8 Mayıs 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

8 Mayu 1°32 Camhuriyeti Atıf B. heyeti Almanya'da.. PAZARDAN PAZARA Haftanm yeni filmi ve artistleri Bu hafta sinemalarda hep eski filimler var Sükut! Elhamra'da 193132 mevsiminin sonu yak Iastı. Bundan dolayı bir çok sînema salonları fiatlarını indirip îkinci vision fflimler koydular. Bu hafta yalnız Elhamra sinemasmda yeni bir filim geçiyor: Sükut! Sükut, haricî manzaralan hemen biç raevcut olmamaıı hibarüe tatn bir tiyatro piyesi şeklini arzeden bir faciadır. Korkunç bir hapuane hiicre sindeyiz. Cim isminde bir mahkum, hakkında verilmiş olan idam kara • rmm ierasını bekliyor. Fakat ha linde kendisini bir baskasmm uğ • runda feda ettiğini gösteren bir te vekkül var. Maamafih bu sırrııu kimseye söylemiyor. Nihayet dinî merasimi ifa içm gelen papazın tekrar tekrar verdiği temmat karşısrada feci sergüzeştini anlatmağa razı oluyor: Yirmi sene evvel Norma isminde genç bir kız sevmiştim. Bu kız bana olan muhabbeti yüzünden ailesini terkederek kaçmıştı ve hâmile kalmıstı. Onunla evlenebilmemiz için şüphesiz para lâznndı. Bu parayı birinden çaldım. Polisler parayı Nor • ma'nm odasında buldular. Zavalhyı mahkumiyetten kurtarmak îçin bu sik&yetin geri ahnması mukabilinde Mollî ismmdeki meyhaneci kadrala evlenmeği kabul ettim. Duğün hazrrhklan yapılırken Norma hapisten çıkıp geldi. Vaziyeti görünce bu fedakârlığı niçm ibtiyar ettiğimi bilmediği için izzeti nefsini korumak için anî surette gidip Fil Powe« nammda bir gazeteci ile izdivaç etti. Ben bundan büsbütün meyus oldum. Molli'yi de yüzüstü bıraka • rak memlekctten çıkıp gittim. Ancak yirmi sene sonra tekrar buraya dondüm. Bir gün bazi marifetler yaptığım bir panayırda genç bir kıza tesadüf ettim. Yavrucak trpkı Nonna'nm modelî idi. Tahkikat yapmca en sürümiü gazetelerden birinin sahibi Fil Powers'în kızi olduğunu öğrendim. Yani benim kızım. O sıralarda bir arkadasımla beraber oturuyordum. O da vaziyeti anlamış. Bavulumdan vaktile Nor ma'nm bana yazmış olduğu mek tuplari çalarak gidip Fil Povrers'ten para istemeğe kalkışmış. Tabiî bu işe mâni olmak için koşup mes'eleyi Fil Powers'e haber verdim. Kızım da yanımızda olduğu halde bütün hakikati açıkça anlattim. Şantaycı da o sırada geldi İlk zamanlar uydurduğu yalanlara saklandığım yerde tahammül ettim. Fakat bir an geldi ki kendimi tutamayip herifin üstüne saldırdım. Biz boğuşurken kızım şan • tajcıyı vurdu.» ttiraf son noktasına geldiği vakit bunu dinliyen adamın papaz olmadığı, bilâkis Cim'in ağzından lâkırdı ahnak içm böyle bir hile tertip edildiği anlaşıhyor. İa tekrar mahkemeye düşüyor. Genç kız beraet ediyor. Cim de kızın istikbalini işkâl etmemek, saadetmi bozmamak için tekrar u zaklaşıp gidiyor. Faciamn bütün yükünü yüklenmis olan Elive Brook Cim'i şimdiye ka dar kazandığı şöhret ve gösterdiği muvaffakiyete lâyık bir meharetle temsil ediyor. Filimde hapisanenin takdimi, senelerin geçişi safhaları orijinaldir. Şehrimizde ilk görülen artistler oldukları için meslekî ve hususî tercümei hallerini aşağıya yazdığımız Peggi Shanon'Ia Marjorie Rambeau de Norma ile kızım ve meyhaneci ka dmı iyi oynuyorlar. Her şeyden evvel saha! Yoksa şöyle ve böyle yapalım, profesiyonellik, Dublüve antrenör, tenkit ve saire bunların hepsi de lâfü kuzaftır Yazıyorlar, çiziyorlar, söylüyor lar... Makaleler naülâkatlar, anketler... Eskiler, yeniler, faallcr, gayrifaaller, bilenler, bilmiyenler... Yazıyorlar, çiziyorlar, söylüyor lar, bağnyorlar... * Butün bu hareket, günden güne düştüğü hissedilen futbolümuzu yük seltmeğe matuf olduğu içm iyi fikirler yanında bazen incir çekirdeğ,ini dolduramıyacak düşünceler bile bulunsa memnuniyetimizi mucip olu • yor. Bazıları futbolumuza artık müstekar bir sistem vermeli diyor: îyi. Bazıları millî takımımızdan zi • yade kulüplerimizin ayrı ayrı antrenörlere ihtiyacı vardır diyor: Mu vafık. Bir kısmı beynelmilel ve ecnebi temasları arttırmak lâzımdır diyor: Âla. Diğer bir kısım artık profesyonel olmalıyız diyor: Mükemmel. Ve daha bir çok şeyler... Filhakika bunların hepsi futbolumuzu yükseltmeğe yarıyacak vasıtalardır. Fakat görülüyor ki kastedilen şeyin bir tek olması karşısında ri • vayetler muhteliftir. Maalesef hiç kimse bu muhtelif vasıtaları bir kül halinde nefsinde cemedecek esası ortaya atamamıstır. Bu esas: Saha mes'elesidir. Evet, bütün dünya sporu profes • yonalizme doğru gider ve bu sayede büyük terakkiler kaydederken bi zim de bu noktayı düşünmekliğimiz, buna hazırlanmaklığımız çok doğru bir seydir. Bahusus ki profesvonalizm, amatörizme mâni değildir. Bugün Avrupa'daki kulüplerden bir çoklarmın birinci futbol takımları profesyonel, ikinci ve diğer takım Iarı amatördürler. Romanya federasyonunun A millî takımı profesyonel, B millî takımı amatördür. Profesyonalizm, bir şeyi san'at haline getirmek demektir. Bir seyi san'at haline getirmek tekemmül hâdisesidir. Dünyada hiç bir san'at bedava yapılmadığı için, sporda san'at haline getirilince san'atkârm mu • bollasır.. Nihayet profesyonalizmle amatörizm birbirine zarar vermeden, hatta menfaatlerini teiif ederek yanyana daima ileriye gider. Profesyonellikte her memleketin sporuna taş çıkartacak olan tng3 • tere'de amatör sporcular profesyo nellerden fazladır. Çünkü butün tngiliz milleti sporcudur. Onu bu hale getiren profesyonellerin temin ettiği terakki sayesinde geri kalan bütün efradı milletin ruhan amatör sporcu olmasıdır. Hulâsa edersek ilk temin edeceğimiz şey muntazam spor sahaları olmalıdır. Bunu yapabilirsek her sey kendiliğinden meydana gelir. Hatta profesyoneller ve amatörler kendiliğinden ayrılır, meydana çıkar. Yoksa şimdi yükselmek için pro fesyonel olalım, şunu yapalım, bunu yapalım demek hiç bir mana ifade etmez ve hiç bir netice vermez. Profesyonel olalım, pekâlâ, fakat icabında yirmi bin kisi aldıracak bir sahamız yok ki profesyonelliği ya şatabilecek tesebbüslere girise • bilelim. Oyun tarzımıza istikrar verelim, iyi, fakat bozuk sahalanmızın topa verdiği falsolarda bile bir istikrar yok ki oyun tarzımızı müstakar kılmağa çalışalım. Kulüplerimize antrenörler getirtelim, güzel, fakat bu antrenörleri hangi etrafı delik desik sahamızın getireceği hasılatla besliyelim. * Bunun içmdir ki; profesyonellik, amatörlük ve saire mes'elelerini hiç düşünmeden, nazari itibara biU almadan, Fenerbahçe kulübünün £ÜzeI bir spor sahası meydana getirmek üzere olduğunu görmekle memnun oluyorum. Geçenlerde bir gün Fe • nerbahçe'nin kaptanı Zeki beni ıslah ve tanzim ettikleri Kadıköy sahasma götürdü. Her tarafını gezdik. Eski tribünler tamir edilmis, soyunraa yerleri, duş mahalleri yapılmıs, arka cephedeki pis manzaralı tahta du • var yeni bir tahta duvarla değişti • rilmiş, ön cepheye herkesin rahat rahat girip çıkabileceği müteaddit kapılı tas ve beton bjur jburar insasına baslanmış, karşı tarafa yeni bir tribürıün temeJlfi a«0«i« ntletizm DU^ ti Istanbul'da ilk defa gördüğümüz bir mükemmeliyette tanzim edilmis, futbol sahası dikilen çemenlerle gözü okşıyan ve oyuna rahatlık ve zevk vereceği anlasılan bir şekilde yemyesil olmus... Memnuniyetten göğsüm ka bardı. Çünkü geçen sene Sofya'da bile üç mükemmel spor sahası gör düğüm zaman sporumuzu öldüren sahasızlığın hasretini bütün acısile duymuştum. 13 mayısta Fenerbahçe'nin bu güzel stadyomu, Yunanistan'm Enosis kulübü futbolcusu ve atletlerile ya • pılacak temasta resmen açılacak • tır. O gün oraya gelirseniz siz de teslün edeceksiniz ki Istanbul sporu en büyük terakki hatvesini bu saha ile atmıştır. Temenni edelim ki bu adımları sıklastıracak sahalar taaddüt etsin. Yoksa, evvelâ saha yap mağı hatıra getirmeden, şöyle ya • palım, böyle yapalım, profesyonellik, düblüve, antrenör, tenkit, bunların hepsi lâfü kuzaftır. SADVN GALİP Berlin Türk Ticaret Odası erkânı ile bir içtima Devletlerle takasa müstenit i tilâflar akti için seyahate çıkan Ziraat Müsteşan Atıf ve İhracat Of isi müdürü Cemal Beylerin Almanya'daki faaliyetleri hakkında şehrimize şayani dikkat malu mat gelmiştir. Almanya'daki Türk Ticaret 0dasının bir raporunda verilen malumata göre, heyet, Berlin'de, sefirimiz Kemalettin Sami Pasanın riyasetinde Ticaret Odası idare heyetinin de iştirakile mü him bir içtima aktetmiştir. Bu içtimada Ticaret Odası reisi Necdet, Dr. M. Bey son zamanlarda muhtelif devletler arasında aktedilen clearing mukavelelerinden ezcümle Avusturya Bulgaris tan, Lehistan Bulgaristan. Lehistan Yugoslavya, Almanya Macaristan itilâfından bahseylemiş ve (Bremen) de «İnternationale Warencelering Cesellschaft m. b. h, Brahmen» tsminde bir beynelmilel emtia Clearing'i limtet şirketi teessüs eylediğini bildirmiştir. Bunun üzerine müzakerata geçilerek Türkiye ve bilhassa Almanya ile o Ian muamelâtımız için, elyevm muhtelif memleketlerde tatbik edilmekte olan kontingent, cle aring, konpenzasiyon, döviz kontrolü ve saire gibi sistemlerden hangisinin daha ziyade maksada elveriçli olacağı hakkında mü badelei efkârda bulunulmuştur. Fikirler en ziyade clearing usulü üzerinde temerküz etmiş ve ko misyon reisi Atıf B. de bu sistemi müdafaa eylemiş, bunun kabulü halinde diğer usullere lüzum kalmıyacağını bildirmiştir. ' Clive Brook ve Marjori Rambo < Sükutt> füminde Peggi Şanon Peggi Şanon «Peggi Shannon> Paramunt kumpanyasına Klara Bow'un yerine kaim olmak üzere girmiştir. Çünkü Peggi de Klara gibi kızıl saçIıdır. Sesli olarak «Sükut!» ten maada iki filim daha çevirmîştir. Peggi de diğer bir çok sesli sinema artistleri gibî tiyatro mesleğinden yetişmiştir. Çok küçük yasta sahneye intisap etti ve çabuk yükseldi. Hollyvood'a geldiği vakit «Esrarlı ses» filminde basrolü oynıyacak olan Klara Bow'un yeri boştu. Derhal orası îçin angaje edildi. Bunu «Sükut!» ve «Reno Yolu» takip etti. Peggi Şanon bu âli mektep me zunudur ve Ziegfeld revüsünün kız Clearing sistemi ithalât ile ih racat arasında tam bir muvazene hasıl olacak, binaenaleyh, ticaret bilânçosunda muvazene temini içîn ayrıca tedabir îttihazına iktî | Icabilîndo ym.ro. almaa^ g . y o t «mUiîJiv yaç hissedilmiyecektir. j Bunda hacaleti mucip hiç bir sey yoktur. Bu itibarla profesyonelliği Fakat, bu takdirde ithalâttan ! futbolumuzun yükselmesi için birinci fazla ihracat yapılamıyacağı ve Jvasıtalardan addedebiliriz. Bundan bunun ise bir mahzur teskil ey { sonra gösterilen terakki vasıtaları lediği söylenmiş, buna cevaben, j ise yavas yavas kendiliğinden mey dana gelir. Yalnız gerek profesyo umumî bir clearing itila.fi yanı ( nalizmin ve gerek teferrüatının meybaşinda müesseseler arasında hudana gelebilmesi için her seyden evve lâzım olan şey saha, spor saha susî clearing takas mukaveleleri sıdır. fşte kimsenin ortaya atmadığı aktine dahi imkân bırakılması yegâne nokta budur. teklif olunmustur. Hususî clea • Profesyonellik para ile olur. Pa • ring'lere fırsat verilmesi lüzumu rayı seyirci getirir. Seyircinin kemibilhassa Ticaert Odası ikinci reyet ve keyfîyet itibarile derecesini isi M. Fazlı B. tarafından dermePeggi Şanon arttıracak sey yalnız spor sahasıdır. Muntazam sahalarımız olursa beyyan edilmiştir. Iarı içinde nazari dikkati celbederek gösteremedL «Belâhsı!» filmindeki nelmilel temaslar yapabiliriz; itilmebaskadın rolünü deruhte etti. Bun • Sefirimiz Kemalettin Sami Pa sivrilmişti. den, kakılmadan girebilecek, rahat dan sonra da yedi sekiz filimde mü şa, klearing sisteminin iyiliklerini Evvelâ musikili komedilerde şöhrahat oturabilecek, sporcularımızı him vazifeler deruhte etti. O korde • kabul etmekle beraber bunun ser toza dumana kapılmadan seyrodebiret kazanmış, sonra facia şubesine lâlarm içinde Greta Garbo'nun «IIlecek bir stadyom bulabilirsek bu tebestçe harekâta müsait bulun geçmiştir. hamlar» ı da dahildir. masları gidip görmekten memnun kamadığmı söylüyerek elyevm Al Peggi aslen İrlanda'lıdır. Saçları Marjori Rambo'nun ailesi Ame • Iırız. Para geldikçe, kulüpler zen • kızıl, gözleri mavi, boyu orta, sesi rika'nın asalet tabakastna mensuptur. manya'da tatbik edilmekte olan ginleştikçe sahalar taaddüt eder, spordöviz kontrolu üzerine nazari dik cular coğalır, rekabet artar, hareket tathdır. Bir çok eşyadan kolleksiyon Amiral David Kindleberger aktrisin yapmasını sever. En fazla zevk aldı amcasıdır. Marjori Rambo'nun saç kati celbetmiştir. Bu usul arzu eğı spor basketboll oynamaktır. Iarı sarı, boyu orta, gözleri mavidir. dilmiyen memleketten ve arzu eBühassa facialarda karakter rol dilmiyen emtiadan ithalâtı men'e leri oynamağa meraklıdır. Boş vakit salih bulunduğu gibi herkese karVHâyette devair rüesasmdan mürekMarjori Rambo «Marjorie Ram • şı alınan müsavi bir cephe da lerini daima okumakla geçirir, çok kep bir kaçakçılık komisyonu teskil ebeau» Amerika'nm en büyük ko • hilinde muamelâtın hükumetin ik dilmiştir. Bu komisyon ilk defa yann güzel de piyano çalar. mediyenlerinden bîridir. flk rauvaf • tisadî siyasetine uygun bir tarzda toplanacaktır. fakiyetini doğduğu yer olan Sanicrasını dahi mümkün kılacaktır. Fransisko'da kazanmıştır. Bu sistemle memlekete giren döolan münasebatımızda clearing Majori Rambo Marcel Rambo'nun viz de kontrol edilmis olacaktır. sayesinde muvazene temininin fevBaşmakale: Ayıptır! kızıdır. İlk çocukluğunu babasınm tikalâdelik olacağını ve halbuki tdare heyetinden Feridun B., Abidin Daver caretle iştigal ettiği SanFransis bazı hükumetlere karşı vaziyetiAlmanya'dan Türkiye'ye vaki oDoumer'in ölümü ko'ya yakın kasabalarm birinde gemizin hâlen aktif bulunduçunu, lan ithalâtın ekseriyetle kredi Peyami Safa çirmiştir. binaenaleyh devletlerle kat'î ve üzerine yapıldığım, Türkiye'den Tahsilini hususî olarak evde yapTahminler: Bir sergi ve umumî clearing mukaveleleri akti, Almanya'ya ithal edilen emtia mış olmasma rağmen büyüyünce rukonferans ya kendilerine karşı aktif bulunbedelerinin ise peşin tediye esa • hunda bilinmez hangi saik aktrisliğe Bürhan Ümit dueumuz halde yapılmakta olan sına istinat ettiğini, binaenaleyh, karşı müthiş bir temayül uyandır fazla ihracattan sarfı nazar edilbu noktai nazar itibarile Türkiye Terbiye sütunları mıştı. ve Almanya arasında glearing mu mesini, yahut oralardan avni nisKâzım Nami Evvelâ bir çok heveskâr temsil bette ithalât yapılmasını icap et • kavelesi aktine imkân olmıyacalerinde vazifeler deruhte etmiş, bu Cihan tarihinden sahifeler: Diri tireceğini, bundan dolayı yapı ğını söylemiştir. sıralarda temaşa san'atı ve dans dersinsan vücutlerîni tetkik için lacak mukavelelerin esaslarının Fazlı B., bu mahzur varit olsa leri almış ve nihayet profeyyonel o parçalıyan âlimler her hükumete göre baska baska bile bunun hususî itilâflarla berIarak sahneye çıkmıştır. ömer Rıza mahivette olacaemı söylemistir. taraf edilebileceğini söylemiştir. Bu sırada tanınmış aktör ve tiyatKomisyon, bu mes'ele hakkmdaki Sucunun derdi Dr. Necdet Beye <?öre. clearing ro muharrirlerinden Willard Mack Dert Ortağı usulü tertip edilmekte olan müna tetkikata ve Almanva'ya ihracaile tanışıp evlenmiş ve onunla birliktımızm tezyidi çarelerini tesbite kasalar noktai nazarmdan devlete garbe,Kaliforniya'ya gitmiştir. Küçük hikâye: İstanbul'lu kızın dieer ictimalarda devam etmistir. tin menafiine uygun olmıyacak • Bilâhare NewYork'a gelen Marmezarı En son içtima Almanya İkti tır. Zira, münakasaya ancak clejori Rambo orada bir seri piyeslerle Muazzez Tahsin sat Nezaretinde yapılmıs ve ictiaring'i açık olan memleketler nihayetsiz bir muvaffakiyet ve şöhmaa Türkiye namına Atıf ve CeKral Ferdinand İstanbul'a müessesatı istirak edebilecek ve ret kazandı. mal Bevlerle ticaret mümessili Dr. arzın bu suretle tahdidi ise mü • Girmek istiyor mıydı? Sessiz filim zamanmda kendisine Necdet Bevler istirak etmislerdir. sait fiatlar istihsaline mâni ola • yapılan bir çok muvafık teklifleri Hanım Abla, spor, memleket, Heyet (3) mayısta Hamburg' caktır. reddeden Marjori Rambo sesli filim genclik, radyo, siyasî haberler ve Bremen'e hareket etmiştiç". Kemalettin Sami Pasa, hariçle ortaya çıkınsa artık bu ısrarında inat I Majori Rambo Vilâyet'te yeni bir komisyon 6ümrükte garip bir hadise Dün Istanbul Gümrüklerinde sayani dikkat bir hâdise olmustur. Gümrük kınrusyonculanndan birisi Maliye müfettislerine müracaat ederek, bir gümrâk memurunun kendisinden iki lira rüsvet istediğini söylemiştir. Bunun üzerine kumusyoncunun vereceğuıi söylediği iki lirantn numaraları tesbit edOerek bir cürmü meshut hazırlanmıştır. Kumusyoncu, memurun odasına gitmis, biraz sonra müfettişler iceri gir mişlerdir. Memur, müfettişleri görünce: Efendim, bakınız bu efendi bana iki lira vermek istiyor! demistir. Bunun üzerine Maliye müfettisleri mes'eleye vazıyet etmişler ve tahkncata baslamışlardır. Bu gümrük memurunun arkadaslan arasında iffet ve istikametle tanınmış bir memur olduğu sövlenmektedir. Rüsumat müfettisleri tarahndan yapılan limon kaçakçıhğı tahkikata yeni safhalara girmiştir. Limon sandıkları biri elli, diğeri ktrk kilo olmak üzere iki nevidir. Kırk kiloluk sandıklann muayene ettirOip bunlar yerine elli kiloluk sandıklann imrar edildiği sÜDheleri uyamms, tahkikat ba cihetle de tesmil olunmustur. Dün Rüsumat müfettisleri gene bazı memurları çağırarak isticvap etmis • lerdir. Bugünkü Yeni Gün'de Limon kaçakçılığı tahkikatı