10 Ekim 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

f Ctanhuriyet *I0 TeşrSnîevvel 1932= Köy hikâyeleri Hanife'nin titizlikleri Dünki kısmıs hulasası [Bir sonbahar akşamı... Şahinli köyü uyumağa hazırlanıyor... Bekir'in evinde öküzler dama bağlanmış, inek sağıîmış, çift aletleri yerlerine konmuş... Aile efradı evin hayatlığındalar. Bekir Ağanm karısı Hanife, oğlu Hüseyin, Hiiseyn'in kansı... Yalnız Bekir Ağa eksik... Arpalan satmak için kasabaya giden Bekir Ağa da biraz sonra geli yor. Fakat çok yorgun, çok bitkin... Hep birlikte sofraya oturuyorlar. Herkeste bir merak... Arpalar acaba kaça satıldı? Nihayet Bekir Ağa kansımn sualine cevp veriyor: Yanmlığı bir mecidiye... Bu cevap sofranın üzerinde bir bomba tesiri yapıyor. Yanmlığı bir meci diyeye arpa verilir mP Borçlarını ne ile ödiyecekler, ya evin eksikleri, ya vergiler? Bekir Ağa kendinden sonra satan ların bu fiatı da bulamadıklarını söyliiyor. Borsaya tel gelmiş... Hanife soruyor: Borsa da ne? Borsa ev, kocaman bina!] Hanife, kardtalıkta sofrarun üze. rine fırhyan kediyi kovarken yoğurt kâsesi devrildi... Dökülen yoğurtlar sanki onun hiddetinin ateşini sön . dürdüler... Lâkin o hiddetfi olmak, hiiddetli görünmek istîyordu... Elile döşe . meye vurarak: Koca adam sende hiç akıl var mı?... Buna tel gelir mi?.. Eve tel gelir mi .. Vah bizim emeklerrmize... Yazıklar olsun... Yazıklar olsun... Boncuk gibi arpalan bedava verdin de geldîn... dedi. Gelinin yaktağı kandü hayatbgı aydınlattı.. Hüseym auasmın fcede rini yatıştsrmak için: Ana... Borsa var... Hem de büyük bir ev... îçinde bezirgânlar, tüccarlar, efendiler oturuyor... Ted onlara geliyor... Hanife oğlunıtn sözelrini karşıladı, hidd'etine istihza da katarak: Hey gidi hey... Oğlu da babası gibi ahmak... Hey oğul orası kah . vebamedir; orada dubaracılar »îzi aldatırlar... Siz kime söylüyorsunuz. Bekir Kan çok b'ağrrma... Git Âşık oğlu Veli'ye «or... O da bugün Hanîfe aesînm perdesini bıVaz a. şağı indirmişti: Neden sorayım?.. O senden daha akılh bir adam mı?.. Hele «attıklarm ne tuttu.. Onu söyle... dedi.. Bekir serfcert sesAe hesap gördü: Arpa yetmiş yanmlıktı, on dört lira tuttu. Bir lirası harca masrafa gîtti, on iki buçuk kurusile bir köfte yedîm, 3ki batman tuz, bir okka gaz, yarnn okka şeker, yirmi beş dirhem kahve aldım... Toruna da on kuruşIuk leblebî üzüna, geline yüz para Mc çiğneme sakızı alıverdim,. Yüx parasile de bir şerbet içtilm... Hanife yorgun bir halde: Kör blası kahveyi almasan olmazdı de ğil mi?.. Aldığrn sekeri kahveye katıp katrp sen tiüfceteceksin... (Bitotu) al dedimdî, aldm mı? Bekir Aradtan, aradun... Sa. tanı bulamadım... Eczahanelerde varmış oralardan da reçetesiz ver . mezîermiş. Hanife Uşak... Reçete nedir... Bu da yeni icat mı?.. Bugün neler de öğreniyorum... Bekir kansının biddetini defetmek için izabat verdH: Reçete el kadar kâğıt... Dok. tor beyler üzerine bir şeyler yazarlar... O kâğıt reçete olur... Hanife'nîn gözleri hayretinden büyüyordu... Bizhn bîtotuna doktor ne ka. rışır... Her yammızı bit sardı... Şu çocuğun başuıa bakacak oldum,' bit. ler yuva kurmuş... Kör olası ana&ı biç te mi bakmıyor?.. Kenarda uyuyan gürbüz bir oğ lan uykusunun içmde çamurlu elile başını derbı derin kaşıyordu... Hanife Bari tellisürür alsay . dın... Bekir Kan... Aktarlar onu da j Budapeşte 9 (A.A.) Jeneral satmıyorlar... Yasakmış... Goemboes, parlâmento meydanında Hanife köpürdü... Bağırarak: bir balkondan, Macar cetniyetleri Yasakmış diyip beni mi alda. ne mensup 30,000 kişiye hitaben bir tacak&ın... Aramadını... Almadım nutuk söyliyerek «Macaristan'm yedi gitsiin... niden hayata kavusması» demekle bir taraftan muahedelerin yeniden Bekir Dinim hakkı için yasak. tetkikini ve diğer taraftan millî vitır... Onlar zebîrli ilâçlaımış... Sen fak kardeşliği kasdetmekte olduğualırsm torununun bMertni ayıklar . «u sÖylemişrir. sın... Başka yerlerde gelinler bunlarla kayın analannı ağulamışlar da devlet yasak etmiş... Bekir bu sözle Hanife'yi sustu ruverdî... Ihtyar kadın uslu usJu sordu. Hüseyin Efendiye borcumuzu ver dedimdi; verdin mi? Bekir çok mahçup bir tavırla: Muğla Vilâyeti dahilindeki yol in. Vermedim. Cevabını verince Haşaatı Jçin hazırlanan proje on beş nife yeniden ateşlendi: Be adam... Ne için vermedîn... eylulden itibaren tatbik sahasına. kon. muştur. Bütün kaymakamlıklar köy Herif bize batakçı diyecek... Pırtı. lan ahrken aldık... Paralan vermek yollannm bhan evvel inşasile meş . guldür. Vilâyet nafıa heyeti fenniyeyok... Bu na&ıl iş?.. si kazalara taksîm olmuş ve ameli Bekir'in dişsiz ağzında dili dolaş yatın başına geçmişlerdir. Vılâyetin mağa başladH; çorbalar dudaklannunvumî vazîyeti bir çok ânzalarla dan taştı, sakalma doğru aktı. Hid" dolu olmaısı ve köyler arasındaki mu. det ve yeisle: vasala hatlarmm azlığı yüzünden Ben de şaşırdım ne ideceğîani... şimd'rye kadar iktisadî inkişaf sek. Be kan sen ne söylüyorsun... Oğla. teye uğramjştrr. Halbuki yeni pro . nın yoJ parasını vermedik... Muh . gramla bütün köyler vilâyete bağ tar benî sıkıştırıp duruyor... îster lanacağmdan bu sahadaJd mkisaf misin yakalayıp hapis etsinler... Ak. sür'atli olacaktır. şama sabaha tahsildar dütyer... O zaman sen ağlarsm... dedi. Hanife'nin biddeti gene söndü: Daha neler aldm, dedi. Bekir On kurusluk enfiye al . dım... yüz dirhem mıK aldım, mer "kebe bir yular aldım... Tütünü brrakalı canım enfiyeyi çok çekiyor... Paranm artanı da şu, kaldn* sandığa koy... dedi... Çepkeninin cebimten b'ir t a ç San. konotla bir miktar bronz para çı kardı, on kurusunu geri aldl... Çoban Mustafa'mn oğluna bor. cum var. Bunu ona vereceğilm dedi.. ralan toplıyan elleri titriyordu.. Bu serveti hemen iyî bir yere koymak için ayağa kalktı... Bu nasıl işti?.. Eskîden kan koca alım satım lâkrrdısi bile etmezdi; sofra basında söz söylenâlmezdS... Dun Ztrdat Odastn&a müieâfatlar Hanife sandığin durduğu yatak tevzl edülrken odasının esigine blasınca birdenbüre tstanbul Zlraat Odası tarafmdan hidcfetlendi, yüzünün hatları gev . geçenlerde açılan ikinci çiçek, ta sedi ve sesi kısıldi: vukçuluk, bahçıvanlık sergisine işti Sen köfteyi yedin... Torununa rak edenlerden madalya ve mükâf at leblebi üzihn aldın... Oğlunun yol kazananların madalyaları ile mükâparasını ayırdın, geline çiğneme safatlan dün Ziraat Odasında tevzi ekızı aldm... Merkebe büle yular al. dilmişth*. dın da şu kocakanya yüz paralık Dünkü merasimde büyük şeref yumusak şeker almadın değii mi? diploması alanlar: tstanbul Beledi • Tuh senin ağahğma, vah benim elli yesi, Yalova Millet ve Baltacı çiftliği, senelik emeklerime... dedi. İstanb'nl (Halkalı) Ziraat mektebi ile Erenköy tavukhanesi sahibi Ra Bekir dişsiz çenelerini açarak tip Tahir, Lutfi Arîf, Altınan tica kahkaha ilegiUdü... rethanesi sahibi Sadi, Üsküdar Fa Be kan ne biliyorsun?.. Sana zilet tavukhanesi sahibi ömer Lutfi aTdıklarımı gizli yerde veririm!... Beylerdir. Nazlanmadan vermem!.. Hele ya Bunlardan başka dün 22 altın matağı da ser de yaltalım, yorubnuşuk... dalya, 55 gümüş madalya, 19 bronz dedi. madalya, 12 diploma, 32 naktî mü Ellerini yıkamak için aptesliğe kâfat, 18 gümüş ve bronz diplomasız giderkent madalya verilmiştir. Allah kerim... Hüseyin EfenZiraat Odası gelecek sergide dadiye borcumuzu da öderiz... Bu sene ha fazla mükâfat verecektir. böyle ise gelen sene hayırdır. Yüreğini geniş tut... Allah bile dünyayı inişli çıkışlı yaratmış; ömürde insan bolluk görür... Darlık görür... Ankara'dan verilen bir habere göGene bolluk görür... îşin ba re tspanya, ihraç edilen yumurtalara şı can sağlığı... Dua edelim de döviz vermemek kararını, daha evAllahımız bize Hüseyn'imizi bağış vel ihraç olunanlara da teşmil etti . lasın... Çok eker, çok çahşır, çok çı. ğinden hükumetimiz bu karann kalkanr o*a bir derdimiz kalmaz... de. dırılması için teşebbüsata geçmiştir. di.. Ispanya sefiri de tavassutla meş Bu sözle Hanife'nin bütün hiddet. guldür. Karann ref'ine kadar, tüc Ierini yendi, o şimdi gülmek için ve. carımıza İspanya'dan alacaklanna sile arıyordu. mukabil İş ve Ziraat Bankalan müYUSUF MAZHAR nsip kredi açmağa karar vermişlerdir. Macaristan nasıl Dirîlebilir? Sktosat Bir Jeneral «muahedelerin tekrar tetkikile» diyor Trakya'nın buhrandan gördüğü zararlar Bir çok, iktisadî merkezler mevkilerini kaybettiler, sahillere rağbet var L'zunköprü 3 teşrinievvel (Hususî) Şark Demiryolları Şirketinin emtea nakline mahsus tarifelermin çok pahalı olması bu muhitte iktisadî vazîyet ve merkezlerin değişmesine sebep olmaktadır. Filhakika, şimendifer hatfa guzergâhında bulunan sehir ve kasabalann 23 sene evvelki vaziyetlerile bu seneki vaziyetleri tetkik olunursa, iktisadî hareketlerin ve ticarî münasebetlerin mü* temadiyen azalmakta olduğu anlasılır. Buna mukabil denize yakın veya sahilde bulunan şehir ve kasabalann iktisdî vaziyetlerinde evvelki senelere nazaran daha bariz bir faaliyet görülür. Şimen • direre yakın iktisadî merkezlerin bu günkü durgunluğu ve sahil şehirlerde yeni başlanan iktisadî faaliyet her şeyden evvel nakliye mes'elesine istinat etmektedir. İstanbul'a 272 kilometre mesafede bulunan Uzunköprü'den 10 tonluk bir buğday vagonunun Sirkeci'ye kadar şimendiferle nakli için yapılan masraf (bu masraf müstahsile veya malı gön deren tüccara aittir.) şudur: Lira 15 Uzunköpru istasyonunda 75 Şimendifer nakliyesi ücreti 12 Hammaliye. Sirkeci'de Harnallar cemîyetine 12 Sirkeci'den fabrikaya kadar nakliye Mavnacıîar cemiyetine. 114 Yekun Halbuki 10 ton buğdayîn buradaki kiymeti okkası 4.5 kuruş hesabile 350 liradır. Demek oluyor ki 10 ton buğ dayt simendiferle nakil için kıymetmîn üçte biri kadar tutan bir parayı nakliye masrafına veriyoruz. Simendiferle yapılan ve çok pahalıya malolan bu nakliye işini bir de deniz yolundan hesap edelim: Keşan kasabası şimendifer hattına 45 kilometre uzak tar. tstanbul'a mesafesi ise karadan üç ySı kilometreden fazladtr. Şimendifer hatfa üzerînde olan ve istanbul'a daha yakın bulunan Uzunköprü'ye nazaran Keşan, ithalât ve ihracahnı 25 kilometrelik bir kara yolundan sonra deniz yolfle yaptığuıdan daha ucuza malet mektedir. 10 ton buğdayîn Keşan'dan tstanbul'a nakil masrafı şudur: Lira 19 Denize kadar kara nakliyesi 19.5 İstanbul'a kadar deniz nakliyesi 10 Hammaliye 47.5 Yekun Bu yekunda şimendifer hattî üzerînde bulunan ve İstanbul'a daha yakın olan Uzunköprü'ye nazaran yandan faz la ucuzluk vardır. Deniz nakliyesinin bu ucuzluğu hasebile sahil şehirlerde mahsulâtı ziraiye fiatlari daha yüksek olduğundan bir çok müstahsiller farkı fiat dolayîsile mallaruu günlerce uzak olan bu sahil şehirlerine sevkediyorlar. Uzunköpru 23 sene evveline kadar Kavaklı, Keşan, İpsala, Malkara, Hayrabolu gibi dört beş kazanu» piyasa merkezi îdi. Bu kazalar mahsulâtanı Rusya haziran 1932 den itibaren Türkiye'den altı partide 200 ton kadar zeytin alarak sevketmistir. Satın alınan zeytinlerin kısmı a zamı Gemlik ve Mudanya menşein den ve 1929 ve 1931 senesi mahsulâtındandır. Zeytinler iki taraf için müsait olan bir f iatla alınnuştır. Alınan zeytin partilerinin Rusya'da yapılan muayenesi malm iyi evsaf ı haiz olduğunu isbat etmîştir. Ağlebi ihtimal Rusya Türkiye'den gerek Türk zeytinleri gerekse zeytinyağı mubayaasma devam edecektir. Bu akşamki program ANKARA^ 12,30 plâk neşrlyatı 18 orkestra ».1» > keman solo 20 klâsik plâklar, İSTANBUL : 18 Müşerref Hanunın iştirakile saz 19,30 radyo orkestrası 21 Hikmet Rıza Hanım ve arkadaşlan BÜKREŞ: 19,15 orkestra 20,05 konferans 20,45 gramofon 21,05 Kuartet'in G. Moll. (Grieg) 21,50 Harp solo 22,15 Kuartzt (Haydn) in D. Dur. ROMA: 21,05 hava'disler ve gramöîdn plâKTân 21,25 Mtaplar ve muharrirler 21,50 baliî musik! 24 havadisleE, , . Muğla yolları Bütün Vilâyette büyük bir faaliyet başladı Çiçek sergisi Mükâfatlari verildi 18,35 plâklar 19,35 almanca âers 20,05 Macar halk şarkılan 21,20 konferans 21,50 konser 22,50 havadisler sonra:" Tsigan mnaikfsl. VARŞOVA: 18,05 konser 20,05 murîtelif 20,35 Uzunköprü'dentilrW8&8fc?. Eimayeıetfal tefrika 20,501 havadisler 21,05 akşam Cemiyeti tynan konseri 23,20 dans musikisi. PARİS (Radio Paris): Uzunköprü'ye satar ve' ihtiyaçlarîni da 19,55 sinema tenkldi 20,05 kitap teh Uzunköprü'den temin ederlerdi. Geniş kidi 20,25 gramofon 21\s tlyatro oir muhitin ve dört beş kazanm iktisadî (La dame aux Camelias) Dumas Fils'in bir merkezi olan Uzunköprü'de 23 mileserl 21,45 tenkit Paul Rebouz tarafmyonluk bir sermaye toplanmışfa; hayatı dan. iktisadiye çok faaldi. Fakat 929 sene sinde baslıyan buhran sebebile bir çok mahsulât fiatlarında görülen büyük düşüklükler şerait ve ahvali ticariyeyi tamamen değiştirdi. Buğdayîn okkasî 1 8 kuruşken İstanbul'a kadar şimendifer; Izmirde yeni bir gazete nakliyesi için verilen 40 para fazla de tzmir'de (Isık) isimli yeni siyasî bir ğildi, bir vagon kavun Sirkeci'de asgarî gazete intişara başlamışur. 300 lira fiat bulurken nakliyesi için verilen 85 lira fazla değildi, fakat şimdi ^ ASKERLIK lŞLERt bir okka buğdayîn azamî fiatı 4,5 Inı • ruştur, ki bir vagon kavun Sirkeci'de Şubeye Davet 100130 liradır. Yanî maKsulâbmizm Beyoğlu Askerllk Şubesindenf yarı kıymetini Şark Şimendifer ŞirketiBir buçuk sene hlzmete tâbi 324 dogumne ve diğer vesaitî nakliyeye veriyoruz. Şimendiferlerin bu pahalı ve bugünkü ik lualnn 810932 tarihlnde şubede bulun tisadî şeraite uygun olmîyan yüksek nak malan lâzım iken 1810932 yazılmıştır. Tashihen llânile bu gibi mükelleflerin liye tarifeleri yüzünden Trakya'nîn enmühim bir ticaretgâh merkezi olan Uzun derhal şubeye müracaatleri. köpru iktisadî varlıgun temin eden ge M Ragıp Şevki niş muhitîni kaybetmiş bulunuybr. tp sala'dan, Keşan'dan, Hayrabolu'dan ve diğer kazalardan şimendifer güzergâ huıa doğru gelen buğday yüklü arabalar, bugün istîkametini değiştirerek sahillere doğru gidiyor. BUDAPEŞTE : r İktisadî vaziyetîn bu şekildeki de ğişikliği tamamen nakliye ücretleri mes'elesine istinat ediyor. Şark Demiryollarî Şîrketi tarifelerini deniz nakuyaMcvsinıîri en güael hikâyeleri tîna rekabet edecek bîr dereceye îndirdiPek yakında çıkacak ği takdirde nakliyata hâkim olacağı şüphesizdir ve bu kendi menfaati iktizasındandır. Bu vaziyet bütün Trakya'ya şâmfldir, Şafak" KlitüpKânesi yani her müstahsil ve tüccar malmı istihlâk merkezlerine ve ihraç noktalarmâ Darülbedayi müdürlüğönden: sevketmek için, çok pahalı bulduğun Tiyatromuıda balet dersleri başla dan dolayı şimendiferi terkediyor, ucuz mışbr, bu meccanî derslerden istifade vesaiti nakliye ariyor, bu sebepten saetmek istiyen, vücuUeri dansa elverişli hil şehîrlere uzak yerlerde ve şimen genç hanımlann her gün saat fldden diferden başka vesaitin bulunmadıği beşe kadar Darülbedayi Rejisörüne mümahallerde bütün mahsulât fiatlari daracaatleri flân olunur. ha kırık ve havayicî zaruriye fiatlan daha yüksektir. Istanbul Belediyesi Hulâsa Şirketin nakliye tarifeleri yeniden tetkik olunarak bugünkü ihtiyaç§ehir Tiyatrosu Iâra göre tarjzim olunmalıdır. Sah günü Darülbedayi temsilleri a' ^amı birinci deîa Marangozlar cemiyeti tarafmdan bir satış kooperatift teşkiline karar verilmiştir. Cemiyet bu kooperatif in küşadı çin icap eden hazırlıklan yap. mıştır. Marangozlar kooperatif i için tanzim olunan nizanmame cemiyet tarafmdan Ticaret Müdürlüğüne ve rilmiştir. Kooperatif, teşekkülü için resmî müsaade alınır alınmaz küsat edilecektir. Beni Yakan Bir Ateş Var!.. Rusya Törkiye'den zeytin alıyor Marangozlar kooperatif açıyorlar PAZARTESiPERŞEMBE Yazan : Musahip zade Celâl Bey Muallimlerle talebelere. N Yumurtacılara kredi llil Guzel bir operet, elzem ve zarurî bir şeydir. Çünkü, iyi vakit geçirmek için GÜLMEK LÂZIMDIR. Ve iyi gülmek için de nefis musiki, güzel şarkılan ve pek KiymerJi sahnelerile Mısır gümrükleri arttı Mısır hükumeti mahallî mahsulü himaye maksadile Mısır'a ithal olunacak un, buğday ve diğer bazı hububaün gümrük resimlerini 14 ey lulden itibaren artırmıştır. izmir köylüsönün eski borçları tzmir Ziraat Bankası köylülerin 929 senesinden evvelki borçlarını dört muayyen taksite ayırmıştır. Köylüler eski borçlarını bu taksitlere göre ödiyeceklerdir. tlk taksit bu aym nihayetinde alınacaktır. PARİS KIZI operetini görmek lâzımdır. Geçen sene "Haydi Asker,, iilminde sizi o kadar güldüren komik LESL1E FÜLLER: MONTY BANKS'ın vücude cretirdiği Kuşyemi alacaklar AJmanya'nın Bremen şehrinde muhtelif ticarethaneler Ofise müracaatle kuşyemi, dan, ketentohırmu, susam, badem, haşhaş, kitre almak istediklerini bildirmişlerdir. Ofis keyfiyeti alâkadar tacirİere haber ve recektir. ŞEYHİN DOSTU Sözlu ve şarkılı büyük komedide arzı endam ediyor. Pek vakında: OPERA SİNEMASINDA • ELH AMR A sineması CHARLES BOYER ARMANT BERNARD FLORELLE İHTİRAS F1RT1NALAR BÜYÜK UFA süperfilminin fransızca kopyasını yaratan, yaşatan üç büyük dehakâr çarşamba akşamı ve Bugün: ffliLLl Sinemada: MiLTON SiLS'in ilk sözlü serapa heyecan, aşk vesergüzeşt filmi. Matineler: 2,3059,30 DENİZ CANAVARLARI 2 sözlü büyük filim birden Mümessilleri: LtANE HAİD, İVAN PETRONVİTCH, ĞEORG ALEKSANDER. Sözlü, şarkılı ve şimdiye kadar yapılan almanca operetlerin en güzeli. BENLi KADIN tarafmdan temsil edilen ve bir haftadanberi sinemamızda misilsiz birl rağbet kazanan filminin iraesi daha iki gün temdit edilmiştir. Bu şaheser sinemamızda çarşamba günü matinelerine kadar gösterilecektir. LİLYAN KARVEY ve HENRY GARAT Cennetkuşu ?, k MUHTEREM MÜDAVİMLERİMİZİN NAZARI DİKKATİNE: Ilâvete* KERIMAN HALİS HANIMIN Spa güzellik müsabakasmda Dünya Güzellik Kraliçesi int.habat.rn musavyer KUA hususı kopyası, Loca ve koltuklann evvelden tedariki rica olunur. Telefon: 2.2912 Bu hafta ASRî SiNEMA Pek heyecanlı bir şaheser 13 teşrinievvel perşembe Ttyr A I i V akşamı 6AL müsarae İ T İ r \ J İ Î V reSİ Olarak sinem£?ınd a GiZLi MAHKEME ne»tebes lY D I f\ M p in A IV 1 A IS C u k Gen R u S zı filmini irae ediyor. WALLACE BERRYGLARK GABLt: J E A N N E HARLOW ve LEW1S STO tarafmdan. BB Metro öoldwyn Mayer flhni H