilen ve şimdiye kadar gösterilen filimitrin en güzellerinden olan (2720) HİCRAN ETUAL SİNEMASINDA Hüâliahmer Beyoğlu merkezine merbut Kasımpaşa şubesi 11 mektepte okuyan %00 bakımsız çocuğa haftada dört gün sıcak yemek vermektedir. Resim bu yavruları yemek esnasında göetermektedir. Hilâliahmer heyetini tebrik ederiz. Kasidecizade Süleyman Sırn Efendi vakfı Mütevelliliğinden: Bahçekapıda Hobyar mahallesinde Yenipostane karşısmda Mey dancık'ta Türbe sokağında 2 4 6 numaralarla murakkam altında iki dükkânı ve bodrumu müştemil Kazasker hanınm tamamı ve Erenköy'ünde Kozyatağı'nda Kazasker camisi ittisalinde 6 numaralı dükkân üçer sene müddetle icara verileceğinden 25 nisan 933 salı gününden itibaren 20 gün müddetle müzayedeye vazedilmiştir. Talip olanlar yüzde yedi buçuk lnıruş teminatı muvakkatelerini müstashiben her gün Mülhak Vakıflar kalemine ve yevmi ihale olan 17 mayıs 933 çarşamba gümi saat 15 e kadar da tstanbul Evkaf Mudiriyetinde Encü meni ldareye müracaatleri. «1810» GUSTAV FROELICH ve DİTA PARLO tarafından temsil edilen sözlü filim bugün Bu filmi bütün Istanbul ahalisinin gör melerini tavsiye ederiz. (268f) Uskodar Hâle sinemasııda Karım Beni Aldatırsa tlk türkçe boyük operet fflıni. fiâveten: Pünya havadisleri.