18 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

Bir muallimin Muvaffakiyeti Yerli malzeme ile yapılan kürei mücessemç Yozgat asrî bir şehir olmak için çalışıyor Su, lâğım, mezbaha işleri halledilmek üzere, sanatoryom bile jrapılacak Yozgat «Hu susî» Orta Anadolu'nun bü yük şehirlerin den faal bir yer olan Yozgat, belediye reUinin eiınde umrana dogru ilerlryor. Kendisi ile muhteJif mes'eleler hakkmda gorüstüğüra belediye rem' Yusuf B., b * na şu izahah verdi: « Şimdi küçuk ve kâf i ol mıyan tesisat ile tenvir edilen şehirde asaslı bu' elektrik şebekesi vücude getirmek için hazırhğa baslanratsttr. Yozgad'm tu, lâğım ve mezbaha işleri de halledilmek üzere dir. Yozgad'm 30 kilometre cenu bundaki Yerkoy*Yoogatta den geçen tren buranın iktısaden inkişafına hizmet eylemistir. Şehirde büyük camiden hükumet konağraa dogru iki tarafı çam ağaçlarile dolu yeni ve muntazam bir cadde açılmıştır. Şehrin yaya yirmi dakika cenubundaki tepeyi süsliyen bir çamlık vardır. Buraya Yozgat'hlar <So ğukluk» diyorlar. Vüs'ati kibarile hemen hemen tstanbul'un Büyükada'sı kadar olan bu çamlık ağaç cihetinden oradan daha çok zengin dir. Bu çamhk içinde dört çesit memba suyu mevcuttur. Belediye bu çamlıkta hususi barakalar yaptır mıstır. Yaz mevsiminde arzu edenlere bunları küçük bir ücret mukabilinde kiraya vermektedir. Otomobille her yerine gidilebilen bu çamlıkta gene kira ile verümek üzere bir de kösk bulunmaktadn*. Belediye, içinde iki, üç yüz senelik çam ağaçları olan bu güzel ormanı muhafaza ettiği gibi büyültmeğe de Salihli'de asrî Banyolar Şifah sular herkesin istifadesi için açıldı SaUhli «Hususî)» Kursunlu banyolarmda bir senedenberi devam eden insaat bitmts, asrî ve banyolu büyük bir otel ile sıcak ve soğuk su depolan müteahhitten tealim abnmfbr. Bu sene iki kisilik bir sirket tarafından bes sene müddetle isticar edihniş ve simdiden hazn*hklara başlamlmışbr. Muhtelif emlâhı madeniyeyi i t i v a eden sifah sularile söhret alan bu banyolann bu seneden itibaren memleketin çok uzak köselerinden gelecek kimseleri de banndırabilecek bir derecei mükemmeuyete girecegi ümit edflmektedir. Muallimler birliğinin teşebbüsile orta mektebe haztrlık konferansları natnüe açılan gece dersleri iki aydanberi muvaffakryetle devam etmekte ve orta mektep programına göre verüen bu denlere yeni yetişen ve orta mektebe fidemiyen gençler büyiik bir hevesle devam etmektedir. Ramazanın 20 smde Çarsı camünde bir vatz bir ayet izah ederken dünya tam yovarlak degfl bir tarafı yuvarlak bir tarafı da düz gibi tefsirde bulunma« hasebüe 15 gün sonra bir hâdise seklini alan ve gazetelerde haddinden ve aslmdan çok fazla izam olunan mes'ele dün bitmistir. Manisa valisi ile adliye müfetn'şi ve vilâyet fırka reisi beyler 3 gündenberi bu mes'eleyi burada tahkik ve tam& etmisler ilmî hakikatlere gayrivâkıf bir hocamn cahfline bir tefnrinden baska mahiyeti olmadıgma kanaat geHrmislerdir. *• Buyukçekmece halkı Buyukçekmece ile Istanbul arasîndaki yoTun yapılması için faaliyete geçmiştir. Köylüler, bu yolu bir an evvel bitirmek üzere geceli gündüzlü çahşmaktadırlar. .YukandaJri rexîm koylüleri is basında göstermektedir. Maarif faaliyeti MuaHlm Nedlm Bey ve taıal ettlği mücessem küre Gemlik «Hususî» Gemlik Gazi M. Kemal mektebi muallimlerinden Nedîm Bey bütün levanmını buradan tedarik ederek 70 santim kut • runda mükemmel bir kürei mü eessesne inaal etmiştir. Nedfcn Bey bu krymetli eserini, mensup bulunduğu Gazi M. Kemal mektebine hediye etaniştir. Avrupa'dan gelen ve bundan dört misli daha küçük olan kürei mücessemeler (30) liraya mubayaa edfldiği halde bunun maliyet fiatı 12 Iirayı geçmemiştir. Daha fazla imali halinde bittabi bu fiat daha asağı inebilecek'i**. Ned'im Bey bu muvaffakiyetinden dolayı Maarif idaresi tarafından takdir eduımışiır» REŞlT SÜLEYMAN Uluborlu'nun iktısadî buhrandan aldığı ders 8u tarihî kasaba artık yiyeceğe de, giyeceğe de para vermiyor Uluborlu «Hususî» Uluborlu iyi ekilmis ve dikilmiş ırfacık bh* vadi içindedir. Etrafı dağlarla çevrflmisiir. tzmir Egirdir hattının fersinden evvel bu vadi Konya îzmir caddesi idi, islekti. Şimdi ise bittabi bu eheratmiyeti kalmamıstır. Arazmin mümbit ve fakat dar olması halkın geçinme ve çalısma tarzlarında bir baskalık aramasına sebep olmustur. Bu metnlekette herkesin büyük küçük bir sebze ve meyva bahçesi bulunur. Buralarda yetişen meyva •e sebze hatta yabani oüarın bir yaprağı bile bos yere atılmaz. Meyvalann kuruyabilecekleri kurutu lurjcak namile Afyon, tstanbul, lzmir*e, yaşlan da civar kasaba ve koylere gönderflir. tyi mahreçler temm edilmediğinden yas meyva ve sebzeler maale • sef lâyıkUe para etmez. Her bahça sahibi bahçesinin otianndan, yapraklarmdan istifade etmek üzere yazın 1, 2, 3, 5 liraya zayıf bir kaç hayvan alır. Bunlar bu malzemei gıdaiye sayesinde besienirler. Besi hayvanı olarak en çok kuzu, koç, koyun intHıap olunur. Bu gıda maddeleri hııam uuımak üzere iken kıs yanlann, bahar yaklaşır Tam bu sırada îzmir, Aydın, Naziİli, Afyon'dan etlik hayvan tacirleri gelirler. Besi hayvanlannın içinde knyruklan on bes okka gelenleri pek çoktur. Bu hayvanlann yalnız bir tanesi hepsinin alım bedelini fazlasile öder. Uluborlu'nun Sctısadi hayatında büyük bir mevkii olan dokumacılık ta mühimdir. EI tezgâhiannda halı, kilim, aba, çul, keçe, urgan, alaca, astar, hamamiye gibi kumaşlar ve mamulât imal edilmektedir. Bu isle meagul olanlar bütün malzemei iptidaiyelerini mahallinden tedarik etmekte, yapılan şeyler de gene Uluborlu'da aarfolunmaktadır. Burada îkttsadî buhranın verdiği acı derslerden ve memleketin her tarafmdaki tktısat seferberliğindea mülhem olarak iki senedir her nevi trtica hâdisesinin aslı ne inrif? Hopa'da bir Orta mektep ihtiyacı Hopa «Hususî» Hopa, Kars, Ardahan ve Artvin gibi üç mühim mahaüin islek bir iskelesidir. Elli bin liraya yapılır, bes yüz talebeyi ahr kârgir ve genis bir mektep binan vardır. Bugun mektepte dört yüze yakm talebe okumakta ve beş senelik Hk tahsüini bitirenlerden ber sene elli talebe kadar çıkmaktadır. Memleketimiz hudut üzerinde olduğu ve harbi umumide mütemadiyen Rus donanmasmm bombardımanma maruz kalarak maddî bir çok zarariara uğradığı ve halknmz fakâ* düstügü cihetle ilk tahsilini tamamlıyan memleket yavrulan orta ve lise tahsilini görmek için bittabi başka tarafa gönderflmemekte olduklanndan gerek veHleri ve gerek kendüeri çok meyüs ve muztarip bir halde kalmaktadırlar. Orta ve liseye giden mahdut bir kaç zengHi çocuklandır. Memleketimiz haDn okumağa çok haveslidir ve çocuklan da zekidirler. tki sene evvel vflâyet fırka kongresince bu ihtiyaç düsünülmüs ve Hopa'da bir orta mektebin açtlması kararlasarak Ankara fırka heyeti umumiyesi yiiksek makamına arzedilmiatir. Alınan malumata gore btı istîrhamatm terviç buyunJacağı ümidi kavilesmektedir. Memleketnnizin ümidi istikbali olan genç yavrulann üim, fen, san'attan istifade edebihnesi ancak senelerdenberi büyiik bir istiyakla intizar edflmekte olan orta mektebin açıknası 3e kaim olacağı şüphesizdîr. Arif Hikmet Diyarbekir'de Neükahmet carsısında bir cinayet olmus, Mürsel ismmde birgenç amcası Enver Beyi tabanca kurşunile öldürmüstür. Vak'annı sebebi uzun ve kansıktv. Miirsel'in babası 10 sene evvel ölmüş, validesi Fıtnat Hanun da amcası Enver Beyle evlenmiştir. Fıtnat Hanım çiftlîkleri olan zençm bir kadındtr. Fakat güniin birinde Enver Bey mavzerini temizlerken çıkan bir kurşımla öbnüstür. Aradan zaman gemîş, Mürsel büvüvüp amcasmm ya nına gelmistir. Fakat Miirsel'in annesinin nvalı olan çiftliklere vazıyet edeceği endisesi baş gösterdiğinden Enver Bey buna bir çare olmak üzere Mürsel'i kendi yegenile nisanlanmıs, fakat bu çare de tesirini göstermediinnden aralaruıda îKHlâflar baslamıs, nihayet bu cinayet olmuştur. Diyarbekir'de Şihmus istninde bir iı1ı>m da kansmı tabanca ile öldürmüsrür. Şihmus evinde her gece rakı sofrası kurdurmakta, arkadaslarile eflenmekte, kansmı da komsulara gonder mektedir. Karoı bu hale itiraz edince, Şihmus öfkelenmis ve bu cinayeti işlemistir. yeol açılan bir e adde çalısmaktadTr. Belediyenîn burada bir hastane, ve sanatoryom tesis etmeğe de niyeti vardır. Fakat bfitçe»înin mttsaadesizliği yüzânden bu isi »imdilik basaramıyor. Eğer burada bir sanatoryom vücude geti ~ rilecek olursa veremin sivri ve kirli di&Jeri arasında kalan fakir Anadolu halkına en büyük içtimaî yardım yapılmıs olur. Yozgat ile Yerköy istatyonu arasında yolcu nakletmek üzere işliyen bes altı kamyon vardır. Belediye bu ara için adam basına 75 kurus ücret koymustur. Ototnobil sahipleri kıs mevsiminden istifade ederek Yerköy gibi otelsiz bir istasyona çıkan yolcuları sıkboğaz etmek maksadile kanun ve nizamata muhalif sekilde birlesmislerdir. Bu birlesmenin halkın pek zararına olduğu görüldüğünden belediye ve vüâyetçe haklannda takibat yapılmaktadır. EMRE HASAN Samsun'da Bir cinayet 17 yaşında bir kadın feci surettcLÖldürüldü Samsun «Hu ' susî» Sam : •un'da hunhar * easına bir cina : yet ika edihniştir. Arif Çelebi medresesinde mukrâne rütün isçtlermden on yedi yaşmda Nazife umindeki kadrnı, bosta gezer takımmdan To pal Fetfu bıçak Ia altı yerinden' Katü Topet Fethf yaralamak suretüe oldunnus re kaçmıa, bir saat sonra zabıtanın siddetli taktbinden kurtulamıyarak polis memuru Hasan Efendi tarafın " dan Unkapanı'nda derdest edüerek adalet pençesine teslim edilmistir. Cinayetin sebebi Nazife'nin, FethPnin gayrimesru teklifini kabul et metnesıdiT. Ereğli rıhtım istiyor Bu güzel linıanm en büyük ihtiyacı bir türlü tatmin edilenıiyor Konya memleket hastanesi açıldı Konya'da asrî bir sekilde yapılan memleket hastanesinin küsat resmi yapılmıştır. Hastanenm inşaatı üç sene evvel bittiği halde dahilî bazı noksanları ikmal edilememis olması küsat resmmi tehir etmisti. Memleket hastanesinde goz, kulak, entaniye servislerile bakteriyoloji, kimya l&boratuvarı ve eczane vardır. Hastanede şimdilîk 75 yatak mevcuttur. Fakat bu yeni bina, Sç~ yüz hastayı btiaba müsaittir. Has talar için yeni karyola, yatak, pijama yaptınlmı*tır. Karadenlzln mcisl Ereğll ve fırtmalı havalarda limanda beHlyen vapurlar Karadeniz Ereğlisi «Hususî» açılmasmı beklemektedir. Eğer buKaradeniz'in incisi olan Ereğli'de rada bir rıhtım olsa bu üzücü beklemek olmaz, vapurlar îşierini göhâlâ bir rıhtım yoktur. Senelerdenrür ve yollanna devam ederler. beri buraya nhtım yapılacağı soy Memleketimizin yol ihtiyacı da simlenip durduğu halde simdtye kadar diye kadar temin edilmemiatir. Bu bu hususta bir teşebbüs büe vaki güzel limanm inkisafı için buraya olmamı»tır. Havanın bozuk zamanmutlaka bir nhtım yıapmak zarurelannda bazan yirmiden fazla vapur ti vardır. Hmandan çıkamamakta, havanın Dluborlu'dan btr maazara: Hükumet famaftı elbiselik kumaslar da dokunmakta ve günden güne ragbete mazhar oimaktadir. Dokumacıldc bu kasa • bada çok eski bir maziye maliktkv tki asır evvele ak bazı eski evlerd* çnha tezgâhlarına tesadüf ediliyor. Buranın kurunu ulâda yetiştirdîği koyun ve keçflerle meşhur olduğu bulunan kitabelerden anlasılmak tadır. O zamanlarda Uluborlu'ya Firiçya denirdi. Halen tsmet Pasa mektebinin sark duvarında bulunan ve milâttan 150 sene sonraya ait olan bir kitabede: (Meahur Pamfilyov, Pamfilya'nın Silyon kasabasından geldi. Antiyohya'lı zengin bir kız olan Debora ile evlendL Çocuklannı çok severdi. Çok koyunlu Firiçya'da <>l<fii) denilmek^dir. Mançester Darülfünunun profesorîermden Mösyo Kalder eskiden de bu memleketin mandvacı ve dokumacı oldugunu ifade efanistir. Bu gün de münevvefler arasındaki a mumi kanaate gore bu memleketin ziraat ve tioaretten ziyade bir san'at Mançester Darülfunununon profer smdandrr. Fuat Diyarbekir'de iki feci cinayet Bir eşkıya çetesi yakalandı Kızına iskence yapan baba Bir adam da karısım öldürdü Adana'da ziraî tahmin bürosu Adana'da bir ziraî tahmin bürosu açüacaktar. Büroda, Ticaret Odası, Borsa, Ziraat Odası ve çiftçiler birli • ğjnden birer zat bulunacak ve her sene Adana'mn ziraî vaziyeti bu büro vasıtasile tetkik ve tesbit olunacakhr. Erzurum barosu feshedıldi Erzurum'da icrayı vekâlet eden avukatlann adedi yediden asagı indiği için, baro kanunu mucibince, evvelce teşekkül eden baro fes hedilmiş ve müddeiumumilik evrak ve mühürleri teslim almıştır. 22 yaslannda Ayse ismmde bir kız Adana müddeiumumiligTne mü racaatle, babasının kendisine müt hiş iskenceler yaptıgından svkâyet etrrtiştir. Ayşe'nin iddiasına gore Yumurtalık nahiyesinin Tahiriye koyünde oturan babası Mehmet, ken disinin elinî kolunu baŞlamıs kırgm bir şişi vücüdünün muhtelif yerle rine batırmış, bir baltanm tersile ka f asına vura vura kendisini baygın bir halde yerlere sermiştir. Ayse bîraz sonra kendine gelince evden kactı ğını sözlerine ilâve etmiştir. Ayşe'yi Adana hükumet tababeti muavene etmiş, bir rapor vermistir. Müddei umumilik Mehmet hakkında takibat icraiına başlamıstır. SavnrMa yakalanan eşkıya eete si ve çeteyi yakalıyanlar Savur «Hususî» Bir gençlik de hayırlı muvaffakiyetler femen idman yurdu vücude getirmek üzeni olunmuşrur. re vaki olan teşebbüs kuvveden fîle Kazanuzın Sürekçi nahiyesmde çıkmıs ve resmi küsadı yapılmıştır. ve «Celin» köyünden şaki Ali MaMemleketin âtıl bulunan gençlerini to'nun çetesi üç senedenberi nahi • ataletten kurtarmak hususunda yei mezkure halkını her suretle rahimmetleri sebkat eden kaza kay hatsız ve şurada bnrarfa şakavef makam vekili Baki ve malmüdürü yapmakta idi. Bunlar siddetle takip ; Rüstem ve askerlik muamelât me ve müsellehan derdest edilro «ler muru Hasip Beylere memleket nadir. Memleket namına olan şu büyfik* mına tesekkür edilmiş ve gençlere hizmet şükranla karsılannuolo^