19 Eylül 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

« 1 9 Eylul 1932 HAVA SEFERLERt Vtzmhuriyef • Beynelmilel hatlarda İstanbuFun ehemmiyeti Faaliyetlerini Yunanistan'a nakleden şirketlerin gözü gene İstanbul'dadîr SEYAHAT NOTLAR1: Yunanistan'da Hayat çok ucuz! Sahil şehirler gittikçe güzelleşiyorlar Selânik (Hususî) tstanbul'u, Karadeniz'den avdet etmekte olan filomuzun selâm topları altında terkettik. Kavala'da demirlemek için Taşoz'u dönüyoruz. Vapurun yolculan bir sürii rum vatandaş ile bir kaç Türk. Ekserisi Selânik sergisinde mal satraağa giden komusyoncular.. Ecnebi bir şehirin beynelmilel sergisinde Türk mallarını tanıtmak vazifesim şahsî kazançlarile telif edebilmiş olan bu müteşebbisleri takdir etmemek müm» kün değil.. Kârlarmı sordum.. Düşük fiyatla çok cirodan bahsettiler.. Galiba rizikosuz kazancm yegâne yolu bu. Vapurda güverte bileti ile giden Erkeksiz memleket: Amazon'lar saltanatı nasıl inkıraz buldu? Amazonlar uzun saçlı, derin bakışlı, mütenasip vücutlü genç kızlardı. Dik vücutlü, ince bacaklı atların üzerinde rüzgâr gibi uçarlar ve misli görülme miş bir cesaretle kahramanca harbederlerdi Yeni usul bir karantina! gazlerle dezenfekte ediliyor AJmanya'ya giren san'at eserleri zehirli tstanbul vazi yetî tabiiye ve coğrafiye itiba rile Avrupa ile Asya arasında pek mühim bir hava limanıdır. Avrupa ile Asya arasındaki bil • cümle hava pos talan tstanbul üzerinden geçme . ğe mecburdurlarIngiltere'nin Hin idistan'la, Fransn nm Suriye ile, Aİista.nbura.an Yunanistan'a nakleden Avrupa hava hattını manya'nm İran gösterir harita ye Efganistan'la, İtalya'nm Kara teshilât gösteriyormuş. deniz limanlarile hava irtibatını te. İngiliz'lere gelince (tmperial min etmeleri için en tabiî bir merkez Airways) İngiliz'Ierce ehemmiyeti noktası olarak tstanbul'dan geçme mahsusayı haiz olan Hindistan hava leri icap eder. hattını haritada görüldüğü veçhile Henüz hiç bir ecnebi sirketine ALondra, Paris, Cenova, Napoli, Pire, nadola üzerinden geçerek şark isti Rados'tan geçirerek Kahire'ye ve oradan da Bağdad'a raptetmişlerdir. kametinde hava postaları tesisi için Bu hattın Cenova ile Kahire arasmimtiyaz verilmemiştir. Bu hava posdaki kısmı deniz tayyarelerile temin talarının tesisile gerek Avrupa, geedilmektedir. rekse Asya memlekelerile tstanbul arasında hava irtibatı temininden Görülüyor ki Avrupa hava hatlan başka memlekette ticarî ve iktisadî merkezi sıkletlerini tstanbul'dan kalbir hareket vücude gelmesi de pek dırıp Yunanistan'a nakletmek isti tabiidir. Buna rağmen Ankara hüku yorlar ve yalnız İstanbul ile olan irtibattan hiç bir fayda beklemiyormetinin her halde bu menafiin pek lar. ziyade fevkinde olan ve doğrudan Zem mabedi Tiardbeleri doğruya memleketi alâkadar eden Halbuki Yunanistan üzerinden Raiki Alman genci var. Yüksek tahsil dos adasına uğrıyarak Mısır'a veya menafii noktai nazarından olacak ki görmüşler, devri âlem yapıyorlar şimdiye kadar yapılan tekliflerin hiç Suriye'ye gidecek, kısmen kara kısmış.. Baktım, geceleri bir çovala gimen deniz tayyarelerile yapılacak obiri kabul edilmemiştir. rip yatıyorlar. Yemek zamanlarında Hali hazırda Istanbul'da iki ecnebi lan bu hava postaları kendilerinden da kuru peksimet kemiriyorlar.. Bünbeklenilen sür'at ve emniyeti teminhava limanı vardır. Bunlardan biri yesi hep bu azim ve irade ile yuğu Büyükdere'de İtalyan'lann (Espresso den pek uzaktırlar. Diğer cihetten rulmuş bir milletin bu iki evlâdını füzuli teşkilât ve masarif i de istilzam A Viazioni) deniz tayyare limanıdır. gıpta ile dînledim.. ediyorlar. Bu sebeple şirketlerin gözBu şirket haftada iki defa Brendizi Güzel Taşoz!. Zengin Kavala!. Aleri gene İstanbul'dadîr. ile tstanbul arasında sefer yapmakcaba eskisi gibi mîsiniz?. tadır. Umumî vaziyete gelince dünya Sabah güneşi ufukta yükseldikçe Fransız'ların Yeşilköy'deki mer buhranı karsısında esasen son seneler adayı örten sis te yavaş yavaş da kezleri (Cidna) Paris'le tstanbul azarfmda bütün hava postalarının ğılıyor.. Zeytinlikler, hepsi eskisi girasmda Bükres ve Sofya üzerinden randımam azalmışhr. bi.. Yalnız bir şey değişmiş. Denizin hergün sefer yapmakta idi. Halbuki Buhrandan kısmen az müteessir o rengi.. O, biraz daha mavi. bu şirket bu sene Sofya üzerindeki lan ve hava postaları iyi teşkil edilmis Kavala'da gemi açıkta demirlersef eri tamamen tatil etmiş olduğu gibi bulunan İngiltere'de bile evvelki sene ken, Kavala'nm ilk görünüşü ya Bükres • tstanbul hattı da bu yaz pek 50 bin yolcu tayyare ile seyahat et bancı gelendL. Ceneviz'lilerîn kalezayıf olarak haftada iki defa olarak tiği ve 33 milyon İngiliz liralık esya si ile su bendi.. Bütün sahi! buyunca çahşmış ve eylul iptidasından itibaren naklolunduğu halde geçen sene zarbütün depoları.. Yalnız şehir iki u<de kıs tatiline geçilmiştir. fmda ancak 40 bin kişi seyahat et cundan biraz uzamış. Geçen sene Berlin ile tstanbul ara miş ve 20 milyon liralık eşy a nakloönümüzde bir kaç mavuna denize lunmuştur. Diğer memleketlerde bu srada yalnız posta nakliyatı yapan taş döküyorlar.. Sordum; limana daltenezzül %30, %40 derecesindedir. Alman (Luft Hansa) şirketi de bu ga kıran yapılıyormus. İki sene evBu senenin neticesi ise her halde daha vel başlanmış, üç sene sonra biteceksene teşkilâtmı Yunanistan'a nakletaşağı bulunması mubtemeldir. miştir. Anlatbklanna göre Yunan miş. Yani 1935 te Kavala, iki tarahükumeti ecnebi şirketlere azamı MtTHAT NURİ fından kapalı, ortadan girilir mazbut bir liman olacak. Dünyanın dört köşesine tütün gönderen bir mmtakanın mahrecine yapılan bu fedakârlık çok olmasa gerek,. Vapur be» altı saat kalacakmış. Şehre çıkalım dedik.. iskelede bir cemmigaf irle karşılaştık. tstanbul' dan üç yüz kişilik bir seyyah kaf ilesînin Selânik sergisine, Kavala ta rikile gitmekte olduğunu habcr almışlar; istikbale gelmişler.. Uzaktan yabancı gelmiyen Ka vala'yı, iskeleye çıktıktan sonra tanıyamadım. Meğer Kavala ne kadar değişmiş.. Şehirde fevkalâde zantcnları andıran bir msan kalabalığı var. Yollarda iki taraflı bitmez tüken • mez dükkânlar.. Bu dükkânlar he men her sokakta böyle alabildiğine gidiyor.. Çarşıda fiyatlara baktım. En pahalı şey ekmek. Mevsime göre on | ilâ on bir kuruşa satıhyor. Başka her şey, bizim para ile, bedaVa.. Israarlama bir kostüm azami yirmi Türk lirası.. *** ; Bütün gece Kesendire açıklarında sallandıktan sonra, sabah erkenden Selânik körfezine girdik. Selânik!.. On senedir hasrctini çektiğim bu şehrin tanınmıyacak kadar değiştiğini işitmiştim. Değişmenin manasını şehri gördükten sonra anladım. Makedonya'nın merkezi ve üzak memleketlerden Almcmya'ya g'etirüen san'at eseflerfi hudutta zehirli gazlerle Yugoslavya ile Bulgaristan'ın Adadezenfekte edilirken lar denizindeki havahğı olan bu güBu iş için ayrı bir daire tesis edilSan'at eserlerinin karantineye tâbi zel memleketi, mazisini silmeğe çamis ve profesör Brittnes'in nezareti iutulması!.. Yeknazarda gülünç gibi Iışırken buldum,, Yeni Selânik'te esaltına konulmuştur. Bu daire Alman görünen bu tedbir, çok tnakul çok ki yadigârlar pek az.. Venedik'lileseyyahlarının uzak yollardan ve keşif rin kaleleri.. mantıkidir. tnsanların sıhhî hallerile seyahatlerinden getirecekleri nadir iştigal edildiği halde, müzelerde raah Koskoca şehrin yüzü tersine, altı eşyayi temizlemek, mikroplardan tat üstüne getirilerek eskisine çok ya fuz, değerli ve ağrr san'at eserlerinin hir etmekvazifesile mükelleftir. sıhhati ile niçin uğraşılmasın? bancı yeni bir memleket yaratılmış.. Eşyanın ambalajı hususî bir odada Geniş asfalt caddeler, büyük binaHer şeyde, fennî usulleri tatbikta açılmaktadır. Hırsızhğa mâni olmak milletler arasında birinci mevkii tular, vâsî meydanlar.. için bu oda kalin demir parmaklıklartan Almanya, bu işte de bir yenilik Nüfus kesafeti Selânik'te de kenla muhattrr. Sonra esya, kocaman ka dini hissettiriyor. Şehre aslî sekenesi göstermiştir. zanlara vazedilmekte ve kazanlar Berlin tnillî müzeler umumî dai kadar muhacir iskân edilmiş. Bir sımsıkı kapanmaktadır. Kapalı ka resi şu kararı vermiştir: Alman müksmı el'an cami köşelerinde.. Küçük zanlara, hususî borularla, bir takım zelerine uzak memleketlerden geti esnaf kalabalığı burada da var.. rilecek san'at eserleri Alman hudu • tokisk yani zehirli gazler sevkediltki taraflı dükkânlar alabildiğine mektedir. Son derece müessir olan bu gidiyor.. dunu geçmeden evvel, çok itinah ve gazler bütün tufeylî mikrop ve hassıkı bir dezenfeksiyona tâbi tutulaSergiye gideyim dedim. Teşhir talık tohumlarını behemehal öldürcaktır. edilecek eşya daha açılmamış. Pavmektedir. Bu işleri görmeğe memur yonları gezdim. Her tarafta zevk ile Hariçten gelen bu san'at eş amele de zehirli gazlere karşı kendi san'at imtizaç etmîş.. Geçen sene • yasile beraber, tehlikeli hastalık mikraplarının da müzelere bulasması im lerini muhafaza için kocaman maske lerin tecrübelerinden sstifade edil ler tasirjar. miş. Muyaffakiyet için hiç bir fe kânı çok galibmis. Cesur, fakat zartf Wr amazon, kivtrodc saçn, tatlı yuzlü Kr Tskit deJikan'lüına tefadüf ettt. Türk'lerin çok eski zamanlard'a Orta.Aşva'dan çıkıp dünyanın dört tarafina dağıldıklan sırada yerleş tikleri ve yüksek bir medeniyet kurdukları sahalardan biri de bugün «Cenubî Rusya» ismi verilen yerdir. O havalide yaşıyan Türk'lere tskit ismi verilmiştir. Eski Yunan şairlerinden «Omer Homere», Yunan ediplerinden <Eziyot Hesiode», keza gene Yunanis tan'm maruf şahsiyetlerind'en «EşilEschyle» ile meşhur müverrih Herodot İskit'leri o zamanın en medenî milleti olarak gösterirler. Bunların cesur, hiç bir şeyden yılmaz birer muharip olduklan derecede yüksek bir hars ve san'at a sahip bulunduklannı da söylerler. Şarktan gelen yeni Türk kavim leri dalgası yavaş yavaş Avrupa içerilerine sürmüş, bu suretle İskit medeniyeti kıt'anın her tarafina yayılmıştır. tskit'lerin yaşadikları devirlerdeki siyasî ve askerî muvaffakiyetlerin eski tarihlerden naklen âdeta dillere destandır. Eski zaman doktorlarınm piri sayılan «tpokrat Hippocrate» bir eserinde tskit'lerin âdetlerinden ve içtimaî hayatlarmdan bahsederken bunların yalnız erkeklerinin değil kadmlarının da müthiş cesaret sa hibi birer muharip olduklarmı, yaya ve süvari olarak kavgalara iştirak ettiklerini daima at ve silâh sporlarile uğraştıklarını yazıyor. Hatta tskit genç kızları sağ kol larını kuvvetlendirerek silâh kullanmayı bir kat daha kolaylaştırmak için küçükken sağ memelerini d*ağlatırlardı. «Amazon'lar saltanatı» denilen bir takım cengâver kadınların tek erkeksiz yalnız başlarına kurduk ları devlet hiç şüphesiz ki tskit camiasına mensup kadınların ese • rinden başka bir şey değildir. O vakitler yer yer deniz sahille rindeki araziyi zaptederek müstemleke yapmak istiyen Yunan'hlar bir gün karşılannda bu erkeksiz fakat çok mukavim ve cengâver bu kadmlar teşekkülüny buldular. Uzun süren bir muharebede cinsi lâtif ten mürekkep ordunun ekserisi maktul düştü, bir kısmı da esir oldu. Yunan'hlar bu esirleri gemilere doldurdular. Fikirleri şu idi: Bu ele dakârlıktan çekinilmemiş.. Belli ki çok çalışılmış.. VII inci Selânik sergisine, şimdiden muvaffak olundu denilebilir, Sergiye Yugoslavya ile Macaristan da iştirak etmiş. Yunanistan'a her sene milyonlarca liralık ihracatı olan memleketimizin bu sergiye ne için iştirak etmedi ğini hayretle düşünüyorum.. NECİP DÜRRÜ avuca sığmaz hırçın mahluklan memleketlerine götürüp muhtelif şehirlere dağıtmak ve aile hayatına ahştırmaktı. Fakat harp sahasmda mağlup olmuş zannedilen bu esir kadmlar yan yçlda isyan ettiler, gemilerin tayfalarile birlikte muhafızlannı ve onlann zabitlermi, kumandanlarmı kılıçtan geçirdiler, gemi • leri de istedikleri istikamete pupa yelken sürdüler. Şimdiye kadar yegâne noksanları gemi idaresini bilmemeleridi. Onu da bu suretle öğren mi« oldular. Tekrar kendi memle ketlerine yakın bir yere ordugâh kurdular. tstihkâmlar inşa ettiler ve yakın şehirleri yağma eylediler. Bu yağmayi yapanlar onlann süvarileri ve akıncılan idi. Uzun saçlı, iri gözlü, muntazam vücutlü Havva kızlannın, ince bacaklı mevzun atlara binerek rüzgârla yarış edişleri görülecek hallerdendi. Fakat bu hal aslen onlara mensup olduklan halde ayrı yaşadikları ırktaşları tskit'lerle aralannı açmıya kâf i geldi. Siyasî münasebat son derece gerginleşti. Amazon'lar kendilerince pek malum olmıyan sahalara keşif kolları göndererek düşmanın ne vaziyette bulunduğunu anla dıktan sonra tedafüî Te tecavüri bir harbe girişmek için ne lâzımsa 3ızar ettiler. Orduyu yeniden tenstk ve teşkil ettiler. Muhariplerini bjl . hassa en genç ve cesur kızlardan seçtiler. Fakat talih ve kaderin cHve»in« bakm ki bu harp olmıyacakmış, Çünkü Amazon'lar ordugâhının etrafında harp ilâhı değil sulh perisi do • laşmıya başlamıştı. Bir gün şen ve şuh muharip kızlardan biri kıvırcık saçlı bir tskit gencine tesadüf etti. Henüz kendi cinsinden başka bir cinsten in«an mevcut olduğunu bîlmiyen Amazon delikanlının ruhunda ve kalbmde uyandrrdığı garip bislerle mesbnr olup kaldı. Tatlı bir müsahabeye daldılar, birlikte yemek yediler ve ertesi gün de buluşmak üzere sözleştiler. Her iki taraf ta başından geçen macerayı arkadaşlarma anlatmışlardı. Derken iki karargâh birleşti ve toptan yüzlerce, binlerce düğün merasimi birden yapıldı. tşte bu su • retle «Erkeksiz diyar> diye tarihte şöhret bulan memleket münkariz oldu ve Amazon'lar îskit'lerin tâbîi hükmüne girdiler. Balıkesir sanayi sergisi Muhitte büyük bir alâka uyandırdı Balıkesir yerli mallar sergisinden iki köşe Balıkesir 14 (Hususî) Memleketin kurtuluş tarihi olan 6 eylulde açılan yerli mallar sergisi Türkiye'nin her tarafından gelen esnaflarla hakikaten muazzam bir şekil almış ve üç büyük salon dolduracak kadar mükellef ve kıymetli olmuştur. lktisat ve Tasarruf Cemiyeti ü n husus için çok çahşmıştır. Sergi muhitte büyük bir tesir u yandırmış, binlerce kişi tarafından Lutfen sahifeyi çcrirlnte'