28 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansüdopedisi ıncı cüzü çıktı 2 Ookuzuncu sene: No. 3166 ıı tıııııtııııııııifnıtfinııtifnıııııınTnıırıııııııutHiıııt • •• ». • » •., Heyeti Vekile 1933 Büiçesini Kabul Etti *.T»T»,,,,, , , ,„„ „„„„„ , „ „ „ ^ * f ÎSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektnp adresl: Cumhnrlyet, îstanbul Posta Jratusu: tstanbul. No 346 Telefon: BaşmuHarrir: 22366. Tahrir müdüra: 23238. tdare müdürü: 22365. Matbaa: 20472 tlân sahifelerimiz berkese açıktır Cumhnriyefte neşrettirflecek Oântar Içln doğrudan dofrnya idarehanemize dahi mfiıacaat olunabilir. umhur kara istasyonunda karşılamıs lardır. Istasyon binası bayraklarla süslenmifti. Reisicumhur Hz. polis, inzıbat mufrezeleri tara fından selâmlanmıç ve istasyonun iç ve dışında toplanan kalabalık bir halk tarafından alkiflanmışlardır. Reisicumhur Hz. dogruca Çankaya'daki kösklerine gıt mislerdir. Salı 28 Şubat 933 Hayat Ansiklopedisİ Blyik Mr kiffiphaırayV Mr arada evinfza geflreı M faydalı esenRr. Rer evde Ifr fane balanmak lâzımdır. ouyuk bir dunya Cidalinin arifesindeyiz l l m Japonya Uzak Şark'ta başladığı oyumı Oanal etmek üzere Jehol vilâyetrai de sozde müstakil Mançuri devletine ilhak etmek için filiyata geçmeğe hazırlanırken beride Milletler Cemiyeti Mançuri mes'elesinin esasmda bu devlet aleyhine karmr verdi. Milletler Cemiyetmin karan Japon müddeayat v e harekâtmın haksız olduğu merkezindedir. Japonya ya Milletler Cemiyetinin bu kararma ittiba etmeli, yabut Cemiyeti terkedip gkmelidir. Japonya ikinci şıkkı ihtiyar etmişe benziyor. Japonya Milletler Cemiyetini terkederek aklmca Uzak Şark'ta ve kim bilir belki bütün Asya'da, ve belki de kfan bilir bütün Büyük Şark Okyanosu'nda dilediği gibi at oynatmağa gidecektir. Ancak ba işler Japon Kokumin Shimbun gazetesinh» kolayca töyleyip geçiverdiği kadar basit işler değfldir. Filhakika ba gazete Milletler Cemiyetinin son karan üzerine ateşler püskürerek bütün Avrupa devletlermi ve ezcümle Japonya'nm Umumi Harpteki hizmetlerinden istifade etmis olan devletleri köfranı ntmetle itham ediyor. Sen mi Fransa, diyor, ten mi tngiltere, diyor, hele dorun bütün Asya'yı sizin boyanduruklanıuzdan Irartarahnı da bir görun, diyor. Eğer Japonya insanlık idealine ba kadar genif ve yüksek bir hizmet ifa edebiline her halde büyük mikyasta teşekküre lâyık bir hareket yapmif ohır ama Asya milletlerinin bir boyunduruktan digerine geçmeğe hiç niyetleri yoktur. Asya milletlerinin muhtaç oldukian şey alelitlak emperyalizm boyunduruğundan kurtulmaktır. Asya'yı guya lnırtannak daiyesinde olan Japonya ife buyök bir Asya mflleti olan Çîn'i talân etmefc ve kendi' demir pençesi ieme almağa teşebbüs etmekle işe başlamış bolunayor. Bunun daha berbat bir emperyalizm olduğu Asya milletlerinin ayan beyan farkedebilecekleri kadar meydanda bir hakikattir. Milletler Cemiyetine son karannda Şiraalî Amerika Cumhuriyetleri devleti de fltihak ediyor. Sovyetler Rusyası'na gelince Uzak Şark'taki Japon istilâsı ba devleti çok yakından alâkadar eden bir keyfiyettir. Bu itibarlarla denebilir ki Japonya giriştiği sergüzeştte bütün dönyaya karşı yapayamız bir vaziyettedir, ve en fenasi bütün dünya eflcân omumiyesi pek haklı olarak kendisi aleyhmdedir. Ba şerait içmde Japonyanm başladığı tehlikeli oyanun kendisim nereye kadar göturebileceği şimdiden cidden merak üe takip edilmeğe değer çok eiddî bir mahiyet almış bulunmaktadır. Japonya Jehol vflâyeti için Çin'e ültiraatom verdikten sonra bütün devletler neztlermdeki mümessUIeri marifetile keyfiyetten bütün diğer memleketleri haberdar ederken askerî hareketler bfiyük Cm seddini asarak Çin içernerine kadar gitmek için Çin'e nasihat verilmesi temennîlerini de flâve etmiştir. Ba üaveye nazaran diğer devIetler Çin'e: Japonya Jehol vüâyetini ista'yor, ses çıkarma, varnn o orasını da alsın, yoksa askerî harekeüerin Çin içine kadar gitmesi tehlikesi var!... Diyeceklermiş. Ba Japon teklifi eğer insaniyetle bir istihza değilse her halde insaniyet içmde bir komedidir. Japonya ültmatomunu vermiş, hatta askerî hareketler başlamış ve Çin ise mukavemete hazırlanmış oldnğu için Uzak Şark'ta düne kadar karmakanşık gitmiş olan harp hali artık usulüne mutabık bir cidal haline inkdâp etmek üzere bulunoyor. Japonya'nm Mançuridea sonra Jehol vilâyeti fîlân diyerek giristiği bn musaraa, kendisinin de bihakknt korkacağı bir çıkmaza giriyor demektir. Çünkü Japonya'ya göre şimdi mühim olan nokta yalnız Jehol vilâyetini alabilip alamamaktan ibaret de ğildir, belki baslanan işi her hangi bir nihayete erdirebOmektir. Mançuri meselesinin simdiye kadarki safhan Japonya'ya göre belki nisbeten kolaydı. Fakat Jeholflebaşlıyan ikmci safhanm ucu bucağı gorünmuvor. Bu bir harptir ki ancak Çin'in ve bütün diğer devletlerin kabul edecekleri bir sulh ile bitebihr. O neticeye vanlmadıkça harp hali devam edîo eridecektir demek olur. Ba Japonya gibi büviik te olsa her hangi bir devleti batırabiiecek bir maceradır. Harp yutan bir devdir, onu yapan en kuvvetli devlet dahi bu devin doy Gazi Hz^nkara'da... Büyük Reis, Gazi istasyonunda ve Ankara'da merasimle istîkbal edildi Ankara 27 (A.A.) Reisi cumhur Hz. bugiin saat 12 de refakatlerindeki zevat ile Ankara'ya avdet buyurmuşlardır. Gazİ Hz. ni B. M. Reisi Kâzım Pç. Hz. Başvekil lsmet P$. Hz. ile Halk Fırkası Umumî Kâtibi Recep, Maarİf Vekili Dr. Reşit Galip Beyler Gazi istas yonunda, B. Erkânı Harbiye Reisi Fevzi Pş. Hz. Vekiller, Meb'uslar, vekâletler erkânı An Bütçe Meclise sevkedildi ttııımmmnntnmıiHnnTnnnntımnm Yeni bütçede masraflar nasıl tevzi edildi? 933 te gümrüklerden 5 milyon fazla varidat ahnacağı tahmin ediliyor Ankara 27 (Telefonla) Heyeti Vekile bugün lsmet Pş. Hz. nin riyasetinde toplanarak 933 bütçesini kabul etmiştir. Bütçe Meclise sevkolunmuştar. Yeni bütçede varidat 175 milyon, masraf 174,994,000 Kradır. Geçen seneye nazaran masrafta 5,847,946, varidatta 5,645,200 Kra fazlalık vardv. Bütçe masraflan şöyle tevzi edfl Millet Meclisi 2.429.000 RiyaseticumhuT 373.000 Divanı Muhasebat 565.500 Başvekâlet 1.155.000 Şurayt Devlet 219.130 tstatisnic M. U. 153.800 Diyanet işleri 622.176 Malİye Vekftletf 12.300.000 Düyunu umumiye 50.840.000 Tapu ve kadastro 1.038.000 Gümrflkler Vekâled 4.900.000 Dahiliye » 4.138.000 Emniyeti urmnniye M. 4.101.000 Jandarma 8,600.000 Hariciye Vekâleti 3.030,000 Sıhhat » 4.196.000 Adliye > 7.960.000 6,560,000 Maarif > Nafıa > 10.050.000 tktisat > 1.718.000 Ziraat » 4,488.000 * Hâdiseyi yapan müdüre işten el çektirildi! Vagon Li şubesine bir Türk müdür tayin edildi. Adlî tahkikat devam ediyor Yüfcsdc tahsil ~ gençliği tarafın dan yapılan nü, mayif hakkında J cereyan eden \ tahkikata d e v«un edilmekte dir: Dun de Ad liyeye talebeden bazıları davet edilerek bu hu susta ifadelerine müracaat edil mistir. Tahkika! bir iki güne ka V*>onU firketl Türk.. d a r bitmif ola V» mümessili Sadık B. caktir. değildir. Her metnleketin resmf lisanı ne ise o lisan firketçe de resmî telâkki edilir. Yalmz eshas ve resmî dairelerle olan temaslardan başka sırf dahilî servise ait olan isler Fransızca olarak yapılar. Hâdise hakkında tahkikat yap mak üzere Avrupa'daki merkezi mizden bir müfettis gelmesini iste dik. Müfettis gelinciye kadar hâdiseye sebebiyet veren M. Janone'a işten el çektirilmistir. Beyoğlu acenta müdürlüğüne Karaköy acentasi müdürü Talât Bey tayin edilmiş ve vazifesine başlamıştır.> Beyoğlu sulh hâkimugi ve ehli vokuf marifetile yapılan kesifte Be yoğlu acentasındaki hasann 3000 ve Karaköy acentasındaki hasann da 1500 lira olduğu te*bit edilmis tir. ut. Maliya VeHH Must&fa AMffihsRk Bey Millt Müdafaa Vekâleti Kara bütçeW »2.400.000 Havm > 943.000 Deniz > S.780,000 Askert fabrncalar bütçesi 2,955^.800 Harita bütçesi 603.500 Posta ve telgraf 4.920.000 (Mdbadi 2 tiıd MM/edt) Janone gidemezl M. Janone'nun vazifesinden isti fa ederek memleketine gittiği hakkında bazi haberler verilmis^e de poIU dördüncü şube mOdiriyeti kendisinin memleketimizden gittiğinden haberdar değildir. Diğer taraftan müddeiumumi Kenan Beyı < M. Janone bir maznundur. Binaenaleyh hakkında tahkikat a çılmiç olan her maznun gibi gide memesi icap eder» demiştir. Cuma günü Ankara Halkivmde büyük merasim yapıldığını yazmıstık. Resimler yukarıdan sıra ile Ismet Pasa Hazretlerini nutuklannı söylerlerken, Recep Beyi Gazi Hazretlerinin telgraflarını okurken, Necip Ali Beyi hitabesini irat ederken göstermektedir. KENDİ KENDİMİZİ TENKİT: Nihayet bulunduİarl gazeteci M. Şor'la M. Papas'ı bulmağa muvaf fak olda, Mel Şor af diliyor . Atma 27 (A. A.) Athİnaika Nea gazetesmra bir muharrrri, artist Papas ile tstanbul'lu Matma • zel Şor'un bulun • duklan yere gir meğe muvaffak olarak kendilerfle azun azadıya gorüşmüş ve geoe yansı her ikisini alarak bir fotografhaneye götürmüştür. Fotografçı her iki gencin fotograflarmı abnış ve bunlar Athİnaika Nea'da intişar etBir Yunan gmetecMntn Üterını fiîdmağa mmaffaJt miştir. Bmdikleri firart sevdazedeler! M. Papat ve Matmtueî Şor otomobili MatmaMatmazel Şor'un seyahati için kullan • zel Şor idare etmiştir. Fazla saVatle gkroış olduğunu soylemiştir. tiğmden dolayı kendisine bazı ihtaratta Matmazel Şor, pederi tarafmdan afbulunan polis memuru bu kunn, zabıtafedümesini beklediğmi söylemistir. Her ca aranılmakta olan genç kız olduğunun iki gencin şhndild halde parayS ihtiyaçfarkma varmamıştır. M. Papas, Matmazel Simiriotis is lan yoktur. Zira Papas tiyatroda çalışLutfen sahifeyi çevirimz minde bh* kızm pasaportunu çalarak UnillllllUUIIIIIUl' :iLlllll)llljl||1IIUIi;lltL"IIIIIMIIlrjll1limilllllllM''''l''"'»''''''»ttlHlltlllHIWHIinilllllllllllllllllllHIIIIMIIIIIimillUI)i;ill Bursa'da yapılan tezahörat tstanbul'da Darülfünun gençli ğinin geleyanı Bursa'da da takdirle karsılanmıs ve dün Halkevinde bir toplantı yapılarak müteaddit hararetli nutuklar söylenmiştir. Buradan Gazi heykeli önüne gidilerek teza hürat yapılmış, marşlar söylenmiştir. Gazi Hazretlerine, Türk talebe birliğine ve Halkevine şu telgraf çekilmiştir: «Uğrunda hepimizin birer nefer gibi canla başla, çalıştığtmız aziz Türk inkılâbma sıkılacak her yumruğu ezmek için bütün Bursa halkı gençliği ve talebesi her zaman hazırdır. tatanbul'da güzel Hhkçemize karşı yabancı bir şirketin saygısız mümessili taTafından yapılan tecavüze karşı gençliğin çok yerinde olarak gosterdiği heyecanı kutlular ve Bursa gençliğinin daima kendilerile birlikte oîduğunu bu gece Halkevinde toplanan bizler heyecan ve saygılanmızla bildiririz.» Bursa Gençliği Kaş yaparken göz çıkarmak Hikâyeyi belki bilmiyenler de dir: Cadaloz bir herif, semtindeki ha mama her gittiğinde çıkarken hamam parasını vermemek için mutlaka oraya bıraktığt eşyasından bir şey çalmdığı iddiasile kavga çıkanr ve gürültü içinde yapmacık hiddet ve şiddetleTİe filha kika hamam parasını vermeden de çı kıp gidermiş. Gene bir gün bu adam hamama gelmiş, soyunup içeriye girmiş. HamatncılaT olacak işi bildikleri için bu defa herifin eşyasını hakikaten saklamağa karar vermişler, ve kendi sinin yalnız silâhlığı ile bastonunu bırakarak bütün urbalannı ortadan kaldırmışlar. Herif hamamdan çıkarak kurulandıktan »onra giyinmek için bohçasına el attığmda vaziyeti görmüş, bir şey de söyliyemiyerek yalnız çıplak teninin be» line silâhlığını geçirmiş, bastonunu da eline alarak bu kıyafetle ortaya çıkmış, hamamcıya hitaben: Peki, demiş, kabul edeyim ki şimdiye kadar hep ben haksız yere id dia ve kavga ediyordum, fakat insaf edip siz söyleyin, bugiin hamama ben böyle mi geldim?... Bu hikâyeye kryasen Yataklı Vagon» lar idaresmin Beyoğlu meTkezindekî hâdiseden dolayı memleketimizin mi safiri olan diğer ecnebileT bize: Peki, bir ecnebi bizim de takbihe lâyık gördüğümüz bir harekette bulunmuş diye bütün ecnebilere birden hü cum olunursa bunda mantık ve insaf olur mu? Deseler haklı olmazlar mi? Filhakika bu münasebetle vuku bulan neşriyatta, Cumhuriyet istisna teşkil etmemek üzere, ölçüsüzlük vardu. Gerçi bu neşriyat hep bu kabil hareket'.eri ve bu kabil hareket ve zihniyetlerin sahibi kimseleri istihdaf ederse de ortadaki hâdise muayyen old'iğuna göre tenkitler yalnız ona ve onun eşhasına hasre (Mdbadi 2 inci sahlfedey Dil koruma cemiyetinin faaliyeti Yük*ek taksi] gençliğinin YatakIı Vagonlar mes'elesinden hasıl olan galeyanları heniiz sükun bulmus değildir. Gençler dil mes'elesile yakından alâkadar olmağa kat'iyetle karar vermişlerdir. Dil mücadele ce miyeti teşkilâti için Darülfünun mehafilinde talebeler faaliyete devam etmektedirler. Dün de Darülfünun fakültelerinde gençler bu hususta tesanüt husule getirmek üzere diğer arkadaşiarmı davet etmişler dir. Bu daveti bütün gençlik kabul etmiştir. Müdüre işten el çektirildi Vagon Li şirketi tstanbul mü messili Hüsnü Sadık Bey hâdise hakkında dün kendisile gbVüçen gazetecilere şunları söylemiştir: « Şirket beynelmilel bir mües sesedir. Hiç bir memleketteki şubesine şu veya bu lisanı resmî olarak kullanacaksını diye emir verilmiş mak bümez agzından ve midesinden kurtulamaz. Umumî Harbin Avrupa'yı ne hale koyduğunu görmek, Japonyanm giristiği çıkmazda nerelere varacağını anlatmağa yeter. Büyük bir askerî münekkidin bun dan bir buçuk sene evvel Uzak Şark vaziyeti için denneyan ettiği mülâhazayı burada tesbh etmis olahm: < Japonya Monçttrt'de kuv vetlidir, belki orada kalır. Hareketi yalmz oraya hasretmek Japonya için akılhlık olur. Şekil ne olursa olsun Japonya MançurPde yerleşe bilmek iç'n lâakal yirmi 6es senelik bir zaman ister. Fakat Japonya her hangi tebeple olursa olsun Mançu Polatlı gençliğinin hissiyatı Polath 27 (Hususî) Polatlı gençliği tstanbul Darülfünun gençliğinin Türk diline ve Türk benliğine karşı gosterdiği yüksek hassasiyeti takdirle karşılar ve alkışlar. Belediye reisi: Baha ri mes'elesinin simdiki bir buçuk sene evvelki hududunu hatta bir karts geçerse o zaman vaziyeti müşkülleşerek bütün davayt kaybet meğe mahkum bir akıbete kadar sürüklenebllir.* Bu müskülâtm nerelerden çıkabüeceğini ise simdiden görüyoruz: Japonya ba mes'ele ile alâkadar bütün dünya devletlerine karşı yapayalnız kalımştır. Japonya şimdi Uzak Şark'ta yalnız Çin'e değfl, bütün dünyaya meram anlatmak mecburiyetindedir. Demek ki Uzak Şark, o kadar uzak değömiş. Filhakika yer yüzünde kendisine uzak veya yakm denilecek nokta kalmamıştır! YUNUSNADl uıınıııııııııııııııııııuııınıııııuiııııııııırıııınıııııiMiıııııifnııiıııııııııııııııııııııııııııııııııııtııııııiHuıııııııııııııııifnııııııııııııiHiııııııınııııınıııııııı Diğer taraftan fürceyabı firar oldu. Ne dedi, ne dedi?.. Sernn anlıyacağm lcirisi kırdı!