17 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi ıncı cüzü çıktı Dunyadaki tesirlerî İtibarile Çinmes'elesi Ankara 15 şubat (Başmuharri • rimizden) Japonya'nın rhdas etriği Mançuri mes'elesile Çin'de içht içia kayniyan ve zâhiri telâşlı, mütesettit ve muhtelif şekillerde yfi rüyen hareketler bugün nasıJ halloIunnrlarsa veya belki daha ziyadehalloluntnadıkları nisbette yarın için ve yarmdan sonrasi için dünyaya yeniden yeniye ve büyük hâdise ler hazırlıyan tohumlar kabilin dendir. Çin, dünya için ötedenberi bir mes'eledir, fakat bilhassa otuz ba kadar sen« evvelki Bokser isyanındanberi dünya içm ortada eheramiyeti gittikçe artan bir Çin mes'ele*i vardır. Rus Japon muharebesinin müntehi olduğu akıbetten sonra Çm'de bir sıra değişiklikler oldu, ve nihayet Çm'in Mançuri mes'elesînden dolayı büyük bir imtihan dewesi geçirmekte olduğunu görü yoruz. Bu münasebetle yalnız Çin'in değfl, Çin mes'elesinin pek had yeni bir devreye girmekte olduğuna ve beynelmilel sulbun bu hâdise yü zünden büyük hâdîselere maruz kalması ihtnnallerinin pek ziyade artnnf bulunduğuna bilhassa işaret etmek muvafık olur. Japonya, hususî menfaatleri fleasile Mançuri hâdisesini ileri götürürken Çin'i içinde yatmakta olduJu gaflet uykusundan uyandırmak için bu memleketin başını ve hatta bütün govdesini tokmaklıyor de aektir. Çin'de uyanacak olan halk müctar itîbarile 400 milyon kişiyi totnsü eden muazzam bir kütledir, v« Japonya iater tstemez her şey den evvel milliyetçi bir Çin yaratmakla belki en ziyade bu millet ve memleketin menfaatine hizmet ebnekte olduğunun bugün için bel ki farkmda değildir. Fakat bu va siyete srmdiden bir erari vaki na zarile bakmakta bata olamaz. Dün y» yüzüne 400 milyon kişilik yeni %Ar Utt*l<^Wı f i U a s » •**> l»u k a d a r 26 Dokuzuncu sene: No. 3155 Oân tSTANBUL * CAĞALOĞLU Telgraf ve mektop adresl: Cnmhurtyet tatanbnl Poeta tutuso: lstanbul, No 24« Telefen: Bagmaharrir: 22360. Tahrlr mfidflrfi: 23236, İdare mudurâ: 22365, Matbaa: 20472 sahifelerimls berkese aeıkte^. Cnmhnriyene «eyettlrlleecfc Oânlar ^in d»fnıdaa doğroya idarebanemize dahi mâracaat olunabilir. umhuriye Cuma 17 Şubat 933 Hayat Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren e« faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. Celâl B. bu akşam trenle Bir kızm şerefile böyle oynanamaz! Ankaray a hareket ediyor Halis, geçen sene Yukan kabet kıskançlığinm mu Avrupa'da dolafirken her bah tabiyesine atfedecek çehirde Bcametgâhma çanInle ofsak ntenfaatlerini h Türk bayrağinm çekildfTürk kızınm haysiyetmi ğini ve cyafasm Türkiye!» zedelemekte, ve Türk ki diye bağınldığını okuduk* zınm elbisesi altında an ça her Türk'ün kalbc o yanların bulunuşundan milmuzlarından yukan yüklet namına mütee«sir ol »elmiftL Türk matbuah bir mak icap eder. ağızdan bunu böyle kayd«tti. Keriman Halic İstanbul'a döndügü gün; temizliği «Nazire Hanımla karşı kadar derecesiz bir hürrikarşrya oturuyoruz. Omuzyetle cihan efkân umumilarına yesil bh* atkı atan yesine doğan Türk kadmKraliçe gene her zaraanki Iığının yüksek bir tnnsali gibi çok sevimli, çok nazflc... ve bir millî kahramandı. Kalbi de yüzü kadar güzel ve saf olan Nazire HaTürk matbuatı bir ağız nimdan bayatmı anlatmadan bunu böyle kaydetti. sını rica ediyordura. NihaUIu ReUicumhur'un yet arzumuzu kırmadi ve «Cumhuriyet» vasıtasile musirrane ricalarıma peki onu ve onun arkasinda büdiyerek anlatmaga baş tün Türk kadınlığmı tebcil ladı: eden beyanatı ve telgrafına cevabı Türkîye gazete«328 senemnde tstan ~ lerinde bir millî tezahürü bul'da BaglaH>av'n<faki tesbit ediyordu. köçkümüzde doğdum. Bu Türk matbuatı bir ağızrada geçen çocukluğumun dan bunu böyle kaydetti. iHc zamanlarını hiç hatır Fakat... Bu sene Tür Iıyamıyorum. Yalnız pek kîye Kraliçesinin şahsınküçük iken Bağlarbafi'n da Türk kadınlığına en yadan Kuşdili'ndeki diğer kısıksız sıf atları Iâyık goköfkümüze tasınmışız, Kuşrecek kadar millî bashreti dili'nden sonra bir müd fasılasmıslar çıktı. det te Yeldeğirmen'indeki SA3 Türkiye Guzettik Kralîçennin Foto Etem Bey Bu sene Türk krzina evimizde oturmuşuz. Anatarafından alınmtş yeni bir resmi «sen Türklügü temsil ededoIuhUarı'ndaki yalımız mak lâzungelir. Hele masum Türk mezsin» diyecek kadar ağır ha * da oturduğumuz tırada beş yakızlannı zevk için her bağlaııtı kAKeilert marifet, hatta fazilet fnkia imitim. tlk defa beni dan çosülerek asağı derekelere düşsayan cesaretler gördük. Bu se Anadbluhisarı'nda bir ilk mekmüf addeden Türk vatandaşlarının ne «Türkiye Güzellik Kraliçesb tebe vermisler. Bu mektepte kalemlerinden, hele bir Türk kızımüsabakasına giren temiz ve yükbeş sene kadar okumusum. Fa sek Türk kızlarım «bar numaralakat tahsil hayatımı bazı fasıla nın ve Türk kızlarinın vücudünde rma çıkmış» addedecek kadar bü lara uğradı. Babam vazife ve iş icaa>rıza, mazistnde leke, aile mahremiyetinde süphenin bayağı gölgetün millete ve bütün kızlarımıza bı buradan Akhisar'a, Bartın'a A sini aramağa çalışanlardan ve mevfamii bir tezyif cüretHe karşılas dapazarı'na, Izmit'e gitti. Tabiî, hum vicdanlarından çok muhterem... tık. bizi de beraber götürdü. Bu yerlerGeçen seneki milliyet havası ile Bar artistligi sahne üstünde hadeki mekteplere de birer müddet bu seneki gayız ve tecavüz borası yat ve san'at hesabma muhterem ol(Mabadi 5incı saifede) Matbuatm acıklı manzarası iktısat Vekilimizin avdeti Kraliçe, Feriha H.ın sözlerine: «Terbiyem dedikodu yapmaVekilBf. bilhassa İzmir'de ticarî ve sığa müsait değildir, hiç bir söyliyecegjm yok!» demiştir naî tedbirlere esas olacak tetkikat vaptı Dünya Güzeli Keriman arasnda sıntan farkı re •t*«" Kraliçenln hayatı Ikusat VekUlmlz Mahmot Oelâl Beyin îz ndr Tlcsret OdaaınBS" "aluumç bfr İkbsat VeUE Celâl Beyin, dün Ankara'ya advet edeceği yazılnuştı. Vekfl Bey, dün de sehrimizdeld müessesata teftişe devam etmiş ve hareketîni bugüne tehir etmistir. Celâl Bey dün tf Bankasma da uğnyarak bir müddet mesgul olmuştur. Vekfl Bey ba akşam tnaOe Ankara'ya donecektir. Celâl Beyin izmir'deki fetkikleri tzmîr «Hosnsî) Reisicumhtır Hz. nin garbî Anadolu'da tetkik seyahatleri (Juabaâi 5 inci gtdfede) M. Roosevelt'e suikast Atılan kurşunlar mustakbel Reisicunv hurun yanında bulunanları yaraladı insanm faal bîr hayata gecmesî başlı başrna Kr raes'ele tesfcil etmeğe l&yrktir. Bu ihtîmal beTki bugunden yarı na bir hakikat olmaz. Fakat mil Ietferîn hayatmda üç beş, hatta on on bes senemn ne ehemmiyeti var drr? Yakin bir ati için Uzak Şark'ta dünva islerine kansacak muazzam bir kütlenin vücut buimasi esbabını Japonya kendi elile ihzar eylemiş ve eylemekte bulunuyor demektir. Mühim olan nokta budur, ve diye büiriz ki ok yayradan çikmıs ve bu Sktimal gayrikabili ictinap bir surette hakîkat olmak yolunu tutmustur. Şimdi ihdas etmekte olduğu mü^külâttan dofayı yannki mîlliyetçî Çi n*rn bugünkü Japonya'ya pek ziyade müteşefckir kalacağmı şîmdiden tabmm ve hatta tetnin etmek mümkSndür. Bu kadar büyük miktarda ke»îf bir nüfusu rhtiva etmek itibarile Çin'in beynelmilel mevkii yann pek ziyade mühina olacaği gibi bugünden de üunal olunamıyacak bir keraiyet arzettiğini soylemek lânm dır. Müterakki dünya memleketleri için pek âlâ bir mahreç olan Çin'i simdi dünya memleketlerinin hiç biri tbmal edemez. Belki bugün ve yarm için hnhal edebilir, fakat asla mmal edeımez. Bu nokta dahi fevkalâde büyük bir ehemmiyeti haizdir. Denebilir ki Mançuri'de dünya asayisme bir kundak konulmuştur. Bir taraftan Cenevre'de tesKhatra guya azaltilmasına çalışılırken diğer taraftan Mançuri'de müstakbel harplerin sebeplerinin hazırIanmasına karşı bir nevi lâkaydî ile mukabele etmek hakikaten şaşıla cak islerdendir. Bir hakkm düpe düz çiğnendiği bir âlemde silâhları azaltmaktan ve sulhu tesis ye ida me eylemekten bahsetmek* yalnız abes değîl, hayKden hayliye gülünç bir şeydir. Dünya büîyor ki Japonya'nm Mançuri jstÜâsı haksız bir harekettir. Bütün devletler samim ruhlanndan kanidirler ki Japonya'nm Mançuri nzerindeki kombinezonu kendisinde pek çok menfaatleri ihlâl etmek istidadını taşiyan bir teca * vüzdür. Bu harekete karşı zâhirde nasıl çehre gosterirlerse göstersinler bir çok devletlerin için için diş b3ed3dermi billmek keramete muhtaç işlerden değildir. Bütün devletlerin kendilerine göre meşgaleleri ve gaîleleri var, ve nıhayet herke sin içinden çıkmağa çalıştığı dünya buhranı var. Bugün icin buhranı YUNUS NADt iMdbadi 2 inci sahifede) Suikastçi yakalandı, llkişîdetevkîfedîldî Miami 16 ( A . A . ) M. Roosevelt'e bir suikast yapılmıştır. Suikast, müşa rünileyhin şerefine verilen bir ziyafet esnasında olmuştur. 5 kurşun amkmstır. Şikago belediye reisi ile bir kadınm yaralanmış olduğu bildirilmektedir. Mütecaviz tevkif edilmiştir. M. Roosevek'e bir şey olmamıştır. Müşarünileyh sağ ve salimdir. Miami (Florida) 16 ( A . A . ) Şikago belediye reisi M. Cermak, M. Roosevelt'te karşı yapılan suikastte ağır surette yaralanmıştır. Mumaileyhe bugün yapıhnası icap eden ameliyatuı tehirine karar verümtşrir. Hemen Nevyork'a avdeti mukarrer bulunan M. Roosevelt, bu taarruzdan sonra seyahatini tehir etmiş olup hastanede M. Cermak'a refakat etmistir. Vak'ada hazır bulunanlar mutaarraı yakalamışlardır. M. Roosevelt'e refakat etmekte olan sivil zabıta memuru, bir kurşunla baMîster Roosevelt şından yaralanmışbr. koluna sallamışbr. M. Roosevelt, kurşun seslerini ve Suikasti müteakıp, gizK poüs tefküata gürültüyü işitir işitmez, dönmüş ve ya{.Mabadi 4 üncu sahifede) ralanmamış olduğunu göstermek» içm nuttiniiBiıuo ^ j m n ı t u ı ı u KVV^»• »• » » %« *^*»* » , MiuiMMiuıııttııiniMnnnnıiMuiMiuMinnuııiniMiuiiiuınınHiuniHHHinıııııııınıuıiHiıııııııiüiıiıııniMinniHUiııttuiMHHiıiHM ^ ^ • ^ ^ Meclis Reisi şehrimizde Kâzım Pş. Hz. muhtelif mes'eleler hakkında beyanatta bulundular Reis Pş. Hz.nin Son seyahat intibalari } Reisicumhur Hz. Dün gece Halkevi balosunu sereflendirdiler Reisicumhur Hz. dün Dolmabahçe saraymdaki dairelermde mesgul olmuslar ve akşam Halkevi İçtimaî yardon şubesi tarafmdan Perapalas'ta verilen baloyu huzurlarile şereflen dirmislerdir. Büyük Millet Meclki Reisi Kâzım Paşa Hazretleri, dün sabah Ankara'dan sehrimize gelmişlerdir. Kâzan Paşa Hx. Haydarpaşa'da Reisicumhur Hz. naımna seryaverleri ile şehrimizde bulunan meb'uslar, Vali ve Belediye reisi MuhHtin Bey, Halk fırkası tstanbul vüayeti idare heyeti reisi Cevdet Kerkn Bey, fırka, vüâyet ve belediye erkânı tarafmdan istâcbal edilmişlerdır. Kâzım Paşa Hz., Haydarpaşa'dan motörle Dolmabahçe saraymdaki da» irelerine geçnuşler ve oradan otomobnle Tokatlîyan otelini teşrif etmişlerdhr. Meclis reisaniz, oteMe bir müddet istirahat ettikten sonra, Dolmabahçe sarayma gitmişler, Reisicumhur Hz. tarafmdan kabul olunmuşlar, ögle yemeğini Gazi Hz.le birlikte yemişlerdir. Kâzm Paşa Hz., saat dört buçuğa kadar Reisicumhur Hz.nin nezdmde kalmıslar, sonra şehir dahilinde bir tenezzüh icra buyurmuslardır. Meclis reisimiz bir muharririmize, muhtelif mes'eleler hakkmda şu beyanatta bulunmuşlardır: tstanbul 16 (A.A.) Bursa hadisesi münasebetile, Sflvan, Elaziz, tzmit, Palu, Ovacık, Mazkirt, Hozat, Soma, Trabzon, Çülemürk, Sandıklı, Ceyhan, Çemiskezek, Boldan, Ma den, Antep, Osmaniye, Akhisar, Biga, Sinop, Karacabey, Harput, Urfa, Yozgat, Gümüşhane, Baskil, Şile, Alâiye, Develi, Maçka, Pütürge, MaIatya, Akçeabat, Karaköse, Hekim han, Kemaliye, Keban, Arapkir, Kan dıra, MihaJiççik, Çanakkale, Mardin, Orgüp, Beyazıt, Tokat, Mutku, Tuzhıca, Diyarbekir, İncesu, Kastamonu, Ehnalı, tğdir, kaza ve vilâyetlerinden ( Mabadi 5 ınct sahıfede ) Reisicumhur Hz. ne gelen telgraflar Bir Rus edibi Dun şehrîmize gelen Meclis Reisı Kâzım Paşa Hazretleri Nikulin yoldaş yann sehrimize geliyor İstanbol Sovyet Jeneral koraolosluğu Moskova Sovyet edipleri birliği reisi Gronski yoldaştan bir telgraf ahnıstır. Telgrafta Sovyet edibi Leon Nikuli'nin Şubat 13 te Moskova'dan Türktye'ye hareket ettiği büdirîbnektedir. Nikulin yoldaş «Çiçerm» vapru ile 18 şubatta İstanbul'a muvasalat edeeektir. Sonra Ankara'ya hareket edecektir. YoUaf NikuUn'm Türkiye'ye seyahati (Yeni Kemal Türkiye'si) nanm> da yazacak olduğu kitabma materyeller tophyacaktar. Son seyahatin intibalari Son seyahatiniz etrafında izahat likfeder misiniz? Meclisin tatilinden istifade ederek memleket dahilinde yapmış olduğum son seyahate ait inb'balarım çok menv nuniyetbahstır. Gittiğim yerlerde resmî ve hususî bütün müesseseleri gezdim. Bilhassa her smıf halk ile temaslarda bulundum. Bu temaslarım bilhassa onlarm bugünkü vazivetlerinî, arzu ve ihtiyaçlannı öğrenmeğe matuf bulunuyordu. • .Bu temaslanmın neticesi de çok iyi dir. Halkm filrir ve hissiyah çok şayam memnuaiyet bir mertebededir. Herkest işlerile güçlerile mesgul buldum. Memleketin her tarafında umran,, terakki ve tekâmüle doğru çok velut bir mesai nazara çarpmaktadır. Müşahedelerim, bu sene memlekette çok feyiz ve bereke? olacağı merkezindedir. Bu vaziyet halka da huzur ve memnuniyet vermistir. Büyük Millet Meclismin bu devresindeki faaliyeti hakkında malumat lütfeder misintz? iMabadt 3 uncü sahıfede) Millet Mectisinin açılman \Çok doğru bir ıntıhap netıcesindegüzellik tacım giyen 1933 lurtıye Kraliçesi. 2 Hakem heyetine riyaset eden Vali Jrtuhittin Bf. 3 Münakaşa esnasında asabî şimşekler çıkaran bir çift hakem gözü. 4 Müsabakanın faal şefi: Abidin Daver B. hakem heyetine bazı izaKât verirken... 5 Guzellik müsabakalannın emektar teşrif atçıst Peyami Saf a B. Nazire Hanımı hakem heyetine takdim ederken... 6 İzmir'in mahsulü bir güzel ve bir güzellik meftunu...