25 Haziran 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKUZUNCU SENE No. 2921 ahlp ve Bnçmuhorrlrl CDMARTESi 25 HAZiRAN 1932 NADİ tDAREHANESİ: : * Dnyflnmununııje karşısında daıreı mabsastg'j m • • I Telgraf: tstanbul Cumhuriyet | : Posta kutıiBu: N° 246 | Başmuharrlr : 22366 i r mudurü,,; 23236^ Tahr dare mUdürü 22365. Mat&aa ( 204I& m h u r iyet Gençliği birleştirecek teşekkül iMiııımıııiMiıiMiıııııımııııiHiııııtııııııiMiııınıııımıııııı ıııuııııtıırı ABOIME'ŞERAÎTİ MÜDDET. JTÜRKİYE İÇİNİ HARİÇ İÇİN, Seneli&i ; 1400 Kr. İ 2700 6 Aylığı 750 Kr. \ 1450 Kr. 3 Aylıgı 400 Kr. ! 800 Kr;, 150 Kr. : Nfishası her yerde ss 5<Kuruştur ^ Almanya ve Ingiltere Borçların Iptalindelsrar Ediyorlar Müsbet bir adım: M. Hoover'in teklif i Geçen sene tamirat hesaplarile hükumetler arasındaki harp borçları. nın bir sene müddetle tecilini teklif etmiç olan Şimalî Amerika Cumhuriyetleri tttihadı Reisi Mister Hoover bu sene de umumen silâhların üçte bir nîsbetinde tenzilini teklif ederek bu mes'elelerin bitip tükenmez mü • zakereleri üzermde adeta kırk ikilik bir top patlatmış oldu. Mister Hoover bu suretle vukua gelecek tasarrufu on sene için 10 milyar dolar olarak tahmin ediyor, ve bu kadar büyük bir paranın silâh uğrunda havaya gidecek yerde insaniyetin huzur ve refahına sarfolunabileceğini ileri sürüyor. Mister Hoover birinci teklifinde olduğu gibi bu son teklifinde de çok kuvvetlidir. Harbe hazır bulunmak manasına gelen silâhlar için yapılan masraflar o kadar çok ve o kadar ağır ki milletlerin belleri bu yiikün ağırlıği altında iki kat olmuştur. Bilhassa çahşıcı sımfm işsizlik içinde bunalan hayatlanna çaresaz olmak için artık sistemi değiştirmek ve harp masraflarını indirmek lâzımdır. Buna rağmen ya mileltler arasında gene harplerin önüne geçüemezse?.. Mister Hoover buna çare olarak Briand Kellog misakmın bütiin milletlerce düstürulâmel ittihaz olun ması bundan sonra haksız harplerin zuhuruna kâfi bir mâni teşkil ede ceğini söylemekle söze başlamış buIunuyor. Filhakika bu mJsakı imza edenler ki dünya devletlerinin hemen hepsidir diyebiliriz • haksız taarruz ve tecavüzde bulunmamağa aJıtü peyman eylemiş olduktan başka her haksız taarruz ve tecaviizü boykot etmeğe dahi aht ve peyman eylemislerdir. Eîr»«" *« "«"umî Kmrkot »« muamelesi hakikaten tatbik oluna • bileeeiue haksız yere taarruz ede • cek devletin bu harekete geçmeden evvel çok düşünmesi icap edecektir. Her hangi bir hareketîn cihan efkâri umuraiyesi öniinde takbih olunması ehemmiyetsiz görülecek bir hâdise değildir. Japonya'nın yalnız kuvvete istinat ile Çin üzerinde tagallup ve tahakküm yapmak teşebbusu buna benzer bir vaziyet teşkil etti. Bu mebdeden hareket olunarak denilebilir ki Japonya'nın Şarkî Asya karasındaki vaziyeti yarın ve öbürgün bugünkünden daha müşkül olmak ihtimali yok değildir. Mister Hoover üçte bir nisbetinde yapılacak tenzilin peyderpey vâsıl olması lâzım geleceği hedefi de gösteriyor: 65 milyonluk Almanya'ya verilen 100 bin kişilik kuvvet, vâsıl olunacak bu hedef için pek güzel bir mikyastır. Mister Hoover ihtiyar ettiği bu misal ile biz Türk'lerin takip ettiğimiz düsturda bizimle rttifak etmiş gibidir. Filhakika biz de yavaş yavaş yapılacak tenkilerin nihayet böyle bir hadde karar kilmasını tasrih etmiştik. Mister Hoover, teklifinde deniz aşırı müstemleke sahibi memleketlerin bu hususiyetlerinin nazari dikkate aIınması lâzım geleceğini de kayde diyor, ve böylelikle teklifinin hem samimiyetini, hem tatbikî kabiliyetini teyit etmiş oluyor, ve nihayet eğer teklifi kabul olunursa Şmalî Amerika Cumhuriyetleri Ittihadmın bu yolda kendisine düşen fedakârhk hissesini derhal ifaya müsaraat edeceğini, aksi takdirde teslihatm tenkiai işindeki muvaffakiyetsizlikten tevellüt ede cek mes'uliyetin başkalarına ait olacağmı açık söylüyor. Doğrusunu söylemek lâzım gelirse Mister Hoover'in teklifi teslihatın tenkisi bahsinde şimdiye kadar yapılan tekliflerin en müsbeti ve en maddisidir, ve bazı devletlerm ihtirazlarına ve itirazlarına rağmen bu teklifin önünden kaçmak zannolunduğu kadar kolay da olmıyacaktır. Bu teklifi tngiltere ihtiyat ve ihtiraz kayıtlarile tetkike lâyık görmüştür. ftalya onu bilâkaydü şart kabule lâyık bulmustur. Japonya Hoover teklifinin tetkike değer olduğunu ifade etmiştir. Fransa onu emnü selâmeti ve bi • naenaleyh sulhu tenkis eden bir mahiyette görmüş, Frami7 matbuatına gelince bu gazetelerde Hoover teklifi bir intihap manevrası olarak telâkki edilmiştir. Hoover teklifinde Amerika'da açılan Cumhur riyaseti intihabatı pro pagandacılığından bir hisse var mııııııııııııııııııııiHiııııııııııııııınınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııutıuılı Dün yirmi vilâyette daha Halkevi açıldı Fırka Umumî Kâtibi Recep B. radyo ile mühim bir nutuk söyledi Ankara Izmir Maçı dün yapıldı Belediye kupasını 2 1 Izmir takımı kazandı Lozan'da yalnız kalan Fransa M. Herriot Alman'larla müzakereye girişti Fransız Başvekili götürü pazarlık için ısrar ediyor Dün Fransız ve Alman Başvekillerinin husu sî bir mülâkattan sonra iki taraf heyeti murahhasası bir içtima akdettiler. Almanya ve müteakıben Fransa Maliye Nazırı vaziyeti izah ettiler, müzakerat henüz netice vermedi. Frantız Başvekili M. Herriot Karagümrük ve Sakarya 2 2 ye bera bere kaldılar, haftaya karşılaşacaklar Ankara 24 (A.A.) Kongre münesebetile yapıknakta olan futbol turnuvasının üçüncü müsabakası bugün tzmir ve Ankara takımları arasmda yapılacaktı. Fakat, tstanbul tzmir maçı neticesmde zuhur eden hakem ihtilâfını ileri sürerek İzmir'liler turnuvaya devam etmetnek kararmı vermis olduklarından bu müsabaka yapılmamış, buna mukabil gene tzmir ve Ankara muhtelitleri Ankara Belediyesi tarafından konulan bir kupa için çarpıştnışlardır. Henüz yeni çalıştırılmağa başlanan Ankara muhtelitinin tstanbul'a karşı müsabakayı 3 3 beraberlikle bitirmek suretile aldığı güzel netice, sahaya bu maç için de büyük bir kalabahk toplamıştı. Hakem Şeref Beydi. Takımlar saat 18 de mutat teşekküllerile sahaya çıktılar. Oldukça kuvvetli bir rüz gâr esiyordu. Parayı Ankara kazandığı için rüzgârı arkasına alarak o • yuna basladı. Maç bidayette inti • zamsız bir şekilde devam ediyordu. îstaribul Halkevinde dünku içttma&a bıdunanlardan bir grup Fakat, takımların ikisinde de sıca • ğm fazla müessir olmasından dolayı Dün memleketimizin muhtelif yerMahallerinden aldığımız telgraf lerinde açılan yeni halkevlerinin res lara göre 20 vilâyet merkezinin hep büyük bir canlılık görülmüyordu. Yapılan akmlar iki taraf müdafaa mi küşadı münasebetile tstanbul sinde halkevlerinin açılması mü • sının kuvvet ile müdahalelerile ber • Halkevinde de bir merasim yapılmış nasebetile merasim ve büyük tezahütaraf ediliyor ve netice vermiyordu. tır. Halkevinin içtima salonunda yüz rat yapılmış, ekser yerlerde Recep Oyun bu şeklini kaybetmiyerek 45 lerce davetli hazır bulunmus ve meBeyin nutku dmlenmiş ve muhtelif dakika devam etti. Tarafeynin arada rasime İstiklâl marşile başlanmıştır. müsaraere ve konserler verilmiftir. sırada yaptıkları güzel kombinezonMarş dinlendikten sonra Ankara Dün tstanbul Halkevinde Hâmit lar istisna edilirse sıfır sıfıra bera Halkevindeki ayni merasim esnasınDünkü merasimde C. H. Fırkaa tsberlikle bîten bu devreye sönük geçda halkevlerinin teşekkül maksat tanbul idare heyeti reisi Cevdet Kerim ti denebilir. Iarı hakkında bir konferans veren Bey, Hüâliahmer reisi Ali Pasa, bir çok U tkind dtfvrede Ankara yolmz sağ rau&ntmTer, tstanrnıl'«n» mu)*t«tiF tâbaaçığmı degiştirerek ayni kadro ile yin nutku radyo vasıtasile hazıruna kasına mensup hanun ve beyler hazır oyuna basladı Bu mevkie getirilen dinletilmek istenilmiş ise de havanın bulunmuşlardır. Nutkun hitamını müteoyuncunun tesiri derhal kendhıi gösmüsaadesizliği yüzünden pürüzsüz akıp san'atkâr Münir Nurettin Bey ile terdi. Filhakika soldan bir topu sağ ses almak ve Recep Beyin nutkunu tanburî Cemil Bey halk şarkılarından açık güzelce sürerek Ali Rıza'ya verdinlemek kabil olamamıştır. bazı parçalar okudular. tstanbul sehir di. Ve o da çok sıkı bir şütle AnkaNerelerde Halkevi açıldı bandosundan bazı efendfler de klâsik ra'nın ilk ve son sayısmı yaptı. Dün şu 20 vilâyette büyük me • parçalar çaldılar. Saat altıda merasime Oyun bu devrede çok canlı ve seri nihayet verihniştir. rasimle halkevleri açılmıştır. gidiyor, her iki taraf ta kuvvetli akınAntalya, Bilecik, İçel, Edirne, Kaslar yapıyordu. tzmir'in bu devrede tamoni, Kayseri, Kırklareli, Kiitahdaha ağır bastığı, fakat, bir türlü Recep B. radyo ile irat ettiği nuya, Rize, Sinop, Şibinkarahisar, gol çıkaramadığı nazarî dîkkati celTrabzon, Giresun, Ordu, Zonguldak, tukta demiştir ki: bediyordu. Nihayet 15 inci dakikada « Aziz arkadaşlarım, Gazi Antep, Kocaeli, Yozgat, Van, tzmir sağ açJ*ını Ankara muavini (.Mabadi 4 üncü sahifede) Tekirdağ. Rıdvan favullü bir hareketle yere düşürdü. Hakemin verdiği penaltıyı Fuat güzel bir gole tahvil etti. 25 inci dakikada Ankara aleyhine çok güzel çekilen bir korneyi Ankara müdafü Halit kafasile defetmek isterken kendi ağlarına taktı. Bundan sonra Ankara mütemadi hücumIar yaptı ise de maç 2 1 tzmir'in gaIebesile neticelendi. Dün Lozan'dan gelen telgraflar Lozan 24 CA.A.) M. Heriot ile M. Germain Martim'in, M. Mac Donald ve M. Runciman ile yapmıs oldukları mülâkat vaziyette nisbî sükun has'ıl etmiştir. Bir çok prensipler üzerinde bir itilâf teessüs etmiş gibi görünmektedir. Ezcümle aranılmakta olan itilâf esası • nın ancak tamiratm tade ve basit bir surette ilgası aleyhmde bulunan Cemahiri Miittehidenin iştirakile temin edüebileceği tasdik edilmiştir. M. Heriot, Fransız ve tngiliz tezferi arasında aranılan uzlaşma neticesmi Lutfen sahifeyi çeviriniz Terkos'un haberi yok! Şirket şebekeyi devretmek değil yeni tesisat yapmakla meşgul Terkos Şirketinin mübayaası hakkında Heyeti Vekilece verilen ka rarın belediyeye tebliğ edildiği ya. zılmıştı. Bu karar mucibince be • ledıye, Periye Bankasına olan borç için ayrılmış olan 930 bin liranın 800 bin lirasmı bu mübayaa işme tahsis etmeğe karar vermişti. Bu mes'ele hakkında Terkos Şirketi direktörü M. Kastelno şunlan söylemektedir: c Şebekemizin mübayaa edile. ceğinden haberim yoktur. Beiediyenin bu husustaki kararından ve ilk taksit olarak 800 bin lira vere ceğinden malumattar değilim. Bu haberi ben de gazetelerde okudum. Şimdilik size şunu söyliyebilirhn ki Nafıa Vekâleti ile yapılan itilâf muı/3İnce, şehre şimdikiıuien fazla su verilebîlmesi için lâzım gelen fa. aliyete geçilmiştir. Bu faaliyet Terkos gölünden havuzlara su getiren boruların yerine daha fazal su verebilecek büjriik borular koymaktan ibarettir. Bu iş, Nafıa Vekâletine daha evvel v^rmiş ^lduğumuz, bü. yük projenin bir kısmının tatbika tından ibarettir. Asıl proje bütün su şebekesinin baştan başa tebdili esasına göre hazırlanmıştır. Bu sayede şehrin her tarafına ihtiyaç nisbetin. Recep Beyin nutku Cumhuriyet turnuvası Müddet Çok azaldı! Türk güzeli 13 temmuzda Brüksel'de bulunacak 13 temmuz.. Bütün dünya kadın • larını, bütün dünyanın güzel kızla • rını, bütün genç kız kalplerini heyecan ve teheyyüç bağlarile kendine bendeden bir tarih.. O gün Brüksel'de 932 dünyasmın en güzel kızı seçilecek. Bu üç basit kelimelik cümlenin kalıbı altında ne sihirli bir mana var! tbdakâr bir muhayyelenin akla gelmez mevzuları, dekorları ve te ferrüatile hareketlenen genç kızlık rüyalarını, zenginlikçe peri kızı masalları kadar efsaneleştirdikten sonra dipdiri bir hakikat olarak meydana koymak ve bu misilsiz fırsata bütün memleket kızlarını çağırmak.. Dünya kadınlığının kalbini tek bir dara banla çarptırıp sari bir halecan yaratabilmek için bundan daha isabetli hangi hâdiseyi tasavvur edersiniz? ııııiMiııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııiıııııııııııııııııııııııııııiMiıııııııııııııımıııııırııııııııııııııııııııııııııtl Su şebekesl tesisatımn devrinden haberdar olmadığıru söyliyçtı Terkos müdürü M. KasUüno de su verilebilecektir. Fakat b'u işin tamamen tatbflS fazla masrafa ve uzun zamana ihtîyaç gösterdiğinden imtiyazımiTO» temdidini istemiştik. Şehre fazla sa vermek için yapmak^a olduğumuz tesisat bitmek üzeredir. Yakmda şehre bol su verilebileceği baberini tebşir edeceğimi ümjt ediyorum.» Dunkü çeiin maçta 22 ye berabere kalan Karagümrük ve Sakarya taktmlan Final maçı 8 temmuzda olacak Gazetemiz tarafından tertip edilen ve bir kaç haftadanberi Karagümrük Halk stadyomunda devam eden turnuva maçlarının dün KaragümrükSakarya takımları arasmda oynanan dömifinali çok heyecanlı ve güzel olIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII dır? Belki, biraz. Hatta bu teklif in istiyerek istemiyerek o işte dahi bir tesiri olacağmı kabul edebiliriz. Ancak cihan efkâri umumiyesinde teslihatm tahdidi mes'elesi Amerikan intihabatından bin kere daha kuvvetli çok mühim bir mes'eledir. Binaena leyh Hoover teklif ini bilhassa ve münhasıran taalluk ettiği teslihat noktai nazarından mütalea etmek musip oIur. Bizce Mister Hooverteklifinin arkasında en esaslı bir teyit noktası muştur. Turnuvanın en ileri gelen takımlanndan bulunan bu iki güzide takım, dün tam iki saat carpışmışlar, fakat bir türlü galibiyeti temin edememişlerdir. ^^ Bu müsabakaya saat beş buçukta kıymetli hakemlerimizden Şehap Beyin idaresinde başlanmıştır. Her iki takım da temiz formalarile sahaya ( Mabadi 6 tnet sahifede ) ııııııımııınıııııııııııiııımııııııııııııiıııııııııı vardır ki asıl o meydana çıktığı za Dünya güzelleri arasmda asil bir man en büyük tesirini yapacaktır. Türk kızının yokluğunu müsabaka Amerika harp borçlarmı teslihatın nın en büyük noksanı sayan Avrupa ciddî ve filî bir tahdidi mukabilinde jürisi, bir an evvel Türkiye Kraliçeve nisbetinde tenzil edebilecektîr, yoksa etmiyecektir. Ve yakın bir ati sinin seçilmesi ricalarını «Cumhuriyet» e tekit edip duruyor. de bu mes'ele açıkça ileriye sürül Dünya kraliçeliği; milletinin asaledüğü zamandır ki Avrupa'da şafak tini, vatanınm hürriyetini, tarihinin atacaktır. ihtişam ve azametini, cins ve ırkının Bu kadar kuvvetli bir iddia ile bu kadar esaslı bir teyit kuvvetine ta ince, necip yaratılışmı benzersiz bir halita halinde nefsinde toplıyan Türk rihte nadir tesadüf olunur. ; " *~ {Mabadi 3 üncü sahifede) YUNUS NADt Biraz evvel bu sokaktan geçerken sana sadaka vermemif Evet^ efendim ama, onu harcettim!.... i idim?/