10 Ocak 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

Camhttriyet 10 Kâmmusani CM SULTAN Yazan: M. TURHAN ıstanbul borsası kapanış iiatları 9 1 9 3 3 NUKUT ŞatıŞ 10 Londra New • Yort Paris Sinan Paşanın adamları, zavallı Leylek Mustafa'nm başını kesiyorlar! Boyle bir yakmlik, «ıhrî münasebet te oknasa Sinan Paşa, olak meı'ele*ine kayıtsız kalamazdı, Padişa • tıın ölmek üzere bulunmasının Ve üahttan evvd dîger bir sehzade taraf mdan haber ahnmasına mâni olmak isterdi, çünkü böyle bir bereket, kendisini yeni hünkâra sevdirmif olacakh.Hulâsa şahsî ve sîyasî sebeplerle Cem Sultan aleyhine cephe almak mecburiyetinde bulunu • yordu. Zaten Haa Çelebi'nin plânı da onon bu hasıuiyete istmat ediyorda. Karnas feyh, Sinan aşanm Beyazid'a taraf • tar olacağma etnin idi ve Nişancı'nra çevirmek istediğ! entrikayı bozmak için bu taraftarhktan istifade etmek utiyordu. Kuvvetle unkhığu jfibi Sinan, ulağm eKndeki mektubu alır Te e»ran meydana çıkanrsa Niçancı için felâket, muhakkak demekti. ÇOnkü Sinan Paşanın öğreodigi şeyleri Beyazıd'a bfldirmesi gayet tabil idi. Çelebi, bir taşla bir kaç kuş vnrmak üzere bulunuyordu. Bir kere keramet taslıyordu, gaipten baberler veriyordu, sonra Sinan Paşa'nm itimadmı kazamyordu, daha sonra Nisaneı veziri uçuruma sürüklüyordu, tahta ttamzet olan Beyazıd'm teveceühünü de temin etmek yolunu bulmuf oluyordu. Zeki Çelebi, ojmadığı oyumın tnükemraeliyetinden dolayı için için se•inirken Sinan Pasa da odadan çı kiyordn, eşigin önünde birdenbire durakladı: Seyhim, dedi. Uiak acaba ne~ rede? Handa nn, evde mi? Bağda mı, babçede mi? uzıra uzun aramı • yalnn, ola ki elden kaçırtnz. Şebirdedir, dısarıda değildir. Ara?tırırsaniz kolay bukrrstmuz. Adı da Mura* olacak. Suhavbirumi faazretleri oyle buyurtnuşlardı! Tarnn saat aonra, Leylek Murat, Sinan Paşanm dairesinde idi. Tatlı rüyalarla dolu rüyasından uyandırılarak itile kakıla ğarurulmü?, koymmdaki mektup alımnış, b!r odunluğa tıkılmıştı. Niçin ve neden boyle bir muameleye ugrâdîgını bHemiyön du, aersem sersem düşünüyordu. Padişab ulagına el kaldırmak kimsenin haddi değilken o, hapae sokulımıstu. Buna rnanannyaeağı geliyordu. Fakat içine konulmu? oldugu dar mahzen, başma gelen felâketi alnma çarpıp duruyordo. Zavallı Leylek, o halinde de gönul verdigi meçhul giizeli ha tırlamaktan geri kahniyordu. Nastl elsa bu badireden kurtulacagına itimat betliyordu. Çünkü kendisini hapae aokanlarm er veya geç, ağır bir *uc ialemediiclerini anlıyacaklam ı omuyordu. Onlar, ulakltçindan fuphe etmia olebilirlerdi. Lâkin Cem Sultan'a hitaben yazilı olan mektuf>n gorur gormez bu şüphelermden atanacaklardı, osürler dileyip yaka«nı bır&Jcaeaklardı. O, boyle düşünüyordu, rurağa dfîstüğünü hatmna bile getirmiyordu. Nasıl bir vazife ifasına memur edildiğini bilmediği, Çelebi He Niaancı ve Sinan Pş. ile de Veliaht arasındaId münaaebetleri de hatta tasavvur edemediği için bakikati idrak etmek ten çok uzak bulunuyordu. Ağır bir hakarete uğradığını görüyordu ve sadece tahttravan güzelini göz onun* de tutuyordu! Omı, bu biricik düsünceden ayıranlar gene Sinan Paaanın adacnlan oldu. Gün doğumuna yakın bir zamanda onlar, iki iri yapılı adam, odunluga geldiler, kapıyı açtılar, şinuek sür'arile ellerini ba^ladılar, sürüye aüriiye götürdüler, bir dere kenarmda dîz çökerttiler, bir sey aoylemeden ve aoylebneden basmı kestiler, ceaedini suya attılar. Şimdi tahhravandaki güzelin hayali, o cesetsiz bastaki feraiz gozlerde ve vehmî bir a*kın husranı da başsız ce • •etteki islemiyen yürekte yasıyordu. Sinan Paaa, Leylek Murad'ın obür dunyaya gönderildiğinî gene H a a Çelebi'nin yanmda ve Cem Sultan'a art mektubu beraberce okumakta öcen haber aldı: Âlâ, dedi, bu ia te bitti, simdî biz tstanbul'u kolhyalım, Nisaneı vezirin orada ne kozlar kırdığmı anlıyaliRi, bu kâeidı da aevketlu hünkâra jronderelim. Halbukî Nisaneı vezirin bütün tedbhleri takdire uysrun çıkmamıati. Konya'ya gonderdiği ulak, bu auretle kazaya u^radıği sribi hünk&r çayınnda brraktığı ordu da saklamlan hakrkati pek çabuk ö^rendi, akm akin tstanbul'a indi, Fatîh'in olümünü saklıyan vezir alyhine ayaklanarak onu oldiirdu! Yalnız Keklik Mustafa, yolunda ânzasiz yürudü, yuz altmis fersahlik mesafeyi dört srfinde aldı, ba>>»simn ölümünu Veliahta müjdeledi. Hikâyemize mevru îttihaz etti fimiz Cem Sultan'm ilk talihsizligi I s U t n n^'dı'sedtr. EğerTeylek, Keklîk'ten evvel Konva'va varsavdı, Cem Stfftaiı da kardeşinden Bnce trtan bul'an girebilaeydi Oamanli tarîhinin aahifeleri büsbütün değiairdi. Ya • vuz'lar, Kammi'Jer aahnede yörüntnezdi, deli Muatafa'Iar, deli tbra him'ler, hatta Abdülhamii'Ier vu ctrt bulmazdı. Onlann yerînde baaka aimalar yaaardı ve biTdiğimiz hikâvelerin, menkibelerin de rengi baa. kalaşırdi. Fakat o vakit bu eaer de yazilmazdı. Çünkü Cem Sultan, bugünkü huausiyeti kaybederdi, yüksek bir facia mevzuu olmaktan çıkardı. Betki manalı, belki manaaız bir bakıa ve Leylek Murad'ın yureğinde o baVı«tan husule gelen yanıs, bütün bu deği • aikliklere mâni oldu. Büvük hâdiseler, ekseriya küçiik sebeplerden doğar!... var) Milano Rrtksel Aıina Cenerre Sofya Amsterdam Stockbolın Viyana 708 211 167 216 IIJ 8lS 24,50 83.50 117 36 25 »I3,SO 219 »I? Eksik ve yırtık paralar nasıl değiştirilecek? Yeni talimatname Heyeti Vekileden geçti, esaslarmı neşrediyoruz Ankara 9 (Telefonla) Para deği$tirme talimatnamesi Heyeti Veküece tasdik cdümistir. Talimatname Resmî Cen'de'de intisar etmek üzeredir. TaUmatnamenin esasları şunlardır: Madde 1 Seri ve sıra numaralan ile Maliye Veküinm imzası bulunan her banknot renk ve yazdan belli olmak şartüe kirlenmis dahi olsa çerçive içinde eksiği olmadıkça geçecektir. Madde 2 Mündericatı kolaylıkla okunamıyacak derecede kirlenmis, yağlanmıs veya parçalanmıs, yırtılmtş, yanmıs ve kavrulmus banknotlar yedekleri ile değistirilecektir. Madde 3 tkinci maddede gosterflen banknotlar asağıdaki şartlar dairesinde değistmlir: A) Kirlenmis, yağlanmıs, boyanmıs, rengi oçmus veya parçalanmak suretile yırtılmıs banknotlarla yanmıs ve kavrulmoş olup ta çerçive içindeki sathından eksilmemis banknotlar en^az bir seri ve bir sna Dumaralannın açıkça okunabilmesi şartüe tam bedeli mukabüinde degistirilir. B) Banknot bir parcadan ibaret oldugu ve sathında eksiği bulunduğu takdirde değistiruebilmesi için bir seri numarası fle Od sıra numaraaı veya bir sıra numaran ile 3d seri numaraaı veya bir seri ve bir sua numarası ile Maliye Vekflinin imzasnun tam veya yandan fazla kısmmı muhtevi olması lâzundır. C) Birden ziyade parçalardan mörekkep olan banknollann ayn< seri ve sıra namaralannt muhtevi olan iki parça« değiştirilebnir. Ancak banknot bu iki parca uzerinde bulunması lânm gelen seri ve sıra numaralanndan biri veya ikisi kısmen diğer parça uzerinde kalacak sekilde bulunmus ise iki parça yanyana getirildigi zaman aynı banknotu teşkO etmek şartile değistmlir. tkiden ziyade parçah banknotlarm yalmz yukandaki şartlan havi olan iki parçasından fazlası degiştirilemez. Madde 4 A) Oçuncu maddemn B. ve C. fıkralanndaki vaziyetleri tasıyıp ta çerçive içinde eksiği bulunan banknotlar Maliye Vekâletince her parça için ayn ayn tabı ve tanzim ettirflmis ve 100 müsavi haneye bölünmüş olan kabaritlere tatbik olunarak her hanenin yansmı geçen ekaiklik için banknot değerinin 100 de biri eksikük farkı olarak indirilir. Bu hanedeki noksan yanyana da olsa diger hanedekine îlâve edUmiyerek her biri ayn ayn hesap olunur. B) Eksiklik farkı çıkhktan sonra kalan parça butun banknot sathmm % 10 u ve bundan aşa^ı olduğu takdirde bahsolunan şartlan havi bulunsa dahi degiştirilemez. Madde 5 Defcistirme muamelesi Merkez Bankası şubesi veya muhabirleri tar^findan yapıiacaktır. Madde 6 Degistirflen banknotlara iptal damgası vurulur. Madde 7 Sahte olmadığı veya yukandaki 3 üncü maddede tasrih olunan şartlan haiz oldueu anlasılan ve kabarite tatbiktnda eksıVik derecesi açık bir surette belli olan banknotlar doğrudan dofruya degistirme giseieri tarafmdan kabul olunur ve degistirilir. Bu hosusta tereddüt hâsıl edilen banknotlar nakiiye masraflan banknotu getirene ait olmak uzere degistirme gişeleri tarafmdan Merkez Bankasmda mütesekkfl 3 kisilik ehli hibre komisyonuna gönderilir. Madde 8 Sahte banknot ıretirilirse giseler tarafmdan zabıtaya haber verilir. 22,50 820 26,50 85 •M 38 27 17 32 BÜKREŞ: 21,05 Senfonik konser. PARİS (PosteParisien) : 22,35 Se&fonlk konser. BÜDAPEŞTE: 20,50 fıyano, solo. Bu akşamki program Tercih ediniz: ^ Madrit Bndapeyte Berlıo Varşova Bökrej Belfrat Moskova 75 30 49 23 21,50 53 45 9?l 3Î.50 942 50 24,50 23 56 Yokohama Altı Mecidlye Banknot 49 923 33 944 ISTANBUL: 18 saz: (Majtoule H.) 18,45 orkestra iy,J5 transizca üers (Uerieinış 2 saz: (HıKmet Roza li.) U 20,45 saz: (Servet U.) • 21,30 Nımet Vaiııt H. tarafınrinn aialranga şarlolaı » 22 gramolL.il piâkiarı, Ajans ve Borsa haberlert saat ayarı 22^iO saz: (Daruuaiim heyeu). VIY AN A : 18,05 halıl musüd 19,45 konferans • • 20,10 fransızca aers . 2u,3U konser 31 havacüsler 21,10 orkestra • Lscırahatte: Musaiıabe 23,10 havaüıaier 23,20 dana BUKREŞ; 16,05 munıeüf m\xs0ü 19,15 konferana 19,30 muiıteiil musUuye devam 20.05 konferans 20.40 plâklar 21,05 senforuk kooseı 22,05 konierans 22,20 senionik koosere devam: Sympfıonıe M. 6 oSc/ıu t bert). BÜDAPEŞTE : 18,05 Macar iıaik sarkılan 18,35 konierans 19,05 opera orkestrası 20,20 fransızca ders 20,50 pıyano solo {Liszt, Beethoven) sonra: Dans masıkLü m dana sonra: Tsıgan musıkisL VARŞOVA: 18,05 senfonik konser 19.05 kafekonser . 20,05 muhtelif 20.50 havadisler 21,05 nalk konserl 23,05 bir romandan parçalar . 23,20 dans musıkisL PARtS (Radio P a r u ) : 20.55 tiyatro musahabesl 21.25 orkestra konseri 23.35 konferans 34.05 gramofon plâklan. Romto et Juliette ıTshaîkovoskı/i; La nıat ensorcei (Chopin). ROMA : 21.50 keman solo 22.25 bir kome<« müteakıben: Keman konseri devam edlyor 23,35 gramofonla senfonik musiki • 24 havadisler. TULOZ: 20,20 askerl mmdld . 21.05 tango şarkılan 22,05 operalardan şarküar 22,20 org solo 23.05 konser #5.35 askeri şarkılar . 1,35 dans muslkisi 2,10 orkestra. BELGRAT* ıa.05 aimanca mükâlemeler 20.05 millî şarkılar 20,35 plâklar 21.20 radyo orkestrası 22,50 havadisler ve tsigan musikisl. ÇEKLER Açi'ış Londra New York Parts Milano Brüksel Atıoa Ceoevre Sofya Amsterdam hr« Stockhobn Viyana Madrit Berllo Varşova Bud peşte Bükrej Bel«rat Yokohama Mnskova 71! 0,47064 12,06 9,1969 3 3989 87,962i 2,4440 64.74 1.17(03 15,8860 »,5850 4,0110 S,763 1.98f)7 4,1*70 3,5188 *» " * ESHAM Açilı$ İS Pankasi A. Şimendiferi Tramvay BomontiNektar Terko» Ralva 10,05 İST1KRAZLAR Açihş Istiirrazi Datıfti Şark şlmendlferi Döyunn Mnv. Gömrök Saydı MahJ Bağdat 94 5.70 60**0 Haİılarımız ve Almanya Türk halılannm Türkiye . Al • manya ticaret mukavelesi mucibince Almanya'ya az gümrük resmile it • hal edilmesi lâzım gelmektedir. Bazi tacrrler Almanya'ya gönderdikleri hahlardan orada fazla gümrük almdığından bahisle sikâyette bu • Iunmuşlardır. Ticaret Odasi bu şikâyetler flre rine vaziyeti tktısat Vekâletine bildirmiştir. Vekâletten gelen cevaba gore Türkiye . Almanya ticaret mukavelesinden ihracat hahlanmızın istifade edebilmesi için bunlann havlarmm halis ipekten olması, azaraî 4 kilo agırhgında bulunmalan icap etmektedir. Galyagları hakkındaki rapor Ticaret Odasi Türk gülyağlanmn Avrupa piyasalannda sürümünü arttırmak için yaphğı tetkikatı ikmal etmiştir. Yalnız rapora ilâve edile cek bir cihet kalmıstır ki bu cihet; giilyağma ecnebi bir madde kanş tınldıgı takdirde keyfiyetin nasıl anlaşılacağıdır. TAHVİLÂT Açliş Elektrit Slrketl Tramvay , Tfinel Rıhtım . Anadoln (I) Ansdoru (2) Anadoln (3) A. Mumessii Kananış Tuzlu bafıklanmız Avrupa'da niç n satılamıyor? 42,25 42,?5 42,25 46 46 Cemşid'in sarayı bulundu Tahran'da intisar eden tttılaat gazetesi, Çemşıid'in tahtını meyda na çıkarmak üezre yapılan ameliyelerin simdiden mühim neticeler verdiğîni kaydetmektedir. Bu isi Şikago Şarknyat mfiessesesi üzerine almıs ve ameliyata nezaret etmek tizere profesör Hortefilt'i tran'a göndenniçtir. Profesör, derhal ise başlamıs kadim fran tarihini tenvir edecek bir çok kıymetli âbideleri meydana çı karrmşbr. Bu ameliyeler esnastnda taşlar topraklarda Srtühnüş, sellerle tahrip edilmis arazi temîzlenmtj Çemşid'in aarayının mühim kısvm Iarı ve bu kısianlar arasındakn yollar meydana çıkarılmıştır. Takriben €000 sene evveline ait olan sütunlar olduğu gibi temizlenmiş, gene bu devirlere ait taştan mamul bîr çok eşya bulunmustur. Şikago ilim müessesesi, bu hara beleri meydana çıkardıktan sonra eski sekillerini kaybetmiyerek tamir de edecektir. Profesör Hortsfilt mesaisine de vam ebnektedir. Adana'da pamuk ihracatı Adana 9 (A.A.) Birmcikânunda sehrimizden harice 1,254 balya pamuk ihraç edilmistir. Pamuk mevsimi baslangıcı olan 1 ağustos 932 tarihinden 31 birincikânun 932 ta rihine kadar şehrimizde mevcut bütün fabrikalarda 20,000 balya pa muk islenmis ve bumın 6,087 bal yası ihraç edilrtmtir. Tuzlu balıklanmızın Avrupa pi • yasalarında Yunan tuzlu balıklarına rekabet edememesinîn sebepleri a raştınlmış, başlıca sebep olarak tu • ztnn memleketimizde daha pahah olarak tedarik edildiği gorülmüştür. Ticaret Odasi bu noktayı tktısat Vekâletine arzedecektfr. TeşekkOr Refikam Fabriye Hanımın dolnrr ay» danberi müptelâ olduğu Tronculite bir siyatik hastalıgını virm! gOn zarfında elektrikle tedavi eden muhterem rontken mütehassısı Hüsevin Ekrem Beyefendiye alenen tefekkürii bir vazife bilinrn. Beşikta? Akaretler No. 21 Şevket Dögönferi iki inc re yapılan 17 genç kız Izmir'de Kemalpasa'run Ulucak köyünden 17 genç kız dügünsüz evlenmeğe ran olarak, iki tarafh bir sürü masraftan kurtulmuşlardır. Bu gençlerin ni • kâhlarında davetlilere birer ikişer in cir ikram edilmis, bu suretle en mas rafsız dügün rekoru da kırdmışbr. : WüessiTbîrîrtihal Edci Orman Umumî Mufettişlerinden ve Zingal Orman Şirketi nezdinde Ziraat Vekâleti Komiseri Baha Beyefendi evvelki gece Şişli Sıhfaat Yurdunda vefat etmiştir. Cenazesi bîr çok ormarcılarm ve Yüksek Orman mektebi talebesile diğer ehibba ve hürmerkârlannn iştirakile kaldırılmıs ve Fertköy'dek? makberesine defnedilmiştir. Merhum orman amenajman hareketinin pistarlarındandı. Üfulü meslek ve memleket için büyük bir zıyadn*. Kederdide ailesine ve meslektaşlanna laziyetlerimizi arzederiz. JOAN C R A W F O R D ve C L A R K 6 A 6 L E 6 L 0 R Y A Sinemasında C i N N ET i Bu perşembe akşamı D ANS Samsun postanesinde intizam ve sör'at Samsun «Hususî» Samsun postanesi büyük bir intizam ve sür'atle iş gormektedir. tstanbul postası Samsun'a geldikten yirmi dakika sonra mektup lar sahipierine tevzi edfmekte ve ga zeteler pîyasaya çıkanlmıs bulunmak • tadır. Samsun posta idareslnin bu sür'at ve întizamı şehirde umumî bir takdirle karsılanmaktadır. Uşak muallimleri dördüler Usak 9 ( A . A . ) Yılbası tatili münasebetile vflâyet dahilinde tetkik seyahatine çıkan Uşak muallimleri diin Uşağ'a dönmüşlerdir. Kütahva, Gediz, Simav'a uenyan muallimler bu kasabalarda iyi 51r ka*;ul görmüslerdir. Muallimler, seyahat intîbalannı Ma»" : mi«r birliğinde arkadalanna anlatacaklardır. Nammdaki zengın, mütenevvi ve cazip filminde görünecekierdir. Mevzuu kısmen haydutlâr memlckctinin kabarelerinde cereyan etroektedir. ^ Fransızca sözlü filim Mctro Goldwyn Mayer YARIN AtıŞAM M E L E K SıNEMAEINOA KERİM... RACA'mn OĞLU RAMON NOVARRO'nun Filmini zevkle temaşa edecek ve büyük san'atkâr Tatl^esilesöy|ediği şarkılan dinliyeceksiniz Fransızca sözlü. MetrnGoid ™ ^ ^ " ™ " ^ ^ ™ 1 ^ Mryn Mayer filmidir. 4 ' ^ Şark ve garp zevk ve hissiyatını en açik bir şekilde zengin esraria dolu gizli ve memnn aşklan ile Hindistan'ı bütün güzellikleri ile gristeıvn Hılâliahmer Beylerbeyî kongre* Hilâliahmer Beylerbeyî nahiyesinin aenelik kongresi önümüzdeki cuma günü akdolunacaktır. Azanm kongreye si rica olunmaktadır. Bu akçprn saat Yarın akşam MARCELLE RuMEEANDRE LUGL'LT Jı.AN GAB1N tarafindan bir sureti fe\ks'^dede temsii edilen FERAH SiNEf/ADA Büyük Varyete gecesi 50 artistten mürekkep rnuazzam orogram. sembe cuma akşamlan Kuşdılı'nde 2 büyük suvare: 6 Ü N A H K Â R K I Z ARTİST1K ve OPER Al T Fransızca sözlü ve şarkıii mubte;em filmin ilk iraesi şereRne Aşklan Nelis şarkılan Kendisine mahsus dansları ile bOtOn Viyana bu filimde toplanmıştır: 1213 kânunusani per T Ertugrul Sadettin * A Sinemalarında verilecek ga!a mösameresi için yerlerinizi evvelden temin ediniz. Şehir Tiyatrosu KADIN Darülbedavi terrjsilleri llllil ERKEKLEŞINCE Yazan. H. Rabmi B. Piyes 3 perde 3 fsorbol Peferii esl ifiuıaınınııiDiniBnnımnr!i!ifi!imnHnınsııiBRm(n[ri[[i[!HimanHiniiHiniH0{ii{i>m!innn[n4nffi»flna MARTHA E66ERT ve GUSTAV FROHLICH Dünyanın en büyük fümi Danslı şarkılı ve musikili filimlerin en gözeli MOmessilleri: Viyana'nın altın sesli kraliçesi GöNU H A ML ET N ERO N Bilhasşa angaje edilen 10 kişilik bir apaş orkes trası tarafmdan her akşam her iki sinemada Fransız sinemacılığının şaheseri olan bu filmin güzel parçala I | jj tablo Muallim ve talebe ffecesi tHI Hllltll nnı terennüm edecektir. § Yakında Sarı Zeybek operetinin temsiline baş'anacaktır. " içki döşmanı „ gazete Memîeketimiz içki düşmanlarının fikirlerini yazan bu yegâne gazetenin ilk sayısı çıkrmştır. Içerisinde sağ'ık bilgisine ve sinir hıfzıssıhhasma aît Fahrettin Kerim, Zâti, Cevat Zekâi, Ahmet Süheyl, Şevket Tevfik ve Celâl Beylerin yazıları vardır. Beş kuruç gibi az bir fiat konulmustor. Sağhçını dü;ünen herkes için çok faydalıdır. Luu^Juıraniii«nıiJim[nnTrtıiriJiMj)#tnjiiJinîfTTîwrîTîiı/ntTniK7rT>ııiT*iiTTiırTfiTTTr um'FnFTTîiEniJUiııiHJiJiîiınıuııuiBiırniiBiuiiiL.^ Fiatlarda zammıyat yoktur. Telefon: Artistik 42851OPErU 43088 I Türk Mecmuas I 4 iincü nüshası çıktı Fiatı 30 kuruştur. En maruf muharirlerin imzalarını ihtiva eden bu güzel Kültiir mecmuasını arayınızl T P K O N S E R verilecek akşam G L O R Y A'da K 0 N MUNİR NURETTiN Yarın Mttnir Nurettin Fiatlar: 75 iOO 150 200 kuruştur. İçin R'Şe^r aç'ktir. > GLORYA'da Sinema ve <