1 Ocak 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 7

I Ranunusanî Bir Yıllık Cihan Siyaseti icmali ve TUrkiye Vekayii Cumhariyet' S \ B E R V A ..*> / MOGOLİSTAN J 1932 senesinde yükselen ve düşen cihan devletleri ricali; yukarıda yükselenler sağdan sola doğru sıra ile: Fransa'da Pol Bonkur, Alman ya'da Von Şlayher, Italya'da Mussolini, Yunanistan'da Çaldari», blonva'da Baron Bek, Romanya'da Manyu, Macaristan'da jeneral Gönböz,Japonya'da Uşida, Amerika'da Roosevelt. Asağıda düşenler sağdan sola doğru sıra ile: Fransa'da Heryo, Al Rusya'da Stalin, Polonya' . . . manya'da Brüning, Italya'da Grandi, Yunanistan'da Venizelos, Rusya'da Zinoviyef, Polonya'da Zaleski, Romanya'da Yorga, Macaristan'da Karolyi, Japonya'da Jün Kay, Amerika'da Hoover. 1932 cihan tarihinin bir yıldönümüdür e w e ! harp borçlan mes'elesmin hafle • dümesi lüzumunu tasdikte bütün Avrupa devletleri müttefiktrr. MANÇURİ MES'ELESt S«nenin en mühîm sivasî mes'elesi Mançuri olmuştur. Bir defa Japonya ile Çin ve diger defa Japonya ile Rusya arasmda olmak üzere büyük harbe sebep olan Mançuri mes'eîesi 1931 senesinin «onlanna doğru tekrar vahamet kesbetmisti. Son Japon Rus harbinden sonra bu zengin memlekette simali Rusiara ve cenubu JaponHara ak olmak uzere 3ci Tiüfur mmtakası tesis ediİTn'sti. Rus'lar ve Japon'lar kendilerine aît mmtakalardaki dem ; ryol'ann muhafaxa»ı irin hatlann iki tarafında askeri kuvvetler bulundurmak hakkmı almıslardı. Japon'lar ötedenberi Mançuri'ye kendileri için ana yurt ve Japon sanayii ve sermayesi için serbest mahreç addettiklerinden burada muhtelif tesisata ve madenlere milyarlarca sermaye yatır mışlardı. Para ve is çok olduğundan buraya milvonlarca muhacir gelmîstir. Çin ü'kesi Manco hanedanı idaresinde iken Çm'Jilerin Mançuri'de yerlesmesi memnu idi. Mançuriye'de Çin'li nüfu sun artması üzerine Çin hükumeti burada Japon tebaasına bir çok müskü • lât çıkarmıs ve taraf taraf zuhur eden Çin'li eskiya dahi ortalıği kan ve ates içinde bırakmışh. Japonya dahi menafimi ve hukukunu muhafaza için askeri harekâta mecbnr olmustu. Japon'lar Seddi Çin'e kadar eenubî Mançuriye'yi i*gal ettiklerini Çin'li eşkiyayı takip münasebetile senenin sonuna doğru Rus mıntakasını dahi kânulen utflâ ettüer. MançurTde Japon'lara k%rsı âciz kalan Çin'Iiler asıl Çin'de Japon emteasma karsı bovkot flân ettikten baska Şanghay»m Çin'li mahaîlelerinde diğer Çin beldelerinde Japon tebaasına taarruzda bulundular. Japonya hükâmeti tebaasuu muhafaza için 2 8 kântmusanide Şanghay'a bir miktar asker göndermisti. Buradaki Çin ordusu kendüiğinden şiddetli mukavemet göstercJiğmden Japonya Şanghay'a yeniden külliyetlî miktarda asker ve donanma göndermeğe ve harben Şanghay*ı ve civarmı zaptetmeğe mecbur olmustu. Bu suretle büyük bir harp tehlfltesi zuhur etmiş İdi. Şu kadar var ki her iki devlet harp flân etmediğinden Cemîyeti Akvamm tavassut ve murakabesi kolay oldu. Japon kuvvetleri bazı şartlar ile Şanghav'ı tahliye ettfler. oona havale etmistir. * 1932 yıîı cTıan sivasetînîn en m5 bim senelerinden ve cihan tarihinin dikfcate şayan dönüm noktalarmdan birini teskfl etti. Çünkü harbi umuminin îhdas ettiği gayritabii vaziyet flk defa bu sene içinde temelinden sarsıldı. Harbî nmumiden galip çıkan devletler yeni bir harbin çıkmasmı güçleçtirecek ve yeni bir felâketin vukuuna vesile ve sebep bırakmryacak bir surette dünyaya adaİet ve hakka müstenit bir nizam ve intizam verecekleri yerde yalniz kendi siyasî hırs ve emellerini geniş bir surette istihsale ehemıti'vel vermislerdi. Mağ lup devletlerin eüerini ayaklannı üelebet bağlı tutmak için bir taraftan bunlara tamirat gibi bir cok nesfllere şamil olacak ve alhnd? hiç çıkılmıyacak mali bir yük yükletmısler ve diğer taraftan bu miFletleri süâhtan ve hatta her türlü ve en ufak müdafaa kabiliyet ve kudretinden mahrum bırakmıslardu .. Bu gayritabiî hal bizzarure cîhanşümul iktısadî buhranı ve mflletler ara • smda itimatsızlığı doğurmuştu. Bunun idevamı harp, anarsi, îhtilâl ve en sonu dhan medeniyetinin inhilâli olacaktı. Bu hakikat flk defa 1932 senesinde 1 k büvük mPl°» = r tarafm'l'n cidd! surette takdir edfldi. Gayritabiî vaziyetin izaIe«i esbabma tevessül edfldi. Muhtelif memleketlerde Siyasî vak'alar Avrupa'da Seneırn en mGhim cihan mes'e!e!eri TAMtRAT VE HARP BORCLA RI Lozan'da toplanan konferansta Almanya'nm tamirat yükünün yüzde doksanı ilga edildi. Avrupa'h devletler kendi aralanndaki harp borçların • dan vaz geçtiler. Fakat bu fedakârhklar ve müsaadeler Amerika'nm dahi Avrupa devletlerinin harp borçlanna «yni surette muamele etmesi şartına talik edilmistir. Lâkin sene geçti. Amerika Reisicumhur ve hükumet ve parHmento dee^smesi münasebetfle fitret devri içinde bulunduğundan Avrupa bir türlü Amerika 3e harp borç'arı mes'elesi hakkında uynşamadu Bu iî yeni yıla kaldu SİLAHLARI BIRAKMA MES'ELESî Cihan siyasetinde en büyük iti matsızlıfı ve gerginliği tevlit eden mağlup devletlerin müdafaa silâhmdan ve kabfliyetînden mahrum bırakılması vaKİyeti dahi 1932 senesinde oldukça salâha yüz turmu«tur. Cenevre'de toplanan beş büyük devlet yani lngiltere, Fransa, Almanya, ttalya ve Amerika Basvekilleri ve Hariciye Nazırlan ve Fakat Mançuri mes'e'e<=inde Cemiyefevkalâde sa'âhiyet sahibi mümessilleti Akvam mSsküI mevkide kaldı ve bir t' tarafmdan Almanya ile di£er mağ'up i ? goremedi. Cemiyeti Akvam mes'eleyi devletlerin emniyet ve müdafaada dimahallmde tetkîk için yedi devletin ısğer devletlerle müsavi hak sahibi oldukHraki ıie Lord Lytton'on riyaseti al lan esas iKK^rfle t<"'"V: «»dndî. F*k*t bu hnda Mançuri'ye senenin flk aylannda esasm tatbîkı çarelermin tayini 1933 te bir heyet gÖndermisti. Heyetin tahaktoplanacak sPâhlan bırakma konferankuku ve raporunu hazırlaması sekiz ay smm ikind devresine bnakıldı. sürdu. Bu esnada Mancuri'de sakıt Cin tKTI«?ADİ CtHAN KONFFP\N hakanı ve Manco süUlesinîn son hüküm S ! Bâl'de toplanan malî mütehassısdan riyaseti altmda mustakil bir hü lar c'Tısn buhranmin b'itün mi'MUrin kumet teşekkül etmistir. Japonya d e v ejbirliğfle bertaraf edflmesine lüzum leti bu yeni müstakfl hükumeH resmen gormüşlerdi. Lozan konferansında dahi tan.dığ. gibi kendisi ile bir İttifak muabu esas kabul edilmişti. Bütün devlethedesi aktetti. Bu suretle kendisi için ler iktısadî cihan konferansmm aktine donülmesi kabil olmıyan bir emri vaki razı olmuslardır. Yalnrz Amerika harp yaph. Senenin sonunda Cemiyeti Akborçlan ve sümrük tarifeleri hariç bırajıak sartile konferansa istirak ede • vam Meclisi tahkik komisyonunun raporanu alrnıs ise de bh seye karar ve|ini bfldîrmişti. Konferans için hazırremeyip isi büyük meclise bırakmıştır. Iık yanmnlc urere malî ve ikhsadî bevBüyük meclis dahi iki tarafi telife çah»elmilel iki komisyon teskfl edfldi. mak için isi Cemîyeti Akvamın daimî bu komisyonlar bir karara gele r. Bundao ı çlao « k^ ki gCnlerinde Dalmaçya'daki hâdisele • rin tesiratile ttalya ile Yugoslâvya a n • smda şiddetli bir gerginlik peyda olda. Adriyatik ufku karardı. MERKEZİ AVRUPA Italya dertNGtLtZ tMPARATORLUĞU leti bir taraftan Almanya'nın metalibini 1931 senesinde tngfliz lirasmı kurtar • terviç «tmekte ve difrer taraftan Avosr mak ve bütçeyi tevzm etmek uzere tet w y t ve Maearistatı »e Bulgarirtan höşekkül eden muhtelif fırkalardan mükumetkinrin hakb !a'«olerini iltizana etTÜRKİYE 1932 senesî zarfinda rekkep mfllî kabme 1932 senesinde damektedir. BOhassa s u t muabedeıerinin dhan siyasetinde Türkiye mühim bir sulh hi mesaisine devam etti. Yahnz gümrük tadfl edflerek MacarHann ve Bulgar'Iaâmili olduğunu bütün dünyaya isbat ettarifeleri mes'elesinde kabinedeki mösti. Bunun en bariz delili Türkiye'nin takfl liberal hizbi nazırîar ekseriyetin j rm tatmin edflmedfc! daima ırnıdafaa etmektedir. Macaristan'da malî mes'eCemiyeti Akvama girmesidir. Coğrafi fikrine istirak etmediklerinden eekildîlelerden sukut eden Karoly kabinesinde' vaziyeti ve tarihî ehemmiyeti ve terakki ler. Bunlann yerini mfllî liberal hizbi fle tcnra Hrt*dar m e v k ^ c geleu Harbiye T« teceddütte gosterdiği fevkalâde »ur'at muhafazakârlar îşgal ettfler. N ı n n fene al GömbÜs'on Roma'ya icra •e muvaffakiyet devletlerin nazarmda Basvekil Makdonald Avrupa'da sulh eyk>ligi lejahat Fran»a'da vemu.refîkTürkiye'nin şeref ve mevkiini çok yükve uzlaşma ve istikrar yolunda çok telerinde bhr çok söp»seFer oyano rdı seltmis idi. Bunun için Avrupa ve hatta sir ve nüfuz gostermeğe muvaffak oldu. cihan devletleri Türkiye'nin Cemiyeti Bunun için kücük itilâf haricive na Lozan ve Cenevre itflâflarmm başlıca Akvamda diğer devletler arasında bu • âmfli mumaileyhin tavassut ve teşeb • nrlan kânunuevelde Belgrafta fevkalâIunmasmı can ve gönülden diliyorlardı. de bir konferam aktederek yeni vaziyebüsüdür. Komsumuz ve dostumuz Yunaniıtan'm ti gorösmeğe mecbur oldular. Ayni şetngfliz tmparatorluğtmun en buyük teklifi ve ftalya'nın ve Fransa'nın mühirde üç devletin erkânı h^rbi umumiet vak'ası şimalî Amerika'daki tngflis dozahereti ile bu beynelmHel müesseseye râesası dahi toplammstır. Bu içtimalarminyonu Kanada'nm merkezi Ottava'da girmek için davet edfldik. Garbe tevecda solh muabedelerinin tadfline şiddetağustosta toplanan tngüiz Imparatorlucüh eden ve sulh ve müsalemet ve iktile mohalefet etmeğe karar verdüer. Yoğu konferansıdn". tmparatorlu • sadiyat sahasmda garp devletleri ile goslâvya'da siyasî ve iktisadî memnıınığunun eczası arastndaki siyasî rabıtalar birlikte yürümege azmeden hükumetiyetsizlik olduğundan senenin son evvelki hnparatoriuk konferanslarmda miz tabiî bu daveti kabul etti. Cemiyeti aylannda bir çok hâdiseler olmuştur. kararlastınlmış idi. tktısadî rabıtalarm Akvama ittifakı âra ile kabul edildik. Romanya'da yeni intihabatta miffi k o y tayini Ottava konferansma bırakılmışCemiyeti Akvamın insaniyete hizmet e13 fırkası kahir ekseriyet kazandıgtndan tı. Bu konferanstan maksat Ingiliz tmYeni Basvekil asker olmakla beraber den umum komisyonlan ile zaten öteyahnz krahn hamadma btinat eden proparatorluğunu yaraız siyasî değfl aynı amele birlikleri ve siyasî fırkalar fle u. denberi birlikte çalışıyor idik. Şimdi zamanda iktisadî bir kül şekline sokmak fesor Yorga hükumeti çekflmege ve yeyuşmağa muvaffak oldu. Ve kânunuevCemiyeti Akvam azası olarak bu bey • idi. Müzakereler çok çetin engeüere ma rini mezkur fırkanm lideri Manyu'ya teı velin ilk nısfında Rayistag'da ittihat renelmflel müessesede doğrudan doğruya ketmege mecbur oldu. ruz kalmıştır. Çünkü tngüiz dommyonyi almağa ve parlâmentoyu uzun müddiğer devletler ile tesriki mesai ettik. ... BALKANLARDA Yunamstan'da lan harbi umumide mkişaf eden mfllî det tatile razı etmeğe muvaffak oldu. Mayısta Başvekü tsmet Pasa ile Tevyeni ratihabat yapıldı. M. Venizelos'tm Şimdi Almanya'da hem kuvvetli hem de sanayii himaye etmek ve Ingfltere e m fik Rüştü Beyin Moskova'ya icra eyledikKberal fırkası gene en büyük fırka olatiasma çok müsaade gostermemek Btiparlâmentoya müstenit. bir hükumet leri seyahat ve bunu müteakıp Roma'ya rak kaldı ise de rakibi halk fırkası buna yorlar idi. Maahaza nihayet itflâf bâmevcut bulunuyor. yapılan ziyaret sark ve garpteki iki büyakm meb'us çıkardığmdan re diğer sıl obnuştur. Dominyonlar tngiliz emtiaFRANSA Kânunusanide teşekkül yük devlet ile olan münasebetlerimizi küçük fırkalar liberal fırkasma pek mosına ecnebi emteasından farklı rüçhanlı eden Laval kabinesi dahflî müskülâttakviye etti. Cumhuriyetin dokuzuncu zaheret gostermedîkleriT'den M. Ve muamele gostereceklerdir. îngfltere datan dolayı çok yaşamadı. Yerine kuvvetsenei devriyesi münasebetile tran Harinizelos mevkimi halk fırkası lideri M. hi dominiyon hububatı ve hayvanatmı li bir devlet adamı bulunan Tardieu dye Nazınnın Ankara'yı ziyareti şarkh Çaldaris'e bıraktı. Bu tebeddül Yunarüçhanlı tarifelere tâbi tutacakbr. gelmişti. Fakat mayısta yapılan umumî bu iki devlet arasmda teessüs eden sanistan'm haricî siyasetine ve bahosus intihapta efkân umumiyenin sola fazla SOVYET RUSYA'SI Sovyet mimî dostluğu bir kat daha sağlamlaşTürkiye üe münasebatma tesir etmenrişmeyleylediği görüldüğünden Tardieu Rusya'sı bu sene beş senelik plânı flanal fardı. yerini sol fırkalardan Radikal sosyalistve yenisini hazırlamak işlerine çok ehem tir. Bulgaristan malî mSşk5!ât içinde krytki devletin hudutlannda asayis ve lerin Uderi M. Herriot'ya bıraktı. Sosmiyet vermiştir. Fakat plânm ziraate ranmakUdır. Hükumetin istmat ettiği iktısadiyat icabı olarak yapılan tashihat yalistler hükumete istirak etmemekle be ve köylere tatbikı bir çok müşkülât ve millî blokun mühim rüknü bulunan zürbu iki komşu devlet arasmda pürüzlü raber mumafleyhe muzaheret ediyor muhalefete tesadüf eylediğînden mebfırkası içinde *nhur eden ihtuâflar hiç bir mes'ele bırakmamıştır. ra lardı. Bu suretle M. Herriot en çetin dazul hububat istihsal edilememiştir. Bunkabineye dahi tesir ederek bazı tebedALMANYA 1932 senesinde en hflî ve haricî bir çok mes'eleleri halletdan sanayi amelesi dahi müteessir ol • düfleri bâis oldu. Arnavutluk'taki yeni çok hâdiseler ve buhranlar geçiren Avmeğe ve hükumete istikrar vermeğe mu maktadır. Yiyecek ve diğer havayid zamtihabat serbest vapddıp'ndan tabiî v« rupa memleketi Almanya olmuştur. Har vaffak olmustu. En büyük muvaffaki ruriye cihetinden muzaveka cekilivor. ziyeti siyasiye avdet etmiş ve intihababin bu memlekette hâsd ettiği gayrita i yeti tamirat mes'elesinin hallinden sonBu hal Rusya komünist fırkası içinde dabn neticesme muvafık bir kabme te biî veziyet ve buna inzimam eden malî ra Cenevre'de bes büyük devlet içtimahi iş başmda bulunan Stalin Yoldaşa ve şekkül etmistir. ve iktisadî buhran memleketm dahilî. mda Almanya'nm müsavat talebini arkadaslanna karsı muhalefet peyda et. LEHÎSTAN 1932 senesînde A T siyaset ve asayismi ve muvazenesini datatmin ederek bu îki devlet arasmda mistir. Muhaliflerin rüesasından yirminıpa'mn bu mühim ve kuvvetli devle hi bozmustu. Fakat bu kadar tehlikeflk defa hakikî itÜafa yol açmış olma si fırkadan ihraç edflerek Sibirya'ya ve tmm dahilmde mühim hâdiseler olma lere rağmen Ahnanya'da senenin so sıdır. orta Asya'ya sürülmüştür. Bunlarm annştır. Yahnz uzun senelerdenberi Hanunda siyasî vaziyet ve idare istikrar rasında meşhur Zinovyef ve Kamenef. Moratoryom müddetinîn inkızası ü riciye Nazırı bulunan M. 7»l*~kTn!n isbulmustur. Senenin iptidasmda Basvevardır. Senenin sonuna doöru fırk^a zerine Amerika hükumeti harp borc tifa etmesi hayli nazari dîkkati eelbet. kü Brüning'in kabine«i parlâmento ve hükumet erkâm arasmda veni bir lannm 15 kânunuevvele tesadüf eden tL Yenî Haricive Nazın r":alav *?~ck uda yahıız merkez fırkası fle mutedillere muhalefet hâdisesi olmuştur. Rusya'nm taksiti'nin tediyesinde ısrar ettiği zaman xun muddet Hariciye Nezaretmin e» istinat ediyor ve fasistlere ve komünistumumî ihracatından yüzde altnnşmı sarf M. Herriot bu mes'elede tngiltere'den mühim rüknü bulunduğundan ba dev • lere hason olan sosyalistlerden dahi muve istihlâk eden tngfltere Sovyerner fle ayrdmamak için bu taksiti bazı sartlar letin haricî siyasetinde belK baslı bir tezaheret görüyordu. ticaret mukavelesini feshetmistir. fle tediye etmek istemisti. Fakat Fransa beddul ohnamıstır. Almanya haricen ve dahilen gayet na^ Yenisi aktedflmediği takdirde parlâmentosu Amerikan hükumetinin zik ve müskül bir vaziyette bulunduğu Sovyet hükumetmin ötedenberi l«lttngfltere piyasası Sovyet emti • ve parlâmentosunun Fransa'ya karsı sırada Reisicumhur intihabı zamanı gellif ve ısrar eylediği ademi tecavfe mi • asına büsbütün kaoanacaktır. Sarkî Assert bir vaziyet almasından münfafl bumişti, Mareşal Hindenburg 8 4 yaşında sakma bu sene Fransa hükumeti Hm yada Japon'larm Rus menafimi ve hatta lunduğundan mezkur taksitin tediyesine olmasına rağmen Ahnan milletine hizmüttefflri Lehistan movarakat ettfler. Rus arazisini tehdit etmekte devam etrazı olmadı. M. Herriot isttfa etti. Yeni met için tekrar namzetligini koydu. FaFransa'da hükumet başmda bulunan tiklerinden Sovyet hükâmeti senenin. kabineyi Harbiye Nazın PaulBoncour sutler Hitler1! Maresal'a karsı namzet sollar mütecaviz bir siyaset takip edef sonunda eski düşmanı Çin hükumeti fle teskfl etti. çıkardüar. Lâkin intihabatta Maresal gorünmemek icm bu misakı tasvip et • dost ohnağa mecbur oldu. Yeni hükumet sabık başvekilm arkadasyirmi milyona yakın rey ile yedi sene mişlerdir. Boyle bh misakm maddî bic tTALYA ttalya'daki faşbt rejimi lanndan mürekkep olup avni fırkada isiçin tekrar Reisicumhur oldu. Hitler on ktymeti yoktor. Maahasa Lemstan'm oldukça yerleşmiş olduğundan bu reji. tinat eylediğinden Basvekilin değismeüç milyon rey aldığmdan ekalliyeHe mütteffld Romanya Besarabya mes'elemin onuncu senei devriyesi münasebe • si fle vaziyet de&ismemistir. Yeni hükukaldı. sinin açıkta bnrakıbnasmda, Rusya'nm tfle affı umumî flân edfldi. ttalya'da damet milyarlara balif bütçe aciğını^ ka Sonra Fasisller alabildiğine ortal'ğı ısrar eylemesmden imıttefiklenadeB a y hi issizlik devlet icm büyük bir gafle teşpatmak ve günden güne artan issizlere tethi? ettiklerinden M. Brüning bunlanlarak misakı mrnıUmıaktaıı nntma « • • Idl etmektedir. Italya'nm haricî münarm hücum krt'alartnı dajrtmıstı. Bon • yardun etmek gibi gayet ağır dahflî mistir. sebatı iyi değfldir. Fransa Oe zıddiyet mes'eleler karşısmda bulunuyor. Par dan dolayı Başvekîl ile Reisicumhur aISPANYA'DA Ispanya'da devam ediyor. Bahrî rekabet buflddevIâmentodan mühim ekseriyet fle itimat rasnda ihtflâf çıktı. Brüning istifa eyleletin arasuu açtjkça apyor. Senenm son '. CP*^n sıılhunw cok hizmetv etti. Lâkin bu zat hiç bir fırkaya îsti ' nat etmiyor idi. Yegâne muzahiri ordu fle Reisicumhur idi. Maahaza Lozan'da tamirat mes'elesini halletmeğe ve malî ve iktısadî bir çok ıslahat yapmağa muvaffak olmuştur. Parlâmentodan daima muhalefet gördüğünden Rayiştag mecKsini dağıttı. Ağustosta icra edflen intihapta faşistler iki misli fazla meb'us çıkardılar. Bundan evvel Prusya parlâmentosu mtihabmda dahi pek çok meb'us çıkarmışlardı. Fakat her iki parlâ • mentoda ekseriyeti mutlaka temin edemedflderinden bir türlü vaziyete hâkim olamadılar. Bunun üzerine Von Papen Prusya hükumetine dahi işten el çektirerek Almanya ve Prusya hükumet . lerini birlestirdi. Yeni devlet parlâmentosu fle iş görmeğe imkân olmadtğından Rayiştag 12 eylu'de feshedildi. tki ay sonra yapılan mtihapta faşistler flk defa. gerfliyerek otuzdan fazla meb'us kaybettiler. Mflliyetperverler ve mutedil fır kalar hayli meb'us kazandılar. Lâkin en büyük fırka olarak faşistler kaldı. Mareşal Hindenburg parlâmentoya ve fırkalara istinat eden bir hükumet teskfl. edilmesini istediğinden Von Papen'm istifası üzerine Müdafaai Milliye Nazın Jeneral Slâyher Basvekil oldu. eden Briand bu sene vefat etti. Remeumhur mecnun bir Rus tarafmdan 51dürüldü. Yerine M. Lebrün intihap e di. ^crioe yw» P*pe. |»bm«ri Ukfl