24 Mart 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2*31 Sahip ve Başmuharriri V UfSIiJS N A P İ IDAREHANESI. j Hn\onDUuiBmi)iı iuı>ıxınd» dairrı nalısusa j i Telgraf: İstanbul Cumhurivet { îî Posta ktılusu: N" 2 4 6 | * Başmuharrtr . Tahrir üdu Idare mUdürü 22365. Matbaa : 22366 • 23236 20472 Cumhuri Malî rapor ve kabine Yeni kazanç Projesi Sermaye esas olacak Ankara 2 3(Telefonla) Yeni kazanç vergisi projesi Meclis tktisat Encümenince tetkik edilmiş, Maliye Encümenine verilmistir. Encümen lâyihanın vergi nisbetleri maddesinde kazancın sermaye nisbeti nazari dikkate alınarak he sap olunması esasını kabul etmistir. Eskiden kazanç sermaye ile alâkadar olmadan vergiye tâbi tutuluvordu. Encümen projedeki kazanç nisbet • lerini aynen muhafaza etmistir. ts • tisnalarda da tadilât yapılmamıstır. Encümen beyannameye tâbi olan ve olmıyan tesebbüsatı ayni zamanda yapanlar hakkındaki hükümieri tavzih etmiş, meşkuk matlubat vaziyetine ait ahkâmı daha kolay tatbik edilebilecek hale koymuştur. Encümen tstanbul, tzmh* ve An kara'da kazanç tahakkukatı itirazlannı tetkik için memurlann iştirak etmiyeceği itiraz komisvonlan teşkiline karar vermistir. Bilânço tet • kikatının hesap mütehassısları tara • fından nasıl yapılması lâzım gele ceği tanzim oiunacak nizamnameye bırakılmıştır. Encümen serbest meslek erbabından alınacak vergi hakkındaki ahkâmı değistirmemistir. PERŞEMBE 24 MART 1932 • > ABONE ŞERAİTİ î MÜDOET: İTÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN r Şfeneliği i 1400 Kr. 6 Ayhğı | 750 Kr. | 3 Ayhğı : 400 Kr. 150 Kr. 2700 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. Nüshası her yerde Kazanç Vergisinin Tayîninde Sc naye Esas Olacak ll'IIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIiniHIHIIIMIimm = 5 Kuruştur = Buğday Gumrugunu Artıralım! Yeni teklifimiz: Buğday işinde bu seneye ait olarak bir şey yapamıyacağımız anla şıldı. Bu safhaya ait son sözümüzü geçen gün bu sütunlarda söylemiştik: Hiç olmazsa ambariarla silolar insasına tahsis olunmak üzere yalnız büyük değirmenlerde, yani yalnız fabrikalarda buğdayın kilo veya okkası üzerinden 20 veya 40 para resim almak. Bu resim bütün Türkiye'yi ambarlar ve sflolarla donatmağa kâfidir, ve bunun evvel ve ahir büyük bir ihtiyaç olduğu muhakkaktır, ve on lan viicude getirmek için busründen tezi yoktur. Sîlo ve ambarların en lâzım olan yerlerde üç dört tanesinin bu yaza kadar viicude gelmesi bizde buğday mes'elesinin yalnız bir sene için değil, bütün istikbal için tanzi mine esas teşkil edecektir. Evet, buğday mes'elesinin bundan evvel miinakaşa olunan eski şekline ait «on sözümüz işte bu idi. Şimdi yeni teklifimizi arzediyo ruz: Buğday gümrüğünü şimdiden 23 kuruş artırmak, ama şimdiden bu bir. Bir de hükumetçe ledeliktiza stok yapılmak hesabına hükumetçe buğday alım satımına »alâhiyet al mak. Bu iki nokta şimdiden temin olunursa ikinci kısmın, yani hüku metce buğday ahm «atımmın filen tatbikma belki hiç hacet olmamak üzere iktisadî ve binaenaleyh malî vaziyetimizin ıslahına doğru esaslı bir adım atılmış olacağını temin e deriz. Her halde Snümüzdeki »ene hükumetin öyle bir külfetle karşı Iaşmıyacağı muhakak olduğu icin natta bu bugaay ahm satımı .«a*£îıiyetinden şimdilik sarîı nazar büe edebiliriz. Bu yeni teklifimizra de o salâhiyete ait münakasalar içinde boğulup kalmasından korkarız. Hatta o kısmın bu kadarcık kayıt ve işare tini kâf i sayarak ilerilerde, yani pek çok zamanlar sonra «ayet lâzım olursa hatırlanmak üzere şimdilik onun muvakkaten unutunnasına ve halen tetkik ve müzakere mevzuu olmak tan çıkarılmasına bîle muvafakat ederiz. O halde geriye yalnız buğ day gümrüğünün artırılması kalır. Dü«üncelerimizi şimdi yalnız bu mevzu etrafında teksif edelim. Buğday gümrüğünün 23 kuruş artınlmasını niçin teklif ediyoruz? Bugün için böyle bir artırmanm hiç bir manası yoktur. Cünkü zaten dahilî istihsalâtımız ihtiyacımıza fazlasile kifayet etmekte olduğundan hariçten buğday getirmiyoruz. Fakat bunun önümüzdeki seneden itibaren manası ve onun için simdiden öyle yapılmasının da hikmeti olacaktır. Şu sebepjerden dolayı: Kat'î surette tahakkuk etmis bir keyf iyettir ki buhranın Türkiye'deki şekli en ziyade ziraatin teessürü esasına istinat eder. TUrk halkmın bü yük ekseriyetini teşkil eden çiftçi mahsulünden para alamavınca ne earşıdan pazardan alışveriş edebi Kyor, ne de hükumete borcunu ko • Iaylıkla ödemeğe imkân buluyor. Bu iki iş olmayınca ise bütün memle • kette buhran daha zivade umumileşiyor ve derinlesiyor. O halde hastaliğın esasını tedavi etmeğe ihtiyaç vardır demek olur. Eğer Türk köy lüsü vergisini kolay verecek ve çarçı^a pazarda alışveriş edecek bir vaziyete geçirilirse bizde hayahn u mumî manzarası birdenbire değisecek, her tarafta artan faaliyet'n hayırkâr hareketleri itimadı artıracak ve şimdi hep ekşi olan cehrelerin umumen güldükleri görülecektir. Tür kîye'de köylü vaziyetinin ısiahı ayni zaraanda şehir ve kasabların da takviyesi demektir. Gümrük resminin 23 kuruş daha vükseltilmesinden beklediğîmiz faydaların ilki şudur: Köylüyü simdi yer yer başlamış ve yer yer de bashyarak devam edecek olan yazlık zeriyata teşvik etmek. Bu suretle mahsul miktarı mümkün olduğu kadar artarak harice ihtiyaç ta o nisbette azalacaktır. Buna nazaran güm rük resmini artırmaktan maksadı • jnızin esası hakikaten fazla eümrük resmi almak değil, belki dahildeki zeriyata teşvik etmek olduğu anla şılır. Hakikaten de oyledir. Biz buğday işinde henüz ihracatcı memieket değiliz. Fakat bu madde üzerinde itbalâtçı memieket dahi olmamağt ha Heyeti Vekile dün de iki içtima yapj tı, malî raporu ve bütçeyi tetkik ediyor Ankara 23 (Telefonla) Fvrka grupunun cumartesî güna içtima ederek Ftrka Mali Komisyonunun raporana müzakereye başlaması muhtemeldir. Heyeti Vekile o gtine kadar rapor hakkındaki noktai nazarım ve 932 bütçesi etrafmdaki tetkikatt neticelerini tesbit edebilecektir. Cumartesi ganü gerek Mali Komisyonan raporu, gerekse hü kumetin tetkikatı netayici mü • nakaşa olanacakttr. Ftrka gruptınan bu içtimada vereceği ka^~ ^^BB|B^^ ^^^B^^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^^^^ ^^^^^ ^ ^ ^ ^ ^™^^ Saracoğlu Şükrü Bey dün şehrimize geldi Şükrü Bey izahat vermek için akşam Ankara'ya gitti, tekrar Paris'e dönecek Paris'telri müzakere rara göre bütçe tanzîm ve Mec lise »evkolunacaktır. Heyeti Vekile bugün de bğ • leden evvel ve sonra olmak üzere\ iki celte aktetmiştir. Bugünkü içiimalarda mali ra~ porun 932 bütçesi varidat kts mının tatbikine devam edil • mistir. 932 bütçesi varidat kısmtnın 1S0 İSS milyon arastnda ola • eağı, binaenaleyh mesaritin de buna gore tenkis edileceği muhtemel görülmektedir. • ^^~^ Rus ticaret mümessilliği Odaya niçin girmiyor? Ticaret Odası meclisi, Rus ticaret mü messilliğini 3000 lira için icraya verdi Bir müddet intîzar Teklif i reddedildi Ticaret Odası meclisi dün Habipzade Ziya Beyin riyasetinde toplandı. Ticaret Borsası 93JjbilânçoMJure borşa h««p müfettislerinın raporu tesvip edndu Türkiye'de mensucat sanayimin hali hazır vaziyeti ve inkişafı çareleri hakkındaki rapor okuhdu. Raporda, bilhassa halıcılığın müte • kâsif olduğu yerlerde idarei hu«»iye lerin boya fabrikaları açurmalart, sanayide fena malzeme kullanılmaması, millî malların yalnız zarafetine değil, metanetine de ehemmiyet verilmesi hususları temenni ediliyordu. Rapor tesvip olundu. tktisat Vekâletine takdim edilmesine karar verildi. Tenzilâtlı satış hakkındaki umumî karara muhalif hareketinden dolayı «Osman Ferruh ve Senai Kazmirci» firmasuun on beş lira para cezasile tecziyesi kararlastı. Geri geldi Dün gece Istanhul'a kar yağmağa başladı Saracoğlu Şükrü Bey Düyunu umumiye mes'elesi için Paris'te hâmillerle müzakerelerde bulunan sabık Maliye Vekili Saracoğlu Şükrü Bey dün Semplon ekspresile Avrupa'dan şehrimize gelmişth*. Saracoğlu Şükrü Bey Sirkeci U tasyonunda bir çok dostlarile İstan • Sirkeci gannda bul Polis müdürü Ali Rıza Bey ta rafmdan istikbal edilmişth*. Sabık Maliye Vekilini garda bir muharririmiz de karşılamış, Paris*teki müzakerat hakkında izahat vermesini kendisinden rica etmistir. {Mabadi 6 tnet sahifede) Sadullah Bey nikbin! .«• •». . Rus Ticaret mümessilliğinden istenen para Bundan sonra, Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti İttihadı Türkiye Ticaret mö messîlliğinin odalar kanunu mudbince kayıt muamelesini yaphrmadığından hakkında ceza mazbatası tanzimi mes'elesi münakaşa olundu. Sovyet Ticaret mümessilliği kendisini hususî bir müessese addederek Odaya kaydedümeklen imtina etmektedir. Halbuki, Odaca bu müessese fevkalâde sınıf addedilerek geçen sene için kendisine bin lira ücret takdir olunmuştur. Bu bin lira iki misli ceza ile üç bin lira olmuş, bu seneye ait Şeker fiatları ve Ticaret Odası bin lira ile dört bin liraya yükselmiş Bunu müteakip azadan Refik Beyin tir. Bu 4000 liranın icra marifetile tahbir takriri okundu. Bu takrirde, evvelki siline karar verilmistir. gün seker ihtikân dolayısile SultanahOdanın karan okunduktan sonra met Sulh ceza mahkemesinde cereyan Kâtibi Umumî Vehbi Bey söz aldı, de{Mabadi 6 ıncı sahifede) tliki: mıı Oda Kâttto ümu Dunku içtimaa riyastt tnisi Vehbi B. eden Ziya B. c Sovyet Ticaret mümessilliğinden şimdi bir tezkere aldık. Bu tezkerede Mo&kova'dan verilen malumata gore bu ifin siyasî bir müzakere zeminine dahil olduğu bildirflmekte, neticeye intizar edilmesi teklif olunmaktadır.» Azadan Şerafettin Bey: « Bu kabil odalar başka ecnebi memleketlerde Ticaret Odalarına kaydedilmektedir. Burada kendilerinde bir imtiyaz görmek istiyorlar» muka belesinde bulundu. Ticaret Miidürü Muhsin Bey, bu işin siyasî müzakerenin bitmesine tehir olunmasını teklif etti. Kara Osmanzade Süat Bey: « Hükumetimizden bu hususta bir iş'ar vaki oluncıya kadar tehirine ta • raftar değilim» dedi. Neticede, bu seneye ait bin lira kayıt ücretinin tefrik edilerek geçen seneye ait bulunan üç bin liranın tahsili için ma7batanm icraya tevdiine karar verildi. Bir kaç gün evvel havalar düzelmeğe yüz tutmuş, şehri bir bahar ılık • lığı kaplamıştı. Buna rağmen iki üç gündenberi gene şiddetli soğuklar başlamıştır. Ve dün gece saat ondan sonra da sulu kar yağmağa başla • mıştır. Trakya'ya v e Balkanlar'a da mebzul miktarda kar yağmaktadır. Gelen malumata göre Çorlu, Edirne ve civarma kar yağmakta olduğu On beş gündenberi rahatsız olan, gibi Sırbistan'da da şiddetli kar fır • bir kaç gün evvel iyileşerek Yalo tınaları olmaktadır. Hatta münakalât, kar dolavısile intizamını kaybet va'ya giden Seyrisefain Umumî Müdürü Sadullah Bey dün şehrimize mis. bazı yerlerde durmuştur. Yeşilköy Askerî Rasat merkezi ta dönmüştür. Sadullah Bey idarenin son za rafmdan verilen malumata göre hamanlardaki vaziyeti hakkında çıkan va bugün tamamen kapalı olacak ve kısmen yağışlı geçecektir. Rüzgâr şi şayialar etrafında şunları söylemiş malden kuvvetli bir şekilde esecektir. tir: « Dünyanm her tarafında buhKaradeniz'de de yıldız poyraz fırran vardır. Bütün müesseseler de bu tınası devam etmektedir. Deniz çok dalgalıdır. Onun için limammızda bu buhrandan müteessirdirler. Bizde kenlunan gemilerden bir kısmı hareket di kendini idare eden ve bir haricî yardım görmiyen bir müesseseyiz. Bilerini tehir etmişlerdir. zim de emsalimiz gibi bazı malî sı> Edirne'de kar yağtyor! kıntılarımız olabilir. Bu işi yürüt Edirne 23 Dün gece hava birmek ve mevcut buhrana mukavemet denbire bozulmuş, kar başlamıştır. ümumî Müdürü Sadullah Bey ( Mabadi 2 ivci sahifede » Soğuk çok fazladır. Dondurucu bir nııııınııiHiınıııııınıııııtiHnıınııırırıiMiııımııııınıimıınıiHnııuıiHiıiMrııittiııınBiHmmBtiHiMttmMiııınnııııııırıttııınıııııııııııınınıııııır rüzgâr esmektedir. Seyrisefainin son vazîyetini izah ve ((yakında her şey düzelccektir» diyor Yalova'da mevsim için Yeni tertibat alındı Roma 23 (A.A.) Abruzzes'larda bahar, soğukların artması ile başrecesi sıfır altında sekize kadar in miştir. Senelerdenberi bu havalide bu mevsimde kar yağdığı görülmemiş tir. Roma'da kış! Viyana ve Peşte sergileri iki sergide teşhiri çok faydalı olacaktır Türk mamulâtının yakmda açılacak bu Fransız sefiri geldi ııııiııııııiHiıııııııııtiımımıınuınııııııııııınıınıi nımınııııınııınıtnmıırııııınınıiıııııııııifiııınıınınııifimııtııııııriııtiMimıınıtıımı ruşa çıkarırsak köylüyü hem azamî ritamızın başına geçirmiş olmalıyız. Bu muvazeneyi tesis etmek müm bir himaye ile teşvik, hem büyük kündür. Yalnız buhran senelerini ha kıymet ve menfaatle müstefit etmiş kikaten yerinde, zamanmda ve bü oluruz. Bunun neticesi kasaba ve şehirleri de düskünlükten çıkarıp kurtün bir idrak ve ihata ile aiınmış tarmak olacaktır. Türkiye devletinin tedbirlerle geçirmeğe mecburuz. kökü köydedir. Onu yükseltmek için Bu sene kışlık zeriyatı %30 ile 40 köylüyü kaldırmağa mecburuz. arasında noksandır. Eğer havaların yardımı ile fevkalâde bereketli bir Bu yeni teklifimiz için sözümüzün mahsul alamazsak hariçten bufday hatimesi olarak bugünlük sunu da ilâve etmiş olalım ki gümrük resmiithaline mecbur kalacağımıza şüphe yoktur. Bu ithalâtın hasadı takip ede nin 23 kuruş tezyidi şeklindeki teklifimiz nazarî değil, azamî derecede cek aylardan başlaması ve hatta hasada varmadan her tarafta vaziyet ! amelidir. önümüzdeki senenin iktianlaşıldığından harmandan evvel spe sadiyat ve maliyatı bilhassa bu mes'eKont dö Sambrön Sirkeci gannda külâsyonların meydan alması ihti « leye istinat edebilir. Bütçemizi her İki aydanberi mezunen Paris'te kaç milyon üzerinden yaparsak yamalleri yok değildir. bulunan Fransa'nın Ankara büyük palım, koyduğumuz rakamların taİki senedir köylümüz mahsulünü elçisi Kont dö Şambrön dünkü eks5060 para gibi bir bedelle yok pa • hakkuku bu t«dbir ile köylünün kuvpresle Avrupa'dan şebrimize gelmiş, hasına sattığı için eli böğründe kaldı, vetlenmesine bağlıdır. Sonra bir de artıracaksınız ama köylüye mi gi Fransız konsoloshanesi erkânı taramahvü harap oldu. Bunun neticesi fından karşılanmıştır. decek diyenlere karşı bu tedbir ile olarak şfchirlerde de hayat dtnrdu. Kont dö Şambrön kendiaile görü • husule gelecek fiat fazlahğının taönümSzdeki senenin az olacağı raumamen köylüye sitmis olacağını ve şen bir muharririmize mezuniyetinin hakkak mahsulünü mümkün mertebe hitam bulması dolayısile tekrar Türçünkü bütün memleketteki piyasanm çoğaltalım bir, köylü bu mahsulü umumî ve aşikâr olarak hep o esasa kiye'ye döndüğünü, yarın aksam (bumümkün olduğu kadar fazlasına sadayanacığını beyan **deriz. gün) Ankara'ya gideceğini söyletabilsin iki. tşte bu sene için plân bu miştir. YUNUS NADl olabilir. Eğer gümrük resminift>9ku Tacirler için Seyahat fırsatı da vardır Peşte'nin güzel manzara larmdan: Eüzabet köprdsu Her ne kadar, Budapeşte sergisine resmen iştirak edilmiyecekse de Macaristan payitahtında açılacak sergi Viyana sergisi kapandıktan sonra da Her sene olduğu gibi bu sene de, açık bulunacağı için Viyana sergisine gönderilen Türk mallarının avdette Viyana ve Budapeşte'de beynelmilel Budapeşte'de 7 ilâ 16 mayıs tarihine sergiler açılacaktır. Türkiye, Viyana (Mabadi 2 inci sahifede) sergisine resmen iştirak edecektir.