4 Mart 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Ookuzuncu sene: No. 3170 umhurı , „ „ T» tSTANBUL CAÛALOĞLU Telgral ve mektup adresi: Cumünrlyet. tsjanbul Posta fcutusu: lstanbul, No 84e Teleton: Başmuharrlr: 22366. Tahrtr mftdüru: 23236. tdare müduru: 22365. Matbaa: 20472 Cumarteri 4 Mart 933 Pek y " ^ ^ ^ ^ • ^ ^ ^ * mMvmBMmmrnmmmmnmnmnmmn .ınnHM.ummmmnun,., u.. U ....,.,.M..,m..........,m,.m.....,.,^Il,,,,,,, ^ ^ ^ ^ Paramızın kıymetini Koruma kararnamesi Cihan buhranmm tahriplerinden irakân dairesinde kurtulabümek için biz çareyi paramızın kıymetini kommağa çaUsmakta bu'duk, ve bonda muvaffak oldugomuza da ezcümle komsulanımz olan bir çok metnleketlerin bu yüzden sfirâklendıkleri akıbetl«ri gorerek anlamif balanduk. Daha esask tedbirlere tntizaren bnnnn elbette mSessir tedafüî bir vaziyet olduguna sâphe yoktur. Pararan kıymeti sabit olmak sarttır. Bu sabit olmak, dalgalı olmamak manasmadır. Para tammen altm esasına Utinat ettijn halde de, altm esasından aynlnus oidufu halde de sab!t olmak lâznndır. îngiliz parastnm alün esasındaa aynlması, para kıymetinm orrda sabit olmadığma delil değildir. tngiliz liran altm esasmdan aynldt ve ba ameliye 3k gönlermde dünya yüzande mflyonlar ve milyonlarca zivanı mıv'p oldu ama ba para giderek 720 kurus raddelermde karar kıldı. Simdi tngiliz Urası ba mîktar üzerinde sabit sil»dir. Arbk ba miktar Bzerinde bir deüsik Kk olmaoaanna Imriltere'de pek sivade dikkat olunuyor. tngiliz lira* 720 solannda kanunea degfl, fîlea sabhtir. v« ba fHî iatikrarm bir jün lmnunla toytt edOecoü d* ıçorülebflecektir. Şjpadi altm esasmda olan dolar biraz müskSlât cekiyor, Te Şimalî Amcrika Cumhariyetleri htihadı hâkumeti Ingüterenîn tekrar altm esasma avdetini istiyor. Ba çok zor bir mes'eledir, ve saten gelçcek dhan ikbsat kongresinde nüHİ ve beyne'raflel paralann kıymeti en çe> tm olduju kadar en muhim mevxalar> dan bjrini teskil edecektir. En tyi v* nmumî bir çare balununcıya kad«r her memleketin kendi vaziyetini muhafa * j a v ı çalışması şSphesis en alnllıca hareket olacaktır. Paranm kıymeti met'eled ber memLı*«b» jr^re malt •• Skbaadl *• bilhassa iktuadt • vaziyetlerin omumt hcÇreti ve muha^salasıdır. Efcer beynelraOe! para umranî br» esasta ki ba alttndan beş• fca bir aey ojamaz • ayni sabit loymete malik olsa idi, o «aman her memleket ayagmı kendi yorganma gore nzatmak üzere dünya ikfasadiyafa tabiî çerçeveIerine girebflirdi. Mîlyarlan kolryea yotup yok ettîkten sonra ellri alabildiğine kâgıt para pkarmaga atünra» olan omaml haro» bflhassa bu noktada dunyayı yepveni •• karmakansık bir vaziyet sokmns oldu. Esasen altm esasmda bfle para mefhunra eie avoca zor nvar «eyyal bir mevzu iken i» tamamen k£$ıda rntik»! etti&i zaman meydan alan nazariyeleri kavramak pek riyade zo raldu Bizim r>ükAnıet*m« her n« Daha*m« o'ursa olsun kendi paramtTa sabit bir kıymet vertnek ywi"T" kabol ile ha: kikati nazariyelere feda etmek istem «*n bir yol tutmnstor. Paranuz altm degfldir, ve onan kıymeti niabî bir altm laymeH esasfle henoz k»nunî utikrara da mazhar edîlmemijtîr. Fakat bona mukabil paranuzm Rlî bir îstikran temin edümis ba^anoynr. Ba fBi esastn mik yan. malum oldugu uzere, bir Türk liran 12 03 Fransu frangrna teadul et mek esain^dadn1. Fransiz rrangmm kananî bjr istikrar fle nisbî altm esasına irea edümis olduiu i»« maiumdur. Demek ki bizim füi istikranmtz •imdiki halde dolayı^e kanunen altm mîkyasmı kabul •tmif bir esasa dayanmaktadır. Nazariveler ve tatbikler ne olursa olson bizimki gibi bir memlekette para • nm kıymetini sabit tatmak, asağı yn • fcan ds'galanmaktan kortannak, sâphesiz» seiâraet yollannın en sağlamıdır. Bizimki gibi memleketlerde tutulacak sistem ya altm esasıdır, yahot kolay kolay değîjmemeane çok hina olunaeak bir istikrar. Para maddesî üzerinde amamî emniyetm e'de edflmesi hnsusunda en kısa ve en muessir yol budur da onon için. Mil'î paraya itimat âmme huza nman ve r?hat, faydalı çalışmanın esas sartmı teskfl eder. Hukumetimiz yeni bîr karamame ile ba pek muhim mes'eleye teveccâh «t • mektep bir an bile hâli kalmıyan itijıa ve dikkatinin yeni delillerini veriyor. ttiraf etmeliyiz ki simdiye kadar bu mev zada a]d<fimız tedbirler peyderpey te • kemmfil ede ede geldi. thracat e*ya rnizm döviz'erini daha üç dörf ny evvel kontrol etmeğe lüzum gördük. Yeni kararname eski tedbirleri yenilerile tek • mfl ederek dört bası mamur bir hale getirmeğe çalj*mıjbr. Esasta ba tedbirleri takdırdm baska söyliyeceğimiz soz yoktur. Yalnız tatb''katta hem siir'at, hem isabet isteriz. Halk hesabına siir'at, de^«»t l»«^abma isabet. Meselâ kontenjantman usuia esasen înr zorluk iken mucme'ede sür'otsîzlik noktasmdan bunun bütün bütün zoraltılması mfllî iktuadı bunaltan bir raahi Hitler mücadelege devam edecek ıııııııııiMiıııiHiıııııııııııııınıııııiiiuıııımıııııiHiHMiııiHiıııuiHilııııımııiHiMiHiıııiHiifiıtmnııııuııııiHHiıiHiııınırılıımmmıtm "Komünistliği ortadan kaldırıncıya kadar...yy Almanya'nın her tarafında komünist tevkifaü şiddetle devam ediyor Mevkuflar Yola çıkarıldı Bursa'daki hâdise maznunlan dün Çorum'a sevkedildiler Bursa 3 ( Telefonla ) trtica mes'elesinden zan albnda bulanan mevkuflar bugün Çorum'a sevkedi • Ieceklerinden sabahleyin erkenden Mîiddejumumî muavini Fahri, jan • darma bolük kumandanı Arif ve ko miser Ziya Beyler hapisaneye giderek jandarma ve oolis lnTwetl«">ne lâzim gelen tertibatı almıslardi. Bu sırada mevkuflann ailelerile tanıdıklarından morekkep bir kalabalık hapisane ö • nonde toplanmutı. Sat 10 a doğru mevkaflar ikiser ikiser hapisaneden çıkanlıp otobüs • lere, müfti Nurettin. ve Ulucamı hatibi Hafız Tevfik ve fabrikator Gaffar zade Mehmet Efendiler hususî bir otomöbile bmdirndiler. Fotograflanm almak istiyen gaze • v ecilere karsı mevkuflar «biz resim aldurmayız» diye sapkalarile yüzlerini örttüler. Hatta tanıdıklardan bazüarı objektiflerin önunu kaoatmaga çalışı • yorlardı. Buna ragmen resimler ahn • dı. Kumandan Arif Bev hareket em rini verdi ve otobüsler hareket etti. Mevkuflar Karaköy tarikile Cor um'a kadar yazbaşı Arif Beyle tniktari kâfi iandarma tarafmdan götürüi tnö*!erdir. 7 Japon eyaleti harabe halinde.. Felâkette binlerce kişi oldü, yıkılan evler hesapsız Bazı köyler büsbütün ortadan kayboldu, 1200 gemiyi dalgalar akp götürdü Nazl relal ve Alman BaşveMM Httler halk taraftndan altaalanırlten Dün Almanyttdan gelen haberler den marettir. Yukarı Silezya'da sabize yeni bir şey Sğretmediler. Yalnayi mıntakasmda da 203 komünist ntx komünist ihtilâlinin aslt olma tevkif olunmustur. dtğı ve buna makabil Hitler parti Prutya şehirlerinde yapılan sinin komonizme karşt adeta bir eiaraştırmalar ded açmıj bulunduğu daha fazla bir Cottbu» 3 (A.A.) Wolf Ajanvazuh ve »arahatle anlaşılmtş oldu. sından: Cottbus'da yapılan araştırHitler, beyanattnda komünistlerin malar şehrin orta kısmında yer al kokSne ktran getireeeğim detneğe tında komünistlerin gizlenmesine benzer *8yler Moylemektedır. Al mahsus koridorlar bulundHıgunu ormanya'da altı milyona yaktn komünut ve ondan fazla da aoayali&t bu taya çıkarmiftır. Zabıta bu yeralti koridorlarmda luttdağuna göre milletin üçte bbritr külliyetli miktarda silâh, fesat çı den fazlannı mahvedeceğim derne karmak için hazırlanraıs yazılar, ğe maadil olan bu aozlerin manastm milliyetçi sosyalistlere mahsus ünianlamak müfkBldür. Şuran muhakformalar ve bayraklar ele geçirmişkakttr ki bizzat Hitler Almanya'yı tir. dahilt maharebeye surâklayor. BuKomünistler tarafmdan yapılması nun ne kadar kârt aktl olduğunu zadüsünülen suikastlerin milliyetçi man gösterecektir. sosyalist fırkasma mensup olduk Dünku telgraflart veriyoruz: lan zannmı uyandırmak için bu üniBerlin 3 (A. A.) Wolff Ajanfo«ma ve bayraklardan istifade et * smdan: Komünist tahrikâtına karsı mek istenildiçi anlasılmaktadır. zabıta tarafmdan girişilen hareket ve faaliyetler esnasında Alman sehirlerinden bir çoğunda kanuna mugayir surette tertip edilmis bir çok risaleler ele geçîrilmiç ve külliyetli miktarda silâh musadere olunmus tur. Zabıta bilhassa Ren eyaletm de ve Vestfalya'da 2050 komii nist tevkif etmistir. Bunlardan üçte bki asker üniforması giyroiş ve kendilerine zabît süsü vermif kimseler Yeni Amerika Reisicumhuru Mr. Rozvelt bugün yeni vazifesine başbyor Büyük Wr aelzeleye manu kâlan Tokyo'd^ „.» mansa». Tokyo 3 (AA.) Tokyo'da ba saralannnf ve ortadan kaybolmuştur. bah saat 2,30 da süreUi bir zelzele Müthiş tahribat ve zayiat olmuştur. Maddî zarar ve hasar ehemTokyo 3 ( A . A . ) Japonya'yı teşyetstzdir. kfl eden adalarm en büyüganün simaB Tokyo 3 ( A . A . ) Mamaiçi'de şidgarbî sahüind» 300 miOik bir sahayı detli bir orkos hâdisesi olmuştur. Deba sabah bir barabiye çeviren siddetli nizin kabanp saldıran sulan o havali•bir zelzele ve ondan sonra vuku bulan de büyük zararlara ve bir çok kimslerbı orkos hâdisesi esnasmda 306 kisinin ölümüne sebep olmuştur. Sular 1500 öldüiü, 1222 lqfinin yaralandıgı ve 201 evi sürükleyip götörmüştür. Şirndrye kakifinin de ortadan kayboldugH dar 37 kisi ölmöş, yüzlerce khnse ya<Maba4i 6 mct Darüşşafaka Cemiyeü Bütün mezunlar dün toplandılar ve eskî cemiyetlerini yeniden kurdular Bursa liselilerî de Bir cemiyet yaptılar NewYork (A.A.) M Rozvelt Wa* hington'a 4 martta yeni vazife sine laşlamak üzere dün N e w M. Hitler'in yeni beyanatı York'tan hare Berlin 3 (A.A.) Wolff Ajanket etmiştir. sından bildiriliyor: M. Rozvelt, Darüşsafaka merunlan, Basvekil Hitler, gazete muhabirbugün M. Hoo" bir cemiyet teskil etmek üze* lerinden birine yaptiğı beyanatta ver'i resmî su re dün Halkevi salonunda Rayiştag yanginında milliyetçi sosrette ziyaret eyalistlerin de istiraki olduğuna dair decektir. M. ecnebi gazetelerinde ileri sürülen Roavelt'in bu zi Amerika Reisicumhuru iddialann gülünç birer yalandan i * yaret esnasında Mr Rozvelt baret olduğunu söylemiştir. iktısadî vazivet hakkında M. HooMabadi 6 tncı sahHede"> (Mabadl 4 üncü sahıjede) Maktu kazanç vergisi Doktorlar bu tarzın kendüerini çok müşkül vaziyete sokacağnı söylüyorlar Y«ni kaaznç vergisi lâyihasınır bugün Millet Meclisinde müzakereresine başlanacaktv. Etibba Muhadenet Cemiyetinin bu lâyihada kendilerine dair esaslara itirazen bir lâyiha hazırliyarak Mec liae gönderdiğini yazmıştık. Bu hu susta maruf doktorlarımızdan Sü reyya Hidayet Bey demiştir ki: < Doktorlara ait kazanç ver gisi lâyihasmda ihdas edilen vergi miktarı pek fazladır. tstanbul'da fevkalâde vergi sınifma dahil olacak doktorlardan bu vergileri ödeyecek hekim yoktur. Binaenaleyh fevkalâ* de sınıf bulundukça hekimlerin bn miktarla vergi ödeyebileceğini zannetmiyorum. Bu, Etibba Muhadenet Cemivetinin gecen içtimaında da söyledifimiz gibi birinci, ikinci ve üçüncn sınıf olarak vapılacak bir tasnifte halledilmelidir. tstanbul'da fevk»lâde sınıfa mensup hekim voktur. Zaten bu taksimi de mutlaka meslekî tesekküller yapmalıdır. Her hangi bir ilmî şekli bu gibi teşekkülIerin vereceg;! gibi kazanç hususundaki sekli de gene bu tesekküller verebilirler. Fevkalâde sınıfın vereceği sabit vergi miktarı senede bin yet alabüeceği nazari dikkate alınma lıdır. Kambiyo, takas, kiering islerinin saat gibi tntizam'a işler muttarît bîr sür'ate tâbi tutulması elzemdir, ve ba hususta ihtiyar olunaeak fedakâruklann Tahkikat bitiyor • ^ 1 ^ • Yataklı Vagonlar sirketinde yeni kr.drp Vukanda Bursa Lisesi mezunla. rı, aaagıda Darusşafaka kongresinden bir lntlba fa olarak tsekkül etmektedir. Ba sebeple, içtîmada hazır bulunanlardan bir çoğu 20, 25 seneKk teerubelermi göz önünde ba* lundurarak dertlefmifler ve yeni sekle yol göstermişlerdir. Içtknaı idare için riyasete Tele fon Şhrketi komi«erliğinden mütekait Fuat Bey seçildi; Fuat Bey, Da riisşafaka'nm ilk mezunl&nnöan simdi hayatta ola nyegâne zattır. lki Lutfen sahifeyi çevtriniz HHiiHmıınıııınmımtnnımıınnınnnntıniınıııuımt* Bu hususta flklrlerini söyliyen doktorlanmızdan Osman Şerelettln ve Sureyya Hidayet Beyler liradır. Buna beş yüz lira da vari datı gayrisafiyenin yüzde ellisi olarak zammedilince bir doktorun bin beş yüz lira sınıf Vergisi vermesi i cap ediyor. Bu miktar vergi vere cek bir hekimin lâakal senede on sekiz bin küsur lira kazancı olması lâzımdır. Halbuki en maruf bir doktor bile bu kadar para kazanamaz. Binaenaleyh bu cihetleri tebarüz ettjren lâyihamızın Mecliste naza * , ^• ' î tlabodi 6 ınct sahifede > r Yatakh Va gonlar şirketf r>smına muameL i anmiflardır. Bu topTanış müesseMlâta nezaret e " nm, ihtiyar, genç ve muhtelif is ve mesden müfettiş M. leklerdeki mezunlan arasmda uzun, Touchef dün sabah sirketin Besamimî hasbihallere de bir vesile yoğlu'ndaki su teskil etmiştir. Darüssafaka'hlar, besinde memur bundan çok evvel muhtelif tarihler larla görüserek de gene toplanarak cemiyet kurmuçhâdise hakkın lardı, bu sefer cemiyet dördüncü daki tahkikatı ıııııııııııııııııııııunıııııtNiınııtıııınınınıımtnntnıiHiııııiHMiiıiNiıuHnfH m tamik ettnis rir. M. Touchef bugün tetkikatm. ^mettn stibik mttdübhirerek raporu ™ M. Jannoni nu hazırhyacak, sirketm Paris'teki merkezine gönderecektir. Şirketteki Türk memurlann art tırılması mukarrer ise de henüz bu hususta tatbikata geçilmemiştir. Beyoğlu subesi sefi Talât Bey kadroda bir tebeddül olmadığını söy lemiştir. Sirkette mütehassıslardan baska ecnebi kalmıyacağı anlasıl maktadır. Sirket tab<ibat mes'ele sinî avukatına havale etmiştir. Güzel San'atlar Akademisinde çay Gizli Eller Nâkili: Kemal Ragıp Bu son derece meraklı macera romanını bugünden itibaren üçüncü sahifemizde tefrika et meğe başlıyoruz. <Jüzel San'atlar Akademisinin yıldönijmü, bu «ene Fmdıklt'daki. Akademi »alonlarında bir dantlı çayla tes'it edümi^tir. Dandt çay dün saat on beçte başlamtş, yirmi bire kadar devam etmiştir. Aka demideki bu aîlevi toplantı çok samimi ve neş'eli geçmiftir. Retmî miz çayda bulunanlart götieriyor. uııınnınııınnnıınııuııııınııııııııııiHtııtHUHMiMiınıııııııııiHiıııııııiiiıuuuııııiıııuııtııııııinııunııııııııınıınHiıııııuııiHiUHitııııııtMuıınımt hiç bb derecesi asla çok gorülemez. Bedihî bir seydh ki maksadımız müskü'ât ika etmek degfl, belki sadece paranuzm kıymetini koramakfar. YUNUS NADİ