11 Şubat 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

11 1*33 "Camhtrrtyet '• Rami B. Karagöz'e Mezar yaptırıyor! ^•^•:V^Î TAYYARECtUK : : ^ : : : :•:•.:. .':Y: : .•• ;: "• • •:. •: : : :' . • • : İlk hava şehitlerimiz Fethi, Nuri ve Sadık Beyler îstanbulKahire yolunda nasıl düşüp ölmüşlerdi? 1910 senesinde Avrupa devletletkincikânununda Toros'lan asmıs ve rinin erkânı harbiyeleri nazarlarını Tarsus'a imnisti. Motoruna arız o * Fransa'ya çevirmisler, orada dev lan sakathğı Bozüyük'te tamir eden hatvelerile Ueriliyen tayyareciliğin Nuri Bey arkadaşına hiç olmazsa askerî noktai nazardan alacağı e Şam'da yetismek içm acele ediyorhemmiyeti gözetliyorlardı. du. O senenin eylulünde Pikardi'de Fedakâr uçucular, henüz tekemyapılan manevralarda tayyarelerin mül etmemis tayyarelerinin bin türmühim birer keşif vasıtası olarak lü cilvesine karsı geleeek, hedefle rstimal edilebilecekleri anlaşılmca, rme biran evvel ulaşmağa çahfi " bu devletler hemen ordularının muh yorlardı. telif sınıflarından kıymetli zabrtler 14 subat günü Berut'tan Şam'a seçerek bu yeni mesleği öğrenmek havalanan Fethi Bey ile Humus'tan üzere Fransa'ya gönderdiler. Şam'a havalanan Nuri Beyi, Şam'lı31 mart vak'asının alevlerini baslar istikbal etmek için çok hazırlantırdıktan sonra ordunun asrm mti mıslardı. yacma göre tensikına girişen sehit O gün iniş meydanım dolduran mağfur Mahmut Şevket Paşa, garphalk Şam ufuklarmd'a Türk kartalte başlıyan bu yeni cereyana bizde Ianni sabırsızhkla arıyordu. Uzünde bir çığır açmak üzere bir kaç zarülü bir intizardan sonra, kartallar* bitimizin Fransa'ya göncTerilmesini dan birisi görünmüştü. Bu, Humustensip etmişti. tan gelen Nuri Beydi. Nuri Bey Memleketin havacılığına seçilen Şam'lıların ayyuka çtkan avazele bu îHc uzuvlar süvari yüzbasılarm ri arasında yere indi. dan Fesa Beyle istihkâm mülâzim Fethi ile Sadık Beyin bindiği Mulerinden Yusuf Kenan Beydi. Bu aveneti Milliyeye gelince; Berut'tan genç zabitler 1911 temmuzunda kalkah saatler geçtiği halde elân Fransa'ya hareket ettiler. 1912 haziranmda ikinci bir kafile; Şam ufuklarında görünmüyordu. Şam'lılar Muaveneti Milliyeyi b e y istmkâm: Cemal, Salim; piyade: hude bekliyorlardı. O ve rakîpleri Refik, Feyzi; topçu: Salrm, Nuri, çoktan bir yığın ankaz olmuslardı. Mithat; süvari: Şükrü Beyler: FranFethi ve Sadık Taberiye kazası dasa'ya; hilinde 300 metreden sukut eden Bir ay sonra, üçfincü bir kafile; ilk sehitlerimizdi. 14 şubat, Fethi topçu: Saffet; piyade: Abdull&h, ve Sadık'm kanatlarmda kanıyan, Fazü, Sabri, Mehmet Ali; bahriye: Türk havacılığmm ilk matemidi. Bu Fethi; Tophane: Aziz Beyler: tngilkaza üzerine Nuri Beye, Kudüs'e tere'ye gönderiliyordu. dahilden yapılacak seyahat yerine Şehadetnamelerini aldıkça birer Benut'a ve Berut'tan sahili takiben îkiser memlekete avdet eden uçucuYafa'ya ve oradan Kudüs'e gitmesi larımız için Yesilköy'de bir tayyare emrolunmuttu. mektebi kü;at edilmişti. Bu mek tepte günd'eI3c uçuşlarla meleke ve Nuri Bey, 26 subatta Yafa'dan hamaharetlermi arttıran havacıları valamnış ve deniz üzerinde 200 metmız, kısa bir zamanda semalanmızre yüksekten uçarken tayyaresi başda emniyetle kanat açabilecek bir asağı gererek düsüvermişti. Yüzme hale geliyorlardı. bilen rasıt Ismail Hakkı Bey kurtulEdiıme'den kalkan Nuri Bey üç muş, Nuri Bey almış olduğu yaralasaat sonra Yesilköy meydanına inirın tesirile hastanede ölmüstü. yordu. 26 şubat Türk havacılığımn ikinYanında rasıdı ile havalanan Feci bir matem günü oluyordu. sa Bey Silivri hizalarındaki Bulgar Fethi, Nuri ve Sadık ile başlıyan kıt'aları üzerinde kesifler yapıyorhava şehitleri b&fe&tuırlarda sayıladu. miyacakfcfrdarçoktur. Türk havacıtstanbul'dan hareket eden Fethi lığmm matem haplı kitabındaki i Bey Çekmece Siüvri Çorlu Ltile shnlerm hatırantızda canlandırdıği burgaz Babaeski üzerinden Edirşahsiyetler de hep ayni dikbaşlı, sert ne'ye gidîyor ve ayni yoldan avdet bakışlı, esmer yüzlü, geniş omuzlu ediyordu. vatan evlâtlannı görürüz. Artdt Türk havacıları henüz ka27 kânunusani, Fethi, Nuri v« nat çırpan birer yavru değil fakat Sadık ile başlıyan ve senelerin her tecrübeli uçuslarile yükseklerde sagününde bize acı duyunnuş olan bu atlerce tutunabilen birer ana kartal ulu şehitlerin günüdür. olmuslardı. Türk havacılığı, şehit yavrulan ' Balkan harbinm arif esinde doğan nın bugün matemini tutar. ve ferdasraa kadar geçen zaman Ak saçh, dalgın bakışlı şehit anazarfmda yetisen havacıhğımız, gençlarının gözleri bugün yaşanr. liğe hâs bir kudret ve zindelik içinBugün, Türkeli'nin havalarını bekde kendine büyük emeller arıyordu. liyen kartallann kara topraklarda Balkan harbini müteakıp, Fransa yatanlarının günüdür. bir Paris tstanbul, Îstanbul Kahire NECtP DÜRRÜ seferi tertip etmişti. 5500 kilometreye baliğ olan bu hava yolımu HARİCÎ HABERLER: Fransaz pilotlanndan Daucourt açacaktı. Halka hizmet böyle olur bulunanlar muhitlerîni ihya ediyorlar Ne âlâ memleket ği için kilit kullanılmıyor! Akdağ Madeni «Hususî» Akdağ raadeni kasabası Türkiye'nin en sirin kasabalarmdan birisidir. Burası adeta bir yeşillik divandır. Fazla miktarda meyva vetisarilmektedir. Nefsi kasabanm 4 5 0 hanesi ve 2 1 4 4 nüfusu vardır. Kaza nü'usu da 41000 erkek ve kadmdır. 180 köyü halen merkez, Karamara, Hasbek namlarında üç nahiye ile idare edilmekte ise de zamimeten bir flri nahiyenin daha teskili için bir tasavvur ve hatta tesebbüs mevcuttur. Merkezle nahiyeler arası telefonla merbut olduğu gibi ekseri köylerin de telefonla merkeze raptı derdesttir. Hasbek nahiyesinde mevcut (frengi) müstesna olmak üzere kaza dahilinde aari ve müstevli hiç bir hastalık mevcut değüdir. Bu müthis hastalıkla şiddetle mücadele ediliyor. Hükumet hekimi iken kazadan mufarakat eden doktor Abbas Beyin yerine her halde bir doktora ihtiyaç vardır. Bu memlekette kavga, gürültü, tabanca, bıçak gibi samatah kelimeîer meçhuldür. Ve hızh ağız sa • kalan bile yüzlerce kisiyi başa topla mağa kâfidir. Hırsızlıga ve hırsızlara karsı takayyude lüzum olmadığmdan kapı kflitlemek gibi zahmet te ihtiyar olunmaz. Bundan dolayı müdiranı u • mura ne kadar tesekkür etsek azdnr. Zabıta, yazm tarla sulanması yüzünden ve basat zamanı çift hayvanatımn tecavuzunden bir iki vukuat kayde derler. Cumhuriyet muddeiuroumni ğini en ziyade kız ve kadın kaçırma vak'alan ve mahkemeyi de arazi davalan tfgal eder. t Temel atma merasimi bu pazara olacak tstanbul avukatlarmdan Rami Beyin Bursa'da Karagöz'e bir mezar yaptır mak içm uğrastığı ve hatta bu yüzden bazı kimselerin itiraz ve tenkitlerüe karsılastığı yazılmıstı. Rami Bev nek çok sevd??rni iddia ettiği Karagöz'ün ruhuna küçük bir cemîle olmak üzere yaptffmağı niyet ettiği mezardan el'an vazgeçmemiştir. Fakat Bursa'da bir doktorun: «Hakikatte Karagöz nannnda bir adam yasamamıstır, sırf hurafeden ibaret olan böyle bir adam namına mezar yapılamaz. Yapılırsa ben jrkanm» deme« Rami Beyi çok düsimdürmuştür. Rami Bey buna da çare bulmustur. Mezarı kalın mermerden ve lâhit şekltnde yaptrracaktir. Bu Mkrinde çok ısrar e> den Rami Bey mezann temellerini atmak üzere dün Bursa'ya gitmiştir. Rami Bey bir muharririmize demistir ki: « Karagöz'ün mezannı yaptırmakta ısrar ediyorum. Fakat kimse ydka masm diye lâhk seklinde yaptıracajım. fcap eden mermerleri yaptırdım. Mavnalara yükledim ve Bursa'ya gönder • dim. Pazar gumi lâhdin ilk temel atma merasimi yaoılacaktır. Hıdırllez günü de resmi kusadmı yaptıracağnn. O gun Karagöz'ü sevenler ve Karagöz oyna • tanlar hazır bulunacaklardır. Benim bu hareketimi, Karagöz'ün o maruf sah sivet'nin hürmetkân olan bir çok zevat takdir etmektedirler. Bu meyanda !• • tanbul avukatlarmdan Ali Şevket Bey, Sım Bey ve Bursaiı Hilmi Rnea Bey vardır. Yainız Bursa'da doktor Osman Şevki Bey Karagöz'ün yasamadığını iddia ediyor. Halbuki Mesrub'yetin ilk sene • lerinde Karagöz sahibi Ali Fuat Bey, Bursa'ya Karagöz'ün kabrini ziyaret için bîr seysJıat tertip etmişti. Gerek Istanbul'dan gerek Bursa'dan bir çok zevat hazır bulunmustu. Orada Kara göz'ün yasadığmı iddia eden bir çok hhabeler sövlenmisti. Osman Şevki Bey de orada idi. O zaman niye bîr şey söylemedi de simdi benim yapttracağm mezara itiraz ediyor? Ve o zaman yapfanlan adi mezan niçm şimdjye kadar yıktnadı da timdi benim yautıracağıra mezan jnkacağı tutuyor? Eğer yıkarsa mahkemeye müracaat edeceğmt. Karagöz'ün yaşadığı Evliya Çelebi seyahatnamestnin birinci cüdinde muharrerdir. Yasamadı diyenler bu ka darcık birkaydi tarihî gösterebüirler mi?» Çorum Memleket hastanesinin başında Hırsızhğm ismi bilinmedi Çorum memleket hastanesl ve sertabip operatSr Nurl Bey Çormn cHımnî» Çorum'da sıhhî ve içtlmaî faaliyetlerin canh bir nümunesi olan ve asrî tesisah haiz bulunan 100 yataklı bir hastane, 9 8 odak ve gene her şeyi tamamen ve mükemmel bir doğum ve çocuk bakun evi vardır. Hastanede dahiliye, göz, haridye pavyonian ve rontgen dairesi mevcuttar. Sertabip ve rontgen miitehassuı Necmettin Bey hastanenin üstüne bir baba gîbi titrer. Diğer doktorlar hastalanm çocuklarmdan ayırt etmezler. Haridye pavyomma idare eden operator Nurettin Bey bu bavalide movaffakiyetli ame&yaüarile şöhret ahms ve mesleğinde hakikaten üerlemis ba doktordur. Komşa vüâyetlerra amefiyata Ihti • yacı olan bir çok hastalan Çorum'a gelerek ba meslek ve fen adammdan ittifade etmektedirler. Çocuk doğum ve bakrnı evi de vflayetimizin eo esash bir ittiyacnun karşılıği ve cevabıdır. Köy kadmlan, doğum ve lohosahk zamanlarmı burada, fennî ve bbbî bir nrarakabe ahmda geçirirler. Doğum ve çocnk bakrm evnrn müsbet tesirleri gorülmektedir. Her türlü sıhhî ve feraıî alâkadan m h n m olarak koylermde doğurmağa mecbur kalan zavallı koy13 hemsirelerimiz, sehrin muavenete muhtaç afleleri bu müesseseden hatta resmî merasimde de en kolaylıkla kavusarak istifade etmektedirler. Bu hal vfliyette çocuk vefiyatmı • elde buhv nan istaHstiklere nazaran % 9 8 ni» • betinde azaltmıstv. Etnre Htuan Ereğli'de çok hayırlı bir cemiyet Sarhoş'uktan ölöm txmir Nafıa dairesinde silindir memuru Cemal Efendi ortadan kaybol • muf, yapılan taharriyat neticesinde Cemal Efendintn cesedi Urla tzmir yohmda kumlar içmde bulunmuçtu. Cemal Efendi nitanlıydı ve evlenmek uzere idi. Yapılan tahkikat Cemal Efen • dmin fazla sarbosluk neticesinde öldiiğunu meydana çJcarmıştır. izmir'de yol faaliyeti îzmir Torbah Tıre ve Tire Avdın yollan m«aatma yakmda baslanacak • tar. Bu yol fzmir'i Aydın'a bağbyacakfar. Her 3d yol icin 110 bin lira kadar para sarfolunacakbr. Toros'larda sanatoryom Ereğll yetlm ve faklr çocuklan hlm aye cemîyettnln giydlrdlgl eocukl&r Ereğli «Hususî» tki sene evvel bazamızda tesekkül eden fakir ve yetim çocuklan himaye cemiyeti memleketimizde mevcut olan elliyi mütecaviz kimsesiz çocuklarm iaşe, tahsfl ve el • biselerini temin suretile istikbal • lerini temin etmis bulunmaktadır. Masarifi halkımızm muavenet ve hîma > yetme istinat eden bu çok feyizli yardnrnn faydah eserlerini gormekten halkmuz çok memnun bulunmaktadır. Cemiyetm çok değerli ve krymetli reisi bulunan Ereğli istasyonu hareket müfet tifi Ahmet Lutfî Beyin aenelerdenberi yetim çocuklanmızm refah ve tahsüi yohmda yorulmaz bir gayretle gösterdiği yüksek alâka umutnun memnuni • yet ve şükranmı celbetmiftir. Mersm, Adana, fçel ve CebeUbereket vilâyetlerinm müaterek yardımla • rüe Toros'larda asrî bir sanatoryom insan düsunufanekte ve bu hususta tetkBcat yapdmaktadır. Yunan intihabatı Ne netice verecek? Şehrimize gelen âyan azasının fikirleri Yunan âyan meclisi azasın * Bergama'da RizeHi Muhktin ile ömer dan M. Stamulis, meb'us M. Spa kminde 3d kaçakçı yakalanmıstv. KaSeferm tstanbul'a kacTar olan ilk nudis ve cenera] çakçuar Karatepe'ye bir motörle 3 4 ktsmı iyi geçtL Fakat buradan sonBrüksel 10 (A.A.) Çok bü Mazarakis »eh * çuval sigara kâğıdı çJtardıklannı kiraf ra iş değişti. Daucourt, Toros dağyük dolandırıcılıklar yapmış olan rimîze gelmis ' etmiflerdir. larını asarken tayyaresine arız olan Floren Nandessan, Anvers'te tevkîf lerdir. M. Stasakatlık dolayısile bir dere içme inedilmiştir. Floren, Felemenk'te, Fran< mulis SUivride meğe mecbur oldu. Bu mecburi inissa'da, tngiltere'de, Almanya'da va doğmustur. Memte kendisile rasıdı kurtulmuş fakat Romanya'da bir çok kimselevle müMersin Belediyesi bir sene zarfında leketimizde u tayyare parçalanmıstı. nasebat tesis etmişti. 4700 köpek Hlâf ettirmfştir. zun seneler bu « Daucourt memleketine avdet etti lunmuştur. Tü»kGerek hükumetlerle, gerek hususi ve tstanbul Kahire yolculuğu da çeyi mukemmel efratla muameleler yapardı. Ro 10 (A.A.) Hilâliahmer bir surette ko Inan âyanmdan M. '• tamamlanamadı kaldı. manya'da yüksek mevki sahibi kimCemiyetinin senelik büyük balosu bir nusmaktadır. YuStamulln selerle münasebetleri sayesinde ve Türk havacılığmm mevcudiyetini na'lı âyan azası dün kendisile gö haftadanberi fevkal&de Hina ile tanMilletler Cemiyetine intisabı olduğu göstermek içm iyi bir fırsat çıkmışrüsen bir muharririmize su beyanat tı. Esasen tstanbul Kahire seferi nu id<fia ederek Bükreş'te su servisi zim ve tezyin edilen hükumet konağı ta bulunmuştur: tesisatı yapmak üzere Romanya hüFransız'Iardan ziyade Türk uçucu salonlarında verildi. Balo çok güzel kumetile 30 milyonluk bir muamelarına yarasan bir tesebbüstü. < İstanbuFa her hangi bir va ve muvaffakiyetli oldu. Ve sabalıa leye girişmişıtir. zife ile gelmedim. Ziyaıretîm sıf huAvrupa'dan henüz üç sene evvel kadar devam etti. susî Herimi takip içindir. Burada bir avdet etmis, Balkan harbinde müFloren'in cürüm ortaklan, sahte hafta kadar kalacağım. Geçen mamareselerinm azlığına rağmen düşairketler teskili hususunda îbtisas y u ayında da îstanbul'a gelmis, epey man atesi altmda muvaffakiyetli peyda emiş kimselecdi. Bu şirketle • Balıkesir'de yapılan bir istatistiğe müddet kalmıştım. vazifeler görmüs olan uçucularımız rin idare meclisleri malî işler ve si « göre bir sene zarfmda 68560 hayvan Yunan intihabatını soruyor sunuz? böyle bir tesebbüsü candan diliyoryaset âlemlerinde ileri gelen adamkesümistir. Bu hesaba göre adam başıdu. Yunanistan'da da martta yapılacak laırdan mürekkepti. Bulgaristan'dana gunde 14 gram et düşmektedir. intihabatta Venizelos taraftarları Bu serefli vazife havacılarımız ~ ki buz ve maden şirketi bu kabil mümn ekseriyet kazanmaları kuvvetle dan Fethi ve Nuri Beylere teklif esseseler arasında bulunmaktadır. Fırka kongrestae lş tlralc eden zevat muhtemeldir.» edildL Floren, büyük harpte diifmanlar Ceneral Mozarakis te demiştir ki: Daha sonra kaza heyeti fle Vbftyet Fethi Beye Harbiye Nezareti yaBozdoğan «Hususî > Cum la ticaret muamelesinde bulunmuç < îstanbul'a her hangi bir va • kongresine gidecek mümessiller seçüdi. verlerinden Sadık Bey, Nuri Beye huriyet Halk Fırkası kongresi Beolmasmdan dolayı 100 bin franklık zife ile gelmedim. Sırf kendi hususî tdare heyetine tsmafl Hakkı, Menderes'li de topçu mülâzimlerinden İsmail lediye salonunda bütün nahiyelerden malî kefalet mukabilinde serbest br işlerimi takip için bir müddet kala Hakkı Bey refakat edecekti. Mev Hilmi, Muhittin zade Hakkı, Ali NOıat, geien azalann huzurOe toplandı. Reis rakılması hakkındaki talebi reddecağım. Bildiğiniz kibi Yunanistan'sim kıstı. Havalar fena gidiyordu. Salih Zeki Beyler intihap edildi. Ethem Bey kongreyi açarak azalan sedilmiştir. Avusturya futbol diktatörü da simdi S mart intihabatı içm hum Buna rağmen seyahatin hemen yalâmladı ve Fırkanm Ulu Reisi Gazi HazGazeteler, Floren'in dolandırdı|> M. Meisl cevap verdi. Türkiyemah bir faaliyet var. Intihabat nepilmasma karar verilmsşti. 1913 i retlerine, B. M. Meclist Reisi Kâzun, paralan bir kaç milyon tahmin et ticesinde Çaldaris ve Venizelos fırKars 9 (Hususi) Kars'ta HalkevAvusturya, îstanbul Viyana, kincikânununun 26 ıncı günü Fethi Başvekfl tsmet Pasalarla Cumhuriyet mektedâr. kalarmdan birinin iktidar mevkii • Ieri bu ayın 19 unda açılacaktır. AçılBey Muaveneti Milliyesile, Nuri Bey Ankara Îzmir, Ankaralzmir Halk Fırkası Kâtibiumumilik makamne geçeceği kuvvetle tahmin olu de Prens Celâlettin'i ile havalandı ma merasimi için büyük hazırlıklar yalanna telgraf çekibnesine karar veril • galibi Îstanbul maçîarı tertip nabilir. Bu iki liderin aynlıklan yal lar. pılıyor. di. ediliyor. Tafsilâtını bu sayı da nız dahilî siyasette tuttukiirı yol " O gün tstanbul kesif bir sis tabaMüteakıben idare heyeti raporu o • okuyunuz. lardadnr. Yoksa haricî sivasetleri her kasile örtülmüştü. Chateauroux 10 (A.A.) Kontes kundu ve tasvip edildi. Bilâhare nahiikisinin de aynidir. M. Venizeios'un Kars 9 (Hususî) Kars orta mek de Rochet Hulon, Madam de NÜlarEakisehir istikametinde bir müdyeîerden gelen dilek ve temennilere ge tebmin bu sene lise olacağı Vekâletten Türk dostiuğuna olan irtibatı ve mey det uçtuktan sonra sisi yacamıyan mais i!e iki çocuklannın binmiş ol çildi. Bir çok kimseler söz aldı. Bütün li avnile M.Caldaris'te d*e mevcuttur. Nuri Bey Yeşilköy'e avdet ederken bfldirfldi. Lisenin tesisabna yardım için duklan bir otomobil yolda yantara mümessiller kazemızla Muğla arasında İntihabatta hangi fırkanm daha faz Fehti Bey de bir kolayını bulup ilk fa doğru kayarak Sonne ırmağının hususî muhasebe bütçesme 4 bin lira bir yol yapılmasmı, bazı vergiierin tenla rey toplıyabileceği şimdiden tahaltı nıstre derinlikte olan kısmına konu'mustur. Umumî mec'is bugün iç* durak yeri olan Eskişehir'e iniyordu. zflini, muallimsiz köylere birer muallim min edilemez. Yalnız şunu söyliyeyu varl anmıştır. timamı bitirerek dağıldı. önümüzdeki Ayni günde Yeşilköy'den ikinci biliri mki Türk efkârı umumiyesi tayinini ve bilhassa merkezi kazada sene vflayethnizde yeniden 9 ilk mekDünyanın dört köşesi sahif edefa havlanan Nuri Bey sis içinde Otomobilin içmdeki bu iki kac' T netice ne olursa olsun TüVk Yunan bir orta mektep tesisini ve memletep açılac?ktn*. uçarak Lefke'ye iniyor ve orada ge* Ia iki çocuk boğulmuşlardır. Şoto.sinde mükemmel resimler... do5iluğuna halel gelmiyeceğinden kette bir sıtma dispanseri açılmasmı celiyordu. ırmaktan çıkip kurtulmağa muvai" Merkezî köylerde 20 ilk mektep te Karikatürler... «min olabilir.» ve kooperatiflerin ıslahını istediler. Yoluna devam eden Fethi Bey 29 1 f ak olmuştur. tam teskilâtlı oknuftur. Yakalanan kaçakçılar Büyük bir dolandırıcının tevkifi Bozdoğan'da Fırka kongresi Mersin'de 4700 köpek öldOrüldö izmir'de Hilâliahmer balosu Balıkesir'de et sarfiyatı •Ün I Olimpiyat 94 üncü sayısı çıktı Kars Halkevi açılıyor Kars'ta Maarlf hayatı iki kadın otomobilden ırmağa düşerek bayıldı DflnkO FenerbahçeGalatasaray maçı ve resimleri, Ankara, izmr ye Ayrupa havadis ve resimleri