26 Mart 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
SEKîZiNG SENE No. 2«33 Sahip ve Başmuharriri V U N U 8 ISIADl İDAREHANEM. j Invonuuuıuınıvp bı>ı\ınd» daım malısusa j felgraf: İstanbul Cumhurıvet ; Posta kutusu: N° 2 4 6 * Idare müdürü 22365. Matbaa Başmuharrir Tahrir müdürü 22366 23236 20473 Yunanistan'da Buhran Elân Halledilemedil I IIIIIIIIIIIMIIIIIIIIllMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMlrlllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIINIIIIIIIIIMIIIIIIIINIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllllllintll mhuri Yunanistan'da v< • CUMARTESİ 26 MART 1932 ABONE ŞERAİTİ İM İ^DET: ! TÜRKİYE İÇİNI HARİÇ İÇİN | | fs^aeliği : ^ 6 Aylığı ." İLL | 3 Aylığı 3 Avİıö'i i 1400 Kr. \ 2700 Kr. : Kr. 750 f 1450 Kr. : 400 Kr. 800 Kr.'İ 150 Kr. . Nüshası her yerde 5 Kuruştur^ Dünya buhranı Bizim memleketimizi Korkutamaz Serlevhayı tamamlamak için ona şu şekli vermek muvafık olur: Cihan buhranı bizim memleketimizi az çok müteessir edebilir, fakat asla tehlike teşkil edemez. Hakikat olduğuna kani bulun duğumuz bu iddianın istinat ettiği sebe:pler şunlardır: Cihan buhranı »ınaî ve ziraî fazla istihsalden ileri geldi. Türkiye ne sınaî, ne de ziraî fazla istihsal yapan bir memleket değildir. Buğdaydaki bir iki senelik fazlalık esasen çok bir fark arzetmez. Diğer ziraî mahsullerimiz ise her ne olsa satılabi lecek mallardır. Bizde iktisadî hayatın muhtelif şekillerine vaktinde intibak edememek noksanı vardır. Bizim buhranımıza bütün dünyadan ayrı olarak işte böyle müstakil ve bize mahsus bir sebebe istinat eder. Bu sebebi ortadan kaldırmağa muvaffak olduğumuz gün Türkiye'de binnisbe normal ve her halde tehlikesiz bir hayat başlamış olacaktır. Balkanların büyük derdi • HalkevPnde ümit veren bir teşekkül Makedonya komitesinin Siyasî buhran İçtimaî yardım teşkilâtı y Reisicumhurun riyasetineısı ile goruştuk! de bir icti^a aktedild* için kuvvetli bir adım! . . . • «>» f»ı « • «Biz Türkiye ile daima dostuz, sizinle Komite reisi Neler söylüyor? hiç bir alacak vereceğimiz yoktur» Sofya, mart (Hususî) Makedonya mes'elesi Balkan'ların en eski, en çetin ve en büyük bir mes'elesidir. Onu halletmekle bir çok mes'eleler kendilisrinden hallolunacak, Bal kan'larda çok arzu edilen sulh te nihayet doğacaktır. Bu mes'ele hakkında simdiye kadar bir çok kitaplar, mecmualar, gazeteler, resimler, haritalar nesir, nutuklar irat olundu. Binlerce kilo mürekkep, yüz binlerce Bu içtimada evvelâ Maliye Nazırı insan kanı, milyarlarca para harcan(Mabadı 4 uncu sahifede) Denilecek, ki, peki bizim memledı. Fakat mes'ele hallolunmadı. Maketimizde dahi buhranın tesirleri kedonya mes'elesi bugün yalnız Balapaşikâre görülüp durmuyor mu, bu Dünkü içtimada haztr bulunanlardan Wr intfba kan sulhunu değil, bütün dünya sulmeydanda hakikatleri mkâra mecal Ev reisinin beyanabna göre Halke Halkevî içtimaî yardnn şubesinin ilk hunu her zamandan ziyade tehdit var mıdır? vmin bu şubesi, kimsesiz ve dul ka içtimaî dün saat 15 te Halkevi sa etmektedir. Diyoruz ki buhranın bizdeki te dmlar, fakir çocuklar, maluller ve nih«Ionunda aktedilmistir. Vali Muhittin, Bitarafane bir tetkik yapmak mak sirlerinin bu kariar mahsüs ve müyet işsizlerle mesgul olarak bunlara deVali muavini Fazlı, Fnrka reisi Cevdet sadile Bulgaristan'da yaşıyan altl Mıllı Makedonya komitesi reisi M Mın • '<jr tehakkık oluşunun sebebi memleketi vamlı bir refah teminine çahsacakbr. Kerim Beylerle Vilâyet ve Belediye eryüz bin Makedonya'lınm mümes^ilî M. Mihailof'un beyanatı zamanm emrettiği iktisadî seraite kânı, yüksek mekteDİer müderris ve Hâmit Beyin izahlannı müteaktp söz Makedonya millî komitesi reisi M. uydurmadığımızdandır. Bizde vazi Makedonya'lıların mümessili muallimleri Şehir Meclisi ve Halk alan Cevdet Kerim Bey, şubenin alâ • Mihaylof'a müracaat ettim. Kendisi yetin hatası daha ziyade kendimiz Fırkası idare heyeti azaları ve daha bir kadar olduğu mevzuları nazari dSdcate beni çok nazikâne karşıladı ve sor • olan millî komite Makedonya'da yadendir. şıyan milletlere ne gözle bakıyor ve çok guzide zevat bu içtimada hazır bualarak, doktor ve müderris Hamdi Suat, Bir kaç seduğum suallere büyük bir memnuEzcümie Türkiye'de iki senedir onlar hakkında ne düşünüyor? lunmuşlardır. Belediye Daimî Encümen azasından Avne evvel 150 bin niyetle cevap verdi. buğdayın müstesna bir hâdise olarak Biz umum Balkan devletleri fe lira sermaye ile ni, içtimaiyat ve iktisadiyatçuarnnız • Celse, Halkevi reisi Hâmit Bey ta Makedonya mes'elesi bir Balkan biraz fazlalık arzetmesi, bizim teddan Servet, Ismail Miiştak ve Belediye derasyonunna dahil hür ve müstakil rafından açılmıştır. Hâmit Bey, şubenin teşekkül eden mes'elesi olduğu için Türkiye'yi de birsizliklerimiz de inzimam ederek, iktisat müdürü Asım Beyleri sube idare bir Makedonya için çalışıyoruz, Bulehemmiyeti hakkında, bazı sözler söyKaraman Çift yakından alâkadar eder. Bahusus memleketin basına belâ oldu kaldı. komitesi için şahsan namzet götterdi • garistan'Ia birleşmek için değil. Lutliyerek Halkevi talimatnamesi etrafınçi Bankası, serorada yarım milyon Türk te yaşa Eğer mahsul ihtiyaçtan biraz eksik fen bunu kaydediniz. Bu müstakil da izahat vermiş ve gösterdikleri alâ • ğini söylemisth. mayesinin azh maktadır. M. MihailoPla yaptığım olsaydı memleket bugün bu vaziyette mülâkatı aynen aşağıya dercediyo • Makedonya devletinde bütün milletBunu müteakıp Beyoğiu ksymakamı kadan dolayı hazır bolunan zevata te ğına rağmen litabadt 4 üncü saMfede) bulunmıyacaktı. Çünkü o zaman biIMabadi 2 inet sahifede) tekkurlermi bildirmiftir. rum. zim yerimize tabiat tedbir alıvermiş faydah hizmetbulunacaktı. ler ifa etmek • tedir. Bankamn Bizde mes'elenin esası Türkiye ik931 senesine »'ıt tisadiyatının köylü hayatma istinat senelik îçtir ettiğini bilip bilmemektedir. Türki ında okunan . a *J»*» Muduru Izze E. ye'de köylü pek isabetli bir an'ane porlar ve tesbit edilen bilânçosu buun ile buğday ziraatine ehemmiyet vegöstermektedir. Bu bilânçoya naza * riyor, ve binaenaleeyh buğday, Türk ran banka bir sene zarfında 17,373 köylüsünün iktisadî hayatında âdeta lira 69 kuruş safi kâr elde etmistir. belkemiğini teşkil edecek bir mevki: Bu paranın yüzde onu ihtiyat akcesi haiz bulunuyor. Son iki üç senedenolarak tefrik edildikten sonra yüzde beri Türk kövlüsü bu mahsulünü onu müessis hissedarana, yüzde üçi' baska hic bir memlekete kıyas kabul meclisi idareye, yüzde seksen beşi etmiyecek surette ucuz satmaktadır. hissedarana temettü olarak verilmiş, Zaten baskaca büyük bir mesnedi olvüzde ikisi olan 312 lira 72 kuruş ta mıyan Türk köylüsü bundan dolayı Karaman ka«abasındaki mekteplerZiraat Vekâleti müsteşarı Atıf fakir düştü. Köylü fakir düşünce pek *. bnîunin ve fevkalâde istidadı göbasit olan ihtivaçlarını tedarik et B. dünkü trenle Ankara'dan şehröle* talebenin Avrupa'ya tahsile mekte müskülât çekti, hatta devlet rimize gelmiştir. Atıf B., İhracat gönderilmesine hasredilmiştir. haznesine olan borçlarını vermekten Ofisi müdürü Cema] Beyle bir âciz kaldı. Buraları böyle olunca kaBu içtimada gelecek sene Mersin'likte İtalya, Belçika, Almanya ve sabalarda ve şehirlerde durgunluk, de bir sube açılmasına da karar vedevlet haznesinde ise darlık baş gösşimal memleketlerinde bir tetkik rilmiştir. terdi. Bunlar müselsel muttasıl yekBu hayırlı müesseseye iktisadî saseyahatine çıkacaktır. diğerine öyle bağlı sevlerdir ki ilk hada muvaffakiyetler dileriz. Bu tetkik seyahatinden maksat, sebepleri bulunup hallolunmadıkça ahval âdeta içinden çıkılamıyacak hükumetçe teşkil olunan Takas veçhile gittikce karanhğa ve karışıkKomisyonunun haricî mübadele hğa doğru gider. Meselâ varidat nokşart ve usullerine muvafık ola sanından dolayı gittikce tasarruflu rak faaliyette bulunulmasını te yapmağa doğru gideceğiniz devlet bütçesi dahi bu halile min için ecnebi memleketlerin ~ raat Müsteşarı ve Takas Komısyonu utnumî hayatı sıkacak yeni Reısı Atıf Bey deki tatbikatın bilinmesi ve ec bir âmil olur. Umumî hayat sı nebi büyük alıcı ve satıcılar a Clearing muamelâtının muhtelif kıldıkça ise devlet bütçesi gittikce rasındaki arzu ve temayüllerin memleketlerdeki idare ve cere daha darlaşmak lâzım gelir. Bu içinDun Aerokulup'te bir konferans veren Moda Kraliçesi Lady Chaytor tayyarecıleı Rusya, bugüden çıkılmaz fasit bir dairedir. Mes'etesbiti, memleketimizde tatbikı yan tarzlarınm tetkiki, ihracat ve meduvın arasında nün dünyasın leyi halletmek için hastalığın asıl se(Mabadı 4 Uncu sahıfede) takarrür eden Kompanzasyon Bir müddettenberi şehrimizde rildiğini memnuniyetle görüyo da, en yeni ve bebini arayıp bulmak ve onu işte asıl ıııtınııınıınııınııııııııııııııiHiıııııııııııııııııııııııiHiııııııiıınııııııııııııımııiHiıııııiHiıııııııııııııııınıııııııııııımiHiııııııııı ıııııtıınınııiııııı bulunan İngiliz Moda Kraliçesi yepyeni bir ârum. orada tedavi etmek lâzımdır. halinde Lody Chaytor dün akşam saat Avusturalya'ya seyahat fikri ba lem Dediğimiz gibi bizde hastalığın mevki almış 18 de Aerokulup'te bir konferans na geçen sene teşrinievvelde gelaslı köylünün haksız bir fakirliğe tir. Umman' vermiştir. sürüklenmiş olmasında ve lâyık ol di. Bu husustaki azmime mukalar vüs'atinde duğu itinaya mazhariyetten mahrum Moda Kraliçesi bu konferanbil seyahat masarifini çıkarmak ki bu örtülü âtutulmasındadır .Onun hali ıslah elemde yarım a sında ezcümle demiştir ki: ihtimali de mevcut değildi. M. dilmedikçe bizde hiç bir vaziyet düsır evvelinden « Istanbul'a tayyare ile gelRichard ile bu seyahati birlikte zeltilemez. Onun halinin ıslahı ise beri ilmü ir yapmağı kararlaştırdık. İkimiz meği çok arzu ediyordum. Şimdi asla muhal bir sey değildir. fanm her sube de pilotluk tahsiline basladık. M. buna nail olduğum için çok memKöylü şimdi 5060 paraya sattığı sinde en yük bu?dayını hiç olmazsa harpten evvel nunum. Memleketinizde hava Richard bir tayyare aldı bununsek adamlar J Turgentef ^ ki fiatlara verebilmelidir: Altın para cılığa büyük bir ehemmiyet ve çıkmıştır. Rusya işte bunların tesi (Mabadı 4 uncu sahıfede) île 2530 paraya. Esası altın olan 30 mu.,,,,1 HHMHMMIIIIII ıı. ııuı iHiuııııııiHiıııııııııınn m MIIIIHIIIIIIIIIIIHH ııııııınııımıııııım mi.imiiiMHii.nn.im.. rile hakikati aramak ve ona vara parayı bugünkü rayice tahvil etmek bilmek için dünya kurulalı görül gelmektedir. 150 milyona bağlan bilecek işler bunlardan da ibaret deiçin 10 ile darbetsek 7 bucuk kuruş, medik, aklü hayale gelmemiş h a masinda müskülât cekilen Türk bütğildir. Herkes gözünü bir iki inhisar 8 ile darbetsek 6 kuruş elde ederiz. reketlere atılroış, hamleler göster çesi geçen sene 200 milyon üzerinİşte bizde köylü buğdayını hic ol maddesine dikmis. şeker D^halı, petmektedir. Acaba nerede, ne zaman, den yapılabi'irdi. Bu sene de buna rol pahalı deyİD d'»ruyor. Bunîarın mazsa 67,5 kuruşa satabilmelidir. nasıl duracak? Duraçak mı? Bu kı fiatmı tenzil etm»»k isten bile deyildir. esa«lı bir mâni yoktur. Aroa köylü bu fiata satabilmeli. yani yamet durdu^u zaman vereceği manBueday mah«ulünün gecen sene Türkiye ziraî istihsalî yalnız buğköylünün cebine bu f iattan para girezara nedir? Ikinci beş senelik Drogbirleri sasırtan biraz fazlasını hatta davdan ibaret /»îM; tü*ün de var, bilmelidir. O zaman Türkiye'de buhram mı yapmak istiyecek? Bunların yaksavHık dedieimiz î»etice gene hu en salhn cevapları henüz ferdynın fındık ta var, afyon da var, üzüm, ran buhran diye dillerde destan olan su'<» gelmis olurdu! incir, pamuk ta var deniljvor Bunşeyin yarıdan çok fazla bir nisbetle / # i£p^yada tfkzuilk mektebi ! himaye heyetinin himmetile mektep karanlık mesime»i içindedir. ( Ür bes milyon kental fazla buğlar kısmen de^er pahaMna «atılivor, ortadan kalkmış olduğunu görürsüOrtada bir hakikat var ki, bütün talebesinden on beş fakir çöcuk yeknasak bir tarzda ilbas edilmiştir. day Türkive'yi şasırttı. Ya buğday kısmen de satıslarını te«hil etmek nüz. büyük inküâbı hazırlannş olanlarm,' Yukarıdaki rçsim, mektep tatebesini grup halinde göstermektedir. ihracatrısı bir memleket olsaydık ne asN srayrimüm^ün dep'ldir. Bu yapılamıyacak bir şey mitHr? ba«mda Dostoyevski, Puskm, GorkJ, Himaye heyetinin giydirdiği çDCuklar ön sıradadır. Himaye heyetiH , , | S , «ÎTnJîlrî «*»VJ»1 v e ser^it »rinol»^''n.ı«ı»î "^Sfeir mahvo'acakmıBÖvle bir sualin iradı bile ayıp olur. Tolstoy, Turgenief gibi sekiz on büşız, maazallah! nin reisi resimde 1 numara i\e gösterilen Hakkı Rıza Paşadır. Köylüvü hatta sehirliyi ve k««»( Mabadı 2 ind YUNUSNADl yade iktisadî bir heyet olması lâzım balıyı • terf ih etmek hesabına yapıla Bir hafta evvel zuhur eden ve seyrü in kişafı günü gününe uymıyan Yunan kabine buhranı, dün gelen yeni haber lere nazaran da, henüz su veya bu kat'î yi almamıst' Reisicuml" M. Zaimis di Muhalefetin en kuı1 Yunan istikl» ıctft reısı M Çaldarts Millî gününün vıldönümü olmak münasebetile ve Basvekil M. Venizelos'un teklifi üzerine bütün siyasî rüesayı içtimaa, memleketin malî ve siyasî vaziyetini müzakereye davet etmiş • tir. İçtimaî yardım şubesi dün bir çok güzidelerin iştirakile teşekkül etti Karaman Çiftçi Batîkası Muvaffakiyetli bir sen* daha geçirdi 1 Niçin tayyareci oldum? Hariçle eşya mübadelesi Ziraat Müsteşarı Atıf ve Ofis Müdürü Cemal Beyler Avrupa'ya gidiyorlar Seyahatin ne kadar Süreceği belli değil! Moda Kraliçesi, seyahat uğrunda öğ rendiği tayyarecilikten çok memnun! ((Duman» ve Turgenief Eserini neşre başladığı mız büyük Rus edibi... Konya'da fakir yavrulara yardım a
