29 Şubat 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

"SEKiZiNCİ SENt. No. Sahip ve Basmuharriri VUNUS • » rfmnnıntınımnMiıniMt»»' IM^ • • •• • f İOAREHANESİ \ Biyutiuııı&mifv karsınıafe tam i r T e l g r a f : İstaobul Cumhurivet Ş Posta k u t u s u : N» 2 4 6 22366 Başmuharrlr 23230 Tahrtr mUdOı Idsre müdürü 22365. Matba* 0047a Cumnur ıvet lahğından mütevellit fiat sukutlarını karsılıyacak bir tedbirdir. Buğday fiatlarınm mahsul fazla olsun olmasın bir de devrî periyodik sukutu vardır: Çiftçi hazineye, bankalara ve alacakhlanna olan borçlannı ödemek için paraya muhtaçtır. Bu parayı tedarik için de harmam takip eden ilk aylarda o sene satabileceği mahsulün hemen kâffesini piyasaya arzeder. Ve bu suretle piyasanm kolayhkla çekemiyeceği bir mahsul fazlalığı peyda olur, binnetice fiatlar düşer. Bunun önüne geçmek, çiftçinin bu yüzden urradığı zararları da bertaraf etmek lâzımdır. Iste Âli Iktisat Meclisi bu ihtiyaca da temas ederek kövlülerimizin mahsul kredisi ve yahut bekleme kredisi denilen kredtden azamî surette istifade ettirilmeleri lüzumuna işaret ediyor. Vakii bankalar mahsul mukabili kısa vadeli avanslar yapmaktadırlar. Ancak bu kredilerin hacmi zürraın ihtiyacmı karşılamıyacağı gibi on • dan daha ziyade bufrday tacirleri istifade etmektedir. Bunun sebebi dc çiftçilerm her yerde banka deposu bulamamaları ve faizden ve sair masraflardan kaçmmalarıdır. Binaena leyh meclis, bekleme kredilerinin kövlerde inkisafını temin edecek tedbirler ittihazını, ziraî varenler ıbdasını ve buğday ticareti ile uğrasan firmalarla değirmencilerin çiftçinin fazla mal arzettiği mevsimlerde ar • zedilen buğdayları alıp muhafaza edebilmelerfni kolaviaştıracak umumî mağaza, depo ve siiö gibî tesisat vücude sretirilmesini tavsîve etmektedir. Fakat bütün bu teskilât için paraya ihtiyaç vardır. BHhassa umumî mağazalar ve silöier insasi böyök masraflara mütevakkıftır. Bunun için meclis, esası Ankara'da alâkadar resmî makamlar nezdmde epey hiisnü kabul görmüş bir f ikri iltizam ederek bir tesekkül vücude getirilmesi mu vafık olacağım ileri sürmektedir: «Dî?er bazı memleketlerde meselâ Romanya gibi olduğu vechile devletin müsaadei resmiyesi ile imtiyazlı bir tesekkül vücude getirilerek buna Ziraat Bankasının, ziraî kredi kooperatifleri birliklerinin, mahsu lât alım ve satımı ile uğrasan eshas ve müessesatın, ticaret ve ziraat odalannın, devlet demiryollan ve seyrisef ain gibi nakliyat îdarelerinin muayyen hisselerle istirak ettirilmeleri ve yeni tesekkülün sermayesile ba • saramıyacağı tesisat ve insaat masraflarımn müstakbel isletme hasılatı karsılık gösterilerek Ziraat Banka • sının uzun vadeli kredileri ile teminine çalısılması derpis olunabilir.» *** • RTESi 29 ŞÜBAT 193? ME ŞERAITI î Sçn'eliği : 1400 Kr. : 2700 Kr. : | 6 Ayhğı : 750 Kr. E 1 4 5 0 Kr. : : 3 Avlığı İ 4 0 0 Kr. < 800 Kr i i 1.1 Ayiı^ : 1 5 0 Kr. . İTÜRKİYEIÇİN j HARİÇ İÇİN j • Yflüshası her yerde Buğdayımızı korumak için alınacak tedbirler • ••«»» • Takas komisyonu için Japon'lar da Çin'liler de Bir kararname neşredildi Kuvvet gönderiyorlar iii Komisyon reisinin Gazetemize beyanatı Ankara 28 (Telefonla) Takas komisyonu hakkındaki kararname intisar etmiştir. Kararnamenin hulâ sası berveçhi atidir: 11940 numaralı kontenjan kararnamesinin 3 iincü maddesi hükümlerini tatbik etmek üzere bir takas komisyonu teskil edilmistir. Komisyon Ziraat Müstesarı Atıf Beyin riyase • tinde İktisat Müstesarı Hüsnü, Ticaret Umum Müdürü Naki, Sanayi Umum Müdürü Serif, Dahilîye ma • hallî idareler umum müdürü ile Maliye, Müdafaai MiIIiye. Nafıa, GUmrük ve tnhisarlar Vekâietlerinin baremin A cetveline dahil memurlanndan inha edecekleri birer zattan mürekkep olacaktır. 11940 numaralı kararnamenin 3 üncü maddesinde zikredilen müesseseler bir sene içinde hariç memleketlere yapacakları siparisleri sene baslar baslamaz 2 ay zarfmda takas komisyonuna bildireceklerdir. Bu sene içinde yapılacak mubayaat kararnamenin neşri tari hinden sonra 20 gün zarfında ko • misyona bildirilecektir. Her müessese sioariş listeleri ile birlikte siparişe ait şartnameleri de gönderecektir. Siparisin icrasınm münasip olup olmadığı mes'elesi ile salâhiyettar memurlar mesgul olacaklardır. Komis • yon memleket dahilinde kabili istihsal ve imal esya hakkında mütalea dermeyan etmek salâhiyetini haiz ve tesvikî sanayi kanununun 12 înci maddesini îcra etmekle mükelleftir. Komisyon sipariş listelerini alır almaz en çok bir ay zarfında memle ketin 3 gazetesinde sipariş olunacak esyanın listesini nesredecektir. Her = 5 Kuruştur = Ali Iktisat Meclisine göre, hükumet ih Hariçten mal alacak müesseseler, şir Sovyet kıtaatı Mançuri hududunda yealmalı ketler ne gibi şartlara tâbidirler? niden mühim harekâtta bulundu Ankara: 27 şubat Ali Iktisat ' Meclisi bundan bir, bir buçuk ay evvelki içtimalarında 929 tediye muvazenesini tetkik ve müzakere ettiği sırada tediye muvazenesi mevzuile yakından alâkadar olan iktisadî buhranın da tetkikini zarurî görmüş ve buhran hakkırtfaki mütaleaiannı tediye muvazenesi raporana lâhika olmak üzere tanzim ettiği diğer bir rapor da tesbit ederek hükumete tak dim etmeğe karar vermistî. Meclisin raporları ve bu meyanda buhran raporu tebviz edilerek ahiren hükumete takdim olunmustiır. Bu raporlardan ehemmivetleri derecesine göre sırasile bahsedeceğiz. Bugünlük buhran raporunun bizce en sayani dikkat olan kısmını hulâsa edivoruz. Malumdur ki bupünkü iktisadî buhran muhtelif âmillerden doğmuştur. Bu âmillerden en mi'himmi ise ziraî istihsaldeki sürprodüksiyondur. Efr«r ziraatte buhran olmasavdı büyiîk ziraat memleket'erinin alım kabiliyetleri eskisi gibi devam edecek, binnetice sanayi, münakalât aribi istihsal branslart diğer buhran âmil • lerinin tesirleri altmda kalmakla beraber mübadele münasebetleri buh • randan bu derece müteessir olmıyacaktı. Bu itibarla buerünkü buhranın tetkikinde ziraî bnhran diğerlerine tercihan temas edilmesi lâzım e«*len bîr mevzudur, husnsile bizim gibi zîra*f m*»mleketVri icin Âli İktisat Meclisi de dünya buhranının memleketimi'rdeki in'ikâs • larmı ve bizim millî iktisadımıza has olup bu in'ikâslar doiayısile bir kat daha siddetlenen bünyevî arazı tetkik ederken bîlhassa ziraî istihsal buhramnı nazari d'kkate almak su retile bu zaruretin icaplarına uymustur. MecKs, ziraî buhranın tetkiki sırasınHa Tii'k bu&davcılı&mın geçir mekte olduğu sıkıntılar üzerinde e hemmivetle tevakkuf etmi*tir. Memleketimizde buğday ziraati, mezru arazinin yarısına samil olan bir ziraattir. Hiç bir mahsulün istihsaiâtı buçdav istîhsa'îtının cıktığı derecelere çıkmıvor. Bövle bi'inci derecede ehetnmivetli bir mahsul olan huğdayın siirvmünde ve satmındaki durçunluk, fiatlanndaki nisbetsiz sukut memlek«»ti büvük zararlara sokmuş ve miHî iktisadın diğer bransla*"" da, millî tîcaret ve sanayi ile kredi ci • hazlanmızı da'müteessir etmistir. Meclis bu hakikatleri tebarüz ettirerek buğday buhramnı karşılamak ütedbir almak lüzumunu ileri sü müessese veya sirket alacağı esya be Şanghay muharebelertntn haMlti resîmıert: Şanghay'm şimal istasyonuna hüevm 3apon askerlennin makmeli ttıfek ateşi deline tekabül edecek kıymette Türk Changhai 28 (A.A.) Çin kararChanghai 28 (A.A.) Yeni iki mahsulât ve mamulâtından bir mikgâhı umumisi yeni iki fırkanın Nantarını mubayaa ve ihracınm teminmi Japon fırkasının YangTze nehri taahhüt edecek, ihale mukavelesinin mansabında bulundukları söylen • kin'den gelmekte olduğunu bildîr * (Mabadt 4 uncü sahifeĞ»} ' mektedir. mer'iyetinden sonra 10 gün zarfında Türk malı mubayaa ve ihracına baslandığmı gösteren mukavelenameyi noterin tasdiki suretile komisyona verecektir. Müteahhidin şartnamesi mucibince ihraç edeceği malın za rarından komisyon mes'uliyet kabul eylemiyecektir. Komisyon reisi Atıf Beyle konuştum. Bana su beyanatta bulundu: « Komisyon, vekâletlerden inha edilecek zevat Heyeti Vekilece tasdik olunduktan sonra faaliyete gececektir. Simdilik yalnız riyaset bürosu çalısmağa baslamıstır. Komisyonun te'^li kararnamesmde !"wni*yo» riyasetine tahmil edilen bir çok vazi feler vardır. Komisyon riyaset bürosu bu vazifeleri ifaya baslamıstır.Komisyona siparişler için şimdiden talepler gelmektedir.» Komhyon azasın&an Tlearet Husnu Bey Şekerden sonra kahve ve limon ihtikârı Müddeiumumilik mazbatanin tetkikile mesgul, limon fiatları da yükseldi ! Hitler tehdit ediyor! Nazisler reisi, hükumet ricali ile hesap görme saatinin geldiğini söylüyor Vşdk şeker fabrikasmın İstanbul'a gönderdiği şekerler rthtımda Milâno 28 (A. A.) Ponlo d'Italia'nın bir muhabiri yakında icra edilecek olan Riyaseti cumhur intihabı rüvor. mes'elesi hak • Meclisin kanaatine göre «bu tedkında Hitler'le birler bizdeki iktisadî buhranın halliÂli Iktisat Meclisinin tavsiye ettiği bir mülâkat yapne matuf tesebbüslerin noktai hare ketmi teskil edecek derecede» ehem bu tedbirler ihtiyaca ne dereceye ka mıstır. Hitler, NazU'. dar tevafuk ediyor? Bunu ayrıca tah miyetlidir. Alınacak tedbirler «bir lil edeceğiz. Simdilik valnız sunu işa lerin mücadeleye taraftan buğday fiatlarınm çiftciye son fertlerine ret etmek isteriz ki Türk burdaycı mesaisinden azamî kazanç temin ekadar devam e • decek muayyen bir sevivede tutulma Iığı bugün dünden ziyade himayeye ceklerini çünkü muhtaçtır. BuiHay müstahsili hue • sraı. diğer taraftan iklim ve toprak dayını sekiz on kuruştan asağı mal e bu intihabm Al • sartlarının tesirlerinden kurtulamı • manya için taridemediai halde mıntaka ve zaman yan buğday mahsulümüzün arz ve f arklarile • beş kuruştan elli paraya hî bir kıymeti talebi arasmda rekolte neticelerinf olacağım söyle den müteessir olmıyacak • nisbî ve kadar satmağa mecbur kalmı« ır. mistir. Memleket nüfusunun büvük bir kısAlman Reisicumhurluğuna namzethğinî koyan Hitler müstakar bir muvazene tesisini istihmının alım ve tediye kudretinin bu daf etmelidir.» Mumaileyh NazisMerin ilk devre 13 mart tarihinin Alman amelesîne den itibaren muzaffer olmaları müm mes'um bir istikbal vadeden ve buÂli fktisat Meclisince almması lâ suretle son ho^dine inmis bulunması kün olduğunu da beyan etmiş ve degün alcakrasına NaTis'lerin namzet • zım gelen tedbirlerin hedefleri budur. bütün mübadele münasebetlerini ehemmiyetli surette müteessir ettiği miştir ki: lerini kendi namzctleri gibi göste • Tedbirlerin kendilerine gelince tavren fırkanın yıkıldığını göreceğini sfye edilen sekillerine göre Bulga • gibi devlet varidatmı da hayli daralt « Eğer iktidar mevkiine gelecek rîstan'ın aldıği ve iki senedenberi tat mıştır. Diğer taraftan bu sene bir çok olursam millî bir siyaset takip ede • sövl<»mistir. mtntakalarda zerlyej nzdır. Buna ha ceğim. Bilirsiniz ki ecnebi matbuat bik ettiği tedbirlerin bazı ufaktefek Hitler, halen iktidar mevkiinde valarm müsaadesizliği kadar buğday bu mes'ele hakkında bîr cok hilâfı farklarla hemen avn'dir. denilebilir. bulunan ve pek yakırda Nazi^'ler tafiatlarınm nisbntsiz ve elim olan düş hakikat nesriyat yaptılar. Ben kenFilhakika meclis fiat istikrarmın rafından devril«»c*»k olan rical ile hekünlüğü dc âmil olmuştur. Vaziyetin • maliyet fiati ile cihan satış fiatladimi müdafaa etmek istiycrum. Hüsap förme saatinin çaldığım da ilâve rınm fevkinde bir istikrar ancak bir önümüzdeki mahsul mevsiminde saetmiştir. cum etmek deeril. Almanya'nın yeni lâh bulmasına hâdim olmak üzere devlet makanizması ile kabili temin bir harp istediği de doğru değildir. Alman hadınlan ve Hindenburg buğdav müstahsilleri lehine simd' • olduğu fikrindedir. Su kadar kî bu Cünkü silâhlarından tecrit edilmistir. Berlin 28 (A.A.) Sun zamanden radikal hir ^üdf S»'e vapılmadığ devlet müessesesi Bulgaristan'da olFakat Almanya kendisini her türlü larda te*ekVül Ptmis olan Alman ka*«kdirHe «eİAcek se»"* hariçten buğdueru jribi bütiin mahsulü alacak devesaitl" müdafaava amadedir.» dınları komitesi Hinden^ursr'un venijay 'thaliee ihtiyac haaıl olacağı ve ğildir. Buğday pivasasını malivet fiHiiler tehdit ediyor den riyaseticumhura intihabı lehinde buhranın bir kat daha siddetleneceğ atından aşağı düsürecek istihsal kı Berlin 28 (A.A.) Nazis'lerin bir *»îr beyart«»me ne«»"'»tnı>»tir. mnlıaakkak ^ibidir. «ıralannı, yani mahsulün ihtivaca nis içtimamda beyanatta bulunan Hitler. Nasyonalist gazetelerinin Hin • betle fazla olduğu senel<>rdeki istihİhracat emteası vetistiren mü?t?h sal fazlalarını tayin ve ilân olunadenburg'a hücumları yllerimi^in vaziyetlerini âcil bir mü ilk istir. cak bir fiatla ancak, bedelini kısmen •lahalp H> ıslah edemiyoraz, çünkü Berlin 28 (A.A.) Angrif gazeİlâve edelim ki son srünlerde malî < para, kısmen de vadeli bonolarla ve iktisadî vaziyeti tetkik etmekte o tesi, Maresal Hindenburg'un fırka • ihracat malının fi .au cihan piyasas Sdiyecektir. Çiftci bu bonolarla versızların namzedi oldu&unu tezvîr lan hükumet ahnması lâzım gel<*n tavîn eder. Fakat istîh«»Meri dahili 1 gisini ve Ziraat Bankasına olan borç istihlâke matuf bulunan buğdav müs tedbirleri yalnız deyle bütçesine ta maksadile ortava atan bir makale larmı verebilecek, dilerse bonoları alluku noktasmdan değil. millî iktisat nesfettiğinden dolayı 6 gün müddetle tahsillerini cok daha kolavlıkla hi Ziraat Bankasına iskonto ettirecektir. maye mümkündür. Bövle bir himaye noktasından da esash bir surett<= der tatil edilmistir. Mevzuu bahis devlet müessesesînin bugünkiı ilctisadj vazjyetin « n büyük pis ve mütalea etmektedir. Fırka » Polis müdürü, Nazis fırkasına si satm alacağı buedavlar mahxu1ün az grupundaki mÜTakeler neticesinde bu yasî dü^manlarma karsı vatan haini zarnretlerinden birini te»kU ettiği gib olduğu senelerde dahilî istihlâke arKM flr+;«>ıt M«r"»î rsnonr"*» da >f*d vadide kat'î kararlar Utihaz edile sıfahnı verecek olan makale'eri ve zolunacaktır. cektir. Jildigi vechile Tnen»leJjetunizdeki ik bu maksatla yapılacak içtimaları meALİ SÜREYYA nedeceğini bildirmistir. Bn tedbir, mimhuıran istihsal faz tisadî buhranın halli için yapılacak Şeker fiatlarmda ihtikâr yapılıp yapılmadığını tetkik eden Vilâyetteki komisyonun hazırladığı mazbatayı Müddeiumumiliğe verdiğini ve maz dilmekte olduğunu dün yazmıstık. Müddeiumumilik henüz tetkikatını bttirmemiştir. Bu tetkikatın bugün, (Mabadi 3 üncü sahifede) Balkan Tütün Birliği Balkan Konferansında ortaya atılan fikri tetkik için bir komisyon teskil olundu Geçen aylar zarfında şehrimizde toplanan Balkan Konferansının ik tisadî mes'eleleri tetkik ve müzakere eden komitesinde şark tütüncülüğü vaziyeti konusulurken bellibaşlı şark tütünü yetiştiren Türkiye, Yunanistan ve Bulgaristan arasmda bu sahada tesriki mesai olunması temennileri ilerî sürülmüs ve bu temenni mukarrerat meyamna konulmuştu. Konferansta bu fikri ortaya atan Yunan murahhaslarından Bakkalbası üç memleket tütüncülüğü için müşterek bir organizsyon teskilinin faydalarını tesbit eden bir raporu da komheye vermişti. Konferansta na Nerrüıza&e Mithat B Kavala'îı Hüseyin B zari itibara alman bu teklif in tatbiki müdürü Cemal, tüccardan Ne%'iza' her üç hükumetin kabulüne talik e Mithat, Kâtipzade Sabri, Kavala'îı dilmisti. Hüseyin Beylerden mürekkep olan Iktisat Vekâleti, Balkan Konfe bu komisyon ihracat Ofisinde içti • ransının iktisadî me«'elelere mün • malara baslamıslardır. hasır olarak tesbit edilen esasatı tetKomisyon bu içtimalarında üç kike baslamıs, bu meyanda tütüncümemleket tütüncülüğünü ziraat, isluk üzerinde bu iki komsu memle • tihsal, ihracat ve fabrikasyon nok • ketie tesriki me«ainin bizim için fay tasmdan tetkik edecek, Türk, Yunan dah olup olmadığının mütehassıslar ve Bulgar tütünleri îçin müşterek bir dan mürekkep bir komisyon tarafınorganizasyon tesisinin bizim için faydan tetkikine karar vermis, ve böyle dah olup olmadığı hakkında karar bir komisfon kurulmustv... verecektir. Komisyon, ttkikatını bi Tütün İnhisan namına yaorak tütirdikten sonra alacağı neticeyi bîr tün şubesi müdürü Nazmi, Ziraat fen rapor halinde İktisat Vekâletine bilsubesi müdürü Nesip, İhracat Ofisî dîrecektir.