21 Temmuz 1932 *Camhariyet SON Hariciye Vekili Tevfik Rüştü B. Cemiyeti Akvama davetimiz mes'elesini Millet Meclisine arzederken Rus maslahatgüzarı M. Aştakof'a 24 nisan 926 da gönderdiği mektup mealinde bir mektup göndermek niyetinde olduğunu söylemişti. Maslahatgüzara gönderilen mektup aynen Roma 20 (A.A.) Kral, Hariciye bulan tebeddülât neticesinde intişar şudur: Nazırı M. Grandi, Maliye Nazırı M. eden bir kararnamede Başvekâlet «Maslahatgüzar Cenapları, Marconi, Millî Terbiye Nazın M. Gu Müsteşarlığına M. Roısoni, Hariciye 10 temmuz 932 tarihli mektubuma liano, Adlîye Nazırı M. Rocco ve Müsteşarlığına M. Suvich, Adliye zeyl olmak üzere Türkiye hükumeti Korporasyonlar Nazırı M. Bottai'nin Müsteşarlığına M. Albertin, Maliye namma aşağıdaki hususları size beistifalarını kabul etmiştir. yan ile kesbi şeref eylerim. Müsteşarlığına M. Puplini, Korporas. Kral, hususî emirnamelerle M. Türkiye'nin Milletler Cemiyetine yonlar Müsteşarlığına M. Asquini BiMussolini'yi Hariciye ve Korporas girmesi Sovyet Sosyalist Cumhuriaig, Millî Terbiye Müsteşarhğına M. yonlar Nazırlıklarına tayin etmiştir. yetleri tttihadı ile Türkiye arasın Arrigo Bolmi, Münakalât MüsteşarDiğer 3 nezaret, Faşist fırkasının gü lığına M. Ruggero Postiglione tayin da istiklâlleri için giriştikleri mü > zide erkâtıına tevdi olunacaktır. Rocadele esasmda mes'ut bir netice edilmişlerdir. ma Darülfünunu emini M. Francisci teessüs ederek her yeni merhale M. Casalini millî ihracat en»titü»ü Adliye, meb'uslardan M. Guido Yung sinde hayatiyeti tebarüz etmiş olan reisliğine tayin olunmuştur. Maliye ve Palermo Darülfünunu e samimî dostluk münasebetlerüıin Kabinede yapılan bu tebeddülât mini M. Frencesco Ercole Millî Termüstakbel inkişafma bir engel teşFaşizme mensup ricalin güzide kısmı kil edemez. biye Nazırlığına tayin edilmiştir. Tebeddülât münavebe uMaltinden arasında nezaret mevkilerinde bir Türkiye'nin Milletler Cemiyetine ileri geldi iltihakı, bu münasebetler üzerine mümünavebe u»ulü tesisi arzusüe ve uRoma 20 (A.A.) Kabinede vuku nıumî vaziyetin tesirile kabili izahtır. esses ve 17 kânunuevvel 1925 tari hinde Paris'te aktedilen muahede nameden ve 17 kânunuevvel 1929 da imza edilerek evvelkini tekmil eden protokoldan münbais mütekabil taahhütlerin ehemmiyetini hiç bir »uretle tenkis edemez ve etmiyecek tir. Türkiye Cumhuriyeti hükumeti bu taahhütleri burad'a bir kere daha alenen teyit ile bahtiyardır: 1 Türkiye hükumeti yukarıda zikredilen senelerin ve bilhassa 1925 ahitnamesinin birinci ve ikinci madAnkara 20 (Telefonla) Sinema Ankara 20 (Telefonla) Maliye delerinin muhtevası Türkiye için f ilimlerinin kontrol ve murakabesine Vekâleti bütçe izahnamesini hazırlaMilletler Cemiyeti misakmdan ileri dair talimatname de Heyeti Vekilece mıştır. Yakmda Vilâyetlere gön gelen taahhütlere hiç bir veçhile taıdik edilmiştir. Talimatnameye göderecektir. Buna göre Vekâlet bir halel iras edemiyeceğine kani bure dahilde yapılan ve hariçten getiribuçuk aya kadar dalgah borçlar lunduğu ve bu cemiyetin esasında len bütün f ilimler halka gösterilmeiçin bazine bonosu çıkararak ala beynelmilel ihtilâflarm muslihane den evvel kontrola tâbidir. Filim cakhlara verecektir. ve âdllâne hal ve tesviyesini temine kontrolu bir defaya mahsıu olmak Yüz liraya kadar borçlar nakten tahsis edilmiş bir teşekkül olduğuüzere tstanbul'da icra edilecektir. tediye edilecek, daha fazla borçlar nu takdir ettiği cihetle, bütün vesaDiğer maddeler filim kontrolunun ne da bono ile ödenecektir. itile, cemiyein esasmı teşkil eden bu suretle icra edileceğine ve filim sahipHazine tahvilleri yüzde beş faiz fikrm tahakkuku yolunda teşrik' lerinin ne suretle müracaat edecekve yedi senede itfa edilecektir. Famesaiye karar vermiştir. Fakat Türizler 1 temmuz 932 den itibaren baş lerine dair ahkâmı havidir. kiye hükumetinin farz ve tahminleri Din propagandasını istihdaf ve lamaktadır. hilâfma olarak Milletler Cemiyetinaskerlik şerefini ihlâl edici mevzulu, Bundan. başka împaratorluk devde her hangi bir zamanda mevzuu içtimaî terbiye ve adabe ve umumt ,.,.• rine.ait borçlar da bu tahvillerle itbahis sulh esasma mugayir ve münemniyet ve intizama suî tesırı dai ve İA edilecektir. Rn borclara ait bazine hasıran Sovyet Sosyalist Cumburiyetmemleketimiz aleyhine tertip edil tahvil,leri 20 senede ödenecek ve yüz. leri tttihadına müteveccih temayülmiş muhteviyatı bavi ve dost devletde 7 faize tâbi tutulacaktı. ler baş gösterecek olursa Türkiye bu lerle olan siyasî münasebetleri mukabil temayüllere olanca kuvvetile hil olan filimlerin Türkiye're gös muhalefet edecektir. terilmesine müsaade olunmıyacaktır. Adana 19 Bir arazi mes'elesin2 Türkiye hükumetinin, TürkiHer filimde ecnebi yazılarının üs den dolayı amcazadesi ihtiyat zaye'nin Milletler Cemiyetine iltiha tünde ve onlardan daha büyük harfbiti Nuri ve Halil Efendileri feci şekından sonra misakın müeyyedat lerle yazılı türkçe yazı bulunacaktır. kilde öldüren Erzin'li Hasan idama usulünün tatbikına dair olan 16 ıncı Filim muayenesi haftada dört gün mahkum olmuştu. Hüküm dün Ceve 17 inci maddeleri ahkumına tevfiolmak üzere komisyonun kararlaştıbelibereket'in Çarşı meydanında inkan deruhde edeceği mecburiyetlere racağı günlerde yapılır. faz edilmiştir. hulus ile riayet etmesi Sovyet Sos yalist Cumhuriyetleri tttihadı hak kındaki Türk siyaseti prensipinin bu Berlin 20 f A.A.) Mayu tarihinde veçhile taayyününe halel iras edeWeimer ile Berka arasında bir otomomez. Mephus maddeler ahkâmınca bil kazası neticesinde ağır surette yaraBerlin 20 (A.A.) Reisicumhur Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri ttlanarak Weimer'de Spohien Haus'da Mareşal Hindenburg, Berlin ve Ham tihadına karşı tatbikı mümkün mütedavi edilen Türkiye Büyük Elçisi Keburg vilâyetlerinde ahvali fevkalâeyyedeler usulü, diğer sartlardan malettin Sami Pasa tamamen iadei afiyet de ilân etmiştir. Bu vilâyetlerde ickat'ı nazar, yalnız Sovyet Sosyalist ederek dün Berlin'e avdet etmiftir. ra salâhiyeti cihetî a&keriyeye tevdi Cumhuriyetleri tttihadının üçüncü edilmiştir. bir devlete bir tecavüz harbi ilân etmesi halinde tasavvur edilebilir. Berlin 20 (A.A.) Dün akşam 'Ankara 2 0 (Telefonla) Maliye Vekâleti, varidat umum müdürü Cezmi telsizle neşrolunan bir beyanname Bu hususta Sovyet Sosyalist CumBey vasıtasile Türkiye vergi işleri hakde hükumet, asayiş ve intizamın mu huriyetleri tttihadını 3 üncü itibara kuıda dört ciltlik mühim bir eser hazıralmak lâzım gelir. Binaenaleyh Sovhafazası için bu tedbirleri ittihaza lamaktadır. yet Sosyalist Cumhuriyetleri İttihaazmetmiş olduğunu bildirmektedir. Cezmi Bey Şark vilâyetlerinde vergirfına karşı diğer devletler tarafın Bu beyanname, açık havada nülerin cibayeti etrahnda tetkikatta bu dan tevcih edilip te Türkiye'nin mumayişler icrası memnuîyetîni hatır lunmak üzere bir hafta sonra buradan hik göremiyeceği bu kabil bir itham latmakta ve bunun ilk tedbir oldu • hareket edecektir. mezkur memleketi 16 ıncı madde ğunu ilâve eylemektedir. mucibince ittihaz edilecek her hang Vorvvaerts gazetesine nazaran, atedabire iştirake mecbur edemez. çık havada nümaylş icrasına müsaade Ankara 20 Heyeti Vekilede Da Türkiye'nin Sovyet Sosyalist Cum rülfünun ıslahatı etrafmda müzakerat ce verildiği tarih olan 18 hazîrandan ihuriyetleri tttihadına karşı tevcih tibaren vukua gelen siyasî arbedereyan etmiştir. Hükumetin karan ya lerde 116 kişi ölmüş ve 1170 kişi yara edilecek müeyyedata, umumî bir sukında anlaşılacakhr. rette, iştirak edip edemiyeceğini^ ve lanmıştır. hangi mikyasta iştirak edebileceğini bilmek mes'elesine gelince, Tür• Sıhhiye Vekâletinln nazari dikkatlnekiye hükumeti bu hususta TürkiyeAnkara 20 (Telefonla) tstanArtvin 20 (U. Mu.) Koskoca Art nin Milletler Cemiyetine girmesi bul'da bulunan Gümrüklcr ve lnhi vin vîlâyetinde mütekait bir tabipten hakkında heyeti umumiye tarafrasarlar Vekili Rana B. cumartesi günü başka bir tek doktor yoktur. Halk hasta dan vaki davete 9 temmuz 1932 taAnkara'ya avdet edecektir. larmı roecburen Batum'a götürüyor. İtalyan kabinesinde Mühim tebeddülât oldu Dört nazır istifa etti, Hariciyede M. Grandi'nin yerine bizzat Duçe geçti Türkiye ve Rusya Daima dosttur! Hariciye Vekilinin M Aştakofa bir mektubu... Üç aylık kontenj listesi çıktı 488 B 496 C 1 497 A 1 497 A 2 497 A 3 497 B 498 A 2 500 B 501 502 505 511 B 523 B 1 523 B 2 523 C 524 B 1 525 B 528 B 1 531 A 532 A 1 532 A 2 532 C 532 B 1,000 10,000 50,000 183,392 30,000 14,000 1,000 1.000 100 10,000 1,000 10,000 500 229,115 1,000 500 6000 [HEM IMALINA MIH1NA Bir feryat! Karilerinden aldığı hakh şikâyet mektuplarına yer vermek, halk için çAİışan bir gazete ve gazetecinin en büyük vazifesidir. Onun içindir, ki bu çeşit şikâyet ve feryatlan her za man neşrederek vazifemi yapmağa çalışırım. Dün, gene bir ilk mektep mualliminden bir mektup aldım. Aylardan beri maaş alamıyan ilk mektep ve köy muallimlerinin hakh feryatlanna tercüman olan bu mektup şudur: AUah aşkma okuyunuz ve lutfen gaztteye yazma! <Edirne, Uzunköprü ilk mektep ve köy muallimleri kânanastmidenbert makam ücretlerini; nisandanberi de maaşlarını alamıyorlar. Koylüden yarım okka yağı odünç alan maal Hmden çok vazife bekliyenlerden, ett4 velâ bu minnet maskesini yüzlerimubi den kaldtrmalartnı rica ediyorttz. ' Maaş ve ücret alan memur stnıfı » \ çerisinde ilk mektep muallimi kadar j aefalete boyvm eğen bir zumre yok~ ' tur. Ne hazindir ki; onlar memleket , maarifinin göz bebeğidirler. J Ba manen büyük zumre bugün heri kesten daha betbaht ve bakımstzdır.\ Boş midenin, boş kafast cevherini \ gıdasızlık içerisinde kendi kendine ' yiyip bitirdiği için . o meşhur fazüet ve feragat mefhamlarau da unut » mak meebariyetinde kalacakttr. Bakkala, kasaba, köylüye karfi I » har ettiği mecburî minnet, onu ma kaddes gayelerinden traklaştıran bepler oluyor. I İlk mektep muallimlerini gözefej cek büyük makam ve büyük zatlar', dan çok rica ediyoruz; bize hakh» mtzt verdirânler.* < Geçenlerde bu sütunda gene bmu benzer bir şikâyetname intişar et mişti. O mektup ta tzmit civanndn bb yerden geliyordu; ayni şikâyet imdi de Edirne ve Uzunköprü ci • > arından geliyor. Anlaşılıyor ki m&ışlarını vilâyet muhasebei hususiye» lerinden alan ilk mektep muallimlet bazı yerlerde iyi bir vaziyette da [ildirler. Kânunusaniden yaiu yedî Lydanberi ücret, nisandan yani dört ^ydanberi de maaş alamıyan bu hoce ar ne ile geçinirler, nasıl yasarlar, nasıl ders okuturlar? ' Bu mektubu yazan tmıalltmm t*i essür derecesînc bakmız ki ilk mektep hocalarının malum ve meshıu! olan feragat ve fazilet hisleri kayb< acak diye feryat ediyor. Bu sözür eis ile söylendiğine şüphe yoktur! Şahsen tanımadığım, fakat asil ruhu nu pek iyi tanıdığım bu genç te, bütün Türk hocalan gibi, feragat ve f ziletten ayrılmıyacak kadar metU seciyelidir. Fakat, feragat ve fazüfl sahibidir, metin seciyelidir, diye U| mektep hocalarının tahammülleriri böyle yeis verici, ümit kıncı bir imt hana tâbi tutmak doğru olur mu? ldarei hususiyeler, kendi ilk mek :ep ve köy muallimlerini kâfi derec de düşünmüyorlarsa Maarif Veki leti, bu muallimleri sıyanet etmelidi Maarif Vekili Beyefendinin, sık sı tekerrür eden bu şikâyetlerin önün «lacak cezrî bir tedbir ittihaz ede ceklerine şüphe etmiyoruz. Muhteviyatı 20 milyon lira tutan liste dün gümrüklere tebliğ edilmiştir Ankara 20 (Telefonla) tstanbul'la diğer yelerin 3 aylık kontenjan listesi Resmi Gazete'de bugün intişar etmiştir. Listeler gümrük müdürlüklerine gönderilmiştir. Uç aylık kontenjan kıymeti yekununun 20 mü yon liraya baliğ olacnğı anlaştlıyor. Bundan evvelki üç aylık liste muhteviyatı 21 milyon küsur lira tutmakta idi: Liste şudur: Tarlfc numarası Kilo 54 65 72 A2 C C1 A B C A B C A2 B B B t 100 200 10.000 7! C î 106 106 106 107 107 115 125 132 157 158 " 160 163 10.000 2.000 16,197 1.000 B00 t.000 300 760 3.000 197,381 5.000 250 1.100 ı.ooo Dalgalı borçlar Nasıl ödenecek? Sinema filimleri Kontrol edilecek 533 834 535 B 1 537 B 1 539 A 539 B 541 A 541 B 541 C 543 544 A 544 B $45 B 548 B 549 A 550 A 2 552 B 553 B 557 A 557 B $58 B 1 558 B S 563 564 B 565 A 565 B 567 A 569 B 1 570 B 595 C ;j . 607 B l" 607 B 1 60? B 1 615 617 A 616 B 718 Yakmda hazine bonoları Hangi filimler Tü**kiye' • de gösterileıt ^z! çıkarılıyor Bir katil asıldı Kemalettin Sami Paşa Berlin'de ahvali . Fevkalâde ilân edildı Vergi işleri 164 B 178 181 B 187 205 213 B 230 236 A 272 A 277 B 280 283 286 B 296 A 298 299 B 205 C 307 B 316 328 B 329 A 330 A 341 B 369 A 372 373 ' 374 377 B 377 C 378 A 378 B 378 C 381 B 381 C 381 B 383 C 387 390 A 400 A 418 A 421 C 2 446 C 449 449 r r 37 160.992 1,500 125 2,500 11,584 5,000 1,000 1,000 500 1.000 1,211,128 2,500 2S0 500 250 1,000 500 1000 50,000 10,000 800 2,000 500 1,000 " " T ; : .• 1,000 2.000 110,145 17,475 10,000 4,000 20,000 5,500 70,764 203,300 1.000 500 1000 250 200 200 500 1.000 180 50 250 500 1,000 2,000 2,000 1,000 1,000 5,000 5,000 5,000 5,000 5,000 5,000 2,000 30.000 100.000 500 1,500 2,000 40.000 20,000 2,000 500 2,000 6,000 5,000 3,000 500 500 2,000 1,000 1,000 3,000 6,000 500 70,000 3,000 2,000 600 500 600 300 300 bOO 1,200 200 900 200 »00 619 631 641 648 B 650 C 662 B 667 B 679 C 694 B 694 C 1 698 700 B 703 B 703 B 703 B 704 B 3 704 C 1 704 C 2 704 C 3 704 C 3 709 A 709 B 761 449 449 451 452 452 452 453 454 459 469 477 485 487 487 488 A B C 250 600 100 100 400 250 1000 100 100 2.000 500 500 ,000 500 2,000 300 5,000 600 600 1.000 1,000 100 1,000 2.G00 5,000 5,000 500 4,ooa 5,000 6.000 Darüliönun ıslahatı C A C A 861 izahat Doktorsuz vilâyet rihinde verdiği cevabın bu mes'eleye müteallik fıkralarına müracaat edilmesini ifade eder. İhtiramatı mahsusamı kabul buyurmanızı rica ederim. Maslahat güzar Cenaplan.» Rana Bey gidiyor 1 tthalât umumî tarifesinin 106 B ve 157 B, 178, 213 B, 177 B, Bu cetvel umumî müdürlükf 377 C, 378 C, 381 C, 331 D, 497 A, başmüdürlük ve merkez müdürlü 2, 523 B 2, 552 B, nuaralarına dalerine yapılan tevziatı göstermel hil eşyaya her taraftan ihtiyaç göstedir. Başmüdürlerle deniz roüdii terilmekte olmasına mebni bu nu maralara ait kontenjanlar tamamen lerinin kendi mülhakatlarına ihtiy göre yapacakları tevzialı mahalle tevzi edilmiştir. ce aynca ilân edilecektir. 2 Tarifenin diğer numaralarm dahil eşya için umumî talep mes buk olmadığından bu nuır.aralar; kontenjanları kısmen tevzi edileı kısmı mütebakisi hangi gümrükt< talep vaki olursa oraya verihm üzere elde tutulmuş ve gene ba eşya için pek nadir talep vuku bı duğundan bunlann kontenjanı da lep vukuuna intizaren elde tutul muştur. j CVMHVRİYET'in edebî tetrikan: 7 BirTereddüdün Romanı Peyami Safa Hâlâ şu romandaki adamın otelde niçin kıvrandığım anlıyamamıştı. Yirmi sahife içinde hep ayni hikâye. Saate baktı ve bitişik salona geçti. Ablası orada. Biraz sonra gelecek misafirlere dair konuştular. Muallâ elini kalbinin üstüne götürmüştü. Ablasınm buna dikkat ettiğini görünce izahat vermekten kaçmak için arkasmı döndü ve pencereye doğru gitti. Fakat bu hareketile sofradaki vaziyeti arasında bir tnünasebet olduğunu sezen ablası, kitabi da hatırhyarak sordu: Gene okudun mu? Evet. Nasıl? Anlamadım aana. Hem enieresan, hem değil. Bir şey işte. Göğüs darlığına uğratacak beni. Nedir? Korkunç mu? öyle gibi bir şey. Yirmi sahife okudum, romandaki adatn daha bir kere rahat nefes alamadı. ölecek mi, kalacak mı, anlaşılmıyor. Yarı fiziyolojik, yarı ziokolojik bir tahlil gibi bir şey işte. Sonra gene misafirlerden bahsettiler. Onlardan biri, iki saat sonra, ma • sanın üstünde duran kitabı eline alarak Muallâ'ya sormuştu: Nasıl bu? Daha anlamadım. Siz okudu nuz mu? Hayır. Fakat muharrirmi ta • nıyorum. Hiç bir kitabını okumadım. Ben bir iki tane okudum. Her kitabında hastalıktan biraz bahis vardır. Fakat burada garip bir kalp aksesi anlatıyor. Ve uzun uzun. Böyle giderse bütün kitap bir adamın ya rım saatHk hayatını anlatmakla geçecek. Fakat «Bir adamın hayatı» koymuş admı. Ben «biographie roma nee» leri severim. Bunu da öyle zannettim. Muallâ çok kitap okumazdı. Ço ğunun sahifelerini karıştırır, daima tereddüt içinde kalır ve beğenmeyince kitabı elinden bırakırdı. Fakat bir kere de beğenirse onu tekrar tekrar okur, elinden düşürmez. Konağın kütüpanesinde ciltleri kopmuş, yaprakları kirlenmiş ve yıpranmış, köşeleri bükülmüş, orasına burasına işaretler konmuş, sahife kenarları ve satır altları kalemle çizilmiş kitaplar Muallâ'mn sevdikleridir; çoğu, romandan ziyade, meşhur adamların hayatlarına ait ecnebi eserleridir. Bu kitap ların yaşanmış olmaları, başkalarınm hatıralarunız kanşmalı... Değil mi? tecrübelerile Muallâ'nm rohunun ih Bir musiki parçası gibi... Her vakit sas, görgü ve intiba taralfarmı zen başka başka eserler okuyanlar, iki üç günde bir dostlarraı, evlerini, vatan ginleştiriyor. larını değiştiren insanlara benzemez Ben, dedi, okuduğum kitabm kahramanlarını sevmek isterhn; on ler mi? Belki bunun için her yerde lan dostum farzediyorum, hep ken pek çok kitap çıkıyor, fakat iyileri ne kadar az. düerile beraber yaşıyorum ve ya nımdan ayrılmalarını istemiyorum. Evet, kitap okumak bir san'atOnun için bir kitabın kahramanını... tir; belki de yazmak kadar güç bir Hatta pek çok sevmeliyim. Senelerce san'at. Onun için muharrirler, yalnız ayni kitabı tekrar tekrar okuduğum muharrirlerin okuması için yazma vardır. öyle bir kitap arıyorum ki lıdırlar. Karile muharrir arasmdaki bütün hayatımda bıkmadan hep rnu seviye ayni derecede olmazsa anlaşokuyayım. manın imkânı kalır mı? Müfritsiniz. Tatnamile böyle düşünüyorum. Belki; bence kitap demek bir Bahis umumileşti. Bu kitabm mu defa okunmak için yazılan şey de harririne dair herkes bild'gini söylüğildir. Bazı tanıdıklarım haftada üç yordu. Onun hayatında sefalet, has dört tane okuyorlar. Onlara hayret talık ve sef ahat gibi üç unsurdan baş. ediyorum. Kitap... Nasıl diyeyim... ka hiç btr şey bulunmadığmı iddia eİçinde yaşadığunız ev gibi olmalı, denler oldu. «Eserleri de öyledir» devatan gibi olmalı, ona alışmalıyız, bağlanmahyız, köşesini bucağım ga diler. Elden ele dolaşan bu kitap, bir doktorun elinde kalmıştı: yet iyi tanunalıyız, her noktasma Biliyor musunuz? Diye mî başladı ve böyle marazî kîi yazan muharrirlere teşekkür el çünkü, dedi, böyle kitapları oku; lar hastalanıyorlar ve bize geliyoi Sonra kitaplarm kari üzerindeki kini hakkında fikirlerini söyle bence, diye devam etti, marazî kitabm mikroptan f arkı yoktur, î sanı hasta eder. Sonra misaller tirdi. aBşta mahut «Verther* mi Arkasmdan mahut vecize: «Ne 1 dar insan Verter'i okuduğu içil tihar etmiştir». Kıssadan hisse: < < kızlarımızm kütüpanelerine dik etmeliyiz». Ve: Muallâ Hanım, dedi doktor size yaşamak enerjisi verecek 1 taplar tavsiye ederim. Sonra: Ben kendimi böyle yetiştrr* dedi doktor bey. (Mabadi ot