10 Temmuz 1932 Camfiuriyet1 Türklük ve medeniyet tarihi [Reşit Galip Beyin tarih kongre I Her nerede bu tabakaya kadar sindeki pek mühim honferansının inilmiş ise taş devri Lekayasına temetninin dercine devam ediyoruz.] sadüf edilmesi hali hazırda tamaTaş . kurgan'ın bulunduğu saha men hayatsız bir çölden ibaret olan San kolun eski bir hükumet merkebu mıntakanın (yani Takla Makan zidir. Buradaki bekayanın tetkiki havalisi) Paleolitik devirde meskun bunım çok eski olduğuna dair noktai na olduğunu vazıhan ispat eder (S. 85). zari teyit etmekte bulunuyor. Bu Tarım havzasımn ratip iklim harap kasabanm takriben bir kaç şartlarınm glâsiye devirlerinde bu yüz yarda şimali şarkisinde Sarı kol mıtakaya şamil olması buradaki esmerkezile ayniyeti görülen bir saha ki taş devri müstamerelerinin mevdaha vardır. Hiyuan Tsang tara cud'iyetini izah eder. fından tavsif edilmiş olan bu yerin Yarkant devresinin cenu Sarı kol merkezinin muasırı oldu bunda çölde bulunan çok iyi işlenğuna dair şüpheler artık zail olmuş miş taştan bir ok başı şaşmaz bir subulunuyor. Burada sonradan bina rette neolitik devre aittir. (S. 86). edilmiş ve müslümanlık devrine ait Hotan yolunda Mazartag harabir mesçit harabesile bir eski me belerinde Tibet . Uygur yazısı ile zarlık ta vardır. Burasının Buda yazılmış bazı tahta pa'raîarına ve devrinin de bir mukaddes mevkii oleşyaya tesadüf ettik. Çanak, çömmuş bulunduğu çıkarılan muhteşem lek, tahta taraklar, ayak knplar: ve bir Buda heykelinden anlaşılmak saire gibi esva da. riTiustur. tadır. (S. 58). Bunlar 1908 de burada tarafımdan Çiçeklik . Meydan üç mil uzun yapılan taharriyat materyelerine bir luğunda, iki mil genişliğinde bir ilâve teşkil edebilir. Buraları Bu yerdir. Merkezine doğru (Gumbaz) dizmden evvele ait mukaddes bir dibakayasına tesadüf ediliyor. Gum nî mevki olarak tesbit etmiştim. (S. baz kaba taşlarla yapılmış bir mu92). kaddes yerdi. Etrafında daha kalın Yotkan'da bulunan eserler ara taşJardan yapılmış büyük bir duvar sında dikkate şayan olanlar vardı. vardır. Bütün bu civarda mezar hüPişmiş toprak heyklcikler ve mü . yüklerine tesadüf olunur. (S. 59). zeyyen çanak çömlek bekayası çok Çiçeklik . meydan mıntakasında güzeldir ve bozulmamış haldedir. Bu büyük bir kervansaray harabesi de eserlerde yaprak tezyinatmın inkibulunmuştur. Hiyuan Tsang hatı şafı da görülür. Bazı atlı heykeller ratının (M. S. 629 . 645 de seyahat de var ki, bir kısmı at üzerine binetmişti) mitolojik bir surette bah dirilmiş maymunu temsil ediyor ve settiği bu kervansaray burada ya • ince bir zekâ eseridir. Bazı kanatlı jiClyvood'ta yeni parlıyan yüdızlardan: Karen Morley 'SüHyvood'ta yeni parlamuı an yüdtzlardanT pılan hafriyat ve taharriyatla ta atlar ve garip şekilli hayvan hey Mari Karleyl hakkuk etmiştir. Bütün bu sahaya kelleri de bulunmuştur. (S. 98). Hollyvood 2 haziran (Hu. Mu.) holde pek uzaktan tanıdığım artistin larını görüp ders almak, san'atını idağılmış olan eski mezar hüyükleri Hotan'da bazı madenî mühür Amerika'nm otomobil fabrikaları yanma ihtiraz ve ihtiyatla yaklaştım. lerletmek için! bu kervansarayın yalnız ilk kuru lerin ve cam boncukların bulunması Bonjur Mis Morley! nasıl her sene yeni bh tipte binlerce, «Grand Hotel» in rejisörü Edmond luşunun değil, harabesinin bile eski dikkate değer. Buda kafası ve müteDedim. Greta Garbo'nun sesinin on binlerce araba yapıp dünyanın Goulding bana dedi ki: olduğunu ispat eder. Hiyuan . Tsang nevvi meskukât elde edildi. Tunç ahengini hatırlatan bir sesle: her taraf ına dağıtıyorlarsa buradaki Mari Karleyl'in rolü vakıâ kısa bu kervansarayın kuruluşuna kud Kaşıklar ve kabzalar san'atkârane Bonjur! dedi. filim kumpanyaları da iki üç ay fasıla dır ama diğer büyük artistlerinki ka siyet atfeyliyen bir efsaneden bahişlenmiştir. Şarap kadehlcri ve tunç ile yeni bir yıldız, yeni bir artist keşseder. Bu civarda çömlekçilik san'amühürler eski devre ait .şekil gösdar da mühimdir. Hotelden içeri o fedip yetiştiriyor ve ortaya atıyor • terir. (S. 99). anî girişi kimse yapamaz, kocası e tına ait kırıntılar bulunması bura • Hatırıma gelmişken şunu da is • lar. Domoko'nun şimali şarkisindeki Hnden alınmış bir kadının göstermesi nın eskiden büyük bir kervansaray titrat olarak kaydedeyim ki bu san'at. çölde Budist devrinden kalma bir Bu şahsiyet tabiî sırf dostlar alışicap eden telâşı da onun kadar gös • durağı olduğunu teyit eder. Bu kakâr «Karen Morley» namı müstearını dar uzun asırlardan sonra kervan • çok iskân eserleri bulunduğu dik verişte görsün diye meydana çıkarıl eserlerini en fazla sevdiği bir muhar terecek artist te nadir bulunur. sarayın bütün şiddetli iklim şerai • kate şayandır. (S. 128). mıyor. Halkın yeni arzu ve temayülFakat zannetmeyin ki genç san'atrirle, oyununu en fazla takdir ettiği tine rağmen izlerini muhafaza ede«Kudukgöl'de bir çok yazıh yap. lerî, yeni zevk ihtiyaçları nazari dik bir aktrisin isimlerinin havi olduğu kârın bu ilk rolüdür. Hayır.. Mari bilmesv.ne kadar sağlam yapılmış raklar bir hüyüğün satıhtan aşağı Karleyl «Şeytanlar kabaresi» isminkate ahnarak, binbir müşküle göğüs hecelerden seçerek vücude getirmişolduğunu gosteren bir işarettir. (S. doğru dört kadem kadar kazılmadeki iki kısımlık baştanbaşa renkli gerilerek yaratılıyor. Çünkü son zatir. Tabiî mükâleme mevzuumuz ne 60) sından sonra büyük bir paket ha kordelede, Adolf Manju'nun çevirdimanlarda pek hassas ve müşkülpe olabilirdi. Şüphesiz filmi.. % Kâşgâr'dan Hotan'a giderken Hnde bulundu. Bu mezarın duvarlaği «Usta âşık» f ilminde ve «En kısa sent bir haleti ruhiyeye sahip olmuş Arsen Lüpen'in muvaffakiyet Baçanağzı denilen yerdc gayet dik rında bulunan resimler, Kadalık'ta. gece» de oynamıştır. olan seyirci kütlesi bir san'atkârı kazanmasına âmil olanlardan biri de kayahklar arasmda belki Budist dev ki mabedin fresk'lerine tamamen ne derece muktedir olursa olsun • sizsiniz? rine ait olan bazı bekaya bulundu. benzer ve ona faik değilsc bile her dört beş defadan fazla seyre tahamBu sahaya Düldül ökür ismi veriDeditn. O, bu lâkırdıdan gurur ve halde müsavi derecede bir mükemEdmund Goulding henüz lâkırdımül gösteremiyor, hiç olmazsa onun lir. Burada brlhassa dikkati celbe if tihar duyacak yerde büsbütün mümeliyete maliktir. (S. 129). sını bitirmişti ki dağınık lüle lüle etrafında bir takım yeni peykler arıtevazileşti: den harap bir Stupa'nın bulunuşudur. Hotan ile Lop arasmda bulunan saçları, daima güler yüzü ile sarifin Bu Stupa 14 kadem murabbaı bir bir köprünün çok eski devirlere ait yor. Mübalâğa ediyorsunuz! yıldız yanımıza yaklaştı: kaide üzerinde ve 7 kadem irtifa olduğu tahmin edilir. Ayni zamanDiye cevap verdi. Sonra yavaşça Ah, dedi, bu filimde çektiğim ındadır. Güneşte kurutulmuş tuğlada bu yol üzerinde tepesine kadar ilâve etti: halecanı bilmezsiniz. Düşünün bir tşte 1932 senesinde Hollyvood'un lardan yapılmıştır. Her taraftan dik kumlara gömülmüş eski ağaç göv Affedersiniz bugiin gene durkere.. Beş on senedir kazandıkları en turfanda şahsiyetlerinden ikisi okayalıklarla çevrildiği için buraya delerine ve binalara rastgelinmiştir. gunluğum üstümde. Sakın bunu ken muvaffakiyetin şöhreti cihanın dört lan Karen Morley ile Mari Karleyl'de çıkmak güçtür. Onun yanmdaki o. (S. 144). dinize karşı zannederek alınmayınız. köşesirde aksetmiş beş tane namdar bu peyklerdendir. Henüz yalnız başyuk yerde dikkate değer bir levha Miran civarındaki harap kaleden Tabiatimi biliyorsunuz! yıldızm bulunduğu bir kordelede rol larına filim çevirmekle beraber en bulunur. Gayet ince nakışlarla iş(L. K.) bir kaç mil ileride eski taş Fırsat düşmüşken ukalalık ettim: almak . affedersiniz misal belki biraz lenmiş olan bu levhanm d'inî bir meşhur yıldızlarm kordelelerinde adevrine ait bir takım eserler bulun Mütemadiyen istim üzerinde kaba düşecek ama hani Lafonten'in mahiyeti haiz olduğu anlaşılıyor. deta onlarla hemseviye denecek dedu. Bunlar yontulmuş taş ve çanak duran makineler ekseriya fazla hasmeşhur hikâyesindeki kuzu, tilki, recede mühim roller aldıklarından (S. 69). (Tang devri M. S. 618 çömlek bekayası idi. Bunların buarslan ve ineğin ortak olmasma benhemen hemen onlar kadar şöhret sa sasiyetlerini kaybederler. Bunu pek 907). lundukları mevki ve vaziyet şeraiti iyi bildiğiniz için siz de ihtiyath zedi. Eğer şaşırmadım, aksamadımsa | Bu iki kayalığın tepesine kadar hibi oldular. esîi tas d" : ı<e ait oldukları hakdavranıyor, blhassa benliğinİ7İn en harika kabilinden bir şeydir. Rolümü j tırmandıktan sonra eski devirlere kmda kat i huL.nı ' a !İ°tek mahifaal zamanlarını stüdyoda geçiriyor, oynamağa başlıyacağım zaman Goulait ince bir takım tabakalar görüyettedir. Bu meyanda F..!eoH i' Aev. hariçte duruluyorsunuz. ding bana dediki: «Otomobilden iner nür. Bunlar Mazar.tag yamaçlarınKaren Morley'i geçenlerde «Arsen re ait iki ağızlı bıçaklar ve iyi işıtn Bunu da siz uydurdunuz. Böyle inmez otelin kapısmdan içeri girer, Lüpen» filminin ilk temsillerinden daki tabakalara benzer. Biraz daha miş bir ok bulunmuştur. (S. 183). felsefî ve ilmî düşünmek, hesaDİı ha kapıcınm bürosuna doğru ilerlersiniz. ileride ve yüksekte gayet geniş ve birinde yakaladım. San'atkâr Jhon Yardak hendeklerinin içinde reket etmek hiç bir zaman aklımdan O sırada Barrymore size karşı geleve Lionel Barrymore gibi iki büyük tuğladan mamul bir duvar harabesi muhteşem bir kale harabesi vardır. cektir. Ona gülersiniz». Dünyada bu vardır. Burada eski bir halkın yaşaartiste partönerlik ettiği bu filmi kim bile geçmemiştir. Bu kale mail bir hat üzerinde yabilir kaçıncı defa seyre gelmişti. Gagülüş kadar bana güç gelen bir şey dığı anlaşılır. Biraz daha aşağıda pılmış 620 ayak uzunluğunda ve 330 olmamıştır. yarım daire şeklinde yine genişçe ayak genişliğindedir. (S. 184). rip değil midir ki Karen küçükken Evet, Karen Morley'in bu sözleri bir tuğla duvar bekayası görülür. Lulan'da Mesa tepesinin üze • aktris olmağı hiç aklına getirmemiş Prova esnasında Barrymore mü • belki de sırf hakikattir. Çiinkü he • Bunun ne maksatla yapıld'ığı anlarinde büyük eski bir mezarlık bu olan yıldızlardan biridir. Yegâne esaplı hareket etmeğe alışmış olsaydı, temadiyen benimle alay ediyor. «Küşılmamıştır. (S. 69). lunmuştur. Bu mezarlar içînde gameli doktorluktu. Kızları gayet tabii muvaffak olacağmı kat'î surette kes çük hanım gülerken bu ne ciddiyet!.» Karataş diye anılan bir yerde yet şa'şaalı renkler taşıyan ipekli şekilde yetiştiği için annesi, babası diye takılıyordu. Fakat bunlar sade tirmeden tip tahsilini bırakıp bir iki yine bir yığın bulundu. içinde ci kumaşlar olması ve uzun asırlara da onun bu meslekte kolayhkla mubir alay olmaktan ziyade benim için alkıştan cür'et ve cesaret alarak arvardaki ocaklardan getirilen ma . rağmen renklerini bütün mükemınevaffak olacağına kanidiler. Fakat hayırhahane ihtarlardı. Nitekim gültistliğe heves etmezdi. denlerin eski zamanlarda eritildiğiliyetlerile muhafaza etmu olmaları Karen, Los Angeles kollejini bitir memi değiştire değiştire nihayet Edne dair izler bulunmuştur. Bu eski Nitekim sahnede epeyce nazari hayrete şayandır. Bunların Milât dikten sonra bazı amatör temsillerine mund Goulding'in beğenebileceği bir maedn izbe müessesesi takriben eldikkati celbetmiş olmasma rağmen tan evvlki devirlere ait olduğu an işthak ettiği zaman pek çok alkışli yarda uzunluğundadır. Uzun zasinema âlemine geçerken ekseri müp şekle getirdim. Diğer taraftan Yean laşılmaktadır. (S. 226). landığım görünce birdenbire kararını Krawford'un da epeyce yardımuu manlar işgal edilmiş olduğu anlaşıtedilerin uğradığı müşkülâta o da teMezarlar içinde bir çok çeşit eşdeğiştirdi ve artist olmağa azmetti. sadüf etmiş, bir figüranlık, küçük bir gördüm. Bana filim kamarasma karşı lıyor. Meydana çıkarılan parlak yalar da çıkmıştır. Bunlar arasmda tlk muvaffakiyeti «Serap» ismindeki renkli çanak çömlek eserlerinin ve rol bulmak için kapı kapı dolaşmış daima nasıl vaziyet almak lâzım geltunç aynalar, taraklar, işlenmiş kepiyeste kazandı. tır. Nihayet rejisör Klarans Brown diğini öğretti. Wallace Beery ise işini buna mümasil eşyanın kat'î surette mik ve tahta müzeyyenat bulnmokçok eski olduğu anlaşılmaktadır. ona Robert Montgomeri ile bir tecrü bitirir bitirmez kulise geliyor, mütetadır. Burası M. S. üçüncü asırda Tam bir tarih tayini için meskukâta be sahnesi yaptırdıktan sonradır ki tekrar mezarlık olarak kullanılmış madiyen iyi oynadığımdan bahsedeFilme intisap ettiği ilk zamanlar ait taharri semeresiz kaldı. (S. 70). Greta Garbo'nun «İIhamlar> filmi tır. Ait tabakadaki eski kemikler rek beni teşçi ediyordu. Jhon Barry• kim bilir belki de kıskançlıktan Bu sahada çok eski zamanlarda için angaje etmiştir. den başka üstte de nispeten yeni inmore da keza! bütün arkadaşları onun hakkmda işlenmiş iki bakır maden ocağı bu. Fakat Karen Morley sırf «İlhamsan kemikleri bulnmuştur. (S. 227bedbindiler: lunmuştur ve tamamen tüketilmiş lar» da olduğu gibi Paris'in serseri 229). Senin hiç bir fevkalâdeliğin te değildir. Biraz daha ileride de Sarışın genç kızm gene sıras' gelhayatına mensup bir genç kız rolünü (Lulan'daki) bu Mesa mezarlıyok, diyorlardı, ne ile yükseleceksin kuru, geniş bir ırmak yatağına rastmişti. Onun için telâşla elini sıkıp oynamakla kalmamış, mütemadiyen ğında bulunan iskeletler üzerinde bilmeyiz! gelinmiştir. Yine bu civarda görülen koşa koşa uzaklaştı. sahsiyet değiştirmiştir. Faraza «Aryapılan tetkikat bunların ne Çin'li, Evet hakîkaten Karen Morley bu bir tepecik açıldığı zaman içinde sen Lüpen» de meş'um kadın «Mata ne de Mongol olmayıp Alp'li tipten Mari Karleyle Boston'da doğmuş, asır genç kızlarının en normal tipidi. duvar tezyinatı ve çanak çömlek beHari» de çok tecrübeli bir casus tipi olduğunu gösteriyor. (S. 264). on yaşmda iken ailesile birlikte KaFazla şuhluğu, delişmenliği de mevkayası bulunmuştur. (S. 72). yaratmış ve yaşatmıştır. liforniya'ya gelmiştir. Mektebi pek Kara Koto havalisinde Aduna cut değildi. O halde nesi seyirciyi ona erken terkederek dans dersleri almaKora denilen mevkide büyük bir Çarbağ arazisine girdisjimiz zameftun edecekti. Fakat bu tahminler ğa başladı. Dans mektebindeki yükkale harabesine daha tesadüf edil man burada da eskiden bir yolun hîç te doğru çıkmadı. Demek sinema Mari Karleyl'e gelince diyebili • sek sınıflardaki Marion Davis ve geçtiğine hükmettik. Tepe başların di. Etrafında bir çok kuru ağaç gövâlemi böyle normal bir sahsiyete de rim ki Hollyvood'ta şimdiye kadar Anna K. Nilson'la arkadaş oldu. deleri var. Yapılan hafriyatta pek da eski muhafaza kuleleri harabelemuhtaç imiş. sinemaya bu kadar merakh bir genç Henüz ancak yirmi yaşında ol çok parlak avani parçaları bulun rine tesadüf ettik. kız görülmemiştir. «Grand Hotel» Karen'i, onlarla düşüp kalkmadığı masına rağmen rakıstaki mahareti du. (S. 436). Biraz daha ileride taharrifilminin çevrildiği müddetçe stüdyohemhal olmadığı için buradaki filim şaşılacak derecede yüksektir. Bunun yat esnasında bulduğumuz ırerdanKara Koto'da sular içinde ka dan çıkmamıştır. kolonisi pek sevmez. Arkadaşlarını la beraber o yalnız bir dansöz de • lan kasaba çok tahribata uğramış, lık taneleri ve tunç yüzükler yakın bir kat daha kızdırıp kendisine büs ğildir. Ayni zamanda kıymetli bir Fakat sade bu kordelede rolü olbir tarihi göstermeğe müsait olmı bazı binaların izlerinden başka bir artisttir. Nitekim bu meziyetmi bütün düşman etmemek için Karen şey kalmamıştır. duğu için değil, Greta Garbo'nun, yan şeylerdi. Sade veya parlak ava(Çin, Tibet, Tangut, ya de gazetecilerle konusup dedikodu Barrymore kardeşlerin, Lewis Ston'un «Grand Hoteb de pek güzel gösternî parçaları sarahaten pek eski bir miştir. zılarile yazılmış levhalardan başka) yapmaktan çekinir. Bundan dolayı ve Yean Hershholt'un nasıl oynadıkmahiyeti haizdir. (S. 78). Hollyvood semasında iki yeni yıldız Dr. Reşit Galip Beyin Millî Tarih Amerika'nîn otomobil fabrikaları nasıl her sene yeni bir tip icat ediyorsa, kongresindeki mühim konferansı sinema kumpanyaları da her mevsjm yeni bir kaç artist ortaya atıyorlar Uygur yazısı ile yazılmış Türk'çe 9 parça bulunmuştur (S. 440).» Aurel Stein'in büyük eserlerin den yalnız muhtelif devirlerde Orta Asya medeniyet eserlerine taal luk eden parçaların en muhtasar şeklinde dahi nakline bir iki kon ferans saati yetmez. Bu kadarla kesmeğe mecburuz. Ano hafriyatı hakkmda "Arsen Lüpen,, deki mühim rol San'at ve medeniyet beşiğinm hakikî yurdunu kat'iyetle gosteren neticeler vermesi itibarile ehemmi • yeti büyük olan Ano hafriyatı maalesef antropolojik vesikalar ver mekte şüphesiz küçük bir köye rast gelinmiş olmak dolayısile kı • sır kalmıştır. Büyük bir kısmı süt çocuklarına ah ve binaenaleyh Antropolojik delâleti nakıs olan iske letler hakkında Harward Antropoloji Profesörü Roland B. Dizon: O kadar natamamdır ki hiç bir netice elde edilemez. Demektedir. Jeacque de Morgan'm da dediği gibi Orta Asya ve bilhassa şark ve garp Türkistanlar sahası Arkeolo jik araştırmalar noktasından dah« el sürülmemiş denecek haldedir. Jeacque de Morgan, Pumelly heyetinin en ilmî itinalarla çalıştı ğını, fakat Türkistanda yegâne ha kikî sistematik, iyi teşkiiâth bu hafriyat heyetinin kazmak için ehem • miyetli bir kadim şehir yerine gayet küçük, evleri serpili, ehemmiyetsiz bir köye düşmüş olmalarının bir talisizlik olduğunu işaret ederek: «Her şeyden evvel Garbî Sibiryada adeta yerliler için birer maden ocağı haline gelmiş olan mezarla ra yakın bir mevki seçmek ve bir şehre rast gelinebilecek yeri kaz makla beraber sanatın o memleketteki tekâmülü üzerine nisbî bir kronoloji tesis edebilmek için bir çok mezarhklar da açmak lâzım • gelirdi. Türkmen isteplerinde eski hü yükler sayısızdır. Bunlar arasında birini seçmekten başka da hîç bir güçlük yoktu» der. Orta Asya1 da maden tan'attnın Gönlümdeki müşkülât 1932 peykleri Doktor olacak iken Hayat ve hesap Orta Asya'da, bu bir kaç âlknle ve ilim heyeti ile yaptığnnız gezinti buranın medeniyet kıdemi hak • kında artık başka müellifleri yor mağa lüzum göstermiyecek kadar sarih, müsbet ve kat'î f ikir vermeğe yeter. Asırlardanberi heyetler ta rafından müzelere taşınmak veya Koca Petro'nun askerlerinden baş • hyan soygunculuklarla tükenmek bilmiyen maden san'atı hazineLeri, yani Orta Asya kurganları da Orta Asya medeniyet kıdeminin sessiz, iddiasız, fakat reddolunmıyacak kadar aşikâr ve unutulmıyacak kadar paydar şahitleridir. Bu kurganlar ve sonsuz hüyükler maden sa'n'atının Orta Asya'daki varhğına, inkişafma olduğu kadar, ihtiva ettik • leri kemmiyetin azameti itibarHe yerliliğine de vesikalardır. Bunlar dururken meselâ Gabriel de Mortillet gibi Fransa'nın en muteber Prehistoire âlimleri sırasma geçmiş bir •7*tın: «Tunç Avrupa'ya gezginci Ç'^eie'ler tarafmdan getirilmiştir. Çiinkü en eski kılıç kabzalarmın gayet küçük ve ince olduğu görünüyor, Çingene'lerin elleri de küçük • tür, kılıçlan kendi ellerine göre yapmış olmahdırlar.» Yolunda bir faraziye ileri sürebilmiş ve bunun epeyce bir zaman nasıl Avrupa'nm umumî ilmî kanaatleri arasma girebilmiş olduğunu hayrete düşmeden tasavvur etmek müşküldür. Bu faraziyenin ölümünden sonra yeri münhal kalmamak üzere ihtira edilen ve bakırı Anadolu'dan veya Kafkasya'dan, kalayı tngiltere ce nubundan getirmek suretile tunç mucitliğini Fenikeli'lere veren faraziyeyi de sıhhat ve isabetten başka kısımları tamam fikirler arasında saymak zaruridir. Bu münasebetle kadhn medeni • yetler ve menşeine dair tetkikatta ve keşiflerde bulunan muasır âlim • leri bir sual etrafında istişareye davet yerinde olur. Şimalî Çin'de yeni keşfedilen eski medeniyetin menşei Orta Asya, Şimalî Hint'te yeni keşfedilen eski medeniyetin menşei Orta Asya, Mezopotamya'da keşfedilen eski medeniyetin menşei Orta Asya, Avrupa Neolitik medeniyetlerinm menşei Orta Asya olması id'diası ile bizzat Orta Asya'nın medeniyetten mah . rumiyeti davası nasıl telif edilebilir?, Bütün medeniyet yollarmın telâkl ettiği menşe ve hareket noktasından medeniyetin doğmamış olduğuna ileri sürmek; her bakana görünen, her vurulan taharri kazmasına keşif mükâfatı veren tarihî zenginlikleri ve mahdut ta olsa neticeleri, Lutfen sahifeyi çevirinU Ârkadaşlarımn kıskançlığı Ya danstaki mefıareti Maasır âlimlere bir sual Mari'nin merakı