5 Temmuz 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

ıtmiı. uz, "Cunümriyet S ON TECGRAFLAR Deniz nakîiyatı inhisarı İktisat Encümeni mühlet ve takdiri kıymet için maddeler tesbit etti Ankara 4 (Telefonla) İktisat Encümeni bugün de tktisat Vekili • nin huzurile toplan&rak vapurculuğun devlet tarafından idaresi Iâyihasını tanzime devam etmiştir. Münakalât Vekâleti teşkilinden şimdilik sarfı nazar edîldiği anla sılmaktadır. *•** Dünkü Meclis ictimaı İki lâyiha müzakere eclil di, içtima kısa sürdü Ankara 4 (Telefonla) Meclis saat 2 de Refet Beyin riyasetinde toplandı. Sinni tnükellefiyete vüsulden sonra yapılacak tashihi sin muamelesinin tekaüt ve saire gibi bütün muamelâtı askeriyede muteber ola mıyacağı hakkındaki lâyiha, Meclis hesapları, Yüksek Ziraat ve Baytar mektepleri lâyihast kabu! olundu. Başka müzakere edilecek şey olma • dığından içtima çarşambaya bıra kıldı. Gazi köprüsü inşaatı münakasaya konuyor Bir çok şehirciler köprünün asma olarak inşasında ısrar ediyorlar BEY O O L U NALINA MIHINA Mühlik, müstehlik mi? I Ankara 4 (Telefonla) Meclis ktisat Encümeni bugün vapurculuk lâyihasının tetkikına devam ederek bazı maddelerini tesbit etmiştir. Bu maddelere göre Türkiye sularında deniz nakîiyatı devlet inhisarı altına alınmıstır. Deniz nakîiyatı mülhak bütçeli bir müdiriyeti umumiye halinde idare edilecektir. Vapurculara bu kanun ahkâmınca vapurlarını idareye satmaları için dört ay mühlet tayin edilmiştir. Satın alınacak vapurlar 12 kadardır. Vapur kıymetleri iki hükumet, iki millî vapurcular tarafından ayrılmış murahhas ile Loit Tri yestino kumpanyasının bir mühendisinden mürekkep heyet tarafından takdir olunacaktır. Kıymetin tahmininde vapurların maliyet fiatı ile senevî amor tileri ve bugünkü düşkün fial nazari dikkate almarak bunların vesatisi hesap edilecektir. saray i S T A N B U Ziraat ve Baytar mektepleri lâyihası Bugünkü Meclis içtimaında Yük • sek Ziraat ve Baytar mektepleri hakkında kabul olunan lâyihamn esaslarını bildiriyorum: Madde 1 Münhasıran Ankara Yüksek Ziraat ve Baytar mektepleri ile enstitülerin inşaat ve tesisatı ve bulumum alât ve tedris vesaitinin ikmal ve itmamı için sarfedîlmek ü?ere Maliye Vekâletine 1,5 milyon liraya kadar istikraz aktine salâhiyet ve • rilmiştir. Madde 2 Birinci madde ile aktine mezuniyet verilen istikraz hâsılı bir taraftan 932 malî senesi varidat bütçesinin nâzım hesapları me. yanında açılacak bir hesaba irat ve diğer taraftan mezkur sene Ziraat Vekâleti bütçesinde açılacak faslı mahsusa tahsisat kaydolunur. Madde 3 2 inci maddedeki tahsisata istinaden ati senelerde sair taahhüdata girişmeğe Ziraat Vekili mezundur. Madde 4 Ankara Yüksek Ziraat ve Baytar mektepleri ile enstitüler ve bunlara tnerbut lâboratuvar, çiftlik ve sair şubeler için 50,000 liralık mütedavil sermaye tahsis olunmuştur. Muvakkat madde MGlga An kara Orta Ziraat mektebine ait arazi, mebani ve müştemîlâtt, tarla, bahçe ve saire ziraat enstitülerîne devredilmiştir. Bugünkü köprülerin yerlerini ve Haliç üzerinde yapılması teklif edilen asma köprü ile vaktüe inşası tasavvur e&ilmiş olan Sarayburnu Üsküdar köprüsünün mevküerini gösterir harita "»•ımm'itıılllllllinıınilllilllllllllllllüllllllllinilllllllımııııi""'"1 Devlet Bankası Hisse senetleri Arzu eden memurların hisseleri satın alınacak Ankara 4 (Telefonla) Maliye Vekâleti arzu eden memurların devlet Bankası hisselerini ayni kıymetle tatm almağa karar vermiştir. Me murlar hisselerini satarlarsa ziyanlı çıkacaklardır. Çünkü hisse senet lerinin faizleri altı aydanberi tera küm etmektedir. Hisse senetlerinin bir milyon liralığını maliye, bir milyon liraliğını da Emlâk Bankası alacaktır. ((Kuru)) Amerika ((Yaş» oluyor! Demokratların intihabı kazanmaları muhtemel... Washington 4 (A.A.) îçki memnuiyeti kanununun ilgası mes'elesi, riyaseticumhur intihabatı dolayısile irat edilmekte olan nutuklarda en ziyade münakaşa edilen mes'elelerdendir. Dün «Yaş» rejimin hararetli pro pagandacısı olan M. Robert Rey nold'un şimalî Kalifona'da icra olunan mütemmim intihabatta 97,000 rey ile âyandan Morrisson'u mağlup etmesi, kongrenin liderlerinden M. Tinklam'ı, içki memnuiyeti kanununun her halde ilga olunacağını sövlemeğe sevketmiştir. Fırka Grupunun Bugünkü ictimaı Ankara 4 (Telefonla) Fırka Grupu yarın mutat içtimaını akte decektir. J^znamede ehemmiyetlî bir mei'ele yoktur. Haciz edilcn gayrimenkullerin paraya tahvillerinde ba2> t*kyidat konulması hakktndaki lâyihamn müzakere edilmesi nıuhtemeldir. Bu lâyiha için bugün Mecliste muhtelit bir encümen teşkil olundu. Encümen lâyihamn tetki . kine başladı. Briand'ın mezarında Yauılan merasim ^. Cocherel 4 (A.A.) Müteveffa Briand'ın ebedî uykusuniı nyuVa • cağı sade ve mütevazi mezarhk, Louviers beylik yolunun çevîrmekte ol duğu bir tepenin üstünde kâin bir kasaba mezarlığıdır. Mezarı örtecek olan sade mavi granit, Briand'ın maskati resi olan Britanya taşhklarından getirilmis tir. Bu mezarın ciddiyet ve heybetini hiç bir süs ve ziynet ihlâl etmemek tedir. Heykeltraş tarafından oyulmuş olan bir hat üzerinde sadece şu kelimeler görülmektedir: «Arittide Briand». Pazar günü, daha sabahtan itiba ren bundan böyle sulh düsturlarımn ziyaretgâhı olacak olan mezarlığa büyük bir halk kütlesi şitap ettniş idi. Bütün trenler, ağızağza dolu olduğu halde geliyordu. M. Herriot, Cocherel'e öğleden biraz sonra gelmîştir. Başvekil M. Heriyot büyük heyecan içinde bir nutuk söyliyerek 24 defa nazır, 11 defa Başvekil olarak Fransa'ya ve cihan sulhuna çok hiz metler eden Briand'ın hatıralarını taziz etmiş ve onun açtığı yoldan yü rümenin vazifeleri olduğunu söyle mistir. Nutuk derin bir teessür içinde dinlenmiştir. Başvekil bu esnada M. Makdonald ve Sinyör Grandi'den gelen telgrafları okumu&tur. Gazi köprüsünün şartnamesi, Encümeni Daimî azası arasında e pey münakaşaları mucip olduktan sonra nihayet tab'a verilmiştir. Ya • kında ilân edilecektir. Dünkü nüs hamızda yazdığımız üzere Avrupa'da bu işle meşgul yirmiden fazla müessese olmaö*ığı halde Belediyeye müracaat edenlerin adedi iki yüzü geçmiftir. Belediye, bu kumusyoncularm dalaverelerile mücadele vaziyetindedir. Gazi köprüsünUn inşasına karşı lık olmak üzere alman vergilerin yekunu bir milyon liraya baliğ olmuştur. Bununla beraber Gazî köprüsünün inşasının ihalesinden evvel asma köprü mes'elesinin salâhiyettar bir he yet tarafından gözden geçirilmesi f ikrinde ısrar edenler çoktur. Son zamanlarda tstanbul'u ziyaret eden şehir mütehassıslarından kısmı azamı bu fikirde oldukları gibi Güzel San'atlar Akademisinde mitnarî mühen • dis olan profesör Egl şehri gezmek »uretile talebesine yaptırdığı plân larda da köprünün Süleymaniye ile Galata kulesi arasında asma olarak inşasım zarurî göstermîştir. Bu takdirde Sirkeci'den itibaren ticaret mmtakası ve Haliç sahillerinde Kâğıtane'ye kadar da muazzam bir sanayi mmtakası kendiliğinden vü cude gelmiş olacakır. Galata tstanbul böyle bir asma köprü ile raptedildikten sonra ts • tanbul'un üsküdar'la bağlanması da bilâhare düşünülecektir. Bu iki sahil arasındaki mesafenin bir kaç mislini birbirîne bağhyan köprülerin mevcut olduğu nazari dikkate alınırsa bu nun da nihayet yapılamaz bir şey olmadığı anlaşılır. Bittabi mes'ele para mes'elesidir. Üsküdar . Saraybumu köprüsünün keşfi ve plânı harbi u mumiden sonra yapılmıstı. O zaman bu köprüyü inşa için bazı talipler çıkmıştı ve o vakitki keşfe nazaran köprü sekiz milyon tngiliz lirasına yapılabilecekti. O zaman şehrin bir buçuk milyona yakın nüfusu olduğu nazari dikkate almarak inşaat ma sarifinin köprüden geçecek insan larla vesaiti nakliyeden alınacak cüz'î bir resim ile 75 senede ödene bileceği tahmin edilmişti. Aradaki mesafe iki bin metredir. Boğsz'm en dar sahili 1200 metre olarak Hisar ların arasıdır. Fakat Hisarların şehre uzaklığından köprünün Saraybur nu'nda yapılması daha muvafık gö rülcnüş ve yapılan sondaj neticesinde tüneiden ziyade köprü tercih edil mişti. Tabiî, şimdilik bu buhran za manında o pahalı proieyi halıra bile getirmek imkânı yoktur. Üsküdar • Sarayburnıt köprüsü Fazıl Ahmet Bey, Büyük Millet Meclisinde, Türk kadını müstehlik, hatta mühlik tir demiş. «Son Posta» hemen bu bahsi yakaladı, anket mevzuu yaptı. Hanımlara soruyor. Onlar da, tabiî, müstehlik te degi liz, mühlik te diye cevap veriyorlar. Bana kalırsa bütün medenî mil letlerin kadınları gibi Türk hanımları arasında da müstehlik veya müstahsil, mühlik veya gayrimühlik, müfit veya gayrimüfit, muzır veyahut gayrimuzır olanları vardtr; tıpkı biz erkekler arasında olduğu gibi ... Kışın balolarda, geceleyin, müstehlik hanımları görürsünüz, sabahleyin balodan çıkıp evinize dönerken alaca karanlıkta, iş basma kofan müstahsil hanımlara tesadüf eder » sinîz. Kadının tehlikeli veya tehli kesizine gelince, o da kadınina ve adamına göre değişir. Fazıl. Ahmet Bey biraderimiz için mühlik olan bir kadın, bir başkası için hiç te tnühlÜE değildir. Meselâ, Fındık Fatma b mindeki yankesici kadın, biraz dalgınca olan, kalabalık yerlerde ka dınlara fazlaca sokulmaktan zevk alan erkekler için tehlikelidir; fakat kendi meslektaşları için en tehlikesiz mahluk odur. kendi tabirlerile «Fındık Fatma onlara vız gelir.> Fazıl Ahmet Bey, acaba neden işi umumileştirdi de bütün kadın larımızı müstehlik ve mühlik addetti? öyle zannediyorum ki sevgili üstat, geceleri geç yattığı için sabahları hiç erken kalkamıyor. Çünkü sabahları erken kalkıp dışarı çık saydı, yüz binierce Türk kızının ve kad'ınınm şehirlerde işe, köylerde tar. laya koştuğunu görür ve bu sözü söylemezdi. Meh'ustan evvel şair olan muhterem Fazıl Ahmet Beyin bu sözü teci hatırı için söylemiş olması da muhtemel dir. Müstehlik ile mtthlik bir * birine uyar da ondan... • * * Ihtiyarlık yarışı! PJzim gazete, güzellik müsabakası tertip ediyor, bütün kadmlar birbirlerile hoş erkekler de oyle yagençlik yarışı yaparlarken, memleketimizde ıhtiyarlık yarışma da tutuşanlar var. Zaro Ağa 150 yi geçtiğini iddia ederken, şimdi de bir Temo Ağa çıktı, o da 160 yasmda olduğunu «öylüyormuş. Tahkiki kabil olmadıktan sonra, atabildiğin kadar at... Bu gidişle yarın başka bir alc sakallının 170, diğer bir bunağın 180 yaşında olduğunu iddia ettiğine şahit olursak hiç şaşmıyalım. 200 yaşma kadar yol açık... Bizhn şark vilâyetlerinin suyu Âbıhayat olacak kî oraların Zaro'ları, Temo'ları böyle filler kadar çok yaşıyorlar. Ne diyelim, Allah ömülerini müıdat etsin! izmir Belediye bütçesinde çıkan mes'ele İzmir 4 (A.A.) Şehir Mecîisi İş Bankasına olan iki milyon lira borcunun senelik itfa taksitini koyma mak suretile yaptığı 1932 senesine ait bütçeyi tasdik için Vilâyete tevdi etmiştir. Vilâyet makamı belediye bütçesinin masarif kısmında bazı fasıllardan tenkihat ve tasarrufat yapmış ve bu tasarrufat yerine Bankanm senelik itfa taksitini koyaıak belediyeye iade eylemiş idi. Böyle . likle tashih ve tadijj» uğrıyan bu bütçe üzerine bugün fevkalâde içiima eden Şehir Meclisi uzun uzadıya müzakerattan sonra bu gibi bütçelerin bir hafta zarfında iade veya tasdikını tazammun eden belediye kanununun 123 üncü maddesine tevfikan bütçenin makamı Vilâyette bir haftadan fazla kalması hasebile Devlet Şurasına müracaata karar vermiştir. Avusturralyada kaybolan tayya1000 maznunlu reciler nasıl bulundu? Sid"ney 4 (A.A.) 15 mayıstan beri ortadan kaybolan Alman tay yarecileri Hans Bertram ile Clausner yerliler tarafından bulunmuşlardır. Tayyareciler, 2 haziranda Bernier'e 10 kilometre mesafede bulun dukları sırada ve brtgin bir halde yerliler tarafından bulunmuşlarcîır. Onları aramağa giden tahlisiye takımı, bu sabah tayyarecileri al . mak üzere bir şalope gönderilmiştir. Wyndham 4 (A.A.) Uzun bir gaybubetten sonra bulunan Alman tayyareciler Clausner ve Bertram, müthiş surette düşgün ve zayıf bulunmaları hasebile taayyüş edilmek için günde ancak bir saat sümüklü bocekler arıyabildiklerini anlat • maktadırlar. Garip bir dava Manisa 3 Buraya cîvar Turgutlu kasabasında suçlularınm ad"edi 1000 i bulan bir dava görülmektedir. Davanın sebebi «udur: Suçluîar sıtma mücadele mmtakasında oturmaktadırlar. Kendilerini muayeneye gelen doktora muayene olunmak istememişler, doktorun tuttuğu zabıt varakası üzerine müddeiumumilik kendilerini mahkemeye vermiştir. Fakat işm çok garip ciheti var . dır. Söylendiğine göre tanzhn olu • nan zabıt varakalarmda kayıtlı suçIulardan bazılarının zabıt varakalarının tutulduğu tarihten çok evvel vefat ettikleri anlaşılmıştır. Dava alâka ile takip edilmektedir. Test yoklamaları ijfi netifis verdi İlk mektep dördüncü ve beşinci sınıfları arasında yapılan test yoklamaları netice itibarile ilk tahsilin iyi derecede randman verdiğini gösterrvştir. Ancak bu yoklama birinci defa yapıldığından talebeler heye canlı bir haleti ruhiyeye kapılarak bazan bildikleri yerlerde de şaşır mışlardır. Bu noktayı nazari itibara alan alâkadarlar gelecek seneki yofclamanın daha iyi netice vereceğini söylemektedirler. Bulgaristan'da Yeni bir vak'a.. Bulgaristan'ın Hasköy kasaba sında çarşı ortasında denilecek bir mevkide bulunan Zatiye Hanım i«minde bir kadının evini bomba ile tahrip etmişlerdir. Hükumeti ma halliyeye bu bapta vuku bulan şi kâyetîere kulak asan olmamış ve Bulgar hükumeti tahkikat icrasma^ bile lüzum görmemiştir. Bu gibi vak. 'alar arasıra tevali etmekte ve orada bulunan Türk'Ieri tethiş eyle • mektedir. Bursa masonlarının bir ziyafet; Bursa Türk yiikseltme cemiyeti tstanbul'dan gelen ayni cemiyel azasmdan bazı zevat ferefine Ulu dağ otelinde (40) kişilik bir ziyafet vermiştir. Mütenezzihin arasında Darülfünün Eraini de bulunmakta dır. Amerika istiklâlinin yıldönümu Amerikan istiklâlinin yüz elli dokuzuncu senesine musadif olduğu için dün şehrimizde Amerikan sefarethanesinde merasim yapılmıs. Sefir M. Charles H. Sherrill saat beşten yediye kadar Amerikan kolcnisinin tebrikâtını kabul et mistir. Bu münasebetlfe sefarethanede bir de çay ziyafeti verilmiştir. Yeni tayinler Ankara 4 (Telefonla) Van posta basmüdürlüğüne tzmîr başmü dürü Kenan Bey tayin edilmiştir. Adana Polis müdürü Ziya Bey, Konya polis müdürlüğüne, Konya müdürü İbrahim Bey, Adana polis müdürlüğüne tayin edilmişlerdir. Müfettişlikçe işten el çektirilen Beyşehir kaymakamı Nafiz Bey, görülen lüzum üzerine Vekâlet emrine alınmıştır. Bir Yunan muhribinde kaza oldu Atina 4 (A.A.) Panthere ismin deki torpido muhribinde endaht talimleri yapıldığı sırada bir obüs infilâk ederek dört gemicinin yaralanmasına sebebiyet vermiştir. Bunlar dan birisi ölmek üezeredir. Faşist kuvvetleri Roma 4 (A.A.) Fasist kuvvetleri 4 temmuz tarihinde 1,329,693 kişiye baliğ olmakta idi. Bu adede Faşizm kadın ve çocukluk teşkilâtı da dahil bulunmaktadır. izmir Maarif müfettişierinin kongresi tzmir ilk tedrisat müfettişleri temmuz iptidasında bir kongre aktedeceklerdir. Kongre 7 temmuzda balşıyacak ve bir hafta devam edecektir. Edirne halkının Tayyare Cemiye tine vaki teberrüatile ikinci bir tay yare daha alınacaktır. Tayyarenin mubayaası ve at konma merasimi için hazırlanılmaktadır. Borçlar muzakeratı Paıis'te bulunan Saracoğlu Şükrü BeV yin yakında avdet edecegînden bahsediliyordu. Kaber doğru değildir. ŞükrS \ Bey borçlar müzakeratına devam etmek"« tedir. şeye çekilerek kulaktan kulağa bir şeyler fısıldadılar. Onlar gittikten sonra üstlerine kapıyı kapadım ve dışarıya kulak vererek Receb'in yüzüne baktım. Hâlâ gülmeğe hazır duruyordu. SERVER BEDl Şakayı bırak, Recep, dedim, benim zihnim karışmağa başladı, ne duğunu biliyor musunuz? taradılar, ölçtüler, biçtiler, yerlere Doğrusunu isterseniz farkmda dir bu? İçime kurt giriyor, bu öyle ayattılar, dizüstü çöktüler, kapıların lelâde bir hırsızhk mes'elesi olmasa üstüne tırmandılar, pencerelerin ka • değilim. gerek. natlarını muayene ettiler, hiç bir e B^öyle izinli olduğu zamanlar Başka ne olacak ya? mare bulamadılar. Kendimi Arsen nereye gider? Vallahi bilmem, garip şey... AkLopen romanlarından birinde sanı • Galiba. bir oğlu varmış. Belki olıma tuhaf tuhaf şeyler geliyor. yordum. Ha şimdi tatar İbrahim en • nun yanına gidiyor. Ben böyle şey Ne gibi meselâ? semden yakalıyacak diye korku için leri hiç düşünmem ve sormam; er • Meselâ... Farzedelim ki sevgi de idîm. kekler bu teferrüata ehemmiyet ver lim Nebahat Hanımın tanıdığı başka mezler. tşin dedikodu tarafıdır gibi Memurlar bu odada şüphelerini gelir bana. Evin içinde de kadın yok. bir erkek var. besliyecek hiç bir şey bulamayınca Sonra? Siz bu kadını nasıl tanıdınız? bana döndüler: Sonra?.. Evet sonra?.. Ben işi Kadıköy'ünde bir akrabam var Yok bir şey, dediler, fakat bu bep sevda tarafına çekiyorum. Dur, dır, onlar sağlık verdiler. yaman bir kumpanya. öyle kolay koberaber düşünelim, bu adam mü < Nereden alıp getirdiniz? lay ortada iz bırakacak takımdan cevherleri çaldı diyelim, Sevgilim Ne Bir yerden alıp getirmedim, değil. bahat Hanımın evvelâ böyle hırtız kendi ayağile geldi. Bir tanesi bana sordu: takımile işi ne? Değil mi? Memurlar bakıştılar, sonra bir kö Siz bu karınm kimin nesi ol< CUMHURİYET'in tehikası: 14 Çalınan Gönül Yüksek sesle devam ettim: Hayır, ya bu adam defterleri Evet, oturmadığı da muhakkak. almak istemişse? Bütün bu işler pek karışık. Fakat Haydi burası biraz akla yakm ben zabıtamızın muvaffakiyetinden diyelim. Ya o Tatar ağasına ne olueminim. Çok sürmeden... yor? Bu sefer ben de kapınm eşiğinde Evet, Tatar tb'rahim... bir hareket hissettim. Hatta iki kişi Haydi o da bir vasıta diyelim; konuşuyor gibiydi. Artık ikimizde hoş kimin nesi olduğu anlaşılmadı ya... Ben de karanlıkta herîfin yü merakta kalmıştık ve bakışlarımızla karar vererek sokak kapısına atıl zünü yarım yamalak gördüm ha... Bir kere bu adamda hiç tatar suratı dık. Sürgüyü çekip te kol demirini kaldırınca ve kapıyı açıncıya kadar, yok. Sövledikleri gibi çiçek bozuğu dışardaki ayak seslerinin uzaklaşt da değil. Sonra bu herifin o kulü ğını duymuştuk. bede oturmadığı da... nereye? Ne oluyorsun? Sokağa fırladık. Herifler köşeyi Recep bana cevap vermeden so dönmüşlerdi. Koştuk. Uzakta bekçi duruyordu. Seslendim, geldi. kak kapısına doğru atıldı. Hemen Koşa koşa giden iki kişi gör omzunu tuttum ve alçak sesle: Ne var? Ne oluyor? Diye «or dün mü? Diye sorduk. Hayır, dedi. dum. Garip şey! Recep kulağıma fısıldadı: Evin kapısını aralık bıraktığımız Eşikte bir ayak sesi var. Bakaiçin tekrar sür'atle geriye döndük. cağım. tçeriye girdik, kol demirini vurduk Dur, kımıldama. Konuşur gibi sürgüyü sürdük. Recep'le birbirimi yapalım, dur. zin gözlerinin içine bakıyorduk. Rahat durmuyorlar, diye mi rıldandım. Recep. ellerini uğuşturdu: Ustat, dedi, bu patırdıları Ht raksak ta güzel bir uyku çeksek na sıl olur? Benim gözüme uyku girmez. Benim öyle bir girer kl... • Recep, ben fena sintrlendim. Korkuyor musun? Hayır, iki gözüm, fakat bu muamma içinde muammalara akhm ermiyor. Adeta sevgilim Nebahat Hanımdan şüphe edeceğhn geliyor* Negibi? Anlamıyorum. Bu kadın bize bir oyun mu... Hist... Recep... Duydun mu? Evet. Gene kapınm önürie geldiler galiba. Evet. (Mabadi var.