10 Mart 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Camhariyet = 10 Mart CH SULTAM Yazan: M. TURHAN istanbul Borsası kapanış liatları 9 3 933 NUKUT Sterlin Dolar Fransız fr. Liret Belçıka fr. Dr hrai Iniç fr. Leva Florin Çek u ronu îsveç Kronn Avnsturya Şll. Peçete Pengö Mark Zlrty Lei Dı ar Küble Yen Tnrk altıoj Mecidlye Ranta. Os B. *lış 722 168 214 ItS 34 813 94 83 115 37 25 »5 48,50 21,50 52 45 942 33 733 171 217 116 25 820 26 85 .'20 39 27 17 31 50 24 23 54 48 943 34 928 Adapazarı Bankası 20 sene evvel 1117 lîra ile işe gîrîşen banka bugünkü hale nasıl geldi? ^ Bu akşamki program Tercih ediniz: * 62 Cem'in kendi yurctu aleyhine hariçten aradığı ilk yardım! Taiihsiz sehzade, Bulgardağı'na kadar anzasız ilerledi. Orada Uveys isminde bir asiret beyi, önünü kesti: Bizi Hünkâr'la dalastırdın, ocağımıza ateş koydun, simdi savusuyorsım. Ya pirincin taşım ayıkla, ya geri don! Dedi. Zavalh Cem, bu dost taarruzundan yakasmı kurtarmak için yalvarmak, hatta rüsvet dağıtmak ıstırarında kaldı. Bu yaz, yaylaklarda yaylanz, Şam'a gitmeyiz. Gene elbirliğile hakkimızı alirız! Diye dill«r döktü, hediyeler dağıttı, etrafındaki çemberden kurtuldu. Düşe, kalka «Tarsus> a gelebil di. Orada hürmet gordü, Adana'ya geçirildi. Orada cRamazan oğulları> hükumet sürüyorlardi. Mağlup ve kaçak sehzadeye riayet edildi, Beyin sarayına indirilerek gönlü alındı, fakat Cem, oralardan bir ayak evvel uzaklaşmak istiyordu. Çünkü kardesinin Ramazan oğullan toprağım da çiğ neyip kendrni yakalaraak istemesinden korkuyordu. Selâmet, Mısir bn~ <dudana varmakta idi. Mısır, o de virde Osmanlı'larla boy olçüsecek bir kudrete malikti. Bu sebeple Adana'da çok durcnadi, Haleb'e dogru yollandı, 20 tem muzda oraya vardı. Yenişehir bozgunluğu fizerinden tam bir ay geç mişti, yarasi ivilesmisti, buhranlan azalmıstı. Lâkin kaybolan taht il« yadellerde kalan tren, yüreğinden çıkmıyerdu. Halep'teki Muir valUi, şehzadeye ziyafetler çekti, mesireler gösterdi, bir padisah imiş gibi hürmette bu lundu. Ayni ikram, ayni ihtiram Şam'da da tekrar edildî. Cem, teh ~ likeyi tamamen atlattığını ve karde•min ölüm taşıyan elinin Sam'a kadar uzanamıyacağmı bildiği için bu büyük sehirde bir buçuk ay kadar kalmaktan çekinmedi. Catnileri, türtMeri, bağlan ve bahçeleri gezerek yorgunluğunu giderdî, sıhhatli bir •aziyette KudüVe geldi, Gazze'den gecti, eylulde Kahire'ye vâsıl oldu. O sırada Mısır SultanMığı, <Ka yitbey Kayitbay> ın elinde idi. Sultan, sehzade Cem'in payitahta yaklastığım haber alır almaz saray erkânını karsılamaya gönderdi, Mısır halkmdan yüzlerce kişiyi de bu heyete kattı, bizzat kendisi de kale 5nünde istikbaline çıktı, birlestikleri vakit onu kucakladı: Sen, dedi, benim oğlunuun. Gamkin olma. Cera'e muhtesem bir saray tahsis oiuntnuştu, her tiirlü ibtiyacı temin ti. Sııltan. el^mli misafirin hatırmı hoş etanek için gayet nazîk davranıyordu, serefine sık sık ziyafetler tertip edin onu eğlendirmeğe, neş'elendirmeğe çalısıyardu. Kayıtbay'ın Cem Sultan'a ikram etmesi, kendi menfaati icabındandı. Şimal hudu dunun emniyette bulunman için Mısır hükümdannın Türk »iyasetile pek yakından alâkadar olması lâzimdı. Cem, gördüğü güler yüzden isti fade için Mısır sultanına, Beyazıd'a karsı ittifak teklif ettnişti. Fakat Sultan, böyle bir ittifaka vaziyetin henüz miisait olmadıçını, ileride mutlaka bir şeyler yapacağını söylemisti. Bu, Cem'in kendi yurdu aleyhine hariçten aradığı ilk yardımdır! Tam dort ay bu suretle geçti, Hac mevsimi gelip çattı. Cem, Sultandan izin alarak Kahire'den çıktı, haci lar ve tacirlerden mürekkep bir ka~ fîle ile Hicaz'a yoINndı. Göçe kona, Beriyve ve Akabel'lerden geçe geçe Mekke'ye geldi. Parlak bir istikbal gÖrdü, hacı olmak merasknini ifaya daldı. Cem, burada Bayat Türk kabilesine mensup Mahmut oçlu Hasan'la tanıstı. Bu zat, söhretli seyhlerdendi, Türk t*rihini iyi Hilenlerdendi. Cem, kendisine bir çok siirler ve o mevanda su gazeHni gönderdi: Hirçent ademîzat olmaz cibanda bigam Gam sonu sithktır, ev J\\ darıl ma, epser*' Sultanlık olmaz ise devriftlik te hostur Gör nice terk edindi taht ile taci Ethetn! Olsan şehinsehi Rum, olmazdı haç nasibin Bin sükr oldu ruzi, bu devleti muazzam! Bezmi safayi hoş tut, sıtk üzre merde hakkı: Nus eyle câmi vahdet, îsret demidrr ey Cem! Bayat'h şeyh Hasan, genç sehzadeyi teselli ediyordu, ruhan kuvvetIendiriyordu. Bir srira konttfurlarken Cem, s«yhin tarihî bilgîsine hayran oldu, Osman ogullannm OJruz evlâ" dından olduklan h»'Vındaki riva yetten mülhem olarak ve kendi o$lunun adını da Oğuz han koydugunu soyliyerek seyhten bir silsilena me yazmasım rica etti. Hasan bu rtca üzerine bir haftada ıCamı Cem âyin» i yazdı, sehzadenin ikramını gördü. Işte, hakikî nüshası elde bulunmıyan Oğuz'nameden bir hulâsa saydı&ımız bu çok kıymetli eser, Cem'in arzusile millî kitaphaneye girdi. (Mabndi oar> HAMBDBG: 21,05 Koro konserl (Brahms) PARİS (Radio Parls). 22,50 Senfonik mosiki EADYO TULUZ : ttM Debussy*nm eserlert TULUZ Pirene : .6 Senfonl herolçnıe (Beethoven). * İSTANBUL t / 18 Saz (Kemai Niyazl Bey ve artcadas •* lan) 19 Radyo orkestraamm konserl 20 Bekls H^'ni'n Istlrakile aaz 20,30 Hanunlar saz heyetl 21,80 Radyo orkestrası . programın sonıjnda: doğru saat. ANKARA . 12,30 Ankarapalas orkestrası (13^0 a ka* dar) 15 Blyasetlcumhur orkestrası ta rafmdan fllarmonik konser . 18 Alaturka muslki . 18,40 Ekrem Zekl Beyin keman koıuerl 119,10 Alaturka muslki devam edl< yor . 19,40 Franaızca ders 20,10 AJans haberlerL HavadLşler v« ÇEKLER Açihş Londra NevıYorfc 728,25 .12,06 9.^39! 3.3994 8I.SS75 IS.04 9.3042 9.3S5 81,40 2.45 66,^75 I.T783 15.9925 2.586 5 4,2'I0 S.65 1,99625 4,2375 3,9125 80,9.<7î 34,86) 2.2055 Toto Vttfffhberç i 1 mart cumartesi akşamı 9 1 /2ta HALE SiNEMASH ASRî ÖLÜM •s^BH^B SiNEMADA ÇEMBERİ ^BJSJPJB^B^ GİLNA MANES ve DANİEL nm K0N5ERİ NURETTiN ve SiNEMA MrNDAİLLE tarafından tnnsil edilroiş Kadıköylüler Tamamen transızca sözîü aşk ve hevecan filmi I^B^BJ Firsattan istitade ediniz s^s^sjf pTASHiH Dünkö nöshamızda mlinteşir istanbul ve Trakya Türk Anonim Şirketinrn 150,000 şeker çüvalı münakasası llânında ihale günü 30 mart 933 olduğu yazılacak iken sehven 31 mart gösterilmiştir. Tevzih ve tashihi keyfiket olunur. ŞEKER FABRıKALARI Yavrum FERNAND GRAVEY Kahkaha rekorunu kırıyor Sinemasında bugün saat 11 de tenzilâtiı matine Baş rolde Filimlerin en zevklisi En eğlencelisi Bank'anîn yhmlnci yılı mfinaaeb'etfle evvelki geee Perapalas'ta verilen ziyafet MilaLO Dünkü nüshamızda kuaca kay mukadderatma daha ziyade ilim Te Brüksel dettiğimiz gibi (Adapazan Türk Atina iktısat esaslan hâkimdir. Türkiye Cenevre Ticaret Bankası) teşekkülünün yit~ Cumhurîyet nesli bunu tatnamiie an66.6875 Sofya lamıs ve muvaffakiyetle yürümekte minci yıl donümünü tes'iden evvelki 1,1783 bulunmustur. gece Perapalas otelinde yüz kisilik 16,0156 Hrag bir ziyafet vermiçtir. Ziyafette Vali Stokbolm Bu gece bu sofrada on aenelik 4,2^:80 VJyana Muhittin Bey ile şehrimizde iktısaCumhuriyet devrinra bilhassa mah Madrlt dî ve mali müessesat erkânı, banka sulü olan veya tekemmüle ulastirdı2.0O2J Berlic müdürleri ve gazeteciler nazır bu ğı bir çok banka şeflerini ve onlann 4.Z4." Varjova hınmuslardir. şahsiyetlerinde müesseselerinin ifa3,91875 Bud r e 5 t e de ettiği kudreti görüyoruz. Biz bu 81.IÜ5 Zivafette, banka müdürü Asim Bükrej S4.Ç25 BeİRrat gece burada Cumhuriyet idaresinin Bey bankanın tarihçesini, gecirdigi 2.209* Yokoban* semereleri olan diğer bir hıkîsafı. bugünkü vaziyetini ve faa feyizli Moskova liyetini irah etmistir. hayli mali, ikhsadî müesseaelerm sahiplerini ve mütnessillerini gorü • Anm Bevi takiben Vali Muhittin ESHAM yoruz. Bu memlekette inanarak ve Bey su nutku irat etmisttr: Açılış « Bundan vedi sene evvel Ga emniyetle çalısan ecnebi bankalana Ij Eankası hamll ı U mümessilleri sevgi ve muhabbetle azFnm ilk heykelînî dikerken s8yl« A. Şim. 60 o/o ?3,5O digim ilk cümle kafamm içinde zonk ramızda bulunuyor. Tramvav lamaktadır. Bizün nesillere «utirap Bomontl Nektar Bugün sermayenin en emin melce Terkos nesli» divoriardı. Ben, o zaman bize ve kasası Turkiye'dir. Her sahada Aslan çimerto «gıpta edilecek nesiller» demek dabüyük inkisaflar gosteren büyük ha doğrudur, demistim.O tarihten milletimizin saadeti ve onun büyük 1ST1KRAZLAR beri her yeni ve güzel sey bana bu reisinin afiyeti temennisüe sözlerimi Açilıj Kapantş sözümün dogruluğunu hahrlahr. bitiHrkn.» îstikraıı DahiM Bunda tamamen haklı olduğuma, Bu nutuklardan sonra ziyafet güŞark şlmendlferi 6,S iste, yirminci yıl dönümvnü kutlu zel bir orkestranın terennümleri araDttyarn Mnv. 60,50 60,50 ladiftmız Adapazan Bankasinın sında geç vakte kadar devam «t GfimrüV varlıgı da yeni bir delildir. Metnl» mi^tir. . ^£k Saydı Mthl kette ilk milli banka Zîraot BankaBagdat s>dtr. Fakat, Ziraat Bankası devletçe Verilen malâmata göre AdapazaAskrrive ve hükumetçe yürütülmek istenilen n Bankasının şimdiki sennayesi TAHVÎLÂT bîr ziraat siyasetinin desteğri olarak 1,200,000 liradır. Banka yirmi *ene tutulmustur. Adapazan Bankası ise evvel 1117 lira ile küçük bir sandık Kaoaniî Açılış doğrudan doğruva halkm sinesinhalinde ise baslamıstır. Bankanın Hektrik Şirketi den doğan ve millî ihtiyaçlardan ilAnadolu dahilindeki 23 şehir ve kaTramvay , ham ve kuvvet alarak sahsî ve hu sabada subeleri vardır. Mütemadî Tünel susî teşebbüalerle büyüyen ve o kuvbir înkişaf halinde bulunan bu mü* Rıhtım . 43,40 vetle buRÜnkü delikanlı halini alan 43,41 Anadoln ( 1 ) essese bu sene s«rmayesini 2 milyon 43,40 43,31 Aoadoln (S) bir varhktır. Bankayı, müessislerini liraya tezyit için tertibat almakta Anadoln ( 3 ) ve bugünkü hâdhnlerini tebrîk ederdır. 51,10 Anadni Mürnessli SI.S5 ken, onun daima memlekete hayırlı Adapazan Bankası 932 senesinde olmasinı dilerim.» 135,903 lira safi temettü temin et Şiddetle alkıslanan Vali Beyden mistir. Adapazan Bankası, banka sonra Cevdet Kerim Bey de şu hitamuamelâti haricinde esnaf a kredi beyi irat etti: Benzine ispirto kanştmlması hakkınislerile, kereste ihracatile sigorta < Bilirsinız ki eski devirlerm teda hazırlanan kanun projesi alâkadar muamelâtile, kumusyou hizmetlerile lara, bu meyanda İstanbul Ticaret O • lâkkisi, milletlerin hayatına ordu de mesgul olmakta ve Adapazan'nlann hâkim olduğu idL İçinde bu dasına da gönderilmistir. Projeye nada kurduğu büyük bir elektrik fablunduğumuz devrin telâkkisi ve aszaran, benzinden baska gazolm, eterorikasmı da isletmektedir. petrol ve esanspetrol maddelerme de nn icaplanna göre ise milletlerin ispirto kanstanlacaktır. Ancak ba maddelerden sanayide kullandanlar, tktısat Vekâletmin müsaadesüe, tahlitten istis» tarafından teınsii edilen miikemmel ve Parlak operet na edileceklerdir. Paris BERLtN . Ta,55 Keman konserl 17,20 Spor nmsahabesl 17,35 Konser 18,35 Eskl kltap (konferans) 18,45 Gençlik bahsl 19,15 Yeni kltap (konferans) . 20^0 Haflf mu slkl 20,40 Slyasl musababe 21,05 Koro konserl . 21,35 BreslâVdan • 22,35 Haflf muslki • 23,35 Havadisler ve dans havalan BRESLAV < 17,15 Haflf musikl • 18,35 Musahabe 19^5 Musahaoe 20,05 Orkestra konserl 20,50 Musahabe 21,35 Askerl musikl 22,15 Laypzlg'ten 23,15 Askerl musikl devam ediyor . 23,40 Havadisler 24,10 Danslng. LAYPZİG : 17.35 Orkestra konsen IB,35 Kltap saatl 19,30 tnglllzce bir kemferans 20,05 Konferans 20,40 Konser 21,05 Muhte • llf . 22,35 Orkestra konserl 23,35 Hava « dlsler ve gramofon plaklarlle haflf mq slkl. MÜNtH t 18,05 Konser 19,20 Masahabe 20,10 Koro İle şarkılar 21,05 Senfonik mus'kl 22,15 Tarihl musahabe 23,25 Havadls «. ler. VİYANA ı 20.36 Avusturya sarkılan 21,20 Kı raat 21,50 Konser 23.05 Havadisler 23,30 Dans musiklsL BUDAPEŞTE » 19,35 ** SUldakl tetnailin na«ıı « " " w>ı>mi"«havadisler Temsilin sonund»: Tsigan havalan 24,35 Cazbant. Şarkı konserl 20,35 OJ*eraWn» Benzine ispirto nasıl karıştırılacak ? ÜANE HAiD ve İVAN PETROVITCH ( Ç A R I N KuHanılacak benzmlere muayyen ntsbette ispirto kanşbrıhnası ist, t e » edilecek muayyen merkezlerde ve kon • trol ahmda yapilacaktr. Bu proje, ka H nunivet kesbettScten sonra, bem meleketimize daha az benrin girecek, hem de isDİrtolarHnıza yeni bir istihlâk sahası açı'mw oîacaktır. 0 R L 0 F F yahut E L M A S I ) VARŞOVA : 18,05 Polls orkestrasının konserl 19 35 Haflf musikl 21,20 Senfonik konser Ifitlrahatte: Edebl tefrika, BÜKREŞ : 19,05 Radyo orkestrası 21,05 SentonTS konser (arada bir konferanstan sonra): 22,20 Senfonik konser devam edlyor. ROMA : 20.25 Havadlsler ve gramofon pl&klari 21,50 Konser: Çuintette (.Brahms); La Samnatior de Faust (Berlioz) 22 35 Bir komedl MOteakıben orkestra; Werther (Massenet); PaOlosst (teoncacolto). PRAG : 18,10 Kuvartet konserl 19,30 Almanca konferans 20.35 Şarkılar 21,35 Radyo orkestrası 22,05 Koro konserl 23,05 Havadisler. BELGRAT : 21,35 Keman konsen Z2,oo uansmg. MOSKOVA (Stchelkovo) : 19 35 Muhtellf ecnebi llsanlarmdan musahabeler 21,05 Orkestra konserl. Dün akşam C I fl R V A s i n e m a s ı n d a P a r ' a k muvaîdaberi ü L U H I H fakiyetler kazanmaktadır. VEFÂT Şehrimiz tnccaranmdan A.M. F°rh1 Efendinin zevcesi altrmş yaşlar.r.da Madam Anna Farhi, uzun bîr hastalığı müteakıp 9 mart persembe günü vefat et • mistir. Cenazesi bugün saat 11 de Be • yoğlu'nda Büyükhendek'te (Şiffıane dvan) Keneset tsrael smagonunda icra edileceğinden son vazifei teşyide ba • lunmak arzusunda bulunanlann teşrifleri rica ve isbu ilânm davetiye maka • mmda telâkld edilmesi rica olunur. ün matine 15,30 istanbul Beledİ BSİ •••I Bu cazip ve şirin opereti gormeğe koşunuz. A R T i S T i K HKNRY ROUSSKLr.'în bediî HaMarın ihraç şeraiti tsparta Ticaret odası, tstanbul Ticaret Odasına mSracaatle halılann muhtelif ecnebi memleketlerdeki ithal sartlartnı sormaştur. Bugün Sinemasında san'atı MELEK ' KONSER ** sinemasında verilecfktir. ŞAHANE MENEKŞELER Tamâmen Fransızca ve ispanyoica sözlü filminde şarkilar söyJiyen Oda kongrâsi pa7ara Dün içtima edecegi yazılan Ticaret Odası kongresi pazara toplanacakhr. Pazar günu kongrenin son celsesi olacak ve bazı temenni takrirleri de müzakere edflecektir. RAQUEL MELLER'İ Sevretmek ve dinlemek fırsatınt kaçırmayınız. llâveten : Yeni FOX diinya hıvadi^leri. konuşan, Akşam Şehir Tiyatrosu llllll illlli saat 2 1 , 3 0 da Darülbedayi temsilleri P MÜNJR NURETTİN 15 mart 9 3 3 çarçamba ?ünü saat 21,30 da GLORYA Sinemanın en güzel yıldızı Sinemanın en güzel filminde Büyük ikramiye opereti Umuına Bugün: Bütün istanbul halkı Ceneral SAMSONOVV kumadasindakl Rns ordusuna mahvetmiş olan M»re««l HlNDENBURG'u TANNENBERG HARBI BÜVOK ilaveten: Dünya havadisleri Sinemasında misilsiz bir muvaffakiyetle gösterilmektedir. tenzilâtiı matine N E R 0 N..... QUO filminde EM'L JANNifGS VADiS HAPP Mevsimin en c t h şetlı v e harikulâde filml bugün görmek üzere 0 P E \\ A S i N E M A S I N A koşacaktır. MAJiK'teîrFEDAİ DONANMA a? Görülmemi? tahteibahir bombardimanlan! Kerh.va edilen muazznn gemilerî Uassas Iki kalbln gizîi ' , macerısı I . . îlâveten R ü y o dünya Tıivıdisleri. Bugün saat 11 de tenzilâtiı matine