26 Nisan 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SERüSNCi SENE No. 2861 Sahip ve Başmuharriri VUNUS NADİ j İDAREHANESİ: : 'flnpauuoıniBİye karçısroda daim uaiısasa 3' l e l g r a f t İstanbul Cumhariye» I P o s t a k u t u s u : N» 2 4 6 22366 23236 Idare müdürü 23365. Matbaa «204731 Cu m h u riy et SALI 26 NiSAN 1932 ABONE ŞERAİTt ! MÜDDET: JTÜRKİYE İÇİN HARİÇ Seneliği : 1400 Kr. | 6 Ayiığı : 750 Kr. 3 Aylığı ; 400 Kr I.I Ayiığı; 150 Kr. 2700 Kr. 1450 Kr.1 800 Kr. Nitshası faer yerde inilllUMIIUIIllinilllltllllllllllllllll(IIUMnil1lltlltlllllllllllllllllilllllllllllllllMHIIIIIIIIIIIIIIMMIItllfllllIII4lllllll|II||l|I||||lllIl|(||||I|UllllllUllllfllflllllUllllllilillllll^ GUmrUklere DUn Mühim Bir Emir Teblig Edildi Yeni vergi lâyihalarının tetkikine başlandı! ıımtiiiJiıı.ım,.,,„,„,.,, * B ^ umıuıtuuıııiMMMiuiHiıiHiiHiıiHiıııuıiHmmiiııınııtııııııııuiHiıiHMMuınuııııııııuiiiııııuıınıiHiıııtMnıtıiMiııııııiMiıiMiıınfınıııııiHiıııııınııııııııt 5 Kuruştur Türk vapurculuğu Kabota j inhisarı: II Memleketimiz sahilleri arasm • daki seyrüseferler içm bir inhisar tesisinde hakikî zaruretler var m ı 7 Bu »ahada şüphesiz ifası lâbüt âmme bizmetleri bulunduğu gibi yalnız Türk bayrağına münhasır olan kabotajm millî iktisat hesabma göre ceği vazif eler de vardır. Bu vazif eleri ifa için resmî vapulrar da var, hususî vapurculuk şirketlerî de mevcnl. Demek ki hizmetler görülü yor. înhUann tesisi fikri her halde kabotaj işlerinin noksan görülmek ie olmasından tevellüt etmis bulunmıyacaktır. Dün de izah ettik ki inhisar fikrinin menşei daha ziyade re«nî ve hususî vapurculuğumuz arasmdaki imtizaçsızlığa bir nihayet verebümek arzusudur. Bu arzu kendi mebdeinde ne kadar saf ve samimî olursa olsun netıcesinde amelı olarak Türk hususî vapurculuğunun ilgasına müntehi olacaktır. Çünkü dünkü tahlilimizden de anlafilmış olacağı üzere, inhisarı tesis edecek olan devlet zahiren bunu bir Türk anonim şirketine tevdi dahî etse gene bu işi hemen hemen doğrudan doğruya kendi kontrolu altında bulunduracak ve hele işe Seyrisefain şeklinde bir sermaye ile de iltihak etmekte olacağına göre dev letin vaziyete müdahalesi hatta filî bir mahiyette olacaktır. Dün biz dedik ki inhisar yalnız Seyrisefaine dahi verilse gene bir takım vazih ve kat'î kayıtlara ve şartlara tâbi tutulması zaruridir. Son f ikirde inhisar zahirde Seyrise . faine değil, resmî ve hususî vapur culuğumuzun halitası bir anonim şirkete verilecekse de hakikatte tesisi istihdaf olunan işin bir devlet inhî sarı olduğu meydandadır. Ekseri • yetini Seyrisefainin, yani devletin tetkil edecesi bir sirketin inhisar mdan başka ne m ı ı n ^»kabilir? Onun içindrr ki bu teşebbüsün açık türkçe ile manası Türkiye'de hususî vapurculuğun ilgasıdır. Acaba netîcesi Türk denizciliğinde hususî teşeb büsleri ilga etmekten ibaret olacak olan bu inhisar fikrinin hakikî se bepleri ne olsa gerektir? Seyrise fainin verdiğî açıklardan münhası ran hususî Türk vapurculuğunu mes'ul tutmağa cevaz var mıdır? Seyrisefain ile hususî vapurculuğun mütekabilen şikâyetlermi kısa kes mek için bunlardan birinin, yani hususî vapurculuğun ilgasına gitmekte hayır ve menfaat mi, yoksa ma zarrat mı vardır? Hitler, mevkii iktidarı bir türlü ele geçiremiyor kalardan fazla rey aldı, fakat... ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımt Bütçe, Maliye ve İktisat Encümenleri Maliye Vekilinin huzurile toplandılar Hitler Prusya intihabatında bütün fırBerlin 25 (A.A.) Al man müntahip leri, bilâinkrta devam eden yağmurlarla kapah ve muzlim bir sema al tında rey ver meğe gitmis lerdir. İntihap san dıklarmm bu lundukları bi nalar saat 8 denberi açık olduğu halde halk saat dokuzdan evvel rey vermeğe ghAlmanya'da kuvvet ve kudrett her gün fnraz daha mistir. artan: Hitler Berlin sokakları dün rengârenk mek istemişlerdir. Kadın ve erkek bir manzara irae etmekte idi. Ierden mürekkep bisikletlere bin • Rakip siyasî fıkralar son mis kuvvetli mangalar, ellerinde şu dakikaya kadar kendi namzet veya bu namzede rey vertnek içm leri lehinde propagandaya devam etttut/cn sahifeyi çevirtnh) 932 bütcesinin Masraf fasılları Ankara 25 (Telefonla) Bütçe, Maliye ve İktisat Encümenleri bugiin toDİanarak 932 bütçesini ve yeni vergi lâyihalarmı tetkik etmeğe baslamıslardır. Bütçe Encdmeni içtimaında Maliye Vekili de hazır bulunmustur. Buhran vergisi kanununa müzeyyel kanun lâyihası Maliye, Bütçe En cümenlerine banka muafiyetlerinin ilgası lâyihası, Nafıa, iktisat, Bütçe Encümenlerine, muamele vergisi ka nun lâyihasının 5 inci maddesine bir fıkra ilâvesi hakkındaki lâyiha İktisat, Maliye, Bütçe Encümenlerine, Bütçe Encümcnl Relsi Hasan Fehmi Bey ( Mabadi 2 inci sahifede ) 3 iincü günün eğlenceleri Çocuk haf tası münasebetile dün Halkevinde bir müsamere verildi Balıkesir hattînın Kiişadı intibaları Resmimiz Kütahya Balıkesir hattı güzergâhında, hatlın küşat resmini yapan heyeti hamil treni selâmhyan zeybek kıyafetli giir büz bir Türk yavrusunu gösteri yor. Btıgün beşinci sahifemiz kâ • ^jnilen hattırt küşadına ait intibatarla dolduralmustur. Gümrüğe^elen emir! 16 teşrinisaniden evvel sipariş edilen eşyanın ithaline müsaade ediliyor Gümrük Başmudürü Emri izah ediyor Celâl Beyin Temasları İş Bankası heyeti cuma günü şebrimize jjeliyor Dün Halkevinde bir müs amere veren küçükler, Oün çocuk haftasının 3 üncü günü Bütün bu noktalar esash tetkikleidi. re ihtiyaç göstermekle beraber hu Bu münasebetle Halkevi konfesusî teşebbüsleri ekseriyeti ve bi naenaleyh idaresi başkalarının elin rans salonunda ilk mektep çocukları de olacak cebrî bir inhisara girmeğe için bir müsamere verilmiştir. Muicbar etmekte hiç bir adalet tasavvur allimlerile beraber müsamereye gelen çocukların adedi beş yüzden edilemiyeceğmden eğer hakikaten inhisar teşkilinde her hangi bir lü fazla tahmin edilmiştir. zum ve zaruret varsa bunun tesisi Eğlentiye Meddah Tahsin Bey taiçin evvelemirde hususî vapurculuğu rafından söylenilen bir monoloğla âdil bir tazmin ile tatmin etmek, ya başlanmıştır. Farkında olmadan yani hususî vapurları tamamen satın al pılan bir tayyare tenezzühünü an mak vücubu karşısında bulunaca latan bu monoloğ çocukları eğlendirğız. fşin çıkar yolu budur. miştir. Bundan sonra Nilufer Hanım taAncak durup dururken bir sürü rafından bir masal anlatılmıştır. tazminatla hususî vapurculuğumuzu ilga ederek denizciliğimizi bir devlet Sişli Tarakki lisesi ilk kısım talebelerinden bir kısmı da «Çocuk vali» inhisarına irca etmekte Türk vapurisminde küçük bir piyes temsil et • culuğu ve Türk iktisadiyatı için hamişlerdir. yır mı, şer mi bulunduğu da müs Bunu müteakıp 8 küçük çocuk tatakillen tetkik olunacak henüz hiç el sürülmemiş bir mevzu olarak bir rafından bir balet oynanmıştır. Müsamereden dığer bir intiba Ziya isminde diğer bir çocuğun kenarda durmakta devam edecektir. Eğlentinin sonlarına doğru bir lnhîsarın tesisinde tasavvur olu • ^Zengin olursam» diye söylediği mo küçük hanım kız tarafmdan muhtenan hikmet rakipsiz bir sahada ra noloğ arkadaşları tarafmdan çok (Mabadı 3 uncu sahifede) alkışlanmıştır. hat rahat gezinmekten ve tuttura IIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIinillllllllll IIIMIIIIIIMIIIIIIIIIIMIHIIIIIIIIIIIIIIIIIinilllllllllMIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMMIIIIIIIIMIIIIIIIII bildiğine fiat keserek artık bütçede açık vermemekten ibaretse hakikaten içinde matlup şeraiti haiz olmıyan vapurcular arasında tesis olunacak öyle bir inhisardan bizim meşhur li gemiler bulunduğundan bahsedili bir itilâfı cezaî müeyyidelerle takip man işlerimize benzer böyle neticeler yor. Bunları sıkı bir kontrola tâbi etmekten hükumet âciz değildir. çıkması istib'at olunamaz. Ama bu • tutmak devletin yalnız hakkı değil, Kaldı ki Seyrisefain nihayet asgarî nun zımnmda millî Türk iktisadiyatı vazifesidir de. Her seyden evvel res bir had ile tahdit edeceği kendi ta çok mutazarrır olur, bu da çok bü mî ve hususî gemilerin kâffesine bu rifeleri içinde yürüyerek diğerlerini yük ve şîmdiden görülebilen çok a sıkı kontrolu tatbik etmek ve bun • iz'aç ve tazyik etmeksizin ve diğer çık diğer bir hakikattir. dan sonra alınabilecek gemiler için leri tarafmdan iz'aç ve tazyika ma fenni ve iktisadî bir takım şerait koy ruz olmağı düşünmeksizin ortaya Türk denizciliği dediğimiz za mak suretile bir kere vaziyeti bu nok normal bir vaziyet dahi çıkarabilir. man yalnız kabotajı düşüîimekle Hele bu normal vaziyetin temininde tai nazardan emniyet altına alabilikalamayiz, belki yavas yâvaş Türk riz. Hatta kabotaj noktai nazarından hükumet müdahalesinin çok müessir vapurculuğunun millî hudut'ar harive hayırkâr bir âmil olacağına şüphe cinde dahi bayrak da!galand<rmasmı gemi adedini muayyen bir nisbetle düşünürüz. Her türlü rekabeti selbe tahdit etmek hakkı dahi tesis ve is yoktur. Bunda da bir müdahale vartimal olunmak mümkündür. Bu su sa da her halde bu müdahale gelişi den inhisar fikri Türk vapurculu güzfcl bir inhisarın muhakkak tah ğunun bu yollardaki inkişafma set retle resmî ve hususî vapurculuğu riplerine nisbelte çok ehvendir. çekeceğinden korkulur. Esasında çok muz yavaş yavas memleket haricinmarifet istiyen bu isi dahi her hangi de dahi iş görmek için kendilerine Bizim gördüğümüze nazaran Türk bir inhisar ile Türk iktisadiyatına yeni inkişaf sahaları aramağa scvko denizciliği tasavvur olunan kabo tahmil etmekse yürür ve çıkar bir yol lunmuş olurlar. taj inhisarından daha geniş bir müolamaz. Dahildeki ziyankâr rekabete ge • talea ile tetkik olunmak ihtiya cında bir mevzudur, ki henüz o şekil Bütün bu halli zor mes'elelere mu lince bunu imkânın müsaadesi nis • ve mahiyeti ile ele bile alınmamış kabil mevcut filî vaziyeti ıslah ve betinde en az zararlı bir hale ifrağ olduğunu tekrar ifade ederiz. tanzim etmek imkânı yok mudur? etmenin bütün bütün çareleri yok • ; YUNUS NADİ Hususî vapurcuların deniz vesaiti tur denilemez. Seyrisefain ile diğer Dün istanbul gümrükleri başmüdürlüğüne sayani dikkat bir karamame tebliğ edilmiştir. Bu kararname mucibince, 16 teşrinisaniden evvel sipariş edilip te bu tarihten sonra gelen esyalar be • delleri ecnebi parası olarak ödenmiye ceği taahhüt edildiği takdirde konten • jan harici olarak imrar olunacaktır. Kahire 25 (Telsiz telgrafBu karar dün İstanbul piyasasında *a) Iş Banderhal tesirini göstermiş, bu suretle mal kasmm İsken celbetttrmis olan tüccarlar akın akın deriye şubesinı gümrüğe giderek isittikleri haberi tevsik açmak için bu etmeğe çalışmıslardır. raya gelen BanBir muharririmiz başmüdür Seyfi B. ka Umumî Mü ile bu "îes'ele hakkında görüsmüş, şu dürü Celâl Bey izahati almıstır: Isiu ıbvZ Gumruk Başmüduru Seyfi Bey ve arkadaşları « Kontenjan kararnamesinin tat • Is Bankası Vw mı mesailerini ik sonra gelmiş veya sipariş edümiş olan bik tarıhi olan 16 teşrinisani 931 tari eşyalar hakkında kemakân kontenjan Muduru Mahmut mal etmisler hinden evvel gümrüklere gelmiş ve ya muamelesi tatbik olunacaktır.» Celâl Bey dir Celâl Bey dün birinci vezir Ismail hut bu tarihten evvel Avrupa'ya sipa Dün Gümrükler Idaresîne bu hu ri» edildiği vesaiki resmiye ile sabit ol susta bir çok müracaatler vaki olmus Sıtkı Paşa ile görüşmüştür. Mısır bankası umumî müdürü â muş eşyalann ecnebi kambiyosu almave bu muamelelere derhal başlnılmıs • mak sartile ithalmi taahhüt edenlerin yandan Talât Har Bey dün gece bir hr. Bu kararnamenm tatbiki ile güm • ziyafet verdi. Ziyafette Celâl Bey ve malları kontenjan harici olarak ken rük varidabnda tezayüt görüleceği taharkadaşları, şark iktisadiyatı hak • dilerine verilecektir. 16 teşrinisaniden min olunmaktadır. kında bir tetkik seyahati yapan Ma MMiıııııııııııınııııtıtıııııınmııınıııııııiMiııııııııııııııııııııııiıııııinıııiMiııtıııııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııuııııııııııııııııııııiıııı car bankacılarından naibi Kralinin oğlu M. Horti, yerli ve ecnebi banka müdürleri hazır bulundular. Celâl Bey ve arkadaşları bugün Ege ile hareket ettiler. Izzet Süvarilerimizin zaferi İsmet Ps. Hz. Vapur bu sabah Odesa'ya muvasalat ediyor Başvekil İsmet Paşa Hz. ile re fakatlerindeki zevatı hâmil bulunan Grüzia Sovyet vapuru dün sabah saat dörtte Karadeniz Boğazı'ndan hareket etmiştir. Heyetimiz bu sabah saat 9,5 ta Odesa'ya muvasalat edecek, orad'a sefirimizle Moskova'dan gönderilen heyet tarafmdan karşılanacaktır. Sekiz milletin en maruf binicilerinin iştirak ettik leri yarışlarmda nasıl ikinci geldik? Reisicumhur Hz. le İsmet Paşa Hz. arasında teati olunan telgrafnameler Ankara 25 (A. A.) Başvekil İsmet Paşa Hazretleri Moskova'ya hareketlerinden evvel IstanbuPdan Reisicumhur Hazretlerine şu tel grafnameyi gbndermislerdir: Nıs yarışlanna iştırak eden Türk ve ecnebi zabitleri Vılla Masen'deki resmi kabvlden •, sonra bir arada sanda Nis Belediye reisi, şehir namına Nis 19 (Hususî) Nis beynelmilel binicilik yarışlanna iştirak eyliyen sü Villâ (Masena) da juri heyetile müsavari zabitlerimiz, kıyafetleri ve binici bakaya giren zabitan şerefine bir resmi kabul tertip etti. O gün saat dörtte şanh likteki maharetleri ile bura halkı üzezabitlerimizin fartı nezaketile hepimizi rinde çok güzel tesirler bıraktılar. Beynelmilel bînicilik yanşları baş teslıir eden binicilik mektebi müdürü (Mabadi 4 uncu sahifede) lamadan bir gün evvel, yani on altı ni Dost memlekete hareket ederken benim ve arkadaşlarımın tazim ve merbutiyetlerini teyit ile mübahi (.Mabadı 4 uncu sahıfede) Reisicumhur Hz. nin yüksek huzurlartna