11 Kasım 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Amerika'da içki yasağını kaldırmak teşebbüsleri başladı, demokratların ilk işi galiba bu olacak Dokuzuncu sene: No. 3059 u m hu kanunu 1 İSTANBUL CAĞALOGLU Telgraf ve mektup adresl: cumhuriyet. Istanbul Posta kutusu: îstanbul, No 246 Telefon Başmuharrtr: 22366. Tahrir mfidörü: 23236 Idare muduru. 22365 Matbaa 20472 Cuma 11 Teşrinisani 932 Buğday mubayaatı gele cek sene umumileştirile • cek. hükumet ambar ve silolar inşası için ; tedbir alıyor Devletçilik ve Şahsî teşebbüs Bir münakaşa mevzuu Bir taktm gençler Kadro adlı bir mecmua çıkanyorlar. Bu mecmua unvanmı galiba, Ankara'da Ticaret mektebi miidürü Şevket Süreyya Beyin daha evvel hazırladığı ve daha sonra bastirdığı bfr kitaptan almıştır: Kadro ve İnkıl&p. Biz müellifinin Iutfetmesi neticesi olarak bu kitabın basılmadan evvel makinede çoğaltılmış nüshalarından birini görmüştük. Matbaada basılmı* şeklini görmedik. Kitabın basılışından ha berimiz var. Fakat zaten okumuf idîk diye tekrar almağa liizum gör . memiştik. Şevket Süreyya Beyîn arkadaslarmdan birinin bize temi nrae göre kitap matbaa basılışına geçerken bir çok ilâvelerle daha ziyade büyültülmüş. tlk fırsatta o şekIini dahi görmek karanmırdadır. Kadro nvecmuası etrafmda top • lanan gençler, meziyetli gençlerdir. Onlarm içinde bizim Yakup Kadri Bey gibî kaleminin yani fikrinin • kuvvetîle Türk halki arasmda haklı fin almış arkadaşlar da vardır. Kadro'culardan cemiyetimizde vaz'fe almif gençlerden bu vazifelerini aş kra ve imanm verdi$i heyecanlı bir gavretle îfa edenler buhmduğunu da bİT biliyoruz. Yainız bilinmiyen ve hakkında kat'iyyetle hükum ve rilemiyen bir nokta var: Gerek Kadro mecmuannda, gerek onun anası oian Kadro ve tnkilâp kitabında müdafaa edîlmek istenilen e»a» fikir nedir? Zaman zaman bunun hak kında muhtelif telâkkilere ve muhtelif tenkitlere şahit olmaktayız. Her cemiyetin elbet bir kadrora •e oyle olunca evleviyetle her in kılâbın bir çerçevesi, yani behemehal vaziyete hâkim olarak hiç şaş • maksızın hedefe sürüklemek lâzim gelen esas fikhlerile bu fikirlerin ovleee vüHrrnesini temin edecek teşkilâtı ohnak lâzımdtr. Bmaenaleyh ünkılâba nisbetle kadro denilince inkılâp esaslanndaki fikirleri ve on • lara hayat ve hareket verecek teş kilâtı anlamak lâzımdır. Türk gençlerinin mevzuu bahsettikleri ve ede cekleri inkılâp ise şüphesiz Türk «nkılâbı olabilir, ve zaten kitap, Türk inkılâbının ideolojUini (ideologie) terkip etraek iddiasındadır. tşte Kadro'da inkılâbımıza nisbetle anlaşılamıyan, yani kolayca kabul olunuvermiyen fikir de bu iddiadan ibarettir. Kadro'cular, çok kere in • kılâbımıza nisbetle çok ileri atılmıs fikirlerin tercümanı sayılıyorlar. Ezcünale Kadro'cuların bellibaşlı fikirlerinden b'ri olan devletçilik, Cum • huriyet Halk Fırkasının anladığı de* receden çok ileri ve adeta ferdi sıfır haddine indiren bir sekil addedili yor. O halde Cumhuriyet Halk Fırka •ına göre devletçilik nedir? Cumhuriyet Halk Fırkasının programı meydandadır. Orada ferdi tesebbüsün ve neticelerinin kıymeti asla inkâr edilnüs değildir, bilâkis. Ancak prog ram fertlerin başaramıyacağı işleri devletin ele alması lüzumunda da sarihtir, ve f ırkamızın devletçiliği bu tarahate dayanan bir ahenkte ko • layca, en ufak şüpheye dahi mahal vermiyecek bir açıkhkla görülür. Büinerek bümmiyerek bu hududun asılir gibi olduğu yerlerde cemiyetin ıztırabını kendi şahıslarımızda hi<ı • sederîz. Bu rahatsızhğın cemiye+i » i z e nisbetle içtimaî derin bir ma nası vardır. Biz bu makalede ne Kadro'yu, ne de Kadro ve tnkılâb'ı tahlil etmek kastinde değiliz. Bu tahl : l yapılmamalı mıdir? Onun yapılması geç bile kalmıştır diyebiliriz. Kadro ve tnkılâp'tan evvel Fırka programına göre Cumhuriyet Halk Fırkası fikriyatı nın tesbit edilmesi vazifedir, ve o meyanda Kadro ve İnkılâp kitabı ile Kadro meemuasmm mesleğini tetkik etmekte de elbette fayda ve zaruret vardır. Biz ilk fırsatta bu tetkik ve tahlilleri yapmağa başlıyacağız. Bugün için mes'eleyi şunun için mevzuu bahsetmiş bulunuyoruz: Ağaoğlu Ahmet Bey Kadro ve tnkılâp kitabmdan mülhem olarak kendUince onun devletçilik hakkmdaki fi • kirlerini tenkit yolunda bize bîr sıra makale getirdi. Bu makaleler Ağaoğlu Ahmet Beyla flkirlerini ihtiva etmek ve bmaenaleyh iyiliği ve kötülüğü tamamen kendisine ait ol • makla beraber bize mes'eleyi münakasa sadedinde ilmî fikirler olarak göründü. Onların neşrile bu sahada fikrî bir harekete meydan vermiş Posta vapurculuğu İktisat Vekâleti yeni lâyihayı hazırlıyor Vapurcular heyeti Ankara'dan döndü, dün fevkalâde bir içtima yapıldı Yeni ziraî Kanunlar Buğday mubayaatı tevsi ve teşrrul edilecek Ankara İU (Telefonla) Ziraat Vekili Mahli» Beyle görUstüin. Ve ki] Bey suaüe rime su cevap lan verdi: c Buğday kanunundan he def yaptığı mız gayeyi tamamen elde ettik. Bu tedbir den köylümüzün Vıraat Vekili Muhhs (Atabadi 2 inci sahıfede) Furugî Hazretleri Varı Beyin çay zîyafetînde... Frugi Hz. şerefine ziyaf et Vali Bey dün bir çay verdi. Misafirimiz yarın Toros trenile gidiyor Misafirimiz Fırrugi Hz., dün öğ leye kadar Perapalas otelinde isti rahat etmis, öğleden sonra Iran konsolosanesine giderek aksama kadar orada kalmıs ve İran kolonisinden bazı zevatı kabul etmislerdir. Vali ve Belediye Reisi Muhittin Beyle refikaları hanıtnefendi, dün aksam Vilâyet konağında Furugi Hz. şerefine bir çay ziyafeti ver mislerdir. Ziyafette Furugi Hz. ne refakat eden İran ricali, Vali mua vini, Etnniyet müdürü, Belediye muavini Hâmit ve mihmandar Reflk Amir ve Cevdet Beyler hazır bulunmuslardır. Çay ziyafetinden sonra Furugi Hz. le maiyetiiMfeki zevat, Vilâyet konağında kalmıslar, akşam yemeğmde de Vali Beyia misafirî oknu»lardır. Gece muhterem msafirierknize Vilâyet konağında ince saz dinle tilmistir. Bu arada davet edilea neyzen Tevf ik Beyin san'arkârlığı misa firlerimiz tarafından çok takdir e dilmistir. Furugi Hz. şerefine bugün oğie " yin İran konsolosu tarafından kon solosane binasında bir öğle ziyafeti verilecektir. Misaftrlerimiz, hava nrüsait olduğu takdirde öğleden son* ra bir tenezzuh yapacaklardır. Muhterem misafirlerimiz yarra Toros ekspresine takılacak hususî bir vagonla Haleb'e hareket edeceklerdir. Forugi Hz. nin mihmandan o* lan Ref 3c Amir ve Cevdet Beyler müşarünileyh Hz. ne Rayak istasyonana kadar refakat ed«c«klerdir. Basvekil Ps. Hz. Mfflî vapurculardan bir grup îçtîma Kalinde Seyrisefainin Vaziyeti tetkik edilecek Ankara 10 (Telefonla) tktisat Vekâleti posta vapurculuğu kanununu tadil edecek, lâyihanın esaslannı hazırIamaktadır. Lâyiha projesi iki uç güne kadır Heyeti Vekileye verilecektir. Lâyihanm ihtiva edeceği belli başlı esaslar şunlar olacakhr: Vapurcular 3 yahut 6 ay zarfıniı posta vapurculuğu yapacak bir şirket teşkil etmekle mükellef tutulacaklar dır. Bu şirket Seyrisefain'den ayn olarak mfllî kapotajumzı temsil edecek, hükumetin göstereceği Iskeleler arasmda vapur isletecektir. Gerek Seyrisefain'in, gerekse yeni şirketin tarifeleri tktisat Vekâletinde tarafeyîn mümessillerin • den mürekkep bir komisyon tarafından tesbit olunacak, ve seyrüseferde bu tarife bilâkaydü şart tatbik edilecektir. Lâyihanm diğer mddelerînde sirketm bundan sonra mubayaa edecegi vapurlarm evsafı şeraiti hamuliyesi ve yolculann esbabı istirahati mes'eleleri hakkında kayıtlar bulonacaktır. Aldığım malumata göre tktisat Ve • kâleti Seyrisefain'in de vaziyetini tetkik ederek bu möessesenin asgarî masrafla idaresi ve tekemmülü için icap eden tedbirleri alacaktır. Yarın akşam Ankara'ya avdet edecekler Biraz rahatsız bulunan mahdumIarı ömer Beyi görmek üzere şehri mize gelmis olan Basvekil Ismet Paşa Hz. dün aksama kadar Hey beliada'daki kosklerüıde kalmrslar dır. Basveküimizin bu akşam Anka ~ ra'ya avdet edeceği yazJmıssa da bunun doğru olmadığı anlafilmıstır. Müsarünileyh Hz. yarın aksam An kara'ya döneceklerdir. Vapurcular heyeti döndö Posta vapurculuğu kanununun tadüi mes'elesi hakkında hükumetle temas etmek üzere Ankara'da bulunan vapur > cular heyeti dün sabahki trenle sehri • mize dönmüştür. Bu münasebetle dün saat 3,30 da Sirkeci'de vapurcular birliği binasında bütün mfllî vapur kum • panyalatı sahip ve mümessillerinin \ştirakfle fevkalâde bir içtima aktedil • mttir. Vapurcularm dünkS çtimainda An(Mabadı 5 incı sahifeie) Madam Stalin Dün sabaha karşı ansızın vefat etti Moskova 10 (Hu. Mo.) Komfl nist fırkası urouroi kâtibi Stalin Yoldaşın refikası bugün sabaha karşı ansızın vefat etmistir. Madam Stalin hrkanm faal ve kıymetli azalarmdandı ve henüz 30 yaşında bulunuyordu. Vefan Rus • ya'da büyük bir teessür uyandmnıştır. [CUMHURIYET Komşu ve dost memleketin muhteıem feHnin zevcesi ve memieketinin güzide biı kadını olan Madam Stalin'in vefatım büyük bir teessuıie kaydediyoruz. Dost Rusya'ya ve muhtf rem şefine taziyet beyan d i l Gazi köprüsü ve plân Şehir meclisinde dün hararetli mü nakaşalsor oldu, tenkider yapıldı Üsküdar tramvaylarının Kadıköy'üne temdidi için Tetkikat yapılacak Şehir Meclisi dün birinci reis vekili Sadettm Ferit Beyin riyasetinde toplandı. Fen işleri müdürü Yusuf Ziya Bey Gazi köprüsü işinin ne safhada bulunduğu hakkında iza . hat verdi: « Proje ve şartnameler hazır dır. Berayi tasdik Daimî encümene verilmiştir. Tetkik ediliyor. Tetkikat biter bitmez münakasa ilân edilecekir. Şehrin plânı ne şekil alırsa Güzellik müsabakası Hanım kızlar, kayıt için hergün saat 10 dan 6 ya kadar müracaat edebilirler Güzellik mü sabakamızın ka yıt muamelesi devam etmekte dir. Müsabaka ya girmek istiyen hanım kızlar, cuma müstesnahergün saat on dan altıya kadar idare müdiriyeHmize müracaat ederek resrnı çektirmek için vesika almalıdırlar. Hanımlar, asağıda isimleri yazıh f otoğraf haneler den hangisine resimlerini çıkartmak istiyorlarsa idaremizden o fotoğrafhaneye bir mektup fitr Alman heykeltraşî, Dünya Güzell Kertvum viriHr. Resîmler bizim hesabımı • Hanımın büstünü yaparken za çıkarılmakta olup kartpostal ceFoto Franse (tstiklâl caddesinde Vasametinde bas ve boy olarak iki reyinberg fotoğrafhanesi). sim çekilmektedir. Foto Kanzler (Taksim dvarmda, tstiklâl caddesinde) Foto Rökor (İstiklâl caddesinde 115 Gazetemiz hesabına güzellerin numara) resmini çekmeği deruhde etmiş olan Foto Sebah ve Joallier (İstiklâl cadfotoğrafhanelerin isHnleri sunlardır: desinde 439 numara) Foto Artistik (İstiklâl caddesinde Foto Süreyya (Beyoğlu'nda Tünel Kurtulus hanında) meydanında) Foto Etem (Babıali'de Cağaloğlu yokuşunda) Foto Febüs (Beyoğlu'nda İstiklâl Müsabaka şeraiti gayet basittir: 1 caddesinde) Türkiye tebaası olmak, 2 Hiç evlenFoto Femna (Beyoğlu'nda İstiklâl memis olmak, (nisanlı hanımlar kabul caddesinde) (Mabadi 6 m c sahifede"1 Dünya buhranı ve «£mil Ludvîs» Tevfik Salbn Paşa Hamdi Bty alsm mevkiin değişmesi îhtimali yoktur. Binaenaleyh plân beklen ( Mabadi 6 mct sahifede ) Gaİatasaray Leviski! Maruf Bulgar takımı ile Gaİatasaray Uaruf Alman muharriri Emü Ludvig Maruf Alman muharriri Emil Ludvig Viyana'da dünya buhranı hakkında çok sayani dikkat bir konferans vermrştir. Viyana'daki arka daşımız Nadir Nadi Beyin bu kon feransa ait mektubunu 3 üncü sahi femizde bulacak»ınız. . bugün saat 3 te karşılaşıyorlar Fotoğrafçı'arımızın isimleri Bugün başmakalemîzde mevzuu bahtolan Agaoğlu Ahmet Beyin Musabaka şeraiti Devletçilik ve Fertçilik Hakkmdaki çok dikkate şayan makalelerini pazar güunünden itibaren deree başUyacağız. * Gene pazar gününden itibaren IIIIIIIIIIMIHIMIIIllllllllllllllllinillllllllllllllllllinlIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIHinilllllllllinMniFIIIIIIIIIIIIIIUIIIMIIIIIllllllMlllllllllllllllllllnllllMIIIIIIIIIIIIII olacağımız kanaat'ne zahip olduk. Ahmet Beyin makaleleri pazar gününden itibaren Cumhuriyet'te neşrolunmağa başlıyacaktır. Bu makaleleri hiç kimseye hiç bir haber vermeksizin gazeteye koyu • vermeği muvafık bulmadık. İstedik ki mevzu ile beraber makalelerin derci sebebinden okurlarımızın daha evvel haber ve malumatları olsun. Bu kadar esaslı fikirlerde tahlil ve münakaşanın çok faydalı bir usul olduğuna kaniiz. Hakikî ve rehber fikirler ancak bu türlü tahlil ve tenkitlerin dalgalan içnden çıkıp yükselebilir. Adı üstünde cumhuriyetçi ve halkçı olan gazetemizin muayyen siyasî fikirleri de vardır. Ancak bu bir gazetedir ki biz onda bizden başkalarına ait muvafık, muhalif her fikrin intişarına imkân vermekle de ancak hakikatin tezahürüne meydan vermiş oluruz kanaatinde bulunurur. YUNUS NADÎ Mesbur casuslar Tefrikamizı okumıya başlıya . caksınız. Tafsilât üçüncü sahife mizdedir. * 'Dün şehrimize gelen Bulgar takımı Bugün Taksim stadyomunda Gaİatasaray takımile karsılaşacak o lan Leviski takımmın bir kısım oyun. cuları da dün sabah şehrimize gelmiştir. Bugünkü müsabaka saat üçte başlıyacaktır. Gaİatasaray takımı bugün Bul . oyuncuları müstakbilin arasında gar'ların karşısma Zayıf bir kadro ile çıkacaktır. Geçen pazar günü yapılan Sofya . İstanbul maçında yaralanan Nihat Bey bugün oynıyamıyacaktır. Nihad'ın yerinde es. ki kaleci Ulvi Bey oynıyacaktır. Lutjen sahijeyi çevinnU Yarıriki nüshamızda As keri Tekaüt Şubesinde muameleleri ikmal edilerüe rin listesi
